Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-688/16-4/NK
z 24 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2016 r. (data wpływu 25 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 czerwca 2016 r. (data wpływu 20 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy – Ordynacja podatkowa, pismem z 3 czerwca 2016 r. nr ILPB2/4511-1-688/16-2/NK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia – w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania – braków formalnych wniosku.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłane w dniu 3 czerwca 2016 r., skutecznie doręczono w dniu 9 czerwca 2016 r. W dniu 20 czerwca 2016 r. (z datą nadania 15 czerwca 2016 r.) wpłynęła do tut. Organu odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni otrzymała mieszkanie spółdzielcze lokatorskie w 1976 r. W 2009 r. zostało ono przekształcone w odrębną własność. Zainteresowana mieszkała w nim razem z córką, a od 2009 r. również z zięciem. Było to małe trzypokojowe mieszkanie/dwa pokoje po 10 mkw i jeden 12 mkw na czwartym piętrze bez windy. Wnioskodawczyni kilkakrotnie próbowała je wcześniej zamienić na większe ale bezskutecznie. Gdy w 2012 r. córka Zainteresowanej zaszła w ciążę szczęśliwie złożyło się, że znajomi Zainteresowanej sprzedawali za 173 tys. pln trzypokojowe mieszkanie, każdy pokój powyżej 20 mkw w starym budownictwie na pierwszym piętrze, a pieniądze pilnie potrzebowali na wykończenie budowanego domu. Z kolei znajoma córki Wnioskodawczyni od lat dojeżdżająca do pracy z L. szukała mieszkania i tak bardzo jej odpowiadała lokalizacja/5 min. na piechotę do pracy/, że zdecydowała się na czwarte piętro. Piętro to do tej pory było przeszkodą przy zamianie. I co bardzo ważne dysponowała gotówką na jego zakup czyli 165 tys. pln.

Wnioskodawczyni mogła więc najpierw sprzedać swoje mieszkanie i kupić za uzyskane pieniądze mieszkanie od pp. S. Niestety, ponieważ Zainteresowana wzięła kredyt hipoteczny na remont mieszkania bank musiał wyrazić zgodę na jego sprzedaż. Wnioskodawczyni musiała podpisać aneks do umowy o zwolnienie zabezpieczenia hipotecznego mieszkania, który zobowiązywał do przedłożenia aktu notarialnego zakupu nieruchomości, na którą zostanie przeniesiona hipoteka.

Tak też Wnioskodawczyni uczyniła – dnia 9 listopada 2012 r. zawarła u notariusza z p.p. S. umowę sprzedaży mieszkania. Kwotę 140 tys. pln wpłaciła na konto p.p. S., co zostało odnotowane w akcie notarialnym sprzedaży mieszkania Wnioskodawczyni.

Wszystkie procedury bankowo-sądowe trwały trzy miesiące. Pod koniec stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni dostała zgodę banku na sprzedaż mieszkania. W dniu 30 stycznia podpisała akt notarialny sprzedaży. Brakującą kwotę 25 tys. pln również wpłaciła na konto p.p. S. Zainteresowana wpłaciła na konto p.p S. brakującą kwotę 8 tys. pln wynikającą z różnicy ceny mieszkań. Tak więc cała kwota uzyskana ze sprzedaży mieszkania Wnioskodawczyni została przeznaczona na zakup większego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy w sytuacji opisanej w stanie faktycznym Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego czy też może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, korzysta z ww. zwolnienia, gdyż przychód jaki uzyskała ze sprzedaży został w całości przeznaczony na nabycie mieszkania, w którym realizuje własne cele mieszkaniowe.

W mieszkaniu na czwartym piętrze Zainteresowana mieszkała przez 36 lat pokonując niezliczoną ilość razy pięć kondygnacji, również będąc w ciąży z córką i nosząc ją na rękach zanim sama mogła je pokonać, do tego oczywiście torby z zakupami. Dlatego gdy szczęśliwym zbiegiem okoliczności znalazł się kupiec na Jej mieszkanie, a znajomi sprzedawali właśnie takie jakie szukała, nie mogła nie skorzystać z tej szansy. Dzięki temu Jej córka w zagrożonej ciąży mogła prawie do końca wychodzić z mieszkania. Po urlopie macierzyńskim wróciła do pracy i Wnioskodawczyni zajmuje się od tego czasu wnukiem. Zainteresowana ma 65 lat i obecnie nie stanowi dla niej żadnego problemu wyjście z wnukiem nawet kilka razy dziennie do parku. Teraz jest trzylatkiem i sam chętnie wchodzi na pierwsze piętro, ale wcześniej Zainteresowana znosiła i wnosiła go na rękach bez większego wysiłku.

Zrozumiałe są dla Wnioskodawczyni wszystkie działania banku zabezpieczające spłatę kredytu, ale w zaistniałej sytuacji gdzie nie uzyskała ona żadnego dochodu uważa, że nie powinien być naliczony podatek dochodowy. Zainteresowana nie naraziła skarbu państwa na żadne straty, a wręcz przeciwnie całość z transakcji kupna sprzedaży została przeznaczona na zakup towarów i usług. Trzy rodziny polepszyły swoje warunki mieszkaniowe. Dla Zainteresowanej byłaby to kara grzywny za polepszenie sobie jakości życia na emeryturze. Gdyby czekała pięć lat od przekształcenia, to dopiero teraz mogłaby szukać i kupca i mieszkania i nie wiadomo z jakim skutkiem. A przez ten najtrudniejszy czas, czyli ciążę córki i pierwsze trzy lata wnuka przy każdym wejściu na górę żałowałaby, że straciła być może jedyną szansę zmiany na lepsze.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodu jest – z zastrzeżeniem ust. 2 – odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zainteresowana w 1976 r. otrzymała spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które w 2009 r. zostało przekształcone w odrębną własność. Następnie Wnioskodawczyni postanowiła sprzedać ww. mieszkanie, lecz z uwagi na obciążenie kredytem hipotecznym i długo trwające procedury bankowo-sądowe, w wyniku których Zainteresowana zobowiązana była podpisać aneks do umowy i przedłożyć akt notarialny zakupu nieruchomości, na którą zostanie przeniesiona hipoteka - do ostatecznej sprzedaży doszło w dniu 30 stycznia 2013 r. W dniu 9 listopada 2012 r. Wnioskodawczyni zakupiła inne mieszkanie, lepiej dostosowane do potrzeb Jej i Jej rodziny.

Należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001, Nr 4, poz. 27), na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, a jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków - spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie podlegającej odprowadzeniu przez spółdzielnię do budżetu państwa,
2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.
   
   

Zatem w przedmiotowej sprawie za datę nabycia nieruchomości należy uznać dzień zawarcia ze spółdzielnią mieszkaniową umowy o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności lokalu, co na gruncie badanej sprawy miało miejsce w 2009 r.

W związku z powyższym, z uwagi na fakt, że zbycie nieruchomości nastąpiło przed upływem 5-letniego okresu, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po stronie Zainteresowanej wystąpiło źródło przychodu w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. W myśl natomiast jego ust. 2 podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 cytowanej ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

W przytoczonym powyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy istotny jest zapis, z którego wynika, że zwolnienie może obejmować jedynie taki przychód z odpłatnego zbycia, który będzie wydatkowany na własne cele mieszkaniowe począwszy od dnia odpłatnego zbycia. Oznacza to, że dla obliczenia dochodu zwolnionego z opodatkowania uwzględnione mogą być jedynie wydatki poniesione najwcześniej w dniu odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw. Zwrot „począwszy od” wyraża w swoim znaczeniu pierwszy moment od jakiego można dokonać określonych czynności lub podjąć określone działanie. W powyższym przepisie ograniczeniem nie jest zatem moment uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, ograniczeniem jest moment wydatkowania tego przychodu.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że wszelkie zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalną treść przepisów. Stąd też korzystanie z omawianego zwolnienia przysługuje podatnikowi tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie prawa. Okolicznością decydującą o zastosowaniu powyższego zwolnienia jest więc m.in. przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości wyłącznie na cele i w terminach określonych w tym przepisie. Przy tym enumeratywne wyliczenie wydatków mieszkaniowych, których realizacja powoduje zwolnienie z opodatkowania kwot przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości ma charakter wyczerpujący, a nie przykładowy. Zawarty w art. 21 ust. 25 ustawy katalog wydatków uprawniających do zwolnienia ma charakter zamknięty i w związku z tym tylko wydatkowanie środków na realizację celów w nim wskazanych pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania. Inne wydatki nie wymienione w tym katalogu nie będą uprawniały do skorzystania z powyższego zwolnienia.

Wnioskodawczyni nie spełniła więc jednego w koniecznych warunków, aby środki ze sprzedaży mogły zostać zwolnione z opodatkowania, bowiem nabycie mieszkania od p.p. S. miało miejsce przed dniem uzyskania przychodu ze zbycia lokalu mieszkalnego, a omawianemu zwolnieniu mogą podlegać wyłącznie wydatki na nabycie poniesione począwszy od dnia odpłatnego zbycia nieruchomości.

Oznacza to, że w sytuacji Wnioskodawczyni wydatkowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nie może być uznane za wydatkowanie tego przychodu na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Albowiem aby dany wydatek mógł zostać zwolniony z podatku musi zostać poniesiony nie wcześniej niż od dnia odpłatnego zbycia i nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło owo zbycie, z czym w rozpatrywanej sprawie nie mamy do czynienia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.