Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
IPPP1/4512-555/16-13/IT
z 21 sierpnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) oraz zgodnie z art. 223 Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 22 listopada 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 3799/16 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 24 maja 2018 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 lipca 2016 r. (data wpływu 14 lipca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania partycypacji w kosztach związanych z udzielaniem kredytów za partycypację w kosztach wspólnego przedsięwzięcia niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku od towarów i usług w zakresie uznania partycypacji w kosztach związanych z udzielaniem kredytów za partycypację w kosztach wspólnego przedsięwzięcia niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dotychczasowy przebieg postępowania

W dniu 8 września 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy interpretację indywidualną nr IPPP1/4512-555/16-2/RK, w której uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy. Organ stwierdził, że zawarte przez Wnioskodawcę i Pośrednika porozumienie do umowy o współpracy ma na celu zwiększenie efektywności sprzedaży produktów bankowych, należy zatem uznać, że między Stronami wystąpi stosunek zobowiązaniowy. Czynności dokonywane pomiędzy Wnioskodawcą a Pośrednikiem wypełniają definicję odpłatnego świadczenia usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zatem zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Tym samym na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, Bank jest zobowiązany do wystawiania faktury dokumentującej wykonanie opisanych czynności na rzecz Pośrednika w zamian za otrzymane dofinansowanie.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 8 września 2016 r. znak: IPPP1/4512-555/16-2/RK wniósł pismem z 26 września 2016 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów pismem z 18 października 2016 r. znak: IPPP1/4512-555/16-5/RK stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 8 września 2016 r. znak: IPPP1/4512-555/16-2/RK złożył skargę z 22 listopada 2016 r. (data wpływu 28 listopada 2016 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 22 listopada 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 3799/16 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z 8 września 2016 r. znak: IPPP1/4512-555/16-2/RK.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Bank (dalej: Bank, Wnioskodawca) zawarł z pośrednikiem kredytowym (dalej: Pośrednik) porozumienie do umowy o współpracy, regulujące zasady prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia (dalej: porozumienie). Zgodnie z założeniami porozumienia strony, tj. Bank oraz Pośrednik zobowiązały się wspólnie podejmować działania mające na celu zwiększenie efektywności sprzedaży produktów bankowych, w tym konkretnym przypadku kredytów, za pośrednictwem zbudowanego przez Pośrednika kanału sprzedaży.

W ramach w/w współpracy, Bank zobowiązał się do przygotowania promocyjnej oferty kredytu bankowego, tj. oferty przewidującej korzystne warunki kredytowania dla finalnego klienta. Pośrednik zaś, w ramach współpracy zobowiązał się do przedstawienia promocyjnej oferty Banku Klientom Pośrednika, zainteresowanym pozyskaniem finansowania.

Podjęte przez Bank oraz Pośrednika działania mają na celu zwiększenie wolumenu sprzedaży kredytów w kanale sprzedaży Pośrednika.

Zgodnie z przyjętą koncepcją, Bank oraz Pośrednik będą uzyskiwali przychody z tytułu prowizji. Pośrednik będzie pobierał prowizję od Klienta za wykonane na jego rzecz czynności oraz będzie uzyskiwał prowizję od Banku z tytułu pośrednictwa finansowego. Bank zaś będzie pobierał od klienta prowizję z tytułu uruchomienia kredytu, z tym zastrzeżeniem, że w ramach oferty promocyjnej Bank przewiduje warunki, w których do określonej kwoty finansowania może zaoferować klientom oprocentowanie oraz prowizję na preferencyjnych warunkach (np. jedno czy obie z nich na poziomie 0%) zakładając, że stworzona w ten sposób relacja rozszerzy się w przyszłości o kolejne produkty/usługi oferowane przez Bank.

Dodatkowo strony postanowiły, iż w związku z przygotowaniem przez Bank promocyjnej oferty kredytów skierowanej do danego kanału sprzedaży, Pośrednik zobowiązany jest do partycypacji w kosztach Banku związanych z udzieleniem kredytów na warunkach oferty promocyjnej. Kwota partycypacji Pośrednika liczona jest jako procent wartości netto udzielonych przez Pośrednika w danym miesiącu kredytów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota partycypacji Pośrednika w kosztach Banku związanych z udzieleniem kredytów na warunkach oferty promocyjnej może być udokumentowana przez Bank na podstawie noty obciążeniowej?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega w szczególności odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Oznacza to, iż aby dane świadczenie podlegało pod regulacje ustawy o VAT, to musi stanowić „odpłatną dostawę towarów” i „odpłatne świadczenie usług” w rozumieniu tejże ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów należy rozumieć co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosowanie zaś do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również;

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika tub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu łub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Szerokie, odwołujące się do pojęcia świadczenia określenie zakresu przedmiotowego art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie oznacza jednak, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania bądź zaniechania innej strony. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie podglądem składów orzekających sądów administracyjnych, przy ustalaniu zakresu przedmiotowego art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, szczególnie w odniesieniu do świadczeń złożonych jakimi są umowy o współdziałanie (wspólnego przedsięwzięcia), nie można nie uwzględnić podstawowego celu wynikającego z tego rodzaju porozumień gospodarczych. W świetle wyżej przywołanego orzecznictwa, przy tego rodzaju umowach (porozumieniach) nie można dokonywać wyodrębnienia na potrzeby podatkowe, w sposób oderwany od ich sensu ekonomicznego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (por. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 kwietnia 2008r. sygn. I FSK 1788/07, z dnia 09 października 2008r. sygn. I FSK 291/08, z dnia 29 lutego z 2012r. sygn. I FSK 562/11 - dostępne na stronach internetowych http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W uzasadnieniach wskazanych wyroków podkreślano, że celem współdziałania (kooperacji, wspólnego przedsięwzięcia) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów, rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań tych nie można dla celów podatku VAT oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru jako działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość.

W ocenie Banku opisana w stanie faktycznym propozycja współpracy wypełnia znamiona uznania jej za wspólne przedsięwzięcie biznesowe, a nie zaś za wzajemne świadczenie usług. Za takim rozumiem przemawia fakt, iż współpraca nakierowana jest na stworzenie wspólnego projektu i skierowanie go do osób trzecich. Pomiędzy Wnioskodawcą (Bankiem) a Pośrednikiem nie dochodzi do wzajemnego świadczenia usług na swoją rzecz. Wręcz przeciwnie, w ramach współpracy każda ze stron jest zobowiązana do wykonania określonych działań nakierowanych na osiągnięcie określonego celu, który jest dla obu podmiotów wspólny, tj. zwiększenie efektywności sprzedaży określonego produktu bankowego, w tym przypadku kredytów bankowych. Nie można zatem uznać, że świadczenia wykonywane przez każdą ze stron, polegające na tym, iż w ramach współpracy Bank przygotuje określoną ofertę produktową dla dedykowanego kanału sprzedaży, zaś Pośrednik zobowiązuje się do zmaksymalizowania działań mających na celu zaprezentowanie oferty możliwie największej liczbie potencjalnych klientów, stanowią wzajemne świadczenie usług. Należy zauważyć, iż aby mówić o świadczeniu usług, musi istnieć zidentyfikowany, zainteresowany otrzymaniem danego świadczenia konsument. W przypadku takim, jak opisany w niniejszym stanie faktycznym, należy zauważyć, iż żadna ze stron nie jest konsumentem usługi/świadczenia wykonywanego przez drugą (nie jest ich odbiorcą). Oba świadczenia skierowane są do osób trzecich, tj. klientów zainteresowanych uzyskaniem finansowania. Tym samym, brak jest podstaw do uznania, iż w ramach współpracy opisanej w stanie faktycznym wniosku mamy do czynienia ze wzajemnym świadczeniem usług pomiędzy Bankiem a Pośrednikiem, którego konsekwencją byłby obowiązek ich dokumentowania za pomocą faktur VAT. Dodatkowo, na poparcie powyższej tezy należy również wskazać, iż wolumen pozyskanych klientów ma bezpośrednie przełożenie na przychody obu stron. W obu przypadkach, wraz ze wzrostem liczby pozyskanych klientów należy oczekiwać wzrostu wysokości generowanych przez strony przychodów z danej działalności/segmentu produktowego.

W przypadku Pośrednika, wynagrodzenie stanowi prowizja z tytułu usługi pośrednictwa w sprzedaży produktów bankowych. W przypadku zaś Banku, w zależności od wariantu cenowego, wynagrodzenie stanowić będzie albo prowizja i odsetki albo prowizja lub odsetki. W przypadku oferty promocyjnej, w której Bank nie przewiduje pobrania prowizji z tytułu udzielenia kredytu, wynagrodzeniem Banku będą przyszłe odsetki. Dodatkowo, niezależnie od wariantu taryfy cenowej, Bank w związku z powyższą ofertą promocyjną upatrywał będzie korzyści w dłuższym okresie czasu, tj. poprzez wzmocnienie relacji z klientem i rozszerzenie gamy oferowanych mu produktów.

Podsumowując, w ocenie Banku zorganizowany wspólnie z Pośrednikiem projekt stanowi wspólną akcję promocyjną, która wymaga współdziałania obu stron, a więc zarówno Banku jak i Pośrednika. Działania każdego z podmiotów nie są skierowane bezpośrednio do drugiego kooperanta, gdyż każdy z nich uzyskuje korzyści płynące z tych działań. Za brakiem świadczeń wzajemnych przemawia również fakt, iż rezultat podejmowanych przez strony działań jest niepewny, tj. pomimo ich podejmowania w ramach wspólnej akcji promocyjnej zarówno Bank jak i Pośrednik nie mają gwarancji osiągnięcia celu, który uzależniony od zmaterializowania się potrzeb podmiotu trzeciego.

W konsekwencji, mając na względzie wszystkie przedstawione argumenty, w ocenie Banku podejmowane przez niego i Pośrednika działania nie powinny być uznawane za wzajemne świadczenie usług, podlegające pod reżim ustawy o VAT. Wobec czego, przewidziany w porozumieniu udział Pośrednika w kosztach Banku związanych z udzielaniem kredytów, liczony w sposób przewidziany przez strony, tj. jako określony w porozumieniu procent wartości udzielonych w ramach akcji promocyjnej kredytów, nie powinien być uznany za odpłatność z tytułu świadczenia usług, z którą wiąże się obowiązek wystawienia faktury VAT. W tym przypadku wystarczającym dokumentem księgowym będzie nota obciążeniowa wystawiona przez Bank na Pośrednika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.