2017.08.29 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.128.2017.2.KW
z 29 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2017 r. (data wpływu 31 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym:

w części dotyczącej zakwalifikowania przychodu z tytułu objęcia akcji w wyniku realizacji RSU oraz Opcji do przychodów z kapitałów pieniężnych – jest prawidłowe;
w pozostałej części – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę przez X. Spółka z o.o. (dalej: Spółka polska) należącą do grupy X. (dalej: Grupa) - międzynarodowego holdingu, którego centrala mieści się w Stanach Zjednoczonych.

Spółka powiązana – X. Y. (dalej: Spółka amerykańska), notowana na giełdzie papierów wartościowych w USA, zdecydowała się wprowadzić dla pracowników spółek należących do Grupy, w tym dla wybranych pracowników Spółki polskiej, Program motywacyjny (dalej: Program).

W ramach Programu, Wnioskodawca otrzymał od Spółki amerykańskiej nagrodę w postaci pochodnych instrumentów finansowych, tj. Restricted Stock Unit („RSU”) oraz Opcji na akcje („Opcje”). Pochodne instrumenty finansowe, po spełnieniu przez ich posiadacza określonych w Programie warunków, mogą zostać zamienione przez ich posiadacza (Wnioskodawcę) na akcje Spółki amerykańskiej. Fakt otrzymania pochodnych instrumentów w postaci RSU i Opcji był neutralny podatkowo dla Wnioskodawcy.

Polska Spółka nie ponosi żadnych kosztów uczestnictwa swoich pracowników w Programie stworzonym i administrowanym przez Spółkę amerykańską.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w opisanym wyżej stanie faktycznym nieodpłatne objęcie przez Wnioskodawcę akcji, po zrealizowaniu przez niego warunków określonych w Programie motywacyjnym i realizacji RSU oraz Opcji, stanowi zdarzenie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy - w przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1 - podatek dochodowy od osób fizycznych powinien być zapłacony według skali podatkowej ze źródła przychodów, jakim jest stosunek pracy, czy też powinien zostać opodatkowany podatkiem ryczałtowym w wysokości 19 % ze źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne?
Czy - w przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1 - kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży akcji będzie wartość ustalonego przy objęciu akcji przychodu?

Ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w momencie nabycia akcji Spółki amerykańskiej w ramach Programu, przychód nie powstanie.

Przychód podlegający opodatkowaniu powstanie dopiero w momencie sprzedaży akcji. Przychód uzyskany z tego tytułu należy wówczas zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych (zbycia papierów wartościowych), zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe wnioski oparte są na następujących okolicznościach: akcje są papierami wartościowymi inkorporującymi zarówno prawa, jak i obowiązki akcjonariusza w stosunku do spółki będącej emitentem akcji. Moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich nabycia bez względu na formę tego nabycia (w tym przypadku nieodpłatne przekazanie akcji pracownikowi). Cechą papierów wartościowych, jakimi są akcje, jest to, iż generują one dochód w przyszłości: czy to w postaci dywidendy, czy też - w przypadku ich odpłatnego zbycia - w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na ich nabycie. Samo objęcie akcji nie może być zatem utożsamiane z momentem powstania przychodu - w tym momencie bowiem przysporzenie po stronie osoby otrzymującej akcje ma jeszcze charakter jedynie potencjalny, niewymierny i, co kluczowe, poddający się fluktuacji.

Co więcej, przyjęcie, że przychód, odpowiadający rynkowej wartości akcji z dnia ich nieodpłatnego objęcia, powstaje już w momencie objęcia akcji, prowadziłoby do podwójnego opodatkowania części dochodu, ponieważ część dochodu zostałaby opodatkowana najpierw w momencie objęcia akcji, a następnie w momencie zbycia tych akcji. Ten argument również przemawia za tym, aby uznać, że w momencie samego otrzymania akcji (wymiany RSU, czy Opcji na akcje) nie powstaje po stronie osoby dokonującej takiej wymiany przychód.

Pogląd zaprezentowany powyżej znajduje szerokie poparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zgodnie z najnowszym wyrokiem NSA z dnia 6 grudnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3344/14), cechą papierów wartościowych, jakimi są akcje, jest to, że generują dochód w przyszłości, co oznacza, że w momencie otrzymania akcji przysporzenie jest potencjalne i nie podlega opodatkowaniu.

Z kolei w wyroku z dnia 11 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 111/12) NSA wskazał, że uznanie, iż przychód powstaje już w momencie objęcia akcji, jako równowartość ceny rynkowej nabytych nieodpłatnie papierów wartościowych, prowadziłoby do podwójnego opodatkowania części dochodu.

Zgodnie ze stanowiskiem NSA wyrażonym w wyroku z dnia 5 października 2011 roku (sygn. akt II FSK 517/10) oraz w wyroku z dnia 27 kwietnia 2011 roku (sygn. akt II FSK 1410/10) sama okoliczność nabycia akcji, nawet nieodpłatnie, nie generuje dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie prowadzi to do pokrzywdzenia Skarbu Państwa, bowiem jego interes zostaje zabezpieczony poprzez opodatkowanie zbycia tych akcji.

W podobnym tonie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 lutego 2014 roku (sygn. akt II FSK 601/12), w którym stwierdził, że treść przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. art. 17 ust. l pkt 9, art. 20 ust. l, art. 23 ust. l pkt 38 i art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f.) daje podstawy do wyprowadzenia wniosku, że objęcie akcji jest neutralne podatkowo w dacie tego zdarzenia, ale podlega opodatkowaniu w momencie odpłatnego zbycia udziałów (akcji). Dopiero w tym momencie ujawnia się bowiem rzeczywisty przychód z objęcia akcji. Przyjęcie odmiennego poglądu, w ocenie tego Sądu, prowadziłoby do podwójnego opodatkowania tego samego przychodu.

W świetle powyższych orzeczeń sądów administracyjnych trudno jest się nie zgodzić z twierdzeniem, że w opisanym stanie faktycznym jedynym momentem generującym obowiązek podatkowy będzie sprzedaż akcji. Nieodpłatne nabycie przez Wnioskodawcę akcji Spółki amerykańskiej w ramach Programu, nie stanowi zatem zdarzenia opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, alternatywnie, w sytuacji, gdyby Organ podatkowy uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe, Wnioskodawca wskazuje, że w jego ocenie, przychód z objęcia akcji powinien zostać opodatkowany podatkiem ryczałtowym w wysokości 19% ze źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne.

Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Opcje i RSU przyznane Wnioskodawcy stanowią pochodne instrumenty finansowe. Ich realizacja polega na zamianie ich na akcje Spółki amerykańskiej. W związku z tym, objęcie akcji Spółki amerykańskiej należy (ewentualnie) traktować, jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Powyższe rozumowanie potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 668/14), w którym wskazano, że opcje oraz zastrzeżone certyfikaty akcji (RSU) są instrumentami pochodnymi, gdyż spełniają definicje wskazane w art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. Realizacja pochodnych instrumentów finansowych zaś (zamiana ich na akcje) podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f., zgodnie z którym za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. Podobny wniosek wypływa również m.in. z interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 5 maja 2015 r. (IBPBII/2/4511-415/15/NG).

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, gdyby jednak, inaczej niż twierdzi Wnioskodawca w oparciu o argumentację przedstawioną w pkt 1 powyżej, przyjąć, że przychód z objęcia przez niego akcji powinien zostać opodatkowany, to należałoby przyjąć, że przychód ten należy kwalifikować do kapitałów pieniężnych opodatkowanych podatkiem ryczałtowym w wysokości 19%.

Należy przy tym podkreślić, że w ocenie Wnioskodawcy podstawą opodatkowania powyższym podatkiem będzie dochód, rozumiany jako różnica pomiędzy wartością akcji z dnia ich objęcia a kosztami nabycia tychże akcji.

Ad. 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży objętych za Opcje i RSU akcji powinna być wartość przychodu ustalonego przy obejmowaniu tychże akcji.

Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia jest wartość przychodu ustalonego przy wcześniejszym otrzymaniu tych rzeczy lub praw.

W świetle tego przepisu, oczywistym jest, że w sytuacji, w której podatnik musi opodatkować objęcie akcji, kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży tych akcji powinna być wartość przedmiotowych akcji z chwili ich objęcia.

Przyjęcie odmiennej koncepcji, zakładającej jednoczesne opodatkowanie objęcia akcji oraz wykluczającej możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wartości tych akcji z dnia ich objęcia, prowadzić będzie do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu. Warto zaś zauważyć, że zakaz podwójnego opodatkowania stanowi jedną z podstawowych zasad rządzących prawem podatkowym i znajdujących swoje umocowanie w aktach prawnych o randze ustawowej (tak stwierdzono m.in. w wyroku TK z dnia 18 listopada 2014 r., sygn. akt K 23/12).

Reasumując, Wnioskodawca uważa, że w sytuacji, w której odpowiedź na pytanie pierwsze będzie twierdząca, Wnioskodawca winien mieć prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży akcji, wartości przychodu ustalonego w momencie objęcia tychże akcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w części dotyczącej zakwalifikowania przychodu z tytułu objęcia akcji w wyniku realizacji RSU oraz Opcji do przychodów z kapitałów pieniężnych jest prawidłowe oraz nieprawidłowe w pozostałej części.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania (art. 9 ust. 1 tej ustawy). Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych zakłada przy tym zróżnicowanie sposobu opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów (przychodów) osób fizycznych w oparciu o system przyporządkowywania ich do odpowiedniego źródła przychodów.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem źródłami przychodów są m.in.:

stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy),
kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy),
inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy).

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przesłanką zakwalifikowania przychodu do źródła określonego jako „stosunek pracy” jest to, aby przychód stanowił wynagrodzenie w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, czyli musi wiązać się z wykonywaniem określonej pracy na rzecz podmiotu wypłacającego to świadczenie. Świadczenie, które nie wynika ze stosunku pracy, otrzymane od osoby trzeciej (w przedmiotowej sprawie Spółki amerykańskiej), nawet jeżeli jako kryterium stanowiące podstawę jego przyznania został określony fakt istnienia stosunku pracy z określonym podmiotem (Spółką polską) nie może stanowić podstawy do uznania takiego świadczenia jako pochodzącego ze stosunku pracy.

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 (art. 20 ust. 1 ww. ustawy).

Użycie w cytowanym przepisie sformułowania „w szczególności” oznacza, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Przy ustalaniu wartości tych przychodów, stosownie do art. 17 ust. 2 ww. ustawy, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 ww. ustawy.

Stosownie do art. 17 ust. 1b ww. ustawy za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Jak stanowi art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 1636 z późn. zm.) instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
instrumenty rynku pieniężnego,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
kontrakty na różnicę,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Mając na uwadze okoliczności faktyczne przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że z chwilą realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych w postaci RSU oraz Opcji i objęcia w jej wyniku przez Wnioskodawcę akcji Spółki amerykańskiej powstaje przychód w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Moment realizacji RSU oraz Opcji bezsprzecznie wiąże się z realizacją praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. Tym samym otrzymanie akcji Spółki amerykańskiej wskutek realizacji RSU oraz Opcji spowoduje powstanie przychodu po stronie Wnioskodawcy, który będzie kwalifikowany do źródła przychodów – kapitały pieniężne i będzie podlegał opodatkowaniu według stawki 19% uzyskanego dochodu.

Wobec powyższego błędnym jest twierdzenie Wnioskodawcy, że w momencie nabycia akcji Spółki amerykańskiej w ramach Programu nie powstanie przychód oraz, że przychód ten powstanie dopiero w momencie sprzedaży akcji. Przychód podlegający opodatkowaniu w sytuacji przedstawionej przez Wnioskodawcę powstanie już na etapie realizacji pochodnych instrumentów finansowych (RSU oraz Opcji). Przychód ten należy wiązać ze źródłem przychodu kapitały pieniężne. Datą powstania powyższego przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych będzie moment realizacji tych praw.

Odnosząc się natomiast do ustalenia kosztów uzyskania przychodu ze zbycia akcji Spółki amerykańskiej otrzymanych wskutek realizacji RSU oraz Opcji w pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Przychód ten powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (art. 17 ust. 1ab ww. ustawy).

Zgodnie z art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636 i 1948).

W myśl przepisu art. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych rozumie się przez to akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zatem odpłatne zbycie akcji uzyskanych w wyniku realizacji RSU oraz Opcji będzie skutkowało powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu ze źródła kapitały pieniężne, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z powołanym już wyżej art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do treści art. 30b ust. 2 pkt 1 ww. ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14, osiągnięta w roku podatkowym.

W myśl art. 30b ust. 3 ww. ustawy przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Zgodnie z art. 30b ust. 5 ww. ustawy dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Jak stanowi art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Z powyższego przepisu wynika, że dopiero z chwilą odpłatnego zbycia papierów wartościowych ustala się koszty, które warunkują ich nabycie. W praktyce istotną przesłanką zaliczenia poniesionego przez podatnika wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest istnienie związku przyczynowego między tym wydatkiem, a osiągniętym przychodem. Zatem kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych będą wydatki faktycznie poniesione na ich nabycie.

Jak stanowi zaś powołany przez Wnioskodawcę art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, w związku z którymi, zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, został określony przychód, a także w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy, praw lub innych świadczeń będących przedmiotem wykonania świadczenia niepieniężnego, o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji dokonanej zgodnie z odrębnymi przepisami, jest odpowiednio:

wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2 i 2a albo
wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2b powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń, albo
równowartość wierzytelności (należności) uregulowanej przez wykonanie świadczenia niepieniężnego (w naturze), o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, pomniejszonej o naliczony w związku z przekazaniem tego świadczenia niepieniężnego podatek od towarów i usług

pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

Z brzmienia powyższego przepisu wynika, że ma on zastosowanie do przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, czy świadczeń, w związku z którymi określony został przychód zgodnie z art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Aby więc wartość przychodu z tytułu nabycia akcji mogła być uznana za koszt uzyskania przychodu w przypadku odpłatnego zbycia akcji, niezbędnym jest, aby akcje te zostały nabyte w sposób nieodpłatny lub częściowo odpłatnie i w związku z tym nabyciem określono przychód stosownie do art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co jednak nie ma miejsca w niniejszej sprawie.

W przedstawionym zdarzeniu, w związku z nieodpłatnym nabyciem akcji Wnioskodawca osiągnie przychód z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, zakwalifikowany do przychodów z kapitałów pieniężnych. Przychód ten określany jest na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 17 ust. 2 i art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie przepisów art. 11 ust. 2-2b ww. ustawy. Zatem przepis art. 22 ust. 1d ww. ustawy nie znajduje zastosowania do przychodu ze sprzedaży akcji nabytych w wyniku realizacji RSU oraz Opcji stanowiących pochodne instrumenty finansowe.

Ustawodawca w sposób jednoznaczny i wyraźny określił w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jakie koszty uzyskania przychodów mogą być brane pod uwagę przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Przepis ten nie wymienia art. 22 ust. 1d ww. ustawy. W niniejszej sprawie koszty uzyskania przychodu należy ustalić na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy. Zatem kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji objętych w wyniku realizacji pochodnych instrumentów finansowych mogą być wydatki faktycznie poniesione na objęcie akcji. Kwota podlegająca opodatkowaniu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych (RSU i Opcji) w żadnym wypadku nie mieści się wśród wydatków, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie stanowi ona wydatku na nabycie akcji. Podlega ona opodatkowaniu jako odrębne (od odpłatnego zbycia akcji) źródło przychodów. Brak jest zatem podstaw, aby – opierając się na przepisie art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychód z tytułu zbycia akcji można było pomniejszyć o przychód z tytułu realizacji RSU oraz Opcji ustalony przy obejmowaniu akcji.

Podkreślić jednocześnie należy, że brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji przychodu, który podlega opodatkowaniu w związku z realizacją pochodnych instrumentów finansowych bynajmniej nie świadczy o podwójnym opodatkowaniu tego samego dochodu. Wskazać bowiem należy, że o podwójnym opodatkowaniu można mówić w sytuacji kiedy ma miejsce opodatkowanie dwa razy dochodu uzyskanego z tego samego tytułu. Tymczasem opodatkowanie dochodu z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych oraz dochodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji to dwie odrębne czynności, które ustawodawca wskazuje jako dwa różne zdarzenia powodujące obowiązek podatkowy. Zatem realizacja RSU oraz Opcji jak i sprzedaż akcji nabytych w wyniku realizacji RSU oraz Opcji są to dwie odrębne czynności, opodatkowane niezależnie jedna od drugiej. Zbycie akcji stanowi kolejną po realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych czynność, wymienioną wśród źródeł przychodów z kapitałów pieniężnych.

Reasumując należy stwierdzić, że objęcie przez Wnioskodawcę akcji Spółki amerykańskiej wskutek realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych w postaci RSU oraz Opcji będzie skutkowało powstaniem po jego stronie przychodu z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowanego stawką 19% uzyskanego dochodu. Natomiast do przychodu uzyskanego ze sprzedaży tych akcji nie znajdzie zastosowania przepis art. 22 ust. 1d ww. ustawy, w związku z czym kosztem uzyskania przychodu z tego tytułu nie będzie wartość przychodu ustalonego przy objęciu akcji w wyniku realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Końcowo wskazać należy, że zakres żądania wnioskodawcy wyznacza:

stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy w kontekście jego wątpliwości interpretacyjnych w odniesieniu do przepisów prawa podatkowego oraz własne stanowisko wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja nie dotyczy oceny skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę pochodnych instrumentów finansowych, w szczególności nie dotyczy oceny prawidłowości zawartego w opisie zdarzenia stwierdzenia, że fakt otrzymania pochodnych instrumentów w postaci RSU i Opcji był neutralny podatkowo dla Wnioskodawcy. Nie dotyczy również oceny tej części własnego stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku objęcia akcji w wyniku realizacji pochodnych instrumentów finansowych. Kwestie te nie są przedmiotem zadanych pytań.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz interpretacji indywidualnej, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych i sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Niemniej należy zauważyć, że istnieje orzecznictwo sądów administracyjnych, które potwierdza stanowisko organu podatkowego przedstawione w niniejszej interpretacji, np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2016 r. (II FSK 1491/14), wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 9 stycznia 2014 r. (I SA/Gd 1518/13) oraz powołany przez Wnioskodawcę wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. (II FSK 668/14). Ponadto należy zauważyć, że większość z wyroków powołanych przez Wnioskodawcę zapadła w odmiennym stanie faktycznym, tj. w sprawach, w których nabycie akcji nie nastąpiło w wyniku realizacji pochodnych instrumentów finansowych. Powielenie przez Wnioskodawcę przedstawionej w nich argumentacji nie może więc w żaden sposób stanowić potwierdzenia jego stanowiska.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) przedstawionym we wniosku. Tym samym przedstawiona ocena stanowiska Wnioskodawcy oparta została na jego oświadczeniu, że RSU oraz Opcje stanowią pochodne instrumenty finansowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia/Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin