Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.161.2018.2.BW
z 22 maja 2018 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018r., poz. 800) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 1 marca 2018 r. (data wpływu 9 marca 2018r.), uzupełnionym pismem z 18 kwietnia 2018r. (data wpływu 2 maja 2018r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości zastosowania stawki podatku VAT 23% do opisanych we wniosku robót budowlanych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 marca 2018r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości zastosowania stawki podatku VAT dla opisanych we wniosku robót budowlanych. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 18 kwietnia 2018r. (data wpływu 2 maja 2018r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 18 kwietnia 2018r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.161.2018.1.BW.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący zaistniały stan faktyczny:

W roku 2017 Wnioskodawca wykonał na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej /…następujące roboty budowlane:

  • demontaż starego węzła ciepłowniczego wraz z modułem przyłączeniowym,
  • remont pomieszczeń technicznych po starym węźle ciepłowniczym w celu zaadaptowania pomieszczenia pod montaż nowego węzła ciepłowniczego,
  • dostawę i montaż węzła przyłączeniowego wysokiego parametru wraz z montażem układu pomiarowego wysokiego parametru,
  • dostawę i montaż ciepłowniczego węzła kompaktowego centralnego ogrzewania,
  • podłączenie węzła kompaktowego do istniejące instalacji centralnego ogrzewania w obrębie pomieszczeń technicznych,
  • wykonanie prac /…/ kompaktowego węzła centralnego ogrzewania,
  • wykonanie prac elektrycznych pomieszczenia technicznego w którym zlokalizowany jest nowy węzeł przyłączeniowy wysokiego parametru oraz kompaktowy węzeł centralnego ogrzewania.

Wszystkie prace zostały wykonane w pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych w przyziemiu (piwnicy) budynku mieszkalnego przy ulicy /…/.

W dniu 15 września 2017 za wykonane prace została wystawiona faktura VAT z 23% podatkiem VAT. Faktura została przyjęta przez Zamawiającego. W dniu 15 listopada 2017 Zamawiający zwrócił się do Wnioskodawcy z prośbą o korektę naliczonej stawki VAT nie podając żadnego uzasadnienia. W lutym 2018 roku Wnioskodawca otrzymał od Zamawiającego potwierdzenie salda z ponowną prośbą o skorygowanie naliczonej stawki VAT z adnotacją „Spółdzielnia nie odlicza podatku VAT od zakupów związanych z gospodarką zasobami mieszkaniowymi”.

Natomiast w piśmie z 18 kwietnia 2018r. Wnioskodawca wskazał:

  1. Na okoliczność wykonywania czynności została zawarta w dniu 04.04.2016 roku jedna umowa do której w dniu 08.09.2016 roku został sporządzony aneks nr 1.
    W ramach umowy do wykonania były następujące roboty:
    I etap - wykonanie dokumentacji projektowej wraz z niezbędnymi uzgodnieniami i decyzjami umożliwiającymi wykonanie remontu pomieszczeń i urządzeń węzła centralnego ogrzewania w budynku ul. /…/.
    II etap - to roboty budowlane (remont pomieszczeń)
    III etap - to roboty instalacyjne po niskiej stronie parametrów
    IV - to roboty instalacyjne po stronie wysokich parametrów.
    Na kompleksowe wykonanie umowy składają się wymienione we wniosku roboty budowlane tj.:
    ­
    • demontaż starego węzła ciepłowniczego wraz z modułem przyłączeniowym (etap II),
      ­
    • remont pomieszczeń technicznych po starym węźle ciepłowniczym w celu zaadaptowania pomieszczenia pod montaż nowego węzła ciepłowniczego (etap II),
      ­
    • dostawę i montaż węzła przyłączeniowego wysokiego parametru wraz z montażem układu pomiarowego wysokiego parametru (etap IV),
      ­
    • dostawę i montaż ciepłowniczego węzła kompaktowego centralnego ogrzewania (etap III i IV),
      ­
    • podłączenie węzła kompaktowego do istniejące instalacji centralnego ogrzewania w obrębie pomieszczeń technicznych (etap III),
      ­
    • wykonanie prac /…/ kompaktowego węzła centralnego ogrzewania (etap III i IV),
      ­
    • wykonanie prac elektrycznych pomieszczenia technicznego w którym zlokalizowany jest nowy węzeł przyłączeniowy wysokiego parametru oraz kompaktowy węzeł centralnego ogrzewania (etap II).
    W umowie była podana tylko kwota netto za każdy z etapów oddzielnie. Nie była podana stawka podatku VAT. Nie była też zawarta informacja czy czynności wynikające z umowy są wykonywane w ramach prac zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
  2. Wnioskodawcy wydaje się że można było wyodrębnić świadczenie główne. Świadczeniem głównym byłaby modernizacja węzła cieplnego (etap III i IV) zaś czynnościami pomocniczymi mogłyby być prace budowlane, remont pomieszczenia (etap II).
  3. Cena za wykonane roboty była ustalona oddzielnie dla każdego z etapów.
  4. Wykonywane w ramach umowy prace budowlane dotyczyły:
    - etap II – remont,
    - etap III, etap IV - modernizacja.
    Wnioskodawca nie posiada informacji czy prace były wykonywane w ramach prac zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowy. W zawartej między nimi umowie nie było informacji na ten temat. Gdyby Zamawiający udzielił Wnioskodawcy takiej informacji nie byłoby problemu z ustaleniem stawki VAT na wykonane usługi.
    Zamawiający w odpowiedzi na saldo Wnioskodawcy podał tylko informacje „Spółdzielnia nie odlicza podatku VAT od zakupów związanych z gospodarką zasobami mieszkaniowymi”. Takie tłumaczenie nie jest równoznaczne z zastosowaniem 8% stawki VAT.
  5. Prace były wykonywane w budynku mieszkalnym w piwnicy (przyziemniu) w pomieszczeniu technicznym - wymiennikownia ciepła.
    Tak jak wyżej Wnioskodawca wyjaśnił, nie posiada informacji czy obiekt w którym wykonywane były prace należy do obiektów objętych społecznym programem mieszkaniowym. Zamawiający w umowie nie zawarł takiej informacji.
  6. PKOB = 1122 budynki mieszkalne o trzech i więcej mieszkaniach.

W związku z powyższym opisem Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy stosowana przez Wnioskodawcę stawka podatku VAT w wysokości 23% jest prawidłowa?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zastosowana przez Wnioskodawcę stawka podatku VAT w wysokości 23% jest prawidłowa dla wykonanego zakresu prac.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel /…/. Natomiast stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 /…/.

Zgodnie z art. 5a ww. ustawy towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów i usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie do przepisu art. 41 ust. 2 wskazanej ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114

ust. 1.

Z tym, że stosownie do art. 146a pkt 1 i 2 ww. ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

  • stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%,
  • stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy wynosi 8%.

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, stosuje się – w myśl art. 41 ust. 12 ww. ustawy o VAT – do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się, w myśl art. 41 ust. 12a ww. ustawy, obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

W myśl ust. 12b ww. art. 41 ustawy - do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, określonego w ust. 12a, nie zalicza się:

  1. budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2 ,
  2. lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2 .

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej ww. limity, stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ustawy).

Należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Z powyższych uregulowań wynika, że czynności, o których mowa w art. 41 ust. 12 ustawy, wykonywane w budynku mieszkalnym objętym społecznym programem mieszkaniowym, należy opodatkować 8% stawką podatku VAT (w myśl art. 41 ust. 12 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy).

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.), budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadku, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem. Budynki niemieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. Część „mieszkaniowa” budynku mieszkalnego obejmuje pomieszczenia mieszkalne (kuchnie, pokoje wypoczynkowe, sypialnie, pomieszczenia pomocnicze, piwnice oraz pomieszczenia ogólnego użytkowania, np. wózkarnie, suszarnie).

Wg podziału obiektów budowlanych na sekcje i działy w PKOB w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne, natomiast w dziale 12 budynki niemieszkalne.

Dział 11 PKOB obejmuje trzy grupy:

  • Budynki mieszkalne jednorodzinne - 111,
  • Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe - 112,
  • Budynki zbiorowego zamieszkania - 113.

Natomiast z uregulowań zawartych w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r., poz. 1332) wynika, że pod pojęciem obiektu budowlanego rozumie się budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Budynkiem zaś jest taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach (art. 3 pkt 1 i pkt 2).

W związku z tym, że przepisy dotyczące podatku od towarów i usług nie definiują pojęć „budowa”, „remont”, „modernizacja”, „przebudowa”, „roboty budowlane”, „termomodernizacja”, w celu wyjaśnienia ich znaczenia należy odwołać się do rozumienia tych terminów przyjętego w języku powszechnym.


I tak, według Słownika języka polskiego (Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2005, str. 70, kol. 2), przez budowę należy rozumieć m. in. wznoszenie budowli, budowanie (…). Natomiast „budować” to znaczy wznosić budowle, pomieszczenia, ich części lub zespoły.

Pojęcie „modernizacja” oznacza unowocześnienie i usprawnienie czegoś, natomiast termomodernizacja to modernizacja dotycząca ocieplenia budynku (pierwszy człon wyrazu wskazuje na związek z ciepłem tego, co oznacza człon drugi) - według internetowego słownika języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.).

Natomiast „przebudowa” – zgodnie z ww. Słownikiem języka polskiego (str. 770, kol. 1) – to zmiana istniejącego stanu czegoś na inny; ulepszenie, poprawienie czegoś.

Budowa, modernizacja, przebudowa, podobnie jak w przypadku innych wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy czynności, powinny zatem dotyczyć elementów konstrukcyjnych obiektów lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

W znaczeniu słownikowym („Współczesny słownik języka polskiego”, red. Bogusław Dunaj, wyd. Langenscheidt Polska Sp. z o.o.), „remont” oznacza zespół czynności, w których wyniku przywraca się sprawność, wartość użytkową jakiegoś obiektu, urządzenia, natomiast „montaż” to składanie, łączenie, ustawianie z poszczególnych części maszyn, urządzeń, budowli; zakładanie instalacji. Z kolei „instalować” oznacza zakładać, montować jakieś urządzenia techniczne. Odwołując się natomiast do słownikowego zakresu pojęcia „roboty budowlane” należy wskazać, że zgodnie z definicją zawartą w „Uniwersalnym słowniku języka polskiego” Wydawnictwo Naukowe PWN, określenie „robota” oznacza „zespół czynności podejmowanych w celu wykonania, wyprodukowania, wytworzenia, dokonania czegoś, praca, działanie, działalność, robienie czegoś”.

Analiza powołanych wyżej przepisów prowadzi do wniosku, że warunkiem zastosowania 8% stawki, na podstawie art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług, jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy budynków lub ich części. Po drugie, budynki lub ich części, których dotyczą ww. czynności, muszą być zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że transakcja nie może korzystać z preferencyjnej, 8% stawki podatku.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że w roku 2017 Wnioskodawca wykonał na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej /… następujące roboty budowlane:

  • demontaż starego węzła ciepłowniczego wraz z modułem przyłączeniowym,
  • remont pomieszczeń technicznych po starym węźle ciepłowniczym w celu zaadaptowania pomieszczenia pod montaż nowego węzła ciepłowniczego,
  • dostawę i montaż węzła przyłączeniowego wysokiego parametru wraz z montażem układu pomiarowego wysokiego parametru,
  • dostawę i montaż ciepłowniczego węzła kompaktowego centralnego ogrzewania,
  • podłączenie węzła kompaktowego do istniejące instalacji centralnego ogrzewania w obrębie pomieszczeń technicznych,
  • wykonanie prac /…/ kompaktowego węzła centralnego ogrzewania,
  • wykonanie prac elektrycznych pomieszczenia technicznego w którym zlokalizowany jest nowy węzeł przyłączeniowy wysokiego parametru oraz kompaktowy węzeł centralnego ogrzewania.

Na okoliczność wykonywania ww. czynności została zawarta w dniu 4 kwietnia 2016 roku jedna umowa.

Wszystkie wykonywane w ramach umowy prace budowlane dotyczyły:

    ­
  • etap II - remont
  • ­etap III, etap IV – modernizacja.

Prace zostały wykonane w pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych w przyziemiu (piwnicy) budynku mieszkalnego - PKOB 1122 budynki mieszkalne o trzech i więcej mieszkaniach.

W umowie była podana tylko kwota netto za każdy z etapów oddzielnie. Według Wnioskodawcy można wyodrębnić świadczenie główne, którym byłaby modernizacja węzła cieplnego (etap III i IV) zaś czynnościami pomocniczymi mogłyby być prace budowlane, remont pomieszczenia (etap II). Cena za wykonane roboty była ustalona oddzielnie dla każdego z etapów.

Mając na względzie przedstawiony stan prawny i opis sprawy, należy zauważyć, że skoro, jak wskazał Wnioskodawca wykonywane w ramach umowy roboty budowlane zostały wykonane w pomieszczeniach technicznych budynku mieszkalnego - PKOB 1122 i roboty te były wykonywane w ramach remontu i modernizacji czyli w ramach czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, to winny zostać opodatkowane stawką podatku w wysokości 8%, zgodnie z art. 41 ust. 12 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w /…/, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj