Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-3.4011.350.2018.1.KP
z 12 grudnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 października (data wpływu 24 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawczynię.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2018 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 3 października 1998 roku Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński z P. P. Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2008 roku Sąd Okręgowy rozwiązał przez rozwód małżeństwo Wnioskodawczyni z P. P.

W dniu 11 czerwca 2001 roku przed notariuszem H. K. w Kancelarii Notarialnej Wnioskodawczyni wraz z P. P. jako małżonkowie nabyli nieruchomość gruntową położoną w S., do majątku objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską (Akt notarialny, Repertorium A nr ……).

Wnioskodawczyni po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego złożyła w dniu 26 marca 2009 roku wniosek o podział majątku wspólnego.

We wniosku tym domagała się ustalenia, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi wymagalne z dniem 3 kwietnia 2011 r. roszczenie względem U. i R. małżonków P. o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. P., dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą KW nr …….. o wartości ……. zł, nieruchomość stanowiącą działkę nr 325 obszaru 1,1330 ha położoną w G. przy ul. P., dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą KW nr ….. o wartości ….. zł oraz równowartość samochodu dostawczego, rok prod. 1998, w kwocie ……. zł. Wnioskodawczyni wniosła ponadto o zobowiązanie jej do opuszczenia lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. P. z chwilą uiszczenia na jej rzecz całej spłaty określonej w pkt 2 oraz o zasądzenie od uczestników postępowania na rzecz Wnioskodawczyni kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uczestnik postępowania P. P. oraz U. i R. P. w odpowiedzi na wniosek wnieśli o ustalenie, że w skład majątku wspólnego M. i P. P. wchodzi nieruchomość rolna, stanowiąca działkę nr 325 obszaru 1,1330 ha położona w G. przy ul. P., dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą KW nr …… o wartości ….. zł. Uczestnicy wnieśli o dokonanie podziału majątku wspólnego poprzez przyznanie na wyłączną własność uczestnika P. P. w/w nieruchomości oraz rozliczenie nakładów uczestnika poczynionych z majątku odrębnego na majątek wspólny w postaci darowizn pieniężnych na łączną kwotę ….. zł otrzymanych od U. i R. małżonków P. na poczet zakupu nieruchomości rolnej. Ponadto wnieśli o zasądzenie od Wnioskodawczyni na rzecz uczestników postępowania zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Postanowieniem dnia 11 października 2012 r., sygn. akt …., Sąd Rejonowy:

1. ustalił, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków Wnioskodawczyni i P. P. wchodzi:
   1. prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w S., działka nr 325, wpisanej do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy o numerze …. o wartości ….zł,
   2. wierzytelność z tytułu zlecenia przeniesienia własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w G. przy ul. P. wraz z udziałem związanym z własnością tego lokalu, wpisanego do księgi wieczystej pod numerem …… przez U. M. i R. Z. P. na rzecz M. i P. P., tj. prawo o wartości ….. zł,
   3. kwota …. zł stanowiąca wartość sprzedanego przez uczestnika po ustaniu wspólności majątkowej samochodu dostawczego, o numerze rejestracyjnym ……,
   4. Kwota …. zł .. gr stanowiąca wartość umowy ubezpieczenia na życie oraz wartość środków zgromadzonych na Indywidualnym Koncie Emerytalnym …. posiadanych przez Wnioskodawczynię,
   5. kwota …. zł .. gr stanowiąca wartość umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą nr ….. zawartej przez Wnioskodawczynię z A. S.A., tj. prawo o wartości …. zł … gr,
   6. wierzytelność P. P. do I. S.A. z tytułu Ubezpieczenia na Życie z funduszem kapitałowym „……” oraz z tytułu indywidualnego Konta Emerytalnego, tj. prawo o łącznej wartości …. zł .. gr,
   7. wierzytelność P. P. do A. S.A. z tytułu Ubezpieczenia na Życie (polisa nr …..), tj. prawo o wartości …. zł .. gr, tj. majątek o łącznej wartości ….. zł .. gr;
   
2. dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków M. P. i P. P. w ten sposób, że:
   1. przyznał na wyłączną własność Wnioskodawczyni:
   
   
   
   1. prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w S., działka nr 325, wpisanej do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy o numerze …….. o wartości ….. zł,
      
   2. kwotę …… zł .. gr stanowiącą wartość umowy ubezpieczenia na życie oraz wartość środków zgromadzonych na Indywidualnym Koncie Emerytalnym w I. S.A. posiadanych przez Wnioskodawczynię,
      
   3. kwotę ….. zł .. gr stanowiącą wartość umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą nr ……… zawartej przez Wnioskodawczynię z A. S.A., tj. prawo o wartości …… zł .. gr, tj. majątek o łącznej wartości …….. zł .. gr;
      
      
      
   2. przyznał na wyłączną własność uczestnika P. P.:
   
   
   
   1. wierzytelność z tytułu zlecenia przeniesienia własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w G. przy ul. P. wraz z udziałem związanym z własnością tego lokalu, wpisanego do księgi wieczystej pod numerem ………. przez U. M. i R. Z. P. na rzecz M. i P. P., tj. prawo o wartości ……… zł,
      
   2. kwotę …….. zł stanowiącą wartość sprzedanego przez uczestnika po ustaniu wspólności majątkowej samochodu dostawczego, o numerze rejestracyjnym ……,
      
   3. wierzytelność P. P. do I. S.A. z tytułu Ubezpieczenia na Życie z funduszem kapitałowym „……..” oraz z tytułu Indywidualnego Konta Emerytalnego, tj. prawo o łącznej wartości ……. zł .. gr,
      
   4. wierzytelność P. P. do A. S.A. z tytułu Ubezpieczenia na Życie (polisa nr ……..), tj. prawo o wartości ……. zł .. gr, tj. majątek o łącznej wartości ……. zł .. gr;
      
      
      
   3. ustalił, iż Wnioskodawczyni dokonała wydatków z majątku osobistego na majątek wspólny w wysokości ……… zł .. gr;
   4. zasądził od uczestnika postępowania P. P. na rzecz Wnioskodawczyni kwotę ………. zł .. gr, płatne w terminie 1 roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia w niniejszej sprawie wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia płatności;
   5. oddalił wnioski stron w pozostałym zakresie;
   6. obciążył Wnioskodawczynię i uczestnika P. P. kosztami postępowania w częściach równych;
   7. ściągnął od Wnioskodawczyni na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego kwotę … zł .. gr tytułem brakujących kosztów postępowania;
   8. ściągnął od uczestnika P. P. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego kwotę ……. zł .. gr tytułem brakujących kosztów postępowania.

Od przedmiotowego orzeczenia wniesiono apelację do Sądu Okręgowego. Sąd Okręgowy zauważył co następujące: apelacja uczestników okazała się skuteczna i wywołała kontrolę odwoławczą zaskarżonego postanowienia. Zarzuty w niej podniesione były jednak niezasadne. W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżone postanowienie podlegało uchyleniu z uwagi na nierozpoznanie przez Sąd Rejonowy istoty sprawy.

W dniu 11 października 2013 r. Sąd Rejonowy, w sprawie o sygn. akt ………, na mocy zawartej ugody dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków w ten sposób, że:

• Na wyłączną rzecz Wnioskodawczyni przyznał prawo do własności nieruchomości gruntowej położonej w S. stanowiącej działkę nr 325, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą KW nr ………..
• Na wyłączną rzecz P. P. przyznał prawo do wierzytelności w stosunku do R. i U. P. z tytułu odszkodowania, będącego przedmiotem niniejszego postępowania i zwrotu nakładów poczynionych na lokal położony w G.
• W ugodzie nie została wskazana wysokość udziałów Wnioskodawczyni. Znajduje się w uzasadnieniu postanowienia na s. 1.
• Zobowiązał uczestnika P. P. do zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty …….. zł płatnej w dwóch ratach, przy czym pierwsza w kwocie …….. zł w terminie do 31 grudnia 2013 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności, druga zaś w kwocie ……… zł w terminie do 11 października 2014 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności.
• Wnioskodawczyni i uczestnik P. P. zgodnie oświadczyli, iż zawarta ugoda wyczerpuje wszelkie ich wzajemne roszczenia z tytułu podziału całości ich majątku wspólnego oraz roszczeń związanych z tym majątkiem, co potwierdza punkt 4 przywołanej ugody sądowej.
• Wnioskodawczyni i uczestnik P. P. zgodnie oświadczyli, iż koszty postępowania poniesione przez obie strony znoszą się wzajemne, natomiast nieuiszczone koszty sądowe ponoszą w częściach równych.

W dniu 18 stycznia 2018 roku Wnioskodawczyni sprzedała nieruchomość gruntową przypadającą jej w podziale majątku, objętą KW nr ……... Umowa sprzedaży została dokonana w formie aktu notarialnego, przed notariuszem Repertorium A nr …... Nieruchomość została sprzedana za kwotę ……. zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedmiotowym stanie faktycznym w przypadku sprzedaży nieruchomości po rozwodzie i dokonanym podziale majątku wspólnego byłych małżonków na mocy ugody sądowej wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c przywołanej ustawy oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) stanowi, że źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego przepisu formułuje się zasada, zgodnie z którą, jeżeli dojdzie do odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, to rodzi się obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli zbycie nieruchomości, jej części lub udziału nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, to czynność ta nie podlega opodatkowaniu.

Należy zwrócić także uwagę, iż stosunki małżeńskie uregulowane zostały w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.). Z art. 31 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Natomiast przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Co do zasady, wspólność majątkowa trwa tak długo jak małżeństwo. Co do zasady udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. W przywołanym stanie faktycznym zawarta ugoda również potwierdza fakt, że majątek byłych małżonków został podzielony po równo. Byli małżonkowie nie kwestionowali bowiem swoich udziałów w majątku wspólnym. Co prawda ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) jednak taka sytuacja nie miała miejsca w przywołanym stanie faktycznym. Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej (art. 50 z indeksem 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Powyższe oznacza, że z datą ustania małżeństwa, a więc również wspólności majątkowej, współwłasność łączna jaka istnieje między małżonkami przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. Zatem w chwili ustania małżeństwa co do zasady każdy z małżonków ma wynoszący 1/2 udział w majątku wspólnym, a więc w każdej rzeczy, jaka do tego majątku należy. W chwili ustania małżeństwa Wnioskodawczyni była więc właścicielką posiadającą 1/2 udziału we wszystkich składnikach majątku wspólnego małżonków, podobnie jak jej małżonek. Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli: podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Tym samym, za datę nabycia nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, ale tylko wówczas jeżeli podział był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanych przez daną osobę nieruchomości lub praw w wyniku tego podziału mieściła się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku wspólnym.

Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości lub prawie, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Bowiem wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością lub prawem), jak też stan jej majątku osobistego.

Ustalenia wartości majątku należy dokonać w oparciu o obiektywne kryteria, czyli zgodnie z wyliczeniem dokonanym na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze w dniu zawarcia umowy lub wydania orzeczenia sądu, na mocy których doszło do podziału majątku dorobkowego małżonków, a nie według subiektywnego przekonania małżonków. Gdy przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków jest więcej niż jeden składnik majątku wchodzący w skład majątku dorobkowego małżonków wówczas, aby ustalić czy podział był ekwiwalentny w naturze lub czy wartość otrzymanych przez małżonka w wyniku podziału majątku rzeczy mieści się w udziale, jaki przysługiwał mu w majątku wspólnym należy w pierwszej kolejności zsumować wartość rynkową wszystkich składników majątku podlegających podziałowi i podzielić na pół oraz ustalić wartość rynkową składników majątku otrzymanych przez każdego z małżonków.

Mając na względzie przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy stwierdzić należy, że wartość majątku jaki przypadł M. P. w wyniku jego podziału nie przewyższała wartości udziału, jaki przysługiwał jej w majątku dorobkowym małżeńskim. (Powyższe potwierdza również Interpretacja indywidualna z dnia 10 marca 2016 roku, sygn. ITPB4/4511-742/15/JG - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy).

W konsekwencji, w niniejszym stanie faktycznym, dokonanie przez Wnioskodawczynię w dniu 18 stycznia 2018 roku odpłatne zbycie nieruchomości nie stanowi źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie powoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawczynię.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 3 października 1998 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński. W małżeństwie Wnioskodawczyni obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. W 2001 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem do majątku wspólnego kupiła nieruchomość gruntową. Po rozwodzie, na mocy zawartej w dniu 11 października 2018 r. ugody sądowej o podział majątku wspólnego, Wnioskodawczyni stała się jedyną właścicielką przedmiotowej nieruchomości. W dniu 18 stycznia 2018 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. nieruchomość gruntową.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Stosownie natomiast do art. 47 § 1 zd. 1 Kodeksu, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa), przy czym do ustanowionej umową wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej, z zachowaniem przepisów art. 49-501 (art. 48 Kodeksu).

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu powyższych przepisów są wszelkie prawa majątkowe – zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w uchwale II FPS 2/17 są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w nieruchomości dojdzie np. po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej w wyniku ustania małżeństwa przez rozwód. Zarówno w wyniku podziału majątku dorobkowego jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tę datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. akt I SA/Gl 869/17 (orzeczenie prawomocne): „(…) pogląd wyrażony w uchwale ma zastosowanie również do tej sytuacji prawnej. Skład orzekający w sprawie nie znalazł bowiem przyczyn, żeby w inny sposób traktować podatnika sprzedającego nieruchomość, czy prawo majątkowe, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., przed upływem pięciu lat od dnia uzyskania prawa w wyniku podziału majątku dorobkowego po rozwodzie, a podatnika, który uzyskał to prawo w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec śmierci jednego z małżonków. W obu bowiem przypadkach już wcześniej doszło do nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego do ustawowej wspólności małżeńskiej, a skoro tak, to za datę nabycia - w świetle ww. uchwały - należy uznać tę właśnie datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego”.

Innymi słowy, w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Skoro z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej.

Mając powyższe na uwadze w przedmiotowej sprawie za datę nabycia nieruchomości należy uznać datę jej nabycia do ustawowej wspólności majątkowej, tj. rok 2001.

W konsekwencji odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię w 2018 r. nieruchomości – z zastrzeżeniem, że nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej – nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc uzyskany z tej sprzedaży przychód nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z ww. tytułu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.