2017.07.05 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.74.2017.2.MG
z 5 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2017 r. (data wpływu 19 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 9 czerwca 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 26 maja 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.74.2017.1.MG, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 29 maja 2017 r. (data doręczenia 1 czerwca 2017 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 9 czerwca 2017 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 8 czerwca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego:

… S.A. (dalej: Wnioskodawca) posiada Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (dalej: ZUZP), który reguluje zasady przyznawania i wypłaty nagród jubileuszowych dla pracowników za długoletnią pracę. Zasady przyznawania i wypłaty nagród jubileuszowych ujęte są w Załączniku nr 15 do ZUZP. Zgodnie z jego postanowieniami, najkrótszy okres zatrudnienia uprawniający do nagrody jubileuszowej wynosi 20 lat. Kolejne nagrody jubileuszowe przysługują w okresach 5-cio letnich, do maksymalnie 55-ciu lat pracy. Wypłacane nagrody jubileuszowe stanowią przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie nagrody te nie stanowią podstawy do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych. Obecnie Wnioskodawca zamierza przeprowadzić ze Stroną Społeczną renegocjacje ZUZP i zawrzeć Porozumienie, którego celem będzie wykreślenie zapisów o przyznawaniu pracownikom nagród jubileuszowych za długoletnią pracę. W związku z powyższym, Wnioskodawca zamierza wypłacić wszystkim pracownikom odszkodowanie za utratę przyszłego wynagrodzenia, jakim są nagrody jubileuszowe, których wypłatę zagwarantowano w ZUZP stanowiącym wewnątrzzakładowe prawo pracy.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 7 czerwca 2017 r. Wnioskodawca dodał, że Porozumienie, które zostanie zawarte pomiędzy Wnioskodawcą a Zakładowymi Organizacjami Związkowymi reprezentatywnymi działającymi u Wnioskodawcy, będzie dotyczyło m.in. wypłaty wszystkim pracownikom Wnioskodawcy, zatrudnionym na dzień 1 stycznia 2018 r., odszkodowania z tytułu likwidacji u Wnioskodawcy wypłaty nagród jubileuszowych, zagwarantowanych postanowieniami ZUZP.

Pracownikom, którzy na mocy obowiązujących obecnie postanowień ZUZP nabyliby w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r. prawo do nagrody jubileuszowej, odszkodowanie zostanie ustalone i naliczone z uwzględnieniem zasad określonych w Załączniku nr 15 do ZUZP „Zasady przyznawania i wypłacania nagród jubileuszowych” oraz pozostałych obowiązujących u Wnioskodawcy regulacji w przedmiocie nagród jubileuszowych i stanowić będzie równowartość przypadającej pracownikowi nagrody jubileuszowej według podstawy naliczenia z dnia 31 grudnia 2017 r. Dodatkowo pracownicy, o których mowa powyżej, z wyłączeniem pracowników, którzy na dzień 1 stycznia 2018 r. posiadają prawo do emerytury bez względu na podstawę jej ustalenia oraz, którzy nabędą w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r. prawo do emerytury w tzw. powszechnym wieku emerytalnym, o którym mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, otrzymają dodatkowe odszkodowanie, wyliczone według następującego wzoru:

Dodatkowe odszkodowanie ={[Z x (R + 50%) x T]/1825} x 0,5

gdzie:

Z - podstawa nagrody jubileuszowej na dzień 31 grudnia 2017 r.

R - procent podstawy wymiaru nagrody jubileuszowej z okresu od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r.

T - ilość dni kalendarzowych wyliczonych od dnia nabycia nagrody jubileuszowej w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r.

1 825 - przyjęta ilość dni za 5 lat kalendarzowych

0,5 - współczynnik korygujący

Pracownikom, którzy w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r. nie nabyliby prawa do nagrody jubileuszowej, zostanie wypłacone odszkodowanie wyliczone

wg następującego wzoru:

Odszkodowanie = [Z x 200% x T ]/7300

gdzie:

Z - podstawa nagrody jubileuszowej na dzień 31 grudnia 2017 r.

T - ilość dni uprawniających do pierwszej nagrody jubileuszowej wyliczonych do dnia 31grudnia 2022 r.

7 300 - przyjęta ilość dni za 20 lat kalendarzowych.

Suma wszystkich powyższych odszkodowań nie może być niższa niż 1 000 zł, jak również nie może być wyższa niż 80 000 zł. Wnioskodawca planuje wypłacić odszkodowania jednorazowo do dnia 31 marca 2018 r. lub na wniosek pracownika - w dwóch ratach. Pracownikom, którzy po dniu 1 stycznia 2018 r. będą przebywać na urlopie bezpłatnym, urlopie wychowawczym, świadczeniu rehabilitacyjnym, odszkodowanie zostanie wypłacone w terminie 30 dni licząc od dnia podjęcia pracy u Wnioskodawcy.

Dokumentem, regulującym zasady i wysokość przyznawania odszkodowań będzie wskazane wyżej Porozumienie, które zostanie zawarte pomiędzy Wnioskodawcą a Zakładowymi Organizacjami Związkowymi reprezentatywnymi działającymi u Wnioskodawcy. Porozumienie to skutkować będzie podpisaniem przez Wnioskodawcę i Zakładowe Organizacje Związkowe reprezentatywne działające u Wnioskodawcy Protokołu dodatkowego do ZUZP, mocą którego wykreślone zostaną stosowne postanowienia ZUZP gwarantujące pracownikom Wnioskodawcy prawo do nagrody jubileuszowej z tytułu długoletniej pracy i uchyleniem innych regulacji wewnętrznych odnoszących się do tematyki nagród jubileuszowych.

Przedmiotowe Porozumienie, zawarte pomiędzy partnerami społecznymi, rodzi obowiązki Wnioskodawcy i uprawnienia pracowników o charakterze normatywnym i jako takie stanowi, w ocenie Wnioskodawcy, źródło zakładowego prawa pracy, w rozumieniu art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r, poz. 1666, z późn. zm)

Postanowienia Porozumienia przełożą się, jak wskazano wyżej, na zmiany zapisów ZUZP, które zostaną wprowadzone do stosowania w trybie art. 24113 § 2 ustawy Kodeks pracy, tj. w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłata pracownikom odszkodowania za utratę przyszłego wynagrodzenia z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych jest zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych, a Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będzie miał obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłat pracownikom tych odszkodowań?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowane wypłaty odszkodowań z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych spełniają przesłanki wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3 i podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych. Według Wnioskodawcy, wypłaty odszkodowań dla pracowników z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych mają charakter kompensacyjny, a także stanowią zadośćuczynienie za utratę wynagrodzeń i świadczeń jakimi są nagrody jubileuszowe, których wypłatę Wnioskodawca zagwarantował w ZUZP stanowiącym wewnątrzzakładowe prawo pracy.

Według Wnioskodawcy wypłaty odszkodowań mają charakter kompensacyjny - ich celem jest zrekompensowanie pracownikom skutków niezależnego od nich zdarzenia w postaci trwałej likwidacji prawa do majątkowego świadczenia za długoletnią pracę, jak również w swym założeniu stanowią zadośćuczynienie za pogorszenie w perspektywie czasowej, ich sytuacji bytowej w następstwie utraty przyszłych wynagrodzeń, o znacznej wartości, jakimi są nagrody jubileuszowe (wg postanowień podlegającego opisanym wyżej zmianom ZUZP pracownikom przysługują nagrody, co pięć lat, począwszy od 20 lat do 55 lat pracy w wysokości odpowiednio od 200 % do 550 % przysługującego im wynagrodzenia, ustalonego wg zasad obowiązujących przy ustaleniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy).

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowania z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, a Wnioskodawca jako płatnik nie będzie miał obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty pracownikom tych odszkodowań.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie oraz zadośćuczynienie stanowi, co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania i zadośćuczynienia podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33–35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Na podstawie treści powyższych przepisów należy stwierdzić, że warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Podkreślić należy, że ww. zwolnienie w podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca posiada Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (dalej: ZUZP), który reguluje zasady przyznawania i wypłaty nagród jubileuszowych dla pracowników za długoletnią pracę. Obecnie Wnioskodawca zamierza przeprowadzić ze Stroną Społeczną renegocjacje ZUZP i zawrzeć Porozumienie, którego celem będzie wykreślenie zapisów o przyznawaniu pracownikom nagród jubileuszowych za długoletnią pracę. W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza wypłacić wszystkim pracownikom odszkodowanie za utratę przyszłego wynagrodzenia, jakim są nagrody jubileuszowe, których wypłatę zagwarantowano w ZUZP stanowiącym wewnątrzzakładowe prawo pracy. Porozumienie, które zostanie zawarte pomiędzy Wnioskodawcą a Zakładowymi Organizacjami Związkowymi reprezentatywnymi działającymi u Wnioskodawcy, będzie dotyczyło m.in. wypłaty wszystkim pracownikom Wnioskodawcy, zatrudnionym na dzień 1 stycznia 2018 r., odszkodowania z tytułu likwidacji u Wnioskodawcy wypłaty nagród jubileuszowych, zagwarantowanych postanowieniami ZUZP.

Pracownikom, którzy na mocy obowiązujących obecnie postanowień ZUZP nabyliby w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r. prawo do nagrody jubileuszowej, odszkodowanie zostanie ustalone i naliczone z uwzględnieniem zasad określonych w Załączniku nr 15 do ZUZP „Zasady przyznawania i wypłacania nagród jubileuszowych” oraz pozostałych obowiązujących u Wnioskodawcy regulacji w przedmiocie nagród jubileuszowych i stanowić będzie równowartość przypadającej pracownikowi nagrody jubileuszowej według podstawy naliczenia z dnia 31 grudnia 2017 r. Dodatkowo pracownicy, o których mowa powyżej, z wyłączeniem pracowników, którzy na dzień 1 stycznia 2018 r. będą posiadać prawo do emerytury bez względu na podstawę jej ustalenia oraz, którzy nabędą w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r. prawo do emerytury w tzw. powszechnym wieku emerytalnym, o którym mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, otrzymają dodatkowe odszkodowanie. Pracownikom, którzy w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r. nie nabyliby prawa do nagrody jubileuszowej, zostanie wypłacone odszkodowanie. Suma wszystkich powyższych odszkodowań nie może być niższa niż 1 000 zł, jak również nie może być wyższa niż 80 000 zł. Wnioskodawca planuje wypłacić odszkodowania jednorazowo do dnia 31 marca 2018 r. lub na wniosek pracownika - w dwóch ratach.

Postanowienia Porozumienia przełożą się, jak wskazano wyżej, na zmiany zapisów ZUZP, które zostaną wprowadzone do stosowania w trybie art. 241¹3 § 2 ustawy Kodeks pracy, tj. w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:
1. ustawy,
2. przepisów wykonawczych do ustawy,
3. układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,
wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,
nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy, posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 18^3d, art. 36¹, art. 45, art. 56, art. 94³ § 3, art. 99, art. 101² Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 Kodeksu pracy) bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy). Jednocześnie zgodnie z art. 47¹ Kodeksu pracy, odszkodowanie, o którym mowa ww. art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, natomiast odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia (art. 58 Kodeksu pracy).

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym, pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik – na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy – poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W świetle powyższych wyjaśnień, jak również przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznać zatem należy, że w sytuacji, gdy wypłata określonych świadczeń następuje zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy wewnętrznymi aktami prawa pracy (stanowiącymi źródło zakładowego prawa pracy i przewidującymi wypłatę takich świadczeń) w związku z zawartym przez strony Porozumieniem, nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy, bez względu na to, czy pracownik poniósł jakąkolwiek szkodę.

W opisanym zdarzeniu przyszłym, na podstawie Porozumienia zawartego miedzy Wnioskodawcą a Zakładowymi Organizacjami Związkowymi pracownikom zatrudnionym na dzień 1 stycznia 2018 r. zostaną wypłacone odszkodowania z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych. Nie można więc uznać, że w takim przypadku działanie pracodawcy będzie nosić znamiona działania bezprawnego, które mogłoby skutkować obowiązkiem wypłaty odszkodowania.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że skoro odszkodowanie za utratę przyszłego wynagrodzenia z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych, nie mieści się w pojęciu odszkodowania ani zadośćuczynienia, to tym samym stwierdzić należy, że nie będzie ono korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotowe świadczenie powinno być zakwalifikowane do przychodu ze stosunku pracy, ponieważ wypłata tego świadczenia będzie miała swe źródło w łączącym pracownika z Wnioskodawcą stosunku pracy. Wnioskodawca jako płatnik, wypłacając pracownikom przedmiotowe świadczenie zobowiązany będzie do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz uwzględnienia ww. przychodu w informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11), zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin