Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.352.2018.4.AKR
z 17 września 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 9 marca 2018 r. (data wpływu 3 lipca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 sierpnia 2018 r. (data wpływu 10 września 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lipca 2018 r. wpłynął do Organu podatkowego wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 22 sierpnia 2018 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.352.2018.1.AKR, 0111-KDIB2-2.4014.105.2018.4.MZ, 0111-KDIB2-2.4015.59.2018.4.MZ wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1-2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 22 sierpnia 2018 r. (skutecznie doręczone w dniu 27 sierpnia 2018 r.). W dniu 10 września 2018 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 3 września 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni w 2004 r. wraz ze swoim ówczesnym partnerem nabyła lokal mieszkalny na współwłasność w częściach po 1/2 (czyli w częściach równych). Wnioskodawczyni nie pozostawała wówczas ani później w związku małżeńskim ze współnabywcą mieszkania.

Nabycie mieszkania finansowane zostało w części (20%) z wkładu własnego Wnioskodawczyni, a w części (80%) z kredytu hipotecznego zaciągniętego solidarnie przez obydwoje nabywców na okres 25 lat. Bank ustanowił hipotekę umowną zwykłą na kwotę 94 000 zł (kredyt) oraz hipotekę umowną kaucyjną na kwotę 24 440 zł (odsetki). Razem ciężar w kwocie 118 440 zł. Odpowiednie wpisy znajdują się w prowadzonej dla tej nieruchomości Księdze Wieczystej.

Współnabywca pismem z dnia 17 marca 2005 r. kierowanym do banku kredytującego wyraził wolę zniesienia współwłasności na rzecz Wnioskodawczyni. Wierzyciel hipoteczny (bank) wyraził wstępną pisemną zgodę na zniesienie współwłasności kredytowanego mieszkania i przejęcie ciężaru spłaty kredytu przez Wnioskodawczynię wraz z hipoteką (warunek – akt notarialny).

Obecnie współnabywca mieszkania został sądownie uznany za zmarłego. Oznaczono datę jego śmierci na dzień 3 lipca 2005 r. Zatem, począwszy od VII 2005 r. cały ciężar spłaty rat kredytu ponosi Wnioskodawczyni. W dniu 10 stycznia 2017 r. Sąd Rejonowy w drodze postanowienia stwierdził, że spadek po ww. zmarłym ustawowo nabyli jego rodzice oraz dwaj bracia, razem 4 osoby pełnoletnie (każdy po równej części). Zatem, każdy z nich stał się współwłaścicielem mieszkania w 1/8 części, połowa lokalu pozostaje cały czas własnością Wnioskodawczyni.

W tym stanie faktycznym wszyscy spadkobiercy postanowili, że nieodpłatnie zniosą współwłasność przedmiotowego mieszkania na rzecz Wnioskodawczyni (III gr. podatkowa) bez jakichkolwiek spłat i dopłat (w drodze jednej umowy). Zakłada się, że bank w dalszym ciągu nie wyraża sprzeciwu co do zniesienia współwłasności. Wnioskodawczyni postanowiła natomiast zwolnić z długu drugą stronę (spadkobierców) oraz przejąć na siebie spłatę pozostałego do spłaty kredytu wraz z całą hipoteką – 118 440 zł. Między stronami nie nastąpi więc żaden przepływ środków pieniężnych.

W dziale II – „Własność” prowadzonej dla tej nieruchomości KW widnieją jako uprawnieni w częściach równych Wnioskodawczyni i uznany za zmarłego spadkodawca. W wyniku powyższych działań mieszkanie wraz z jego obciążeniami stanie się wyłączną własnością Wnioskodawczyni. Obecnie wartość rynkowa przedmiotowego lokalu mieszkalnego wynosi szacunkowo 200 000 zł. Wartość udziału we współwłasności Wnioskodawczyni wynosi zatem 100 00 zł, natomiast każdego ze spadkobierców po 25 000 zł (razem wartość udziałów 4 spadkobierców – 100 000 zł).

W okresie poprzedzających 5 lat i więcej, strony nie dokonywały żadnych wzajemnych przysporzeń majątkowych tytułem darowizny i innych na swoją rzecz (zachowana zasada kumulacji).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

1. Czy w związku z planowanym zdarzeniem przyszłym wystąpi zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności?
2. Czy po zwolnieniu z długu spadkobierców i przejęciu na siebie spłaty pozostałego kredytu i całej hipoteki Wnioskodawczyni zobowiązana będzie uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych?
3. Czy po zwolnieniu z długu spadkobierców i przejęciu na siebie spłaty pozostałego kredytu i całej hipoteki Wnioskodawczyni zobowiązana będzie uiścić podatek dochodowy od osób fizycznych?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 3, natomiast w zakresie pytań nr 1-2 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni (w odniesieniu do pytania nr 3, ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), przy ww. dokonaniu zniesienia współwłasności nieruchomości, tj. bez obowiązku spłat i dopłat, bez znaczenia będzie przejęcie spłaty kredytu wyłącznie przez Wnioskodawczynię. W konsekwencji nie będzie musiała rozliczyć się z podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ to zagadnienie uregulowane jest w przepisach ustawy o spadkach i darowiznach, a zatem ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdzie tu zastosowania ze względów przedmiotowych, tak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według Wnioskodawczyni, należy jednoznacznie stwierdzić, że nie wystąpi zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawczyni w opisywanym stanie sprawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U z 2018 r., poz. 644) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.) jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego).

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Jeżeli zniesienie współwłasności następuje przez podział rzeczy wspólnej, to co do zasady dokonuje się jej podziału na tyle części ilu jest współwłaścicieli z uwzględnieniem wartości udziałów posiadanych przed zniesieniem współwłasności. W przypadku różnicy pomiędzy wartością utworzonych części rzeczy a wielkością udziałów, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Punktem wyjścia do obliczenia podstawy opodatkowania jest wartość rynkowa zbywanych udziałów, a nie powierzchnia nieruchomości.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat. Natomiast, jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, która przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni w 2004 r. wraz ze swoim ówczesnym partnerem nabyła lokal mieszkalny na współwłasność w częściach po 1/2 (czyli w częściach równych). Wnioskodawczyni nie pozostawała wówczas ani później w związku małżeńskim ze współnabywcą mieszkania. Nabycie mieszkania finansowane zostało w części (20%) z wkładu własnego Wnioskodawczyni, a w części (80%) z kredytu hipotecznego zaciągniętego solidarnie przez obydwoje nabywców na okres 25 lat. Bank ustanowił hipotekę umowną zwykłą na kwotę 94 000 zł (kredyt) oraz hipotekę umowną kaucyjną na kwotę 24 440 zł (odsetki). Razem ciężar w kwocie 118 440 zł. Odpowiednie wpisy znajdują się w prowadzonej dla tej nieruchomości Księdze Wieczystej. Współnabywca pismem z dnia 17 marca 2005 r. kierowanym do banku kredytującego wyraził wolę zniesienia współwłasności na rzecz Wnioskodawczyni. Wierzyciel hipoteczny (bank) wyraził wstępną pisemną zgodę na zniesienie współwłasności kredytowanego mieszkania i przejęcie ciężaru spłaty kredytu przez Wnioskodawczynię wraz z hipoteką (warunek – akt notarialny). Współnabywca mieszkania został sądownie uznany za zmarłego. Oznaczono datę jego śmierci na dzień 3 lipca 2005 r. Zatem, począwszy od VII 2005 r. cały ciężar spłaty rat kredytu ponosi Wnioskodawczyni. W dniu 10 stycznia 2017 r. Sąd Rejonowy w drodze postanowienia stwierdził, że spadek po ww. zmarłym ustawowo nabyli jego rodzice oraz dwaj bracia, razem 4 osoby pełnoletnie (każdy po równej części). Każdy z nich stał się współwłaścicielem mieszkania w 1/8 części, połowa lokalu pozostaje cały czas własnością Wnioskodawczyni. Wszyscy spadkobiercy postanowili, że nieodpłatnie zniosą współwłasność przedmiotowego mieszkania na rzecz Wnioskodawczyni bez jakichkolwiek spłat i dopłat (w drodze jednej umowy). Założono, że bank w dalszym ciągu nie wyraża sprzeciwu co do zniesienia współwłasności. Wnioskodawczyni postanowiła natomiast zwolnić z długu drugą stronę (spadkobierców) oraz przejąć na siebie spłatę pozostałego do spłaty kredytu wraz z całą hipoteką – 118 440 zł. Między stronami nie nastąpi więc żaden przepływ środków pieniężnych. W dziale II – „Własność” prowadzonej dla tej nieruchomości KW widnieją jako uprawnieni w częściach równych Wnioskodawczyni i uznany za zmarłego spadkodawca. W wyniku powyższych działań mieszkanie wraz z jego obciążeniami stanie się wyłączną własnością Wnioskodawczyni. Obecnie wartość rynkowa przedmiotowego lokalu mieszkalnego wynosi szacunkowo 200 000 zł. Wartość udziału we współwłasności Wnioskodawczyni wynosi zatem 100 00 zł, natomiast każdego ze spadkobierców po 25 000 zł (razem wartość udziałów 4 spadkobierców – 100 000 zł).

Zatem, w świetle powyższego stwierdzić należy, że w sytuacji przeniesienia przez spadkobierców partnera Wnioskodawczyni, z którym w 2004 r. zakupiła wspólnie lokal mieszkalny, prawa własności tego lokalu na rzecz Wnioskodawczyni w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności, Wnioskodawczyni nabędzie udział ½ w tym lokalu. Zgodnie z wskazanym wyżej art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn nabycie to będzie podlegało podatkowi od spadków i darowizn, co oznacza, że w świetle art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodu uzyskanego przez Wnioskodawczynię w związku z ww. nieodpłatnym zniesieniem współwłasności nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast zwolnienie z długu spadkobierców poprzez przejęcie przez Wnioskodawczynię całkowitej spłaty kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawczynię i spadkodawcę na nabycie tego lokalu i całej hipoteki nie wywoła u Wnioskodawczyni skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z ww. przejęciem przez Wnioskodawczynię całkowitej spłaty kredytu i całej hipoteki Wnioskodawczyni nie uzyska przysporzenia majątkowego, zwiększą się natomiast Jej obciążenia finansowe wobec banku.

Należy podkreślić, że także w sytuacji przeniesienia prawa własności nieruchomości na rzecz jednego ze współwłaścicieli w wyniku zniesienia współwłasności tej nieruchomości bez spłat i dopłat w zamian za przejęcie przez niego całkowitej spłaty kredytu i hipoteki, co wskazuje na odpłatne zniesienie współwłasności, nie powstanie po stronie tego współwłaściciela obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nabycie udziału w nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że nieodpłatne zniesienie współwłasności nabytego 2004 r. przez Wnioskodawczynię i spadkodawcę lokalu mieszkalnego, poprzez przeniesienie przez spadkobierców własności lokalu mieszkalnego na rzecz Wnioskodawczyni oraz przejęcie przez Wnioskodawczynię całkowitej spłaty kredytu zaciągniętego na nabycie ww. lokalu mieszkalnego i całej hipoteki, nie spowodują wystąpienia skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z ww. tytułu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni uznane zostało za prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekle prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.