Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPB-2-1.4515.11.2017.1.MCZ
z 24 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U., poz. 1948, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 10 stycznia 2017 r. (data wpływu – 17 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania tytułem darowizny od brata prawa majątkowego w postaci wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 stycznia 2017 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania tytułem darowizny od brata prawa majątkowego w postaci wierzytelności.

W opisie wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Umową darowizny z 9 marca 2012 r. sporządzoną w formie aktu notarialnego przed notariuszem w kancelarii notarialnej brat Wnioskodawczyni darował jej:

1. gospodarstwo rolne wraz z zabudowaniami, składające się z działek oznaczonych w rejestrze gruntów numerami ewidencyjnymi:
• 36/1 o powierzchni 0,97 ha,
  
• 46 o powierzchni 3,07 ha,
  
• 47 o powierzchni 7,29 ha,
  
• 48 o powierzchni 8,14 ha

położone w gminie D.B,. dla których prowadzona była przez Sąd Rejonowy księga wieczysta o nr (…);

2. działkę niezabudowaną oznaczoną nr 218/4 o powierzchni 1,00 ha położoną gminie D.B., dla której prowadzona była przez Sąd Rejonowy księga wieczysta o nr (…);
3. cały inwentarz żywy i martwy ww. gospodarstwa rolnego.
   
   

Wartość powyższej darowizny określona została na łączną kwotę 180.000,00 zł. Była to między nimi pierwsza darowizna.

Powyższe nabycie rzeczy, praw majątkowych – na podstawie aktu notarialnego – było zwolnione od podatku od darowizny. Podatku od darowizny nie pobrano na podstawie art. 4a ust. 1, ust. 4 pkt 2, art. 7, art. 8, art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 14 ust. 1, ust. 2, ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na skutek powództwa E.K. o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, Sąd nakazał aby z księgi wieczystej nr (…) dokonać wydzielenia do odrębnej księgi wieczystej i wpisania w dziale I-O działek oznaczonych numerami ewidencyjnymi:

• 36/1 o powierzchni 0,97 ha,
• 47 o powierzchni 7,29 ha,
• 48 o powierzchni 8,14 ha

– oraz działki o numerze 218/4 o powierzchni 1,00 ha, położonych w gminie D.B. Sąd nakazał w nowo założonej księdze wieczystej wpisania prawa własności ww. nieruchomości na współwłasność z udziałami po 1/2 części na rzecz E.K. oraz Wnioskodawczyni.

Wyrok zaoczny został wydany 4 grudnia 2013 r. przez Sąd Rejonowy. Wobec bezskuteczności sprzeciwu Wnioskodawczyni, 6 maja 2014 r. Sąd utrzymał w mocy w całości powyższy wyrok. Zatem powyższy wyrok jest prawomocny.

Podstawą wydanego rozstrzygnięcia, były następujące ustalenia faktyczne i prawne Sądu.

W dniu 11 marca 1985 r. pomiędzy bratem Wnioskodawczyni T.K., a jego matką B.K. została zawarta w formie aktu notarialnego umowa przekazania własności gospodarstwa rolnego, obejmująca należące do matki działki oznaczone nr ewid. 36/1, 47 i 48 położone w obrębie K., działkę nr 218/4 położoną w N. oraz działkę nr. 358/1 położoną w R. Na podstawie tejże umowy doszło do założenia przez Państwowe Biuro Notarialne księgi wieczystej nr 13447, w dziale II której wpisano jako właściciela T.K. – brata Wnioskodawczyni.

W dacie zawarcia umowy przekazania gospodarstwa rolnego brat pozostawał w związku małżeńskim z E.K. (małżeństwo zostało zawarte 6 czerwca 1982 r). Wynikająca z faktu zawarcia małżeństwa wspólność ustawowa pomiędzy E. i T. małżonkami K. ustała z dniem 12 grudnia 2010 r. na podstawie wyroku Sądu Rejonowego z 22 lutego 2011 r., którym to Sąd ustanowił rozdzielność majątkową między małżonkami.

Na podstawie umowy darowizny z 9 marca 2012 r. brat Wnioskodawczyni podarował jej nieruchomości, szczegółowo określone powyżej. Sąd uznał, że objęte powyższą umową nieruchomości nie stanowiły majątku osobistego T.K., a na mocy art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jako nabyte w trakcie małżeństwa weszły do majątku wspólnego T.K. i E.K. Sąd wskazał, że nabyte gospodarstwo rolne obejmujące działki oznaczone numerami ewidencyjnymi 36/1, 47, 48 i 18/4 na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego następcy, zawartej przez T.K., pozostającego w związku małżeńskim z E.K., w oparciu o unormowanie obowiązującej wówczas (11 marca 1985 r.) ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz członków ich rodzin weszło do majątku wspólnego E.K. i T.K. Wobec zaistnienia pomiędzy małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej od dnia 14 grudnia 2010 r, nabyte umową przekazania gospodarstwa rolnego nieruchomości stały się przedmiotem współwłasności po 1/2 części.

A zatem zbycie przez T.K. nieruchomości oznaczonych działkami nr 36/1, 47, 48 oraz 218/4 na podstawie zawartej z Wnioskodawczynią umowy darowizny w odniesieniu do przysługującego E.K. udziału 1/2 części w prawie własności wskazanych działek było dotknięte sankcją nieważności z art. 58 § 1 i 3 KC.

Konsekwencją tych wszystkich okoliczności jest wniosek, iż na podstawie zawartej z T.K. umowy darowizny przysługuje Wnioskodawczyni wyłącznie wynoszący 1/2 udział w prawie własności darowanych nieruchomości, nabytych pierwotnie przez T.K. umową przekazania gospodarstwa rolnego, tj. działek nr 36/1, 47, 48, 218/4, zaś pozostały udział 1/2 przypada E.K.

Podkreślić należy, że co do działki nr 46 – również objętej ww. umową darowizny – Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo własności. Działka ta bowiem została nabyta przez T.K. przed zawarciem związku małżeńskiego z E.K. i stanowiła jego majątek osobisty.

W dniu 03 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku wspólnego pomiędzy małżonkami E.K. i T.K.

Na mocy powyższego postanowienia Sąd w punkcie VI zasądził od uczestniczki postępowania E.K. na rzecz T.K. kwotę 154.579,14 zł, przy czym płatność tej kwoty rozłożył na 5 rat, z których pierwsza w wysokości 34.579,14 zł płatna w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, zaś 4 pozostałe w wysokości po 30.000,00 zł każda odpowiednio w terminie: piętnastu, dwudziestu siedmiu, trzydziestu dziewięciu i pięćdziesięciu jeden miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia z 8% odsetek ustawowych w stosunku rocznym w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. W grudniu 2015 r. E.K. dokonała zapłaty na rzecz T.K. pierwszej raty.

W dniu 23 listopada 2016 r. Wnioskodawczyni zawarła ze swoim bratem umowę darowizny, na mocy której umową cesji brat przelał na nią przysługującą mu wobec E.K. pozostałą do spłaty wierzytelność obejmującą łącznie kwotę 120.000,00 zł, z tytułu podziału majątku wspólnego ustalonego w ww. prawomocnym postanowieniem Sądu, w zakresie obejmującym pkt VI powyższego postanowienia. Do umowy cesji wierzytelności doszło pod tytułem darmym, była to darowizna od brata Wnioskodawczyni na jej rzecz, którą przyjęła.

W związku z powyższym, zgodnie z przepisami Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zgłoszenia podatkowego nabyciu praw majątkowych w drodze darowizny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nabycie przez Wnioskodawczynię w drodze darowizny od jej brata prawa majątkowego jakim jest wierzytelność obejmująca łącznie kwotę 120.000,00 zł przysługująca jej bratu od E.K. z tytułu podziału majątku jest zwolniona na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, pomimo wcześniejszego nabycia w drodze darowizny 1/2 udziału w nieruchomościach działek nr 36/1, 47, 48, 218/4 oraz całości działki nr 46?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w świetle art. 4a pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie praw majątkowych (w okolicznościach faktycznych darowizna wierzytelności) przez rodzeństwo, jeśli zgłoszą nabycie tych praw właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od daty powstania obowiązku podatkowego. Przeniesienie wierzytelności do majątku nabywcy na podstawie umowy darowizny stanowi wykonanie przez dotychczasowego wierzyciela przysługującego mu prawa własności wobec tego prawa majątkowego (wierzytelności). Z momentem przelewu wierzytelności, na nowego wierzyciela przechodzi możliwość domagania się od dłużnika spełnienia świadczenia.

Wnioskodawczyni uważa, że w przypadku gdy dokona zgłoszenia powyższej darowizny we wskazanym przez ustawę terminie, będzie zwolniona z obowiązku zapłaty podatku od darowizny, niezależnie od tego, że w przeciągu ostatnich 5 lat nabyła w drodze darowizny od brata 1/2 udziału w nieruchomościach działek nr 36/1, 47, 48, 218/4 oraz całość działki nr 46.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem

m.in. darowizny.

Ze względu na to, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, w tym zakresie należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.). Stosownie do art. 888 § 1 Kodeksu, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Powyższe oznacza, że darowizna musi wzbogacić obdarowanego, a darczyńca nie może w zamian uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili darowizny ani w przyszłości.

W myśl art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie darczyńcy powinno być złożone formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa majątkowe i inne świadczenia. Pod pojęciem praw majątkowych, o których mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca rozumie m.in. prawa majątkowe wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, w tym wierzytelności.

Powyższe oznacza, że zawierając umowę darowizny wierzytelności przysługującej darczyńcy wobec wierzyciela, obdarowany – na mocy tej umowy – nabywa prawo majątkowe, dające mu podstawę do wystąpienia z roszczeniem wobec wierzyciela o spełnienie określonego świadczenia.

Instytucję przeniesienia (cesji) wierzytelności regulują przepisy art. 509-518 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jednakże, w myśl art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
   
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu
SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni nabyła tytułem darowizny od brata udział w gospodarstwie rolnym wynoszący 1/2 części. W 2016 r. Wnioskodawczyni zawarła ze swoim bratem umowę darowizny, na mocy której umową cesji brat przelał na Wnioskodawczynię przysługującą mu wobec E.K. pozostałą do spłaty wierzytelność obejmującą łącznie kwotę 120.000,00 zł z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków ustalonego prawomocnym wyrokiem Sądu.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że otrzymanie tytułem darowizny od brata prawa majątkowego w postaci wierzytelności o wypłatę 120.000,00 zł co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Jednakże darowizna ta korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a tejże ustawy pod warunkiem jak słusznie zostało to stwierdzone w treści wniosku – zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Fakt nabycia wcześniej od tego samego darczyńcy – brata Wnioskodawczyni – udziału w gospodarstwie rolnym nie ma wpływu na jej obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem kolejnej darowizny od brata w 2016 r.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, że zakres żądania wnioskodawcy wyznacza:

1. stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
2. stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
3. zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy w kontekście jego wątpliwości interpretacyjnych w odniesieniu do przepisów prawa podatkowego oraz własne stanowisko wnioskodawcy.
   
   

Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.