2016.08.31 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-464/16-4/KR
z 31 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2016 r. (data wpływu 13 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2016 r. (data wpływu 26 sierpnia 2016 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 9 sierpnia 2016 r. (skutecznie doręczone 23 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

uznania czynności wykonywanych w ramach uczestnictwa w systemie Nordic Cash Pool za odpłatne świadczenie usług,
uznania, że jedynym podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy jest Bank/ Oddział S. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2016 r. (data wpływu 26 sierpnia 2016 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 9 sierpnia 2016 r. (skutecznie doręczone 23 sierpnia 2016 r.) w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności wykonywanych w ramach uczestnictwa w systemie Nordic Cash Pool za odpłatne świadczenie usług oraz uznania, że jedynym podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy jest Bank/ Oddział S.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z.o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką prowadzącą działalność deweloperską na polskim rynku. Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik VAT i prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Spółka wchodzi w skład międzynarodowej grupy Y. Group (dalej: „Grupa”). Obecnie planowane jest włączenie Spółki do systemu zarządzania płynności finansowej typu Nordic Cash Pooling (dalej: „System Nordic Cash Pool” lub „System”), oferowanego przez S. AB (dalej: „Bank”). System Nordic Cash Pool będzie koordynowany przez Y. Oy (dalej: „Lider”), podmiot dominujący w Grupie posiadający bezpośrednio ponad 25% udziałów w R. Oy, będącego jedynym udziałowcem Wnioskodawcy.

Bank i polski oddział Banku (dalej: „Oddział S.”) nie są podmiotami powiązanymi z Wnioskodawcą i Liderem w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT.

Lider posiada siedzibę i jest zarejestrowany dla celów VAT w Finlandii. Lider nie posiada swojej siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polski w rozumieniu ustawy o VAT.

Lider nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagranicznego zakładu w rozumieniu ustawy o CIT oraz Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 2010 r. nr 37, poz. 205, dalej: „Konwencja”). Wnioskodawca będzie dysponował certyfikatem rezydencji Lidera, potwierdzającym, że jest on fińskim rezydentem podatkowym.

Opis Systemu Nordic Cash Pool

System Nordic Cash Pool jest produktem Banku, który polega na umożliwieniu Wnioskodawcy na bardziej efektywne, codzienne zarządzanie środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia oraz korzystanie przez Spółkę i inne podmioty z grupy ze wspólnej płynności finansowej w ramach Systemu. W szczególności, zarządzanie środkami pieniężnymi oferowane w ramach Systemu przez Bank będzie umożliwiało obniżenie kosztów finansowania Wnioskodawcy poprzez uzyskanie niższego oprocentowania zadłużenia, przy jednoczesnej możliwości korzystniejszego lokowania nadwyżek finansowych (uczestnik ma możliwość uzyskania wyższego oprocentowania niż standardowe oprocentowanie lokat bankowych).

Początkowo Spółka będzie jedynym uczestnikiem Systemu Nordic Cash Pool. Jednakże docelowo, w zakresie kolejnych inwestycji w projekty mieszkaniowe realizowane w Polsce przez inne podmioty z Grupy, planuje się, iż do Systemu Nordic Cash Pool mogą zostać dołączone inne spółki celowe, będące polskimi rezydentami podatkowymi w charakterze uczestników (dalej: „Polskie Spółki”). Nie jest planowane uczestnictwo w Systemie Nordic Cash Pool spółek zagranicznych, za wyjątkiem Lidera.

Spółka jest stroną Umowy dotyczącej Produktów Cash Management zawartej z Oddziałem S.. Zintegrowanie istniejącego rachunku bankowego Wnioskodawcy z Systemem Nordic Cash Pool oraz automatyczne przelewy dokonywane w ramach Systemu Nordic Cash Pool uregulowane zostaną w dodatkowych załącznikach do tejże umowy (dalej Umowa dotycząca Produktów Cash Management wraz załącznikami zwana jest „Umową NCP”). Załączniki te nie zostały jeszcze podpisane. Spółka pragnie podkreślić, że przyłączenie do Systemu Nordic Cash Pool nie będzie wiązało się z zawarciem żadnej umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Liderem.

Funkcjonowanie Systemu Nordic Cash Pool przewiduje wykorzystanie trzech różnych typów rachunków obsługiwanych przez Bank / Oddział S., z których każdy będzie pełnił odrębne funkcje:

Rachunek Źródłowy
Rachunek Transakcyjny
Rachunek Konsolidacyjny

Rachunek Źródłowy jest bieżącym rachunkiem należącym do Spółki, prowadzonym przez Oddział S., który po podpisaniu załączników opisanych powyżej zostanie włączony do Systemu Nordic Cash Pool.

Zgodnie z założeniami Systemu Nordic Cash Pool saldo na Rachunku Źródłowym na początku każdego dnia wynosić będzie zero. W ciągu dnia Spółka będzie wykorzystywała Rachunek Źródłowy do wykonywania swoich operacji bankowych tj. dokonywania oraz otrzymywania płatności na rzecz / od kontrahentów. Spółka będzie miała możliwość zadłużania się na Rachunku Źródłowym w ramach udostępnionej Spółce przez Oddział S. krótkoterminowej linii technicznej. Na koniec dnia roboczego, w zależności od tego czy saldo na Rachunku Źródłowym będzie dodatnie czy ujemne, dokonane zostaną automatyczne przelewy (Automated Sweeps) pomiędzy Rachunkiem Źródłowym a Rachunkiem Transakcyjnym mające na celu wyzerowanie salda Rachunku Źródłowego (wykorzystanie mechanizmu zero balance cash pool). W przypadku salda dodatniego nadwyżka zostanie przekazana do przechowania na Rachunku Transakcyjnym Liderowi (sweeping). Z kolei w przypadku salda ujemnego na Rachunku Źródłowym Lider przekaże środki z Rachunku Transakcyjnego na Rachunek Źródłowy (topping). W zależności od salda Rachunku Transakcyjnego określone należności lub zobowiązania wobec Lidera na koniec okresu rozliczeniowego będą kompensowane.

Rachunek Transakcyjny zostanie założony i będzie prowadzony w Finlandii - jego prawnym właścicielem (oraz środków księgowanych na nim) będzie Lider, natomiast dla celów Systemu Nordic Cash Pool będzie on dedykowany Wnioskodawcy. Jest to specyficzna konstrukcja przewidziana w fińskim systemie prawnym, która nie posiada swojego odpowiednika w polskim prawie.

Rachunek Transakcyjny będzie rachunkiem o charakterze technicznym - saldo prezentowane na Rachunku Transakcyjnym będzie miało charakter wyłącznie wirtualny. Środki pieniężne będą zawsze gromadzone fizycznie na Rachunku Konsolidacyjnym, z którym Rachunek Transakcyjny zostanie „połączony”. Z uwagi na to salda Rachunku Transakcyjnego będą odpowiednio odzwierciedlane na Rachunku Konsolidacyjnym. Natomiast nie będzie fizycznych przepływów środków finansowych pomiędzy Rachunkiem Transakcyjnym a Rachunkiem Konsolidacyjnym. Saldo Rachunku Transakcyjnego odzwierciedlać będzie odpowiednio stan należności lub zobowiązań pomiędzy Spółką oraz Liderem.

Rachunek Konsolidacyjny będzie należał do Lidera i będzie prowadzony w Finlandii. Na tym rachunku gromadzone będą wszystkie środki pieniężne w ramach Systemu Nordic Cash Pool. Lider będzie odpowiedzialny za zasilanie Rachunku Konsolidacyjnego w celu pokrycia ujemnego salda na tym rachunku. Środki te mogą pochodzić między innymi ze środków własnych Lidera, z pożyczek bankowych oraz obligacji. W okresie po przystąpieniu Polskich Spółek do Systemu Nordic Cash Pool, ujemne saldo na Rachunku Konsolidacyjnym, będące odzwierciedleniem ujemnego salda na Rachunku Transakcyjnym przypisanym do Wnioskodawcy, będzie mogło być zasilane zarówno przez środki własne Lidera (analogicznie jak w okresie przed przystąpieniem Polskich Spółek) jak także kompensowane poprzez ewentualne salda dodatnie wykazane na Rachunkach Transakcyjnych przypisanych do Polskich Spółek.

W zależności od salda na Rachunku Transakcyjnym powstawały będą zobowiązania Spółki w stosunku do Lidera, bądź też Spółka będzie wykazywać należności od Lidera. W sytuacji dodatniego salda na Rachunku Transakcyjnym naliczone zostaną odsetki należne Spółce od Lidera, które zostaną zaksięgowane jako zwiększenie salda na Rachunku Transakcyjnym (i odpowiednio odzwierciedlone na Rachunku Konsolidacyjnym). Natomiast, w sytuacji gdy Rachunek Transakcyjny wykazywał będzie saldo ujemne, wówczas naliczone zostaną odsetki należne Liderowi od Spółki, które zostaną zaksięgowane jako zmniejszenie salda na Rachunku Transakcyjnym (i odpowiednio odzwierciedlone na Rachunku Konsolidacyjnym). Odsetki nie będą wpływały na saldo Rachunku Źródłowego.

Wszystkie wyżej wymienione rachunki będą prowadzone w polskich złotych. Wszystkie rozliczenia i transfery w ramach Systemu Nordic Cash Pool będą dokonywane w polskich złotych.

Funkcje Banku, Lidera i Wnioskodawcy

Bank (i Oddział S. w odpowiednim zakresie) zapewni wykonanie wszelkich niezbędnych czynności związanych z Systemem, w tym przykładowo: wykonywanie przelewów bankowych, techniczne naliczanie odsetek, niektóre obowiązki sprawozdawcze itp.

Lider będzie odpowiedzialny za reprezentowanie Wnioskodawcy przed Bankiem, jak również za podejmowanie wewnętrznych decyzji np. w zakresie zasad kalkulacji odsetek, ustalanie wysokości oprocentowania środków oraz okresów rozliczeniowych, a także realizację innych czynności niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania Systemu.

Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia wynagrodzenia na rzecz Oddziału S. na podstawie Umowy NCP. Poza tym Spółka nie będzie obciążana innymi kosztami funkcjonowania Systemu Nordic Cash Pool.

Ponadto Wnioskodawca podkreślił, iż:

Zasilanie Rachunku Konsolidacyjnego przez Lidera będzie się odbywało w jego imieniu i na jego rzecz.

Z perspektywy Lidera, nie istnieją żadne procedury czy umowne uregulowania nakazujące Liderowi wykorzystanie konkretnego źródła (środki własne, środki pochodzące z pożyczek bankowych, obligacji itp.) w celu uzupełnienia ujemnego salda Rachunku Konsolidacyjnego. Decyzja o wykorzystaniu danego źródła finansowania w ramach Systemu Nordic Cash Pool będzie każdorazowo podejmowana niezależnie przez Lidera, w zależności od bieżącej sytuacji.

Zasadniczo środki otrzymywane przez Lidera z różnych źródeł finansowania, które będą zasilać Rachunek Konsolidacyjny denominowane będą w euro (lub w innych walutach obcych). Dlatego też Lider będzie dokonywał przewalutowania tych środków na PLN przed lub na moment ich wpływu na rachunek Konsolidacyjny. Z uwagi na to Lider ponosił będzie ryzyko walutowe.

Poziom stóp procentowych zastosowanych w Systemie ustalony zostanie przez Lidera i będzie odpowiadał warunkom rynkowym. Lider ponosił będzie ryzyko biznesowe w związku z ewentualną różnicą pomiędzy wysokością odsetek otrzymywanych z Systemu a wysokością odsetek ponoszonych w związku z zewnętrznymi źródłami finansowania.

Na początkowym etapie funkcjonowania Systemu Nordic Cash Pool (tj. w momencie kiedy Spółka - poza Liderem - będzie jego jedynym uczestnikiem) odsetki otrzymane przez Lidera w ramach Systemu Nordic Cash Pool będą stanowić jego definitywny przychód i nie będą podlegać dalszej dystrybucji do innych podmiotów. Lider będzie posiadać niczym nieskrępowane prawo do korzystania z tych odsetek oraz możliwość dysponowania nimi wedle własnego uznania. Nie istnieją i nie będą istniały żadne umowy, które ograniczałyby prawo Lidera do dysponowania tymi odsetkami.

Po przyłączeniu Polskich Spółek do Systemu Nordic Cash Pool, w zakresie w jakim odsetki płatne na rzecz Lidera będą związane z korzystaniem przez Wnioskodawcę ze środków pierwotnie księgowanych na Rachunkach Transakcyjnych przypisanych do Polskich Spółek, będą stanowić one definitywny przychód Polskich Spółek. Jednocześnie, Polskie Spółki będą mogły dysponować tymi odsetkami wedle własnego uznania, bez żadnych umownych ograniczeń.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool będą stanowić odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT?
Czy czynności wykonywane przez Lidera w ramach Systemu Nordic Cash Pool będą stanowić odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a jedynym podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy będzie Bank/Oddział S.?
W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 2 i uznania, że poza Oddziałem S. podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy będzie także Lider - czy Wnioskodawca będzie zobowiązany rozliczyć import usług z tytułu czynności realizowanych przez Lidera na jego rzecz, stosując zwolnienie na podstawie art. 43 ust 1 pkt 40 i art. 43 ust. 13 ustawy o VAT i przyjmując za podstawę opodatkowania wysokość odsetek pobieranych przez Lidera z tytułu ujemnego salda na Rachunku Transakcyjnym?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług przez Wnioskodawcę, w rozumieniu art. 8 ust 1 ustawy o VAT.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane przez Lidera w ramach Systemu Nordic Cash Pool nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a jedynym podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy będzie Bank/Oddział S..

Ad. 3.

W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 2 i uznania, że poza Bankiem/Oddziałem S. podmiotem świadczącym usługi będzie także Lider — zdaniem Wnioskodawcy byłby on zobowiązany rozliczyć import usług z tytułu czynności realizowanych przez Lidera na jego rzecz jednocześnie stosując zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i art. 43 ust. 13 ustawy o VAT i przyjmując za podstawę opodatkowania wysokość odsetek pobieranych przez Lidera z tytułu ujemnego salda na Rachunku Transakcyjnym.

Uwagi wstępne - odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT

W świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT ,,przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (...) w tym również (...) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji”.

Zgodnie z powoływanym wyżej przepisem, pojęcie świadczenia usług w ustawie o VAT stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. W konsekwencji, każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów jest traktowane na gruncie przepisów o VAT jako świadczenie usług. Takie podejście pozwala ustawodawcy na spełnienie zasady powszechności opodatkowania. Ponadto, w myśl przepisów ustawy o VAT, świadczenie usług obejmuje nie tylko każdy rodzaj działania podejmowanego przez podatników, który nie stanowi dostawy towarów, ale również zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonywania czynności oraz tolerowanie danej czynności lub sytuacji.

Tak szeroka definicja usługi nie oznacza jednak, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania bądź zaniechania innej strony. Usługą mogą być bowiem takie czynności i działania, które mogą być uznane za wykonywane przez podatnika, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Tymczasem zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”.

Jednocześnie w doktrynie podkreśla się, iż warunkiem koniecznym pozwalającym na uznanie danego świadczenia za usługę w rozumieniu przepisów o VAT jest ustalenie jej konsumenta, czyli beneficjenta podejmowanych przez usługodawcę działań. Za beneficjenta usługi można uznać podmiot, który czerpie z niej wyraźne i bezpośrednie korzyści. Kolejnym niezbędnym elementem jest istnienie wyraźnego stosunku prawnego pomiędzy podmiotem świadczącym usługę a jej beneficjentem. Dodatkowo, pomiędzy świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem musi istnieć bezpośrednia zależność (tj. otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonanego świadczenia). Dopiero łączne spełnienie powyższych kryteriów pozwala uznać, iż dane świadczenie może być traktowane jako odpłatna usługa na gruncie przepisów o VAT. Przy czym, w ocenie Spółki, opisane powyżej warunki odnoszą się zarówno do usług obejmujących podejmowanie określonej aktywności, jak i polegających na powstrzymywaniu się od działania.

Powyższe stanowisko dotyczące kwalifikowania czynności, jako świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”). Zgodnie z wyrokiem w sprawie C-16/93 Tolsma określone świadczenie może być uznane za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT tylko wówczas, jeżeli istnieje możliwość zidentyfikowania bezpośredniego związku pomiędzy danym świadczeniem, a należnym wynagrodzeniem. Konsekwentnie, musi istnieć jednoznacznie zidentyfikowany beneficjent korzyści płynących z wykonywanych przez usługodawcę świadczeń, który dodatkowo zgadza się zapłacić świadczącemu usługę należne z tego tytułu wynagrodzenie. Natomiast, gdy taka relacja nie ma miejsca, nie można uznać, iż istnieje świadczenie będące usługą opodatkowaną VAT. Z kolei z wyroku TSUE w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development wynika, iż związek pomiędzy danym świadczeniem a odbiorcą (płatnikiem) musi mieć charakter bezpośredni, przy czym taki związek nie występuje w przypadku, gdy beneficjentem działań świadczeniodawcy (organizacji publicznej zajmującej się rozwojem upraw owoców) nie jest pojedynczy rolnik, ale branża plantatorów jako całość.

Analogiczne podejście do przesłanek zaistnienia odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów o VAT przyjmują polskie sądy administracyjne. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 września 2013 r., sygn. I FSK 1316/12 wskazał, że „O usługach za wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu. Związek, o którym mowa, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie.”

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 oraz pytania nr 2

Analiza czynności wykonywanych przez Bank/Oddział S. w ramach Systemu

System wspólnego zarządzania płynnością finansową typu cash pooling (w tym System Nordic Cash Pool będący jedną z odmian cash poolingu), jako usługa finansowa, nie został uregulowany w polskim systemie prawnym. Istnieje co prawda przepis art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t.j. Dz. U. 2015 poz. 128 z późn. zm.), który odnosi się do oferowanych przez banki podatkowym grupom kapitałowym umów o skonsolidowane oprocentowanie. Przepis ten ma jednak bardzo ograniczony zakres zastosowania, gdyż dotyczy wyłącznie podatkowych grup kapitałowych.

Brak uregulowania instytucji cash poolingu (oraz konsekwentnie—Nordic Cash Poolingu jako jednej z odmian cash poolingu) w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 ustawy z dnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. 2016 poz, 380, z późn. zm. dalej: „Kodeks cywilny”). Przepis ten statuuje zasadę swobody umów zwaną zasadą swobody kontraktowania. Zgodnie z tą zasadą, strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Zdaniem Spółki na wstępie należy określić, co jest przedmiotem świadczenia w ramach Systemu. Nie ulega wątpliwości, że System ten ma na celu zoptymalizowanie kosztów związanych z zarządzaniem płynnością finansową podmiotów wchodzących do struktury cash poolingowej. To Bank/Oddział S. daje Spółce, Liderowi i pozostałym uczestnikom Systemu możliwość zoptymalizowania ich rozliczeń — udostępnia ku temu odpowiednie narzędzia i dokonuje określonych czynności - tak jak zostało to przedstawione w stanie faktycznym to Bank/Oddział S. udostępni Rachunki Źródłowe, Rachunki Transakcyjne oraz Rachunek Konsolidacyjny, będzie dokonywał przelewów środków pomiędzy Rachunkami Źródłowymi a Rachunkami Transakcyjnymi, będzie obliczał odsetki i uznawał/obciążał nimi odpowiednie rachunki, a także będzie pełnić co do zasady obowiązki sprawozdawcze związane z prowadzonymi w ramach Systemu Nordic Cash Pool rachunkami. Bez działania Banku/Oddziału S. wykonanie usługi cash poolingu w ogóle nie byłoby możliwe.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca podkreśla, że całość działań podejmowanych przez Bank/Oddział S. w ramach Systemu Nordic Cash Pool będzie zmierzać do realizacji kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową skierowanej przez Bank/Oddział S. do Wnioskodawcy, Lidera oraz pozostałych uczestników.

Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia wynagrodzenia na rzecz Oddziału S. na podstawie Umowy NCP. Poza tym, Spółka nie będzie obciążana innymi kosztami funkcjonowania Systemu Nordic Cash Pool, w szczególności w stosunku do Lidera. Zatem jedynym podmiotem pobierającym wynagrodzenie w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie będzie Bank/Oddział S..

Analiza czynności wykonywanych w ramach Systemu przez Spółkę i Lidera

Odnosząc powyższe argumenty na grunt opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca wskazuje, że działania podejmowane przez Spółkę w ramach Systemu Nordic Cash Pool będą zmierzały zasadniczo do umożliwienia prawidłowego wykonania usługi przez Oddział S./Bank. W szczególności należy zwrócić uwagę, że zakres czynności podejmowanych przez Spółkę jest bardzo ograniczony (techniczny) i będzie sprowadzać się w szczególności do: (i) wykorzystywania środków pieniężnych udostępnionych w ramach Systemu Nordic Cash Pool oraz (ii) udostępniania nadwyżek środków pieniężnych w ramach Systemu Nordic Cash Pool.

Należy zauważyć, iż udostępnianie przez Spółkę środków pieniężnych w ramach Systemu, nie będzie wynikać z relacji zobowiązaniowej istniejącej pomiędzy Spółką a Liderem lub Spółką oraz Polskimi Spółkami, będącymi innymi uczestnikami Systemu (i tym samym nie będzie stanowić odrębnego świadczenia usług przez Wnioskodawcę), lecz będzie jedynie elementem niezbędnym dla efektywnego świadczenia przez Bank/Oddział S. kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową. W tym kontekście, odsetki powstałe w związku z uczestnictwem w Systemie Nordic Cash Pool nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczoną przez Spółkę usługę, ponieważ nie będą wykazywały bezpośredniego związku z żadnym skonkretyzowanym świadczeniem wzajemnym.

Ponadto, należy zauważyć, że zakres obowiązków Lidera w ramach uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool sprowadza się do reprezentowania Spółki przed Bankiem w sprawach związanych z uczestnictwem w Systemie, jak również dokonywanie innych czynności niezbędnych do zapewnienia ciągłości funkcjonowania Systemu. A zatem, czynności wykonywane przez Lidera nie zawierają w sobie elementów przesądzających o świadczeniu usługi na rzecz Spółki, w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT. Stanowią one jedynie czynności pomocnicze i techniczne, konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank/Oddział S. usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, czynności Spółki oraz Lidera wynikają jedynie z uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool i same w sobie nie mogą być uznane za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. W rzeczywistości bowiem Spółka i Lider nie będą wzajemnie świadczyć żadnych usług, ani też świadczyć usług na rzecz Polskich Spółek (będących potencjalnie w przyszłości innymi uczestnikami Systemu), ani też nie będą świadczyć usług na rzecz Banku/Oddziału S.. Wnioskodawca i Lider będą jedynie korzystać z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank/Oddział S., a sam fakt uczestnictwa w Systemie nie wystarcza, aby uznać, iż ma miejsce świadczenie usług przez Spółkę bądź Lidera. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, iż w ramach korzystania z tej usługi, dokonywane będą przez Bank/Oddział S. przelewy sald dodatnich i sald ujemnych Rachunku Źródłowego Spółki na Rachunek Transakcyjny. Dokonywanie takich przelewów jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania Systemu Nordic Cash Pool - wykonywane będą one pomocniczo, w ramach i w celu umożliwienia świadczenia przez Bank/Oddział S. usługi zarządzania płynnością finansową uczestników Systemu, w tym Lidera. Nie oznacza to jednak, że Spółka albo Lider poprzez swoje uczestnictwo w Systemie Nordic Cash Pool staną się usługodawcami.

W szczególności należy także zauważyć, że ani Spółka ani Lider nie będą podejmowali (ewentualnie powstrzymywali się od jakichkolwiek działań) zmierzających do wykonania określonego świadczenia na rzecz innych uczestników (w tym siebie nawzajem) oraz Banku. Ponadto, uczestnictwo Wnioskodawcy w Systemie nie będzie wiązało się z powstaniem żadnego stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Spółką a Liderem, który wiązałby się z obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia przez jedną stronę na rzecz drugiej. Należy podkreślić w szczególności, iż Spółka i Lider nie będą stronami żadnej umowy w zakresie Systemu. Brak jest więc stosunku prawnego pomiędzy Spółką a Liderem i pomiędzy Spółką a pozostałymi uczestnikami Systemu (w przyszłości), które wskazywałyby na wykonywanie usług pomiędzy tymi podmiotami. Uczestnik Systemu, w tym Lider jest jedynie odbiorcą usługi oferowanej przez Bank/Oddział S., który świadczy na rzecz uczestników, w tym Lidera, kompleksową usługę cash poolingu.

Należy zauważyć, iż korzyściami Spółki z tytułu uczestnictwa w Systemie będzie wyłącznie możliwość uzyskiwania odsetek od zgromadzonego kapitału w ramach Systemu albo możliwość korzystania ze środków zgromadzonych w Systemie. W tym miejscu, Wnioskodawca chciał podkreślić, że odsetki płacone lub otrzymywane w związku z czynnościami dokonywanymi w ramach Systemu stanowią jedynie wynagrodzenie za wykorzystywanie środków finansowych udostępnianych w ramach Systemu, natomiast nie mogą być utożsamiane z wynagrodzeniem uiszczanym w zamian za czynności wykonywane przez poszczególnych uczestników Systemu (w tym Lidera).

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w ramach czynności związanych z uczestnictwem w Systemie Nordic Cash Pool, Spółka i Lider nie będą świadczyli jakichkolwiek usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Stanowisko organów podatkowych w analogicznych sprawach

Wnioskodawca, zauważa że prawidłowość jego stanowiska została potwierdzona przez organy podatkowe w licznych interpretacjach prawa podatkowego wydanych w analogicznych stanach faktycznych. Przykładowo Spółka zwraca uwagę na podejście:

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 21 października 2015 r., sygn. IPTPP2/4512-463/15-4/AJB, gdzie stwierdzono, że „W rzeczywistości bowiem Uczestnicy cash poolingu, w tym Lider, nie świadczą żadnej usługi ani sobie nawzajem ani Bankowi, a jedynie korzystają z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, iż w ramach korzystania z tej usługi, dokonywane są przez Bank przelewy sald dodatnich i sald ujemnych z Rachunków Transakcyjnych Uczestników na Rachunek Konsolidacyjny. Dokonywanie takich przelewów jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania cash poolingu opartego na przelewach rzeczywistych - wykonywane są one pomocniczo, w ramach i w celu świadczenia przez Bank usługi zarządzania płynnością finansową Uczestników cash poolingu, w tym Lidera. Nie oznacza to jednak, że Uczestnicy cash poolingu w tym Lider stają się usługodawcami. Zerowanie sald jest bowiem warunkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania cash poolingu w przyjętym modelu, ale nie stanowi o tym, że Uczestnicy stają się usługodawcami jakichkolwiek usług.” oraz „Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako Lidera przedmiotowej usługi, nie stanowią/nie będą stanowić odpłatnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank usługi cash poolingu. W związku z powyższym, nie podlegają/nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie działa/nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. ”

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lutego 2015 r., sygn. IPPP1/4512-20/15-4/IGo, gdzie zostało potwierdzone stanowisko wnioskodawcy - lidera system cash pool, że „[...] Uczestnicy, w tym Spółka, są jedynie odbiorcami usługi świadczonej przez Bank zaś Spółka z tytułu uczestnictwa w systemie nie będzie obowiązana do wykazywania jakiegokolwiek obrotu w rozumieniu ustawy o VAT. Spółka wykonuje pewne czynności administracyjno-techniczne w ramach umowy, jednakże są one niezbędnym elementem funkcjonowania całej struktury cash-poolingu, koniecznym do efektywnego wykonywania usługi przez Bank. Nie oznacza to jednak, iż Uczestnicy, w tym Spółka stają się usługodawcami w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji, Uczestnicy pozostają nadal usługobiorcami usługi świadczonej przez Bank.[...] jedynym podmiotem świadczącym usługę w przedstawionej powyżej strukturze cash-poolingu w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT jest Bank, a Spółka jako wykonująca jedynie czynności techniczne niezbędne z punktu widzenia całego systemu zarządzania płynnością finansową nie będzie w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług. ”

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 10 lutego 2015 r., sygn. IPTPP2/443-819/14-5/DS, gdzie potwierdza stanowisko wnioskodawcy, że podmiotem świadczącym usługi w rozumieniu ustawy o VAT będzie wyłącznie Bank oraz wskazuje, że „[...]biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, iż w rozpatrywanej sprawie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze konieczne dla efektywnego świadczenia przez inny podmiot usługi cash poolingu. Tym samym Zainteresowany nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji Wnioskodawca w związku z przekazywaniem w systemie cash poolingu swoich nadwyżek finansowych na Rachunek Rozliczeniowy Pool Leadera lub otrzymywaniem środków finansowych z Rachunku Rozliczeniowego Pool Leadera na pokrycie salda ujemnego powstałego na indywidualnym rachunku Wnioskodawcy jak również z tytułu otrzymanych odsetek nie będzie wykonywać żadnych usług i nie będzie z tego tytułu zobowiązany do wykazania sprzedaży w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. [...] Zauważyć należy również, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś Banku ani pozostałych Uczestników. Uwzględniając powyższe wskazać należy, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla świadczącego usługę Banku ani dla pozostałych Uczestników. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla Banku oraz pozostałych Uczestników Systemu.

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2015 r. o sygn. IPTPP2/443-792/14-2/DS, gdzie stwierdził, że „[...] biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez inny podmiot usługi cash poolingu [przyp. Wnioskodawcy przez bank]. W związku z powyższym, nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za prawidłowe. ”

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 18 lipca 2014 r., sygn. ILPP4/443-196/14-4/ISN, gdzie odpowiadając na pytanie dotyczące Spółki Holenderskiej - lidera, stwierdzono, że [...] wszystkie czynności wykonywane w ramach przedstawionej sprawy składają się na kompleksową usługę, którą świadczy Bank. Spółka Holenderska została jedynie wybrana jako podmiot koordynujący system cash pool w ramach grupy kapitałowej (do której należy zarówno Wnioskodawca, jak i Spółka Holenderska), dla ułatwienia dokonywania rozliczeń pieniężnych. Nie jest to jednak podmiot świadczący usługę zarządzania (ta, jak już wskazano świadczona jest przez Bank). Spółka Holenderska jest, zgodnie z postanowieniami umowy, odpowiedzialna za zorganizowanie systemu zarządzania środkami pieniężnymi, informowanie uczestników (w tym Spółkę) o obowiązkach i prawach wynikających z wdrażanego systemu, koordynowanie współpracy z bankami oraz wdrażanie nowych uczestników systemu. Spółka Holenderska jest również zobowiązana do pokrywania wszystkich opłat związanych z utrzymaniem systemu cash poolingu z zastrzeżeniem dla opłat za prowadzenie rachunku, wyciągów z konta itp. Innymi słowy, Spółka Holenderska koordynuje w ramach grupy prawidłowe wykonanie usługi świadczonej na jej rzecz przez Bank [...] Spółka Holenderska nie świadczy natomiast usług na rzecz uczestników cash poolingu (w tym Spółki), co w szczególności wiązać należy z faktem, że uczestnicy (w tym Wnioskodawca) nie będą obciążani kosztami koordynowania systemu. Zatem Spółka — w ramach systemu zarządzania środkami pieniężnymi - nie będzie nabywała żadnej usługi od Spółki Holenderskiej, [...]” Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 9 czerwca 2014 r. o sygn. IPPP3/443-274/14-4/IG, wskazuje, że „[...] usługi cash poolingu nabywane przez Spółkę stanowią usługi w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i są usługami pośrednictwa finansowego w zakresie depozytów, środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, a zatem są usługami pośrednictwa finansowego, objętymi zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że w opisanej sytuacji Wnioskodawca nie świadczy odrębnie żadnych usług a jest jedynie nabywcą kompleksowych usług pośrednictwa finansowego polegających na zarządzaniu płynnością finansową grupy świadczonych na jego rzecz i świadczonych przez bank jest prawidłowe.”

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 maja 2014 r., sygn. ILPP1/443-98/14-2/NS, gdzie stwierdzono, że „[...] biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, jako Uczestnika na podstawie opisanych umów, nie będą stanowić odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Tym samym nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W rezultacie odsetki otrzymywane przez Wnioskodawcę, będącego Uczestnikiem usługi cash poolingu, nie będą stanowiły podstawy opodatkowania VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.”

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. ILPP4/443-352/13-2/ISN, w której wskazuje się, że „[...] biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne umowy cash poolingu oraz to, że — jak wskazał Wnioskodawca — jako uczestnik korzysta z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę występuje Bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej jaką jest cash pooling. Zatem podmiotem u którego występuje obrót z tytułu wykonania usługi określanej mianem cash pooling, jest Bank.”

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. ILPP1/443-1103/10-2/AW, w której w stosunku agenta cash poolingu oraz czynności przez niego podejmowanych wskazano, że „[...] w przedmiotowej sprawie ze świadczeniem usług podlegających opodatkowaniu, mamy jednak do czynienia tylko wówczas, gdy agent za wykonywane na rzecz pozostałych uczestników Systemu czynności pobiera od każdego posiadacza rachunku umowne wynagrodzenie. Tylko w takim przypadku bowiem wykonywana przez agenta czynność spełnia zawartą w art. 8 ustawy definicję odpłatnego świadczenia usług, a to z kolei skutkuje objęciem tej czynności opodatkowaniem podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jeżeli natomiast Wnioskodawca za świadczone usługi nie otrzyma żadnego wynagrodzenia od pozostałych uczestników Systemu, to czynność ta nie podlega u niego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zauważyć, że wynagrodzeniem takim nie będą odsetki otrzymywane jedynie za zaangażowanie własnych środków pieniężnych, a niezwiązane z pełnieniem funkcji agenta. W świetle powyższych regulacji prawnych oraz odnosząc się do przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że jeżeli Wnioskodawca w związku z pełnieniem funkcji agenta Systemu nie otrzymuje od pozostałych uczestników wynagrodzenia, to uczestnicząc w cash poolingu organizowanym przez Bank na podstawie Umowy, nie będzie świadczyć usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a będzie jedynie usługobiorcą usługi świadczonej przez Bank [...].”

Analogiczne stanowiska zajmowane były przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 września 2014 r. nr ILPP2/443-607/14-3/AK

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 lipca 2014 r., sygn. IPPP3/443-469/14-2/RD,

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 czerwca 2014 r., sygn. IPPP3/443-274/14-4/IG,

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. IPPP2/443-121/14-2/DG,

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 października 2013 r., nr ILPP4/443-352/13-2/ISN,

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. ILPP1/443-305/13-2/AWa,

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 lipca 2013 r., nr: ILPP1/443-305/13-2/AWa,

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 października 2011 r., nr IPPP3/443-1046/11-7/JF

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 13 września 2011 r., nr IPPP3/443-883/11-5/JF,

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 7 lipca 2011 r., nr ITPP2/443-604a/l l/RS,

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, z dnia 28 czerwca 2011 r., nr IPPP1-443-603/11-4/EK.

Podsumowując zdaniem Wnioskodawcy:

Odpowiadając na pytanie 1 niniejszego wniosku, należy stwierdzić, iż czynności realizowane przez Wnioskodawcę w ramach uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług przez Wnioskodawcę, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
Odpowiadając na pytanie 2 niniejszego wniosku, należy stwierdzić, iż czynności wykonywane przez Lidera w ramach Systemu Nordic Cash Pool nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a jedynym podmiotem świadczącym usługi będzie Bank/Oddział S.

zasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jedynym podmiotem jaki będzie świadczyć usługi w ramach Systemu Nordic Cash Pool na jego rzecz będzie Bank (Oddział S. w odpowiednim zakresie). Spółka pragnie podkreślić, że czynności podejmowane przez Lidera stanowią czynności pomocnicze mające umożliwić Bankowi świadczenie kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, a także to, że za ich dokonanie nie otrzyma on żadnego wynagrodzenia od Wnioskodawcy.

Jednakże w przypadku gdyby odpowiedź na pytanie nr 2 okazała się negatywna i Lider obok Banku/Oddziału S. zostanie wskazany przez organ jako podmiot świadczący usługi na rzecz Wnioskodawcy, wówczas Wnioskodawca powinien rozpoznać import usług, które byłyby świadczone przez Lidera na rzecz Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT „Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i la, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n”.

Ponadto, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne [...] nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust 4,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust 4.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT może znaleźć zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (a w przypadku usług związanych z nieruchomościami podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy o VAT). Ponadto, usługobiorcą powinien być - w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT - podatnik, o którym mowa w art. 15 lub osoba prawna niebędąca podatnikiem o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT.

Jednocześnie, Spółka pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT import usług definiowany jest w ustawie o VAT jako świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4. W tym miejscu Wnioskodawca wskazuje, że Lider nie posiada swojej siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polski. Z kolei Spółka jako podatnik zarejestrowany dla celów VAT w Polsce powinna w sytuacji uznania Lidera za świadczącego na jej rzecz usługę rozpoznać import usług.

Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Mając na uwadze, iż za wyjątkiem odsetek od ujemnego salda na Rachunku Transakcyjnym, Spółka nie będzie dokonywać na rzecz Lidera żadnych płatności, zdaniem Spółki w sytuacji uznania Lidera za świadczącego na rzecz Spółki usługę, należałoby uznać, iż podstawę opodatkowania będą stanowiły odsetki pobierane od Wnioskodawcy z tytułu ujemnego salda wykazywanego na Rachunku Transakcyjnym.

W opinii Spółki, w takiej sytuacji należałoby również uznać, iż czynności podejmowane przez Lidera w ramach Systemu, w sytuacji uznania ich za świadczenie usług na rzecz Spółki, należałoby zakwalifikować jako usługi stanowiące element usługi finansowej świadczonej przez Bank, które na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o VAT podlegałaby zwolnieniu z VAT.

Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów Pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Natomiast art. 43 ust. 13 wskazuje, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej m.in. w art. 43 ust 1 pkt 40, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 40. Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania, iż czynności wykonywane przez Agenta stanowią usługę na jej rzecz, należałoby bowiem wziąć pod uwagę, iż czynności te nie stanowią celu same w sobie, lecz służą lepszemu wykorzystaniu usługi świadczonej przez Bank.

Podsumowując, w przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 2 i uznania, że poza Bankiem/Oddziałem S. podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy będzie także Lider — Wnioskodawca będzie zobowiązany rozliczyć import usług z tytułu czynności realizowanych przez Lidera jednocześnie stosując zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i art. 43 ust. 13 ustawy o VAT i przyjmując za podstawę opodatkowania wysokość odsetek pobieranych przez Lidera z tytułu ujemnego salda na Rachunku Transakcyjnym.

Niemniej Wnioskodawca po raz kolejny pragnie zauważyć, że w jego opinii czynności podejmowane przez Lidera nie będą posiadały niezbędnych elementów do uznania ich za świadczenie usług na rzecz Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn.zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

eksport towarów;

import towarów na terytorium kraju;

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast towarami, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Z uwagi na powołane przepisy należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest spółką prowadzącą działalność deweloperską na polskim rynku. Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik VAT i prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Opis Systemu Nordic Cash Pool

Funkcjonowanie Systemu Nordic Cash Pool przewiduje wykorzystanie trzech różnych typów rachunków obsługiwanych przez Bank / Oddział S., z których każdy będzie pełnił odrębne funkcje:

Rachunek Źródłowy
Rachunek Transakcyjny
Rachunek Konsolidacyjny

Wszystkie wyżej wymienione rachunki będą prowadzone w polskich złotych. Wszystkie rozliczenia i transfery w ramach Systemu Nordic Cash Pool będą dokonywane w polskich złotych.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwość w kwestii uznania wykonywanych przez Niego w ramach uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool za czynności opodatkowane oraz ustalenia czy jedynym podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy jest Bank/Oddział S.

Z uwagi na cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank usługi cash poolingu. W związku z tym, nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Jak poinformował Wnioskodawca, wszystkie czynności wykonywane w ramach przedstawionej sprawy składają się na kompleksową usługę, którą świadczy Bank. Lider został jedynie wybrany jako podmiot reprezentujący Wnioskodawcę przed Bankiem i podejmujący wewnętrzne decyzje, np. w zakresie zasad kalkulacji odsetek, ustalania wysokości oprocentowania środków oraz okresów rozliczeniowych, a także realizujący inne czynności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania Systemu. Nie jest to jednak podmiot świadczący usługę zarządzania (ta, jak już wskazano świadczona jest przez Bank).

Lider nie świadczy natomiast usług na rzecz uczestników cash poolingu (Wnioskodawcy), co w szczególności wiązać należy z faktem, że Wnioskodawca, jako uczestnik nie będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia dla Lidera za świadczone przez Niego usługi koordynowania. Zatem Wnioskodawca – w ramach systemu zarządzania środkami pieniężnymi – nie będzie nabywał żadnej usługi od Lidera. Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że Lider nie wykonuje żadnych czynności na rzecz Wnioskodawcy – nie świadczy usług – nie mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług na rzecz Spółki.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie uznania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach uczestnictwa w Systemie Nordic Cash Pool za odpłatne świadczenie usług oraz uznania, że jedynym podmiotem świadczącym usługi na rzecz Wnioskodawcy jest Bank/Oddział S. zostało uznane za prawidłowe.

Z uwagi na to, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 zostało uznane za prawidłowe, pytanie nr 3 zostało uznane za bezprzedmiotowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla innych niż Wnioskodawca uczestników transakcji cash poolingu, którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin