Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.281.2017.5.JR
z 9 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14e § 1a pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wyniku uwzględnienia w całości skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 10 stycznia 2018 r. (data wpływu 16 stycznia 2018 r.), z urzędu zmienia interpretację indywidualną z dnia 5 grudnia 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.281.2017.2.JR i uznaje, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2017 r. (data wpływu 25 września 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 października 2017 r. (data wpływu 31 października 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2017 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 18 października 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.281.2017.1.JR, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 18 października 2017 r. (data doręczenia 24 października 2017 r.). W dniu 31 października 2017 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 25 października 2017 r. (data nadania 30 października 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Aktem notarialnym (umową sprzedaży) z dnia 7 kwietnia 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem …., nabyli do majątku wspólnego małżonków nieruchomość położoną w miejscowości …, gmina …., stanowiącą działkę gruntu ornego oznaczoną numerem 147/10, o powierzchni 2 402 m ², za kwotę 350 000 zł.

Dla przedmiotowej nieruchomości Sąd Rejonowy …. z siedzibą w …. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr …. Na zakup przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zaciągnęli w Banku … S.A. z siedzibą w … Oddział w …. kredyt hipoteczny w wysokości 279 000 zł. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu Wnioskodawczyni wraz z mężem ustanowili na przedmiotowej nieruchomości hipotekę do kwoty 418 500 zł.

Na przedmiotowej nieruchomości w roku 2012 r. małżonkowie rozpoczęli budowę domu, którego koszt (koszty materiałów i robocizny) wyniósł około 1 300 000 zł (dom budowany był w latach 2013-2014). Faktury na zakup materiałów były wystawiane zarówno na Wnioskodawczynię, na Jej męża, a także na Wnioskodawczynię i Jej męża.

W dniu 8 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską, na mocy której ustanowili z ww. dniem rozdzielność majątkową małżeńską. W tym samym dniu, tj. 8 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli w formie aktu notarialnego umowę o podział majątku wspólnego. W umowie tej oświadczyli, że na prawie wspólności ustawowej są właścicielami nieruchomości, stanowiącej działkę gruntu ornego i terenów mieszkalnych nr 147/10, obszaru 0,2402 ha (dwa tysiące czterysta dwa metry kwadratowe), położonej w obrębie …. (…) …, gminie …., województwie …, dla której Sąd Rejonowy … z siedzibą w …. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr …., gdzie w dziale IV tej księgi wpisana jest hipoteka umowna do sumy 494 538,53 euro (czterysta dziewięćdziesiąt cztery tysiące pięćset trzydzieści osiem euro pięćdziesiąt trzy centy), roszczenie …. S.A. w …. Oddział …. o przeniesienie ww. hipoteki umownej na opróżnione miejsce po hipotece umownej do kwoty 418 500 zł (czterysta osiemnaście tysięcy pięćset złotych). W przedmiotowym akcie notarialnym Wnioskodawczyni wraz z mężem oświadczyli, że nieruchomość zabudowana jest parterowym budynkiem mieszkalnym (z poddaszem użytkowym) o powierzchni 381 m². Na mocy przedmiotowego aktu notarialnego małżonkowie oświadczyli, że dokonują podziału ww. majątku wspólnego o łącznej wartości 1 200 000 zł (jeden milion dwieście tysięcy złotych) w ten sposób, że Wnioskodawczyni stała się jedynym właścicielem nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę nr 147/10, obszaru 0,2402 ha. Wnioskodawczyni i Jej mąż oświadczyli również, że ww. podział ich majątku wspólnego obejmuje cały majątek, który był wspólnością ustawową i z tego tytułu nie będą zobowiązani względem siebie do żadnych spłat i dopłat oraz nie będą mieć do siebie w przyszłości żadnych roszczeń z tego tytułu. W bieżącym roku Wnioskodawczyni zamierza sprzedać przedmiotową nieruchomość. Planowana cena sprzedaży to 1 550 000 zł.

Wnioskodawczyni, w uzupełnieniu wniosku z dnia 25 października 2017 r. wskazała, że przedmiotem podziału majątku wspólnego była jedynie nieruchomość stanowiąca działkę gruntu ornego i terenów mieszkalnych nr 147/10 obszaru 0,2402 ha (dwa tysiące czterysta dwa metry kwadratowe), położona w obrębie ... (....) ..., gmina ...., województwo ...., dla której Sąd Rejonowy .... z siedzibą w .... V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr ..... Nieruchomość zabudowana jest parterowym budynkiem mieszkalnym (z poddaszem użytkowym) o powierzchni 381 m².

W związku z powyższym Wnioskodawczyni otrzymała de facto całość majątku wspólnego bez spłat i dopłat, a tym samym podział majątku dorobkowego nie był ekwiwalentny - tj. wartość majątku, otrzymanego przez Wnioskodawczynię przekroczyła wartość udziału, jaki Jej przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim, co w kontekście wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 2012/15 nie ma żadnego znaczenia.

Sprzedaż nieruchomości nie nastąpi w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. z dnia 7 grudnia 2016 r., Dz. U. z 2016 r., poz. 2032) - nastąpi w ramach sprzedaży majątku prywatnego przez osobę fizyczną poza działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w tak przedstawionym stanie faktycznym nabycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. z dnia 7 grudnia 2016 r., Dz. U. z 2016 r., poz. 2032) w wyniku zniesienia ustawowej wspólności majątkowej i podziału majątku wspólnego małżonków następuje w dacie włączenia jej do majątku wspólnego małżonków (2011 r.), a tym samym sprzedaż nieruchomości przez Wnioskodawczynię w 2017 r. będzie zwolniona od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w tak przedstawionym stanie faktycznym nabycie przez Nią nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. z dnia 7 grudnia 2016 r., Dz. U. z 2016 r., poz. 2032) ), zwaną dalej: „ustawą o PIT” lub „u.p.d.o.f.”, w wyniku zniesienia ustawowej wspólności majątkowej i podziału majątku wspólnego małżonków nastąpiło w dacie włączenia jej do majątku wspólnego małżonków (2011 r.), a tym samym sprzedaż nieruchomości w 2017 r. będzie wolna od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o PIT, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 30e ust. 1 i ust. 2 ustawy o PIT, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT rodził do niedawna wiele problemów interpretacyjnych. Między innymi problemy te wiązały się z datą z jaką dochodzi do nabycia nieruchomości (ich części oraz udziału w nieruchomości) przez małżonka, któremu ona przypadła w całości w wyniku zniesienia ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej - tak jak ma to miejsce w przedmiotowym stanie faktycznym.

Zgodnie z jednym z poglądów: „Skoro prawo do równego udziału w majątku wspólnym, wynikające z art. 43 § 1 k.r.i.o.p. jest prawem związanym z ustawową wspólnością majątkową (małżeńską), to można przyjąć, że ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT mówiąc o zbyciu nieruchomości miał na myśli także nieruchomość objętą ustawową wspólnością majątkową, w stosunku do której następuje przekształcenie wspólności bezudziałowej we wspólność udziałową, a w konsekwencji we własność jednego z małżonków” (wyrok NSA z dnia 4 listopada 2010 r., sygn. akt …., Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Według przeciwstawnego stanowiska przyjmuje się, że: „Za datę nabycia nieruchomości lub praw, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas, jeżeli podział był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanych przez daną osobę nieruchomości lub praw w wyniku tego podziału mieściła się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim” (wyrok NSA z dnia 16 lipca 2015 r., sygn. akt II FSK 932/13 Lex nr 1754657).

Wynika stąd, że wskazane powyżej stanowiska są rozbieżne, gdyż każde z nich przyjmuje inną datę nabycia nieruchomości, która w całości przypadła jednemu z małżonków w następstwie podziału ich majątku dorobkowego.

Problemem tym zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który w uchwale z dnia 15 maja 2017 r., o sygn. akt II FPS 2/17 stwierdził, że „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) u.p.d.o.f. nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, data ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

Wspomniana uchwała ma moc wiążącą w każdej sprawie, w której występuje zagadnienie prawne objęte tą uchwałą. Wskazuje na to art. 269 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. z dnia 22 czerwca 2017 r., Dz. U. z 2017 r., poz. 1369). Stosownie do powołanego przepisu, jeżeli jakikolwiek skład sądu administracyjnego rozpoznający sprawę nie podziela stanowiska zajętego w uchwale składu siedmiu sędziów, całej Izby, albo w uchwale pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia odpowiedniemu składowi. Ogólna moc wiążąca uchwały powoduje, że wiąże ona sądy administracyjne we wszystkich sprawach, w których miałby być stosowany interpretowany przepis (zob. A. Skoczylas „Działalność uchwałodawcza Naczelnego Sądu Administracyjnego”, C.H. Beck, Warszawa 2004, s. 221 i nast.). Pogląd wyrażony w konkretnej uchwale NSA może zostać zmieniony tylko stosowaną uchwałą takiego samego składu NSA.

Pogląd zaprezentowany w ww. uchwale jest szeroko akceptowany przez sądy administracyjne i żaden skład sądu nie przedstawił dotychczas w tej sprawie zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia w drodze kolejnej uchwały składowi siedmiu sędziów. Powyższe oznacza, że każdy sąd związany poglądem wyrażonym w uchwale z dnia 15 maja 2017 r., o sygn. akt II FPS 2/17. Powołany już art. 259 § 1 p.p.s.a. nie pozwala bowiem żadnemu składowi sądu administracyjnego rozstrzygnąć sprawy w sposób sprzeczny ze stanowiskiem zawartym w uchwale i przyjmować wykładni prawa odmiennej od tej, która została przyjęta przez skład poszerzony Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Przywołana uchwała wprawdzie wydana została w odniesieniu do sytuacji, gdzie zniesienie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej nastąpiło wskutek śmierci jednego ze współmałżonków, to jednak znajduje ona zastosowanie również do innych przypadków nabycia nieruchomości przez jednego z małżonków w następstwie ustania wspomnianej ustawowej wspólności majątkowej. Zawiera ona bowiem pewną ogólną regułę. Mianowicie, wynika z niej, że małżonek nie nabywa wtórnie nieruchomości, która mu przypadła po zniesieniu ustawowej wspólności majątkowej, a która wchodziła do majątku wspólnego współmałżonków. Tym samym, nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o PIT przez współmałżonka w wyniku zniesienia ustawowej wspólności majątkowej następuje w dacie włączenia go do majątku wspólnego małżonków. Wadliwy jest zatem pogląd przeciwny, zgodnie z którym, małżonek miałby nabywać po raz drugi nieruchomość, która mu przypadła po zniesieniu ustroju ustawowej wspólności majątkowej. Wspólność małżeńska jest bowiem współwłasnością łączną o charakterze bezudziałowym. Nie jest możliwe zatem, aby małżonkowie pozostający we wspólności majątkowej małżeńskiej i działający jednocześnie, nabyli nieruchomość w określonym udziale. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 k.r.o. Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 k.r.o., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Ponadto zauważyć należy, że w myśl art. 501 zd. 1 k.r.o. w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Co więcej - ww. pogląd został potwierdzony w najnowszym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 2012/15 wydanym w tożsamym stanie faktycznym opisanym przez Wnioskodawczynię. Zgodnie z ww. wyrokiem „Przychód ze sprzedaży mieszkania przez małżonka nie podlega PIT, jeśli od nabycia lokalu minęło 5 lat. Nie ma znaczenia, że w międzyczasie współmałżonkowie podzielili majątek”.

Mając na uwadze powyższe nie może budzić wątpliwości, że Wnioskodawczyni wraz z mężem nabywała nieruchomość w 2011 r. do majątku wspólnego, a tym samym sprzedaż nieruchomości będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.(...)

Podkreślić również należy rzecz oczywistą i nie budzącą wątpliwości, tj., że w przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia data budowy domu, lecz data nabycia działki (potwierdził to m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 28 sierpnia 2015 r., nr IBPB-2-2/4511-216/15/MW, dotyczącej rozliczenia zysku ze sprzedaży nieruchomości).

Abstrahując od powyższego, gdyby nawet uznać, że mimo powołanych wyroków aprobujących stanowisko Wnioskodawczyni (w szczególności wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 2012/15, który to wyrok rozwiewa wszelkie wątpliwości co do interpretacji ww. przepisów) w dalszym ciągu zachodzą wątpliwości co do treści przywołanych przepisów prawa podatkowego, to nie ulega żadnej wątpliwości, że powinien w przedmiotowej sprawie zostać zastosowany art. 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. z dnia 17 stycznia 2017 r., Dz. U. z 2017 r., poz. 201), zgodnie z którym niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.

Jak podkreśla się w doktrynie (M. Popławski, Art. 2a Ordynacji podatkowej, Komentarz WKP 2017, L. Etel (red.), Komentarz, stan prawny: 20 kwietnia 2017 r.) „Analizowana zasada będzie mogła mieć zastosowanie wyłącznie, jeśli zostaną spełnione trzy warunki, które występować będą przy tym łącznie, co oznacza, że brak któregoś z nich będzie wykluczać możliwość zastosowania art. 2a O.p. (...) Po pierwsze, muszą istnieć wątpliwości dotyczące treści przepisów prawa podatkowego (...) Zasada ta nie ma zastosowania do innych wątpliwości niż związane z treścią tych przepisów. Po drugie, istniejące wątpliwości powinny mieć taki charakter, że nie da się ich rozstrzygnąć. Jeśli te wątpliwości są, ale mogą być wyeliminowane w procesie wykładni, przedmiotowa zasada nie może mieć zastosowania. Po trzecie, eliminacji wątpliwości musi towarzyszyć możliwość przyjęcia takiego rozwiązania, którego efektem będzie istnienie korzyści dla podatnika (...). Artykuł 2a O.p. nie będzie miał więc zastosowania, jeśli żadne z przyjętych rozstrzygnięć nie będzie prowadziło do jakichkolwiek korzyści dla podatnika, co będzie miało miejsce np. wtedy, gdy przy jednej i drugiej interpretacji przepisu konsekwencja dla podatnika będzie tożsama - prowadząca do konieczności zapłaty przez niego podatku w takiej samej wysokości. Przez pojęcie korzyści podatnika, o której mowa w art. 2a O.p., należy rozumieć optymalne dla niego rozwiązanie prawne spośród tych, które zarysowały się w trakcie wykładni przepisu (...).

Zwraca się także uwagę, że stosowanie art. 2a O.p. wymaga ustalenia „korzyści podatnika” na tle konkretnej sprawy oraz że pojęcie to nie ma charakteru obiektywnego, co oznacza, że przyjęcie korzystnej dla podatnika wykładni przepisu w danej sprawie nie oznacza, że organy podatkowe są obligowane tak samo rozumieć korzyść innego podatnika na tle odrębnej sprawy, mimo że przedmiotem stosowania art. 2a O.p. będzie ten sam przepis prawa podatkowego (...)”.

Analizowany przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to, że organy stosujące przepisy prawa podatkowego (organy podatkowe, sądy administracyjne) są zobowiązane do jego stosowania z urzędu, a więc że podmioty te w każdym przypadku stosowania ww. przepisów powinny weryfikować, czy nie występują przesłanki jego zastosowania. Znajduje to potwierdzenie w interpretacji ogólnej Ministra Finansów nr PK4.8022.44.2015, w sprawie stosowania art. 2a O.p., gdzie wskazano, że przez pojęcie rozstrzygania występujące w art. 2a O.p. w kontekście działania organu rozumie się, że bezpośrednim adresatem normy wynikającej z tego przepisu jest organ podatkowy rozstrzygający sprawę podatkową i w ramach tego rozstrzygania przyjmujący określone znaczenie przepisów prawa mających zastosowanie w sprawie (...)”.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że nabycie przez Nią nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. z dnia 7 grudnia 2016 r., Dz. U. z 2016 r., poz. 2032) w wyniku zniesienia ustawowej wspólności majątkowej i podziału majątku wspólnego małżonków nastąpiło w dacie włączenia jej do majątku wspólnego małżonków (2011 r.), a tym samym sprzedaż nieruchomości przez Wnioskodawczynię w roku 2017 będzie wolna od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał w dniu 5 grudnia 2017 r., interpretację indywidualną, nr 0113-KDIPT3.4011.281.2017.2.JR, w której uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe. Interpretację doręczono w dniu 14 grudnia 2017 r.

W dniu 16 stycznia 2018 r. (data nadania 10 stycznia 2018 r.) do tutejszego organu wpłynęła skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie w związku z wydaną interpretacją indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 5 grudnia 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.281.2017.2.JR, złożona na podstawie art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r, poz. 1369, z późn. zm.).

W złożonej skardze wydanej interpretacji indywidualnej zarzucono:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, wskazując na podstawę wynikającą z art. 57a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369), tj.:
   • art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) u.p.d.o.f. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że momentem nabycia nieruchomości, o którym to nabyciu mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) u.p.d.o.f., nie jest jej nabycie do majątku wspólnego małżonków, lecz momentem tym jest moment zawarcia umowy o podziale majątku wspólnego, poprzedzonej umową ustanawiającą rozdzielność majątkową pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej mężem.

2. z ostrożności procesowej naruszenie przepisów postępowania, tj.:
   • art. 121 § 1 w zw. z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201), poprzez wydanie interpretacji bez odniesienia się przez Organ do wskazywanego przez Wnioskodawczynię stanowiska prezentowanego przez sądy administracyjne w orzeczeniach wydawanych w zbieżnych stanach faktycznych i prawnych, co było niezbędne dla zachowania zasady zaufania do organów podatkowych,
   • art. 2a ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy w przedmiotowej sprawie - wbrew stanowisku Organu - w związku z brakiem jednolitego stanowiska organów podatkowych, jak i sądów administracyjnych, dotyczących momentu nabycia nieruchomości, o którym to nabyciu mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) u.p.d.o.f., mogły zachodzić wątpliwości, co do treści tych przepisów, a co za tym idzie - wątpliwości te powinny być rozstrzygnięte na korzyść podatnika.
   
   

W wyniku ponownej analizy sprawy, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 14e § 1a pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może z urzędu zmienić interpretację indywidualną w wyniku uwzględnienia skargi do sądu administracyjnego na podstawie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017r. poz. 1369, z późn. zm.).

W myśl art. 54 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. W przypadku skargi na decyzję, uwzględniając skargę w całości, organ uchyla zaskarżoną decyzję i wydaje nową decyzję. Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejsce bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowanego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c)- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powołany wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie skutkuje powstaniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ponadto, przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje, że dotyczy przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, które nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych istotne jest ustalenie daty nabycia.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 7 kwietnia 2011 r., Wnioskodawczyni nabyła do majątku wspólnego małżonków nieruchomość stanowiącą działkę gruntu ornego oznaczoną numerem 147/10, za kwotę 350 000 zł.

Na przedmiotowej nieruchomości w 2012 r. małżonkowie rozpoczęli budowę domu, którego koszt (koszty materiałów i robocizny) wyniósł około 1 300 000 zł (dom budowany był w latach 2013-2014). Faktury na zakup materiałów były wystawiane zarówno na Wnioskodawczynię, na Jej męża, a także na Wnioskodawczynię i Jej męża.

W dniu 8 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską, na mocy której ustanowili z ww. dniem rozdzielność majątkową małżeńską. W tym samym dniu, tj. 8 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni oraz Jej mąż zawarli w formie aktu notarialnego umowę o podział majątku wspólnego. W umowie tej oświadczyli, że są właścicielami na prawie wspólności ustawowej nieruchomości, stanowiącej działkę gruntu ornego i terenów mieszkalnych nr 147/10. W przedmiotowym akcie notarialnym Wnioskodawczyni wraz z mężem oświadczyli, że nieruchomość zabudowana jest parterowym budynkiem mieszkalnym (z poddaszem użytkowym) o powierzchni 381 m2. Na mocy przedmiotowego aktu notarialnego małżonkowie oświadczyli, że dokonują podziału ww. majątku wspólnego o łącznej wartości 1 200 000 zł (jeden milion dwieście tysięcy złotych) w ten sposób, że Wnioskodawczyni stała się jedynym właścicielem nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę nr 147/10. Wnioskodawczyni i Jej mąż oświadczyli również, że ww. podział ich majątku wspólnego obejmuje cały majątek, który był wspólnością ustawową i z tego tytułu nie będą zobowiązani względem siebie do żadnych spłat i dopłat oraz nie będą mieć do siebie w przyszłości żadnych roszczeń z tego tytułu. Przedmiotem podziału majątku wspólnego była jedynie nieruchomość stanowiąca działkę gruntu ornego i terenów mieszkalnych nr 147/10, zabudowana parterowym budynkiem mieszkalnym (z poddaszem użytkowym).

W bieżącym roku Wnioskodawczyni zamierza sprzedać przedmiotową nieruchomość za kwotę 1 550 000 zł.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe – zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez NSA uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w uchwale II FPS 2/17 są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w nieruchomości dojdzie np. po ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej i podziale majątku wspólnego. Zarówno w wyniku zniesienia współwłasności małżeńskiej i podziału majątku dorobkowego jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec śmierci jednego z małżonków następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tą datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Mając na uwadze wyżej powołane przepisy prawa, przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz uchwałę NSA należy stwierdzić, że za datę nabycia przez Wnioskodawczynię udziałów w nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę, w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, jak i udziałów nabytych po ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej i podziale majątku wspólnego, należy uznać 2011 r., kiedy to ww. prawo do nieruchomości zostało nabyte do majątku wspólnego małżonków.

Zatem sprzedaż nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę, dokonana w 2017 r. nie będzie stanowić dla Wnioskodawczyni źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zbycie to nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca 2011 r., w którym nastąpiło nabycie. W związku z powyższym, nie powstanie u Wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tej sprzedaży.

Mając na uwadze powyższe, po ponownym rozpatrzeniu sprawy w wyniku uwzględnienia w całości skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. z dnia 10 stycznia 2018 r. (data wpływu 16 stycznia 2018 r.), stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2017 r. (data wpływu 25 września 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 października 2017 r. (data wpływu 31 października 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości, należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania uchylonej interpretacji.

Podkreślić należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie – stosownie do art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – stwierdza się, że w niniejszej sprawie nie miało miejsca działanie organu bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe postępowanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.