Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.89.2019.1.BK
z 30 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2019 r. (data wpływu 1 marca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego– jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 marca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym z przyczyny niepełnosprawności 05-R, 10-N oraz 02-P - od dnia 1 grudnia 2016 r. na stałe. Orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały. Na mocy wyroków wydanych w 2016 r. i 2018 r. Wnioskodawca uzyskał, wynikające z zawartej z Towarzystwem Ubezpieczeń XXX umowy ubezpieczenia - odszkodowanie w łącznej kwocie 144 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Działając na podstawie art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, Towarzystwo Ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku:

1. ustaleń dokonywanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej,
2. wypłaty w drodze kulancji,
3. ugody zawartej z uprawnionym,
4. prawomocnego orzeczenia sądu.

W związku z zawartymi umowami ubezpieczenia, Towarzystwo wypłaca także odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowań lub świadczeń wynikających z umów ubezpieczenia.

Wypłata odsetek ma na celu zrekompensowanie osobie uprawnionej potencjalnych lub faktycznych strat związanych ze zbyt późną wypłatą odszkodowania lub świadczenia ubezpieczeniowego.

Odsetki związane ze świadczeniem lub odszkodowaniem wypłacane są na podstawie wniosku poszkodowanego, zawartej ugody lub wyroku sądowego.

W niniejszej sprawie, w związku z wypłatą na rzecz Wnioskodawcy przez Towarzystwo Ubezpieczeń odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia dotyczącego szkody w latach 2017 i 2019 Towarzystwo Ubezpieczeń sporządziło i wystosowało do Wnioskodawcy informacje PIT-8C:

1. Informację o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych w roku 2016
   
2. Informację o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych w roku 2018.

W ocenie Towarzystwa Ubezpieczeniowego, obowiązujące przepisy stanowią, że dokonując wypłaty odsetek, Towarzystwo nie jest zobowiązane do pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych (podatek PIT), bo w tym przypadku PIT rozliczany jest przez podatnika, który zobowiązany jest do uwzględnienia uzyskanych przychodów w rocznym zeznaniu podatkowym oraz do samodzielnej zapłaty ewentualnej kwoty podatku do Urzędu Skarbowego.

Taka ocena została poparta uzyskaną od Ministra Finansów indywidualną interpretacją przepisów prawa podatkowego (sygn. IPPB4/4511-621/15-2/TM) oraz utrzymującym to stanowisko, wyrokiem sądu administracyjnego w Warszawie z 30 listopada 2016 r. (sygn. III SA/Wa 2776/15).

Z interpretacji oraz wyroku wynika, że Towarzystwo Ubezpieczeń ma obowiązek na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wystawić w tej sytuacji informację PIT-8C i przekazać ją podatnikowi, ponieważ odsetki wypłacone z tego tytułu nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią tzw. przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, płatnikiem podatku jest podatnik, czyli Wnioskodawca.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez ubezpieczonego w niniejszej sprawie odsetki ustawowe za nieterminową wypłatę odszkodowania przez ubezpieczyciela należne ubezpieczonemu z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, lecz zasądzone dopiero wyrokiem sądowym podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki ustawowe za nieterminową wypłatę odszkodowania przez ubezpieczyciela, należne ubezpieczonemu z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, lecz zasądzone dopiero wyrokiem sądowym korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b lub 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) dotyczy zwolnienia z opodatkowania odszkodowania i zadośćuczynienia zasądzonych przez sąd lub ustalonych w ugodzie, zaś art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, takim zwolnieniem obejmuje kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobistych, niezależnie od tego, czy zostały wypłacone dobrowolnie, czy też na podstawie wyroku sądowego.

W niniejszej sprawie, możliwe jest zwolnienie z opodatkowania przynajmniej w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3b wskazanej ustawy, gdyż odsetki jako świadczenie akcesoryjne są bezpośrednio i ściśle związane z danym przychodem i nie mogłyby powstać, gdyby nie obowiązek zapłaty należności głównej przez ubezpieczyciela, jakim w niniejszej sprawie było odszkodowanie. Nie ma uzasadnienia do przypisania należności głównej i odsetek do różnych źródeł przychodów i tym samym zakwalifikowania odsetek jako przychodów z innych źródeł, podlegających opodatkowaniu. Skoro odsetki mają charakter akcesoryjny i dzielą los należności głównej, to pod względem opodatkowania, czy jego zwolnienia powinny być opodatkowane jak należność główna, tym bardziej, że odsetki wypłacone przy odszkodowaniu, jakkolwiek powstają za opóźnienie w zapłacie na podstawie art. 481 Kodeksu cywilnego, to jednak mają charakter odszkodowawczo - waloryzacyjny, gdyż wynikają z umowy ubezpieczenia.

W związku z powyższym, skoro otrzymane odszkodowanie jest zwolnione z PIT, to i odsetki powinny korzystać z tego zwolnienia (wyrok NSA z 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 289/12, wyrok WSA w Łodzi z 25 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1414/14, wyrok WSA w Gdańsku z 14 czerwca 2016 r., sygn. akt I SA/Gd 250/16).

Odsetki powinny być bowiem zaliczane do tego samego źródła, z którego pochodzi należność główna. Przykładem tej linii orzeczniczej są m.in. wyroki NSA z dnia 6 czerwca 2014 r., II FSK 1611/12, 17 stycznia 2014 r., II FSK 290/12, 25 lutego 2014 r., II FSK 702/12, 29 stycznia 2014 r., II FSK 333/12, 20 grudnia 2013 r. II FSK 115/12.

Jako że odszkodowanie i odsetki, jakkolwiek zasądzone wyrokiem sądowym, wynikają z zawartej umowy ubezpieczenia otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia można z całą pewnością jednak potraktować za kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczenia, wobec czego korzystają one ze zwolnienia z art. 21 ust. 4 PIT. Brak jest bowiem podstaw do rozróżnienia podstawy zwolnienia odszkodowania i odsetek otrzymanego przez ubezpieczyciela w zależności od tego, czy wypłacił on je dobrowolnie, czy dopiero po przegranym procesie sądowym.

O ile w art. 21 ust. 3b ustawy o PIT ustawodawca posługuje się sformułowaniem odszkodowanie i zadośćuczynienie, co w świetle niektórych poglądów występujących w orzecznictwie poddaje pod wątpliwość, czy w zakres tych pojęć wchodzą otrzymane odsetki od tych świadczeń, to w art. 21 ust. 4 używa się pojęcia kwoty uzyskanej, które jest bez wątpienia pojęciem szerszym i obejmuje swoim zakresem wszelkie kwoty wypłacone z tytułu ubezpieczenia majątkowego lub osobowego, a więc z całą pewnością i odszkodowanie i odsetki za nieterminową wypłatę. Odsetki te wynikają bowiem z umowy ubezpieczeniowej. To jej niewykonanie w terminie jest podstawą do ich wypłaty, niezależnie od tego, czy zasądzono je wyrokiem sądowym, czy też nie. Nie ma innego - oderwanego od tej umowy źródła uprawnienia do uzyskania tych odsetek. Gdyby podatnik nie zawarł umowy, to nie uzyskałby odsetek (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 26 listopada 2015 r., sygn., akt I SA/Rz 964/15, WSA w Łodzi z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1414/14, WSA w Gdańsku z 28 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 2/18).

Nie można zaś umniejszać kwot, które uzyskał z ubezpieczenia i które wynikają jednocześnie z umowy ubezpieczenia w ten sposób, że dokonuje się niekorzystnej dla niego, a korzystnej dla organów podatkowych interpretacji, że odsetki to kwoty z innych źródeł, bo nie zostały wymienione konkretnie i samodzielnie w podstawach zwolnienia, o których mowa w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Gdyby bowiem ustawodawca chciał ograniczyć zwolnienie tylko do odszkodowania i zadośćuczynienia, to użyłby tych pojęć w treści przepisu, zamiast zastosowanego zwrotu kwoty uzyskane (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 22 marca 2018 r., sygn. I SA/Rz 789/17).

Zwolnienie z opodatkowania odsetek otrzymanych od odszkodowania wypłaconego z tytułu zawartych umów ubezpieczenia ma zaś wymiar społeczny, ponieważ niesprawiedliwym byłoby pobieranie podatku od świadczenia będącego następstwem krzywdy ludzkiej, jakim było w niniejszej sprawie uszkodzenie narządów ciała, związane z nim cierpienia oraz trwała utrata zdrowia. Właśnie cywilnoprawny charakter odsetek wypłaconych na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego jest argumentem przemawiającym za objęciem wypłaty takich odsetek zwolnieniem podatkowym, gdyż z istoty tego rodzaju odsetek wynika, że ich przyznanie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz jedynie rekompensuje poniesioną stratę.

Zgodnie zresztą z warunkami wypłaty odsetek ustanowionych przez Towarzystwo Ubezpieczeń, wskazuje się, że wypłata odsetek z umów ubezpieczenia ma na celu zrekompensowanie osobie uprawnionej potencjalnych lub faktycznych strat związanych ze zbyt późną wypłatą odszkodowania lub świadczenia ubezpieczeniowego.

W orzecznictwie można co prawda spotkać poglądy odmienne, tj. nakazujące traktować otrzymane od odszkodowań odsetki za przychody z innych źródeł, tym samym podlegające opodatkowaniu. Takie stanowisko przyjęto ostatecznie w uchwale NSA z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16, która miała rozwiać powstałe uprzednio wątpliwości w doktrynie i orzecznictwie (powołanej zresztą w wyroku sądu, który wskazuje XXX dla uzasadnienia swojego stanowiska). Aczkolwiek zwrócić należy uwagę, że dotyczy ona odsetek kapitałowych określonych w art. 17 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o PIT, których podstawowymi funkcjami są wynagrodzenie za udostępnienie kapitału i waloryzacja wartości pieniądza. Spór dotyczył tam opodatkowania odsetek za nieterminowe uiszczenie ceny za zbyte akcje, zatem związanych z przychodami ze źródła kapitały pieniężne. Nie były więc to odsetki za opóźnienie w zapłacie, o których mowa w art. 481 Kodeksu cywilnego, które są udzielane za okres rozpoczynający się w terminie wymagalności odsetek za opóźnienie w zapłacie, które nie zostały wymienione wśród przychodów z kapitałów pieniężnych. Cytowana więc wyżej uchwała, jak również wyrok sądu powołany przez XXX nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Trudno podzielić więc istniejące poglądy organów podatkowych, o tym, że na gruncie prawa podatkowego, istnieje konieczność odrębnego potraktowania obu świadczeń, jakimi są odszkodowanie i odsetki otrzymane z umowy ubezpieczenia. Tym bardziej, że szczególne okoliczności przedmiotowej sprawy wskazują, że takie działanie byłoby sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 18 maja 2018 r. za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Stosownie natomiast do art. 20 ust. 1 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 18 maja 2018 r. za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że zwolnienie, o którym w nim mowa dotyczy odszkodowań i zadośćuczynień otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej z wyjątkami w nim wskazanymi.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Zgodnie z art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1. przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2. przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

We wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń, objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 4 rozumie się świadczenia do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia. Sformułowanie to nie odnosi się zatem do odsetek za opóźnienie w zapłacie takiego świadczenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym z przyczyny niepełnosprawności 05-R, 10-N oraz 02-P - od dnia 1 grudnia 2016 r. na stałe. Orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały. Na mocy wyroków wydanych w 2016 r. i 2018 r. Wnioskodawca uzyskał, wynikające z zawartej z Towarzystwem Ubezpieczeń XXX umowy ubezpieczenia - odszkodowanie w łącznej kwocie 144 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy wypłacone odsetki ustawowe za nieterminową wypłatę odszkodowania korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy (art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego).

Należy przy tym wskazać, że odsetki będące skutkiem niewykonania zobowiązań, są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.

Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym „Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe” (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). „Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnych sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej” (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).”

Z kolei w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2626/14, WSA w Warszawie zauważył, że, cyt. „To, że w świetle prawa cywilnego odsetki te wiążą się i zależą od zasadności roszczenia głównego, nie zmienia zupełnie odrębnego tytułu, z którego wywodzą się odsetki na gruncie podatkowym. Przychód odsetkowy Skarżącego ma swoje źródło nie w odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu, lecz w spóźnieniu dłużnika w wypłacie tego odszkodowania i zadośćuczynienia.”

Ponadto podkreślenia wymaga, że w dniu 6 czerwca 2016 r. została podjęta uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II FPS 2/16) dotycząca opodatkowania odsetek. W przedmiotowej uchwale siedmiu sędziów NSA uznało, że czym innym jest świadczenie główne, a czym innym odsetki za opóźnienie w jego zapłacie. Tym samym należy rozliczyć odrębnie każde ze świadczeń.

Mając zatem na uwadze charakter odsetek - które pozostając w pewnym związku z należnością główną zaspakajają odrębne roszczenie, którego podstawową przesłanką nie jest szkoda – trudno przyjąć, że odsetki są odszkodowaniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianym dla odszkodowania. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

I tak, wolne od podatku są odsetki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 52, pkt 95, pkt 119, pkt 130, pkt 130a i pkt 130b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli:

• odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. poz. 776),
• odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,
• odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,
• odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
• odsetki lub dyskonto od listów zastawnych uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
• odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego, oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji, uzyskane przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Skoro ustawodawca wyraźnie określa w jakich przypadkach także odsetki od określonych przychodów wolne są od podatku, natomiast w stosunku do innych kategorii przychodów zwolnionych od podatku o odsetkach związanych z tymi należnościami nie wspomina, to należy wyciągnąć wniosek, że jest to zabieg celowy, prowadzący do uznania, że tylko w niektórych przypadkach, wyraźnie wskazanych, także odsetki od określonych przychodów objęte są zwolnieniem od podatku.

Gdyby ustawodawca chciał zwolnić z opodatkowania zasądzone odsetki od odszkodowania (zadośćuczynienia) uczyniłby to wyraźnie, wymieniając je w przepisie. Ponieważ tak się nie stało, to zasadnym jest uznanie, że odsetki inne niż wskazane precyzyjnie w poszczególnych jednostkach redakcyjnych art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie korzystają automatycznie ze zwolnienia od podatku przewidzianego dla należności głównej, w związku z którą zostały wypłacone.

W konsekwencji przyznane na rzecz Wnioskodawcy odsetki nie mogą być objęte dyspozycją art. 21 ust.1 pkt 3b oraz pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że zasądzone na rzecz Wnioskodawcy wyrokiem Sądu odsetki od odszkodowania wypłacone przez ubezpieczyciela, jako niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Kwotę otrzymanych odsetek Wnioskodawca winien był wykazać w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła ich wypłata łącznie z innymi dochodami osiągniętymi w tym samym roku i opodatkować według skali podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądowych wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym czy zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 88-035 Bydgoszcz, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.