Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.262.2019.4.MD
z 27 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 lipca 2019 r. (data wpływu – 30 lipca 2019 r.), uzupełnionym 12 września 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności z Grupy I – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności z Grupy I.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 10 września 2019 r., znak: 0114-KDIP4.4012.501.2019.2.AS, 0111-KDIB4.4014.262.2019.3.MD, 0111-KDIB4.4014.263.2019.3.MD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 12 września 2019 r. W uzupełnieniu wskazano, że Wnioskodawca oczekuje także interpretacji w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności z Grupy I i II; sformułowano w tym zakresie dodatkowe pytania.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W ramach prowadzenia podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca nabywa na własne ryzyko i na własny rachunek pakiety wierzytelności trudnych (dalej z osobna: „Wierzytelność” albo łącznie „Wierzytelności”).

Wierzytelności nabywane są zasadniczo w celu ich windykacji własnej, w zależności jednak od uwarunkowań biznesowych, mogą one zostać również dalej odsprzedane. Wnioskodawca zamierza podjąć działania prawne, skutkujące odzyskaniem maksymalnie dużej części nabytych Wierzytelności z zamiarem uzyskania spłat przewyższających zaangażowane środki. Wierzytelności są wymagalne i nie są dotknięte wadami prawnymi.

Wierzytelności mogą być wierzytelnościami własnymi zbywającego (dalej z osobna albo łącznie: „Zbywający”), jak i nabytymi uprzednio przez Zbywającego od innego podmiotu.

Nabycie Wierzytelności przez Wnioskodawcę następuje zasadniczo w ramach procedur przetargowych organizowanych przez szerokorozumiane instytucje rynku finansowego, jak również na skutek nawiązania kontaktów biznesowych przez niezależne podmioty, tj. Wnioskodawcę oraz Zbywających.

Finalnie Wnioskodawca nabywa i może nabywać następujące rodzaje Wierzytelności:

• które są dla danego Zbywającego (np. banki, instytucje kredytowe) wierzytelnościami związanymi bezpośrednio z prowadzoną podstawową działalnością, jak udzielanie kredytów czy pożyczek (wierzytelności własne, dalej: „Grupa I”);
• które dla danego Zbywającego stanowią przedmiot jego działalności gospodarczej polegającej na obrocie wierzytelnościami – tj. profesjonalne nabywanie we własnym imieniu i na własny rachunek wierzytelności w celu dalszej ich odsprzedaży z zyskiem (dalej: „Grupa II”);
• powstałe w ramach działalności Zbywcy (np. operatorzy komórkowi, dostawcy mediów), które są związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, inną niż działalność finansowa.
  
  

Przy czym Wierzytelności z ostatniej grupy nie są przedmiotem wniosku.

Każdorazowy Zbywający posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. Zbywający posiadają szerokie portfolio wierzytelności będących przedmiotem obrotu, a same Wierzytelności zbywane są w sposób częstotliwy oraz zorganizowany, tj. w szczególności Zbywający podejmują działania skierowane na upłynnienie Wierzytelności oraz zapewnienie sobie finansowania.

Nabycie Wierzytelności dokonywane jest poprzez zawarcie umowy sprzedaży pomiędzy Zbywającym a Wnioskodawcą na terytorium Polski. Umowa sprzedaży Wierzytelności będzie stanowić podstawę ich cesji ze Zbywającego na Wnioskodawcę (sprzedaż stanowić będzie causę cesji).

W umowach obejmujących sprzedaż Wierzytelności do Wnioskodawcy brak jest postanowień przewidujących obowiązek windykacji Wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz Zbywającego. Wnioskodawca będzie nabywać Wierzytelności na własne ekonomiczne ryzyko i wyłącznie od niego zależeć będzie scenariusz przyszłych działań, tj. ewentualna windykacja czy też odsprzedaż tych Wierzytelności.

Cena płacona z tytułu sprzedaży Wierzytelności odpowiadać będzie wartości rynkowej Wierzytelności z dnia dokonania czynności. Różnica między wartością Wierzytelności a ceną zakupu odzwierciedlać będzie rzeczywistą wartość tych Wierzytelności w chwili nabycia, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Cena sprzedaży (Wynagrodzenie) jest stała i ostateczna, nie podlega żadnym dodatkowym dalszym korektom, dopłatom, etc.

Niezależnie od przyjętego scenariusza dalszych działań względem Wierzytelności, poza ceną nabycia Wierzytelności, Wnioskodawca oraz Zbywca nie planują ustalać i wypłacać jakiegokolwiek innego wynagrodzenia jak np. premia, prowizja, dodatkowa cena, etc. Umowa sprzedaży Wierzytelności nie będzie nakładała na Wnioskodawcę jakichkolwiek dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy Wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym umowa sprzedaży Wierzytelności w ramach Grupy I będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (czy Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych), czy też umowa ta będzie wyłączona od opodatkowania tym podatkiem? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionej sytuacji umowa sprzedaży Wierzytelności w ramach Grupy I będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. W tym katalogu znajduje się umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1a (winno być: art. 1 ust. 4) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, rozpatrywanemu podatkowi podlega sprzedaż praw majątkowych w postaci:

1. prawa majątkowego wykonywanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. prawa majątkowego wykonywanego za granicą, w przypadku gdy nabywca ma siedzibę w Polsce i czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Dla potrzeb wniosku Wnioskodawca ograniczy się do wskazania, że w aktualnym stanie prawnym przyjmuje się, iż wierzytelność jest prawem majątkowym (np. wyrok NSA z 21 stycznia 2016 r., sygn. II FSK 2698/13), natomiast zgodnie z przepisem art. 555 Kodeksu cywilnego, do sprzedaży praw, w tym praw majątkowych, stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży rzeczy.

Dla prawidłowej kwalifikacji czynności objętych wnioskiem, tj. stwierdzenia czy czynność sprzedaży Wierzytelności jest w ogóle objęta zakresem regulacji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych istotne jest właściwe interpretowanie pojęcia „prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” użytego w art. 1 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obecnie nie istnieje definicja legalna tego terminu.

Równocześnie, zarówno ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, jak i inne ustawy podatkowe, nie definiują pojęcia „miejsca wykonywania prawa majątkowego”. W konsekwencji, w ramach wykładni systemowej zewnętrznej należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Podobnie jak ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, również przepisy Kodeksu cywilnego nie definiują miejsca wykonywania prawa majątkowego. W przypadku jednak zobowiązań, których przedmiotem jest świadczenie, Kodeks cywilny zawiera regulacje odnoszące się do miejsca spełnienia świadczenia.

Zgodnie z art. 454 § 1 Kodeksu cywilnego, świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia.

Art. 454 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi z kolei, że jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

Biorąc to pod uwagę, w analizowanej sprawie miejscem wykonywania prawa majątkowego (Wierzytelności) będzie terytorium Polski.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że skoro umowa sprzedaży Wierzytelności jest zawierana w Polsce oraz sama Wierzytelność będzie wykonywana na terenie Rzeczypospolitej to taka umowa sprzedaży podlegać będzie pod zakres przedmiotowy regulacji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
   
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
     
     

A zatem ewentualne rozstrzygnięcie, czy przedmiotowe umowy sprzedaży wierzytelności w ramach Grupy I będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czy też będą wyłączone od opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zależeć będzie od statusu stron tej umowy jako podatników podatku od towarów i usług: jeżeli którakolwiek ze stron będzie dla tej czynności występować jako podatnik podatku od towarów i usług (w tym również jeśli sama czynność będzie zwolniona od podatku).

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności nabywa na własny rachunek i na własne ryzyko pakiety Wierzytelności od przedsiębiorców (banki, inne instytucje pożyczkowe, firmy obrotu wierzytelnościami) prowadzących profesjonalnie działalność finansową: udzielanie pożyczek (kredytów), profesjonalny i zorganizowany obrót wierzytelnościami. Wierzytelności mogą być wierzytelnościami własnymi Zbywającego powstałymi w ramach działalności finansowej (udzielone w ramach działalności przedsiębiorstwa kredyty czy pożyczki) jak i nabytymi uprzednio przez niego od innego podmiotu. Finalnie, w zakresie objętym wnioskiem, Wnioskodawca nabywa i może nabywać następujące rodzaje Wierzytelności:

• które są dla danego Zbywającego (np. banki, instytucje kredytowe) prawami majątkowymi związanymi bezpośrednio z przedmiotem prowadzonej działalności finansowej, z tytułu udzielonych kredytów czy też pożyczek (wierzytelności własne: Grupa I),
• nabyte od innego podmiotu w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Zbywcę, związanej z obrotem wierzytelnościami (Grupa II).
  
  

Zamiar, stopnień zorganizowania, przedmiot i skala działania Zbywców w zakresie wierzytelności jednoznacznie wskazują, że w tym zakresie prowadzą oni działalność gospodarczą na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (działają jako podatnicy tego podatku). Zarówno powstanie wierzytelności czy też ich wtórne nabycie przez każdorazowego Zbywającego i dalsza ich sprzedaż związane są i stanowią bezpośredni przedmiot działań Zbywającego prowadzonych w ramach jego działalności gospodarczej i działania te dalece wykraczają poza „zwykłe wykonywanie prawa własności”. Jednocześnie jako, że z tytułu sprzedaży Wierzytelności Zbywającemu będzie każdorazowo wypłacone wynagrodzenie w postaci ceny, w wysokości wartości rynkowej Wierzytelności, jako świadczenie ekwiwalentne za przeniesienie własności, czynności sprzedaży Wierzytelności powinny, zdaniem Wnioskodawcy, podlegać podatkowi od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług.

Najistotniejszy natomiast dla kwalifikacji na gruncie podatku od towarów i usług (co implikuje dalsze konsekwencje np. w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych) jest fakt, że Zbywca dokonuje sprzedaży przysługujących mu praw w ramach działalności gospodarczej. Jednocześnie sprzedaż wierzytelności podlegająca regulacjom podatku od towarów i usług jest czynnością zwolnioną od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy skoro sprzedaż Wierzytelności w ramach Grupy I będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jedocześnie będzie od tego podatku zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40, to równocześnie czynność taka będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podtrzymując argumenty zaprezentowane powyżej, Wnioskodawca zwraca uwagę, że w Grupie II znajdują się wierzytelności, które zbywane są przez podmioty wykonujące profesjonalną działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami. Tym samym wierzytelności będące przedmiotem obrotu nie są prawami majątkowymi wytworzonymi przez Zbywającego, ale nabytymi przez ten podmiot w sposób pochodny od poprzedniego wierzyciela.

W związku z tym działalność podmiotu zbywającego Wierzytelności (uprzednio nabyte) – jako wykonywana w ramach podstawowej działalności gospodarczej, cechuje się przymiotami typowymi dla działalności profesjonalnej. W szczególności obrót realizowany przez Zbywającego jest w wysokim stopniu zorganizowany. Ponadto Zbywający podejmuje aktywne działania na rzecz rozwijania swojego profilu działalności oraz pozyskiwania nowych wierzytelności do portfolio, będących przedmiotem obrotu.

Tym samym Wnioskodawca podkreśla, że w sytuacji, gdy działalność Zbywcy w zakresie obrotu wierzytelnościami jest jego podstawowym przedmiotem działalności, nie jest konieczne odwoływanie się do szczegółowych wytycznych wskazywanych przez NSA oraz TSUE dla przypadków, gdy ustalenie istnienia przesłanek istotnych z punktu widzenia podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest utrudnione w oparciu o zasady ogólne wskazane w ustawie o podatku od towarów i usług. Status przedsiębiorcy oraz wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie Wierzytelności z Grupy II (w odniesieniu do Zbywcy) jest jednoznaczny i daje się ustalić wprost w oparciu o przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Mając na uwadze spełnienie kryteriów wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług konstytuujących przesłanki umożliwiające uznanie działalności wykonywanej przez podmiot Zbywający Wierzytelności ramach Grupy II za działalność gospodarczą, a sam podmiot za podatnika podatku od towarów i usług, sprzedaż tych wierzytelności będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług. Również te czynności ze względu na okoliczności ich dokonywania (zorganizowany obrót) nie będą natomiast stanowić „zwykłego wykonywania prawa własności” dalece wykraczając poza takie ramy.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, działalność Zbywcy wypełnia jednoznacznie przesłanki działalności gospodarczej. Tym samym z perspektywy Zbywcy czynność sprzedaży Wierzytelności w ramach działalności profesjonalnej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym ta sprzedaż, zarówno wierzytelności z Grupy I jak i Grupy II, będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji te umowy sprzedaży będą wyłączone od podatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie stanowiska Wnioskodawca przywołał obszernie orzecznictwo.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności z Grupy I. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja z 26 września 2019 r., znak: 0114-KDIP4.4012.501.2019.4.AS. Odrębna interpretacja indywidualna w podatku od czynności cywilnoprawnych została także wydana w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności z Grupy II – interpretacja indywidualna z 27 września 2019 r., znak: 0111-KDIB4.4014.263.2019.4.MD.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1519) podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wśród nich znajduje się w szczególności umowa sprzedaży.

Zgodnie z art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145) – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam.

Jak wynika z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie natomiast z art. 535 Kodeksu cywilnego – przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę; przy czym stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego – przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio m.in. do sprzedaży praw majątkowych.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca nabywa i może nabywać m.in. Wierzytelności, które są dla danego Zbywającego (np. banki, instytucje kredytowe) wierzytelnościami związanymi bezpośrednio z prowadzoną podstawową działalnością, jak udzielanie kredytów czy pożyczek (wierzytelności własne, „Grupa I”). Nabycie Wierzytelności dokonywane jest poprzez zawarcie umowy sprzedaży pomiędzy Zbywającym w Wnioskodawcą na terytorium Polski. Umowa sprzedaży Wierzytelności będzie stanowić podstawę ich cesji ze Zbywającego na Wnioskodawcę.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że w opisanej we wniosku sytuacji przeniesienie wierzytelności ze Zbywających na Wnioskodawcę przyjmie postać umowy sprzedaży prawa majątkowego (wierzytelności), a więc co do zasady będzie miała miejsce czynność, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wskazana w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy.

W związku z powyższym należy wyjaśnić, że stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ww. ustawy – przy umowie sprzedaży obowiązek podatkowy ciąży na kupującym.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży – w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy – wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Natomiast stawka podatku określona została w art. 7 ww. ustawy i zgodnie z ust. 1 pkt 1 lit. b) przy umowie sprzedaży innych praw majątkowych wynosi 1%.

W ustawie przewidziano jednakże sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
   
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
     
     

Z treści art. 2 pkt 4 ww. ustawy wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona, z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w tym przepisie.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza – podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W związku z powyższym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych sprzedaży wierzytelności z Grupy I, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja (zawarcie umowy sprzedaży wierzytelności) podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ww. umowy podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 września 2019 r., znak: 0114-KDIP4.4012.501.2019.4.AS wydanej dla Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług stwierdzono, że „w analizowanej sprawie dochodzi do nabywania przez Wnioskodawcę wierzytelności trudnych za cenę niższą od wartości nominalnej tych wierzytelności, ponadto między Wnioskodawcą a zbywcą wierzytelności nie będzie istniał żaden odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy, a w konsekwencji Wnioskodawca nie będzie otrzymywał od zbywcy wierzytelności żadnego przysporzenia w związku z zawarciem umowy sprzedaży wierzytelności oraz Wnioskodawca nie świadczy na rzecz zbywcy jakichkolwiek usług. Wnioskodawca nie będzie dokonywał również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2, gdyż nabywane przez Wnioskodawcę wierzytelności nie będą służyły do celów innych niż działalność gospodarcza. W konsekwencji należy stwierdzić, że transakcja, której przedmiotem jest nabywanie opisanych we wniosku wierzytelności trudnych, pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Mając na względzie przedstawione okoliczności sprawy, (…) nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy i w konsekwencji czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Zatem, skoro nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności z Grupy I, o której mowa we wniosku nie będzie objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług (co wynika jednoznacznie z ww. interpretacji), to czynność sprzedaży wierzytelności nie będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym przedstawiona we wniosku sprzedaż wierzytelności podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa nabywanego prawa majątkowego, a czynność ta opodatkowana będzie według stawki podatku w wysokości 1%.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym/w dacie wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.