2016.09.26 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi - 1061-IPTPB2.4511.501.2016.2.ACz

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPB2.4511.501.2016.2.ACz
z 26 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 21 czerwca 2016 r. (data złożenia 22 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 września 2016 r. (data wpływu 9 września 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanych odsetek od odszkodowania i zadośćuczynienia wypłaconych przez ubezpieczyciela – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanych odsetek od odszkodowania i zadośćuczynienia wypłaconych przez ubezpieczyciela.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 25 sierpnia 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.501.2016.1.ACz, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 26 sierpnia 2016 r. (skutecznie doręczono dnia 30 sierpnia 2016 r.), zaś w dniu 9 września 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania 6 września 2016 r.).

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 24 maja 2016 r. na podstawie wyroku Sądu Okręgowego …. I Wydział Cywilny z dnia 21 marca 2016 r., sygn. akt …, biuro regionalne Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „…” …. dokonało na rzecz Wnioskodawcy wypłaty kwot zadośćuczynienia, odszkodowania i odsetek za zwłokę w wypłacie tych świadczeń tytułem szkody powstałej na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 9 kwietnia 2009 r. i na podstawie ubezpieczenia OC sprawcy. Odszkodowanie i zadośćuczynienie zostało Wnioskodawcy wypłacone na podstawie przepisów art. 444 i art. 445 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). Roszczenia obejmowały naprawę szkody przez ubezpieczyciela z ubezpieczenia sprawcy wypadku za poniesione krzywdy, koszty leczenia, rehabilitacji, uszczerbek na zdrowiu – cierpienia psychiczne i fizyczne wskutek wypadku drogowego, który miał miejsce w dniu 9 kwietnia 2009 r. i za który odpowiedzialność cywilną ponosi Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „…”, jako firma ubezpieczająca sprawcę wypadku ubezpieczeniem komunikacyjnym OC.

Do kwot odszkodowania i zadośćuczynienia Sąd zasądził odsetki za zwłokę do:

zadośćuczynienia:
- odsetki ustawowe od kwoty 57 000 zł, od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia 24 maja 2016 r. – 14 073 zł 53 gr,
- odsetki ustawowe od kwoty 12 500 zł, od dnia 30 października 2015 r. do dnia 24 maja 2016 r. – 520 zł 21 gr,
- odsetki ustawowe od kwoty 2 500 zł, od dnia 2 lutego 2016 r. do dnia 24 maja 2016 r. – 54 zł 18 gr.

odszkodowania:
- odsetki ustawowe od kwoty 1 916 zł, do dnia 18 stycznia 2011 r. do dnia 24 maja 2016 r. – 1 189 zł 60 gr,
- odsetki ustawowe od kwoty 6 286 zł, od dnia 3 grudnia 2013 r. do dnia 24 maja 2016 r. – 1 552 zł 4 gr.

Wyżej wymienione odsetki przysługują za zwłokę w wypłacie świadczenia głównego, tj. odszkodowania i zadośćuczynienia.

Wnioskodawca nie otrzymał odszkodowań z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 r. od kwot wypłaconych Wnioskodawcy na podstawie wyroku Sądu, odsetek za zwłokę, skoro kwoty świadczenia głównego (odszkodowanie i zadośćuczynienie), od którego naliczane są odsetki, są zwolnione z podatku?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), odsetki za zwłokę powinny być traktowane jak świadczenie główne, z którym są ściśle związane, a zatem powinny być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odszkodowanie i zadośćuczynienie są zwolnione z podatku dochodowego.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1414/14, w którym Sąd stwierdził, że w przepisach, choć nie ma mowy o tym jak należy traktować odsetki za zwłokę wypłacane przy odszkodowaniu, to jednak nie ma w nich także nic co by sugerowało, że należy je traktować jak coś zupełnie odrębnego od świadczenia głównego. Zdaniem Sądu, jedno łączy się ściśle z drugim, więc nie można odsetek za zwłokę traktować jak czegoś osobnego, tylko należy je uznać za część świadczenia podstawowego i tak też opodatkować, czyli w przypadku odszkodowania trzeba je zwolnić z podatku.

Wnioskodawca wskazuje, że to samo stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 289/12, w którym uznał, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną, a więc powinny być opodatkowane tak jak owa należność główna. Zdaniem Sądu, nie da się z przepisów podatkowych wysnuć wniosku, że odsetki od należności głównej stanowią inne źródło przychodów i można do ich opodatkowania stosować inne fragmenty ustawy.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że całą prawie kwotę odszkodowania i odsetek, otrzymaną po odliczeniu kosztów zastępstwa adwokackiego wpłacił na kredyt mieszkaniowy. Przy kredycie Wnioskodawca płaci co miesiąc wysoką kwotę odsetek w latach 2010-2016. Gdyby ubezpieczyciel nie uchylił się od zapłaty kwot należnego odszkodowania z polisy OC sprawcy, Wnioskodawca mógłby już kilka lat temu nadpłacić kredyt, co spowodowałoby znaczne obniżenie kwot odsetek od kredytu (po obecnej nadpłacie kwoty odsetek kredytu spadły z 200-250 zł na 50 zł i mniej).

Wnioskodawca informuje, że po wypadku ma On dużo gorsze zarobki, cierpi z powodu 37% uszczerbku na zdrowiu i z powodu kosztów związanych z leczeniem, jest częściowo na utrzymaniu żony.

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki za zwłokę nie służą wzbogaceniu się lecz pokryciu szkody, bo przez kilka lat uchylania się od zapłaty przez ubezpieczyciela kwot należnego Wnioskodawcy odszkodowania, Wnioskodawca również ponosił szkody zdrowotne i materialne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Należy podkreślić, że użyte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie „w szczególności”, świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że do tej kategorii przychodów zaliczane są także inne, nie wymienione wprost w tym przepisie. Tym samym należy uznać, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie dające realne przysporzenie finansowe, o ile nie stanowi kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Jak stanowi art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

We wskazanym przepisie ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Okoliczność, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą zadośćuczynienia, czy też odszkodowania, a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu, nie jest wystarczająca do objęcia zwolnieniem z opodatkowania przedmiotowych odsetek, na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 24 maja 2016 r. na podstawie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 21 marca 2016 r., biuro regionalne Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „….” dokonało na rzecz Wnioskodawcy wypłaty kwot zadośćuczynienia, odszkodowania i odsetek za zwłokę w wypłacie tych świadczeń tytułem szkody powstałej na skutek wypadku komunikacyjnego i na podstawie ubezpieczenia OC sprawcy. Odszkodowanie i zadośćuczynienie zostało Wnioskodawcy wypłacone na podstawie przepisów art. 444 i art. 445 Kodeksu cywilnego. Roszczenia obejmowały naprawę szkody przez ubezpieczyciela z ubezpieczenia sprawcy wypadku za poniesione krzywdy, koszty leczenia, rehabilitacji, uszczerbek na zdrowiu – cierpienia psychiczne i fizyczne wskutek wypadku drogowego, który miał miejsce w dniu 9 kwietnia 2009 r. i za który odpowiedzialność cywilną ponosi Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „…..”, jako firma ubezpieczająca sprawcę wypadku ubezpieczeniem komunikacyjnym OC.

Zasądzone odsetki przysługują za zwłokę w wypłacie świadczenia głównego, tj. odszkodowania i zadośćuczynienia.

Zatem, z przedstawionego opisu stanu faktycznego nie wynika, aby zasądzone przez Sąd odsetki za zwłokę z tytułu wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia stanowiły świadczenie pieniężne z tytułu ubezpieczeń majątkowych lub osobowych.

Należy podkreślić, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego).

Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty danego świadczenia nie są wliczane do wartości tego świadczenia. Zgodnie z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101, z późn. zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma więc zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenie główne.

Należy przy tym wskazać, że odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Dlatego też nie można utożsamiać odsetek z odszkodowaniem, zadośćuczynieniem, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Stanowisko Organu podatkowego potwierdza orzecznictwo sądów, zgodnie z którym roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 K.c.) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1994 r., sygn. akt III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).

Dodatkowo, wskazać należy, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 stycznia 2008 r., sygn. akt II FSK 1629/06, uznał, że: (...) Odsetki należne w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) należy traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Inaczej rzecz ujmując, jest to odszkodowanie za pozbawienie wierzyciela możliwości dysponowania kapitałem, a tym samym pozbawienie go spodziewanych z tego tytułu korzyści (np. przez korzystną lokatę) (...). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że głównym motywem legislacyjnym uregulowania takiego jak w art. 481 § 1 K.c. jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę (wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r., sygn. akt II CKN 118/97, OSP 1998, Nr 1, poz. 3, z glosą A. Szpunara). Odsetki zatem są kompensatą tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej. Prowadzi to do konkluzji, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) stanowią odszkodowanie dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stanowisko Organu potwierdza również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 października 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1502/15, w którym stwierdzono, że „Skarżący oparł swoją interpretację na treści ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2014 r., II FSK 289/12 i przekonaniu, że odsetki za zwłokę w wypłacie przyznanego przez sąd odszkodowania powinny być traktowane tak samo jak odszkodowanie, a tym samym powinny być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Skarżący wskazywał też na szczególną funkcję odsetek, co dodatkowo powinno przemawiać za zwolnieniem podatkowym. W ocenie Sądu, skarżący tak naprawdę pomija istniejące w tym zakresie, przepisy podatkowe. Niewątpliwie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z podatku jedynie „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie”. Nie zostały więc w nim wymienione „odsetki” za zwłokę. Odszkodowanie jest czymś innym niż odsetki związane z opóźnieniem w jego wypłacie. Przyczyną wypłaty odszkodowania jest poniesienie szkody przez uprawnionego; natomiast źródłem obowiązku wypłaty odsetek jest niedotrzymanie terminu wypłaty odszkodowania przez zobowiązanego. Słusznie organ podkreślał, że cywilistycznie rozróżnia się odszkodowanie jako roszczenie główne od odsetek za zwłokę, jako roszczenie uzupełniające (tzw. roszczenie akcesoryjne)”.

Co prawda orzecznictwo w omawianej kwestii nie było jednolite, jednakże wątpliwości co do podatkowej kwalifikacji odsetek zostały ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów NSA z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16. Zapadła ona na tle stanu faktycznego dotyczącego odsetek od nieterminowej zapłaty ceny za zbyte akcje, jednakże ma ona zastosowanie do wszystkich sytuacji związanych z zapłatą odsetek od należności głównej, których skutków podatkowych nie przewidziano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istota uchwały sprowadza się do twierdzenia, że czym innym jest świadczenie główne, a czym innym odsetki za opóźnienie w jego zapłacie, w związku z tym należy je rozliczać oddzielnie i zaliczyć do przychodów z innych źródeł, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, nie można traktować odsetek za zwłokę jak świadczenie główne, z którym są ściśle związane. Należy jeszcze raz wskazać, że wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań. Roszczenie o odsetki przysługuje bowiem wierzycielowi, w związku z samym faktem opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego, nie jest ono zależne od winy dłużnika i jest zasadne także wtedy, gdy po stronie wierzyciela nie wystąpiła jakakolwiek szkoda. Odsetki od odszkodowania pozostają co prawda w pewnym związku z należnością główną, jednak należy zaznaczyć, że zaspokajają odrębne roszczenie, którego podstawową przesłanką nie jest szkoda. Nie można więc przyjąć, że odsetki są odszkodowaniem i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianych dla odszkodowań.

Zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie (konkretnie odnosi się do odsetek) – wyraźne zwolnienie.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są:

pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776),

pkt 95 – odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,

pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,

pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy przyjąć, że ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w ocenie ustawodawcy zasługują na szczególną ochronę.

Zatem, skoro ustawodawca nie zamieścił w katalogu zwolnień odsetek przysługujących od zasądzonego Wnioskodawcy zadośćuczynienia i odszkodowania, to należy stwierdzić, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Wszelkie ulgi i zwolnienia są też wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) stanowiącego, że każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym podkreślenia wymaga fakt, że tylko określone zdarzenia prawne bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania – skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że w prawie podatkowym w stosunku do wszelkich ulg i zwolnień zabronione jest stosowanie rozszerzającej wykładni przepisów.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że zasądzonych Wnioskodawcy wyrokiem Sądu odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia, nie można utożsamiać z kwotami wypłaconymi z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych w postaci zadośćuczynienia i odszkodowania, pomimo tego, że odsetki te zostały wypłacone przez towarzystwo ubezpieczeniowe. W związku z tym, tego rodzaju odsetki nie mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odsetki te stanowią dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten Wnioskodawca, stosownie do art. 45 ust. 1 ww. ustawy, powinien wykazać w rozliczeniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał zasądzone odsetki, tj. 2016 r. i zapłacić należny z ww. tytułu podatek dochodowy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Tutejszy Organ informuje, że niniejsza interpretacja – zgodnie z treścią zapytania – dotyczy wyłącznie możliwości zwolnienia z opodatkowania odsetek zasądzonych na podstawie wyroku sądowego, nie dotyczy natomiast możliwości zwolnienia z opodatkowania samych kwot zadośćuczynienia i odszkodowania.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń sądów administracyjnych tutejszy Organ zaznacza, że przeanalizował rozstrzygnięcia w nich zawarte, jednakże orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie zawarte w każdej z nich jest wiążące. W związku z tym, organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych lub sądów administracyjnych, jednak nie stosują wprost tych rozstrzygnięć także z tego powodu, że nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Ponadto należy zauważyć, że orzecznictwo sądów nie jest jednolite, co potwierdzają powołane przez tutejszy Organ orzeczenia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin