2018.02.13 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4012.621.2017.1.DS
z 13 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 grudnia 2017 r. (data wpływu 19 grudnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będący osobą fizyczną był właścicielem nieruchomości gruntowych niezabudowanych. Decyzją wydaną przez Wójta Gminy z dnia 18 marca 2004 r., oraz decyzją Wójta Gminy z dnia 2 stycznia 2006 r., zatwierdzono projekty podziałów nieruchomości stanowiących własność Wnioskodawcy, zapisanych w KW. W wyniku podziałów powstały działki przeznaczone pod drogi publiczne, które z mocy prawa przeszły na własność Gminy.

Przejście prawa własności nieruchomości na rzecz Gminy nastąpiło z dniem, w którym decyzje stały się ostateczne.

Zgodnie z art. 129 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2004 r. do 31 sierpnia 2004 r. (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071), odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.

Zatem decyzja z dnia 18 marca 2004 r. stała się ostateczna po upływie czternastu dni od jej otrzymania przez Wnioskodawcę, a więc przed dniem 1 maja 2004 r.

Decyzjami z dnia 24 sierpnia 2017 r. Starosta Powiatu orzekł o ustaleniu odszkodowania za nabycie z mocy prawa nieruchomości, które były własnością Wnioskodawcy.

Wnioskodawca, z tytułu wywłaszczenia otrzymał od Gminy w październiku 2017 r. odszkodowanie w kwocie netto wg wartości określonej w operacie szacunkowym przez rzeczoznawcę majątkowego.

We wskazanych powyżej decyzjach ustalających wysokość odszkodowania, organ wskazał następującą informację: „Jako, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami nie dają właściwym organom uprawnienia do określenia wysokości odszkodowania poprzez powiększenie wynikającej z operatu szacunkowego wartości rynkowej nieruchomości o wartość podatku VAT, ustalone w sentencji niniejszej decyzji odszkodowanie nie uwzględnia tego podatku”.

Wnioskodawca w zakresie sprzedaży gruntów jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT, Wnioskodawca rozlicza podatek VAT kwartalnie.

W związku z powyższym, Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie prawidłowego ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego, w związku z przejściem z mocy prawa własności nieruchomości na Gminę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu przejścia z mocy prawa własności nieruchomości na Gminę, których właścicielem był Wnioskodawca, na podstawie decyzji wydanej przez Wójta Gminy z dnia 18 marca 2004 r., powstał w momencie wydania towaru (nieruchomości) Gminie, czy w momencie otrzymania przez Wnioskodawcę odszkodowania od Gminy, tj. środków pieniężnych wpłaconych na rachunek bankowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku przejścia z mocy prawa własności nieruchomości na Gminę na mocy decyzji z dnia 18 marca 2004 r. tj. przed dniem 1 maja 2004 r., nie można mówić o momencie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów usług, gdyż przepisy dotyczące obowiązku podatkowego w podatku VAT, jak również przepisy dotyczące zakresu opodatkowania podatkiem VAT weszły w życie dopiero z dniem 1 maja 2004 r., zatem po dniu faktycznej dostawy towarów (nieruchomości) na rzecz Gminy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535) w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2004 r. do 31 stycznia 2005 r., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

W myśl art. 19 ust. 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Wyżej wskazane przez Wnioskodawcę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług weszły w życie w dniu 1 maja 2004 r.

W związku z tym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wywłaszczenie z mocy prawa do nieruchomości na rzecz Gminy, której Wnioskodawca był właścicielem, nie będzie stanowiło dostawy towaru w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 stycznia 2005 r. i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż faktyczna dostawa towaru (nieruchomości) miała miejsce przed dniem wejścia w życie wymienionych powyżej przepisów. Natomiast, na mocy przepisów obowiązujących przed dniem 1 maja 2004 r., grunt nie stanowił towaru i jego dostawa nie podlegała opodatkowaniu VAT. Zatem, w niniejszym przypadku nie można wskazać momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Powołany wyżej przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, obowiązujący od 1 maja 2004 r., określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Zgodnie bowiem z ww. przepisem, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

Zatem, jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot, czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W kwestii określenia momentu powstania obowiązku podatkowego należy przywołać zasadę ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Z kolei na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie. Jednocześnie, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty – art. 19a ust. 6 ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2004 r. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.), opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie ust. 3 pkt 3b tego artykułu, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również do wydania towarów lub świadczenia usług w miejsce świadczenia pieniężnego.

W myśl art. 4 pkt 1 tej ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Zgodnie z tą definicją, przed dniem 1 maja 2004 r. grunt nie był uznawany za towar, więc obrót nim nie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Bezspornym jest, że od 1 maja 2004 r. grunt spełnia definicję towaru w myśl art. 2 pkt 6 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący osobą fizyczną był właścicielem nieruchomości gruntowych niezabudowanych. Decyzją wydaną przez Wójta Gminy z dnia 18 marca 2004 r., oraz decyzją z dnia 2 stycznia 2006 r., zatwierdzono projekty podziałów nieruchomości stanowiących własność Wnioskodawcy, zapisanych w KW. W wyniku podziałów, powstały działki przeznaczone pod drogi publiczne, które z mocy prawa przeszły na własność Gminy.

Przejście prawa własności nieruchomości na rzecz Gminy nastąpiło z dniem, w którym decyzje stały się ostateczne.

Zgodnie z art. 129 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2004 r. do 31 sierpnia 2004 r. odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.

Zatem decyzja z dnia 18 marca 2004 r. stała się ostateczna po upływie czternastu dni od jej otrzymania przez Wnioskodawcę, a więc przed dniem 1 maja 2004 r.

Decyzjami z dnia 24 sierpnia 2017 r. Starosta Powiatu orzekł o ustaleniu odszkodowania za nabycie z mocy prawa nieruchomości, które były własnością Wnioskodawcy.

Wnioskodawca, z tytułu wywłaszczenia otrzymał od Gminy w październiku 2017 r. odszkodowanie w kwocie netto wg wartości określonej w operacie szacunkowym przez rzeczoznawcę majątkowego.

Wnioskodawca w zakresie sprzedaży gruntów jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT, Wnioskodawca rozlicza podatek VAT kwartalnie.

W odniesieniu do powyższej sytuacji wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, w związku z przejściem z mocy prawa własności nieruchomości na Gminę.

Od dnia 1 stycznia 1998 r. kwestie wywłaszczenia nieruchomości reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r., poz. 121). W świetle art. 98 ust. 1 tej ustawy, działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Na podstawie art. 98 ust. 3 tej ustawy, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Zgodnie z art. 112 ust. 1 ww. ustawy, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

W myśl ust. 2 cyt. artykułu, wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Stosownie do art. 128 ust. 1 tej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przeniesieniem z mocy prawa własności nieruchomości w postaci działek gruntowych. Jak wynika z okoliczności sprawy, do przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości doszło pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym – obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r., która to ustawa zakresem opodatkowania nie obejmowała czynności przeniesienia z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie.

Przedmiot opodatkowania musi wynikać z przepisów ustawowych. Art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) wyklucza bowiem nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków w innej formie, niż w drodze ustawy.

Tymczasem opisane we wniosku zdarzenie nie mieściło się w zakresie opodatkowania wyznaczonym przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

W związku z tym, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, nie miał swojego odpowiednika w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, przejście z mocy prawa własności opisanych we wniosku działek gruntu, które zostały wydzielone pod drogi publiczne nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Data ustalenia i wypłaty odszkodowania w późniejszym terminie nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego z racji przeniesienia własności nieruchomości, ponieważ samo otrzymanie odszkodowania nie stanowi w myśl tej ustawy czynności opodatkowanej. Zdarzeniem, z którym ustawa o podatku od towarów i usług wiąże obowiązek zapłaty tego podatku jest moment przeniesienia z mocy prawa własności towarów (nieruchomości), w tym przypadku dokonany na mocy decyzji z dnia 18 marca 2004 r.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa wskazać należy, że czynność przejścia z mocy prawa własności nieruchomości na Gminę, na podstawie decyzji z dnia 18 marca 2004 r. nie podlega przepisom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, otrzymane w roku 2017 przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, zatem bezprzedmiotowe stało się rozstrzygnięcie kwestii ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin