2019.04.17 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.81.2019.2.RR
z 17 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2019 r. (data wpływu 13 lutego 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 lutego 2019 r. (data wpływu 14 lutego 2019 r.) oraz pismem z dnia 29 marca 2019 r. (data wpływu 3 kwietnia 2019 r.) w odpowiedzi na wezwanie tutejszego Organu z dnia 21 marca 2019 r. nr 0114-KDIP1-1.1012.81.2019.1.RR o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nagrody pieniężnej otrzymanej w konkursie architektonicznym – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lutego 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nagrody pieniężnej otrzymanej w konkursie architektonicznym. Złożony wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 lutego 2019 r. (data wpływu 14 lutego 2019 r.) oraz pismem z dnia 29 marca 2019 r. (data wpływu 3 kwietnia 2019 r.) w odpowiedzi na wezwanie tutejszego Organu z dnia 21 marca 2019 r. nr 0114-KDIP1-1.1012.81.2019.1.RR (skutecznie doręczony w dniu 27 marca 2019 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Miasto, w imieniu którego postępowanie prowadziło Biuro wspólnie z Dzielnicą zorganizowało konkurs polegający na wykonaniu koncepcji architektonicznej siedziby Domu Kultury…...

Projekt musiał uwzględniać potrzeby obydwu ośrodków, wydzielając dla nich osobne przestrzenie, a jednocześnie stwarzać możliwość wspólnego korzystania z sali widowiskowej i niektórych stref użytkowych.

Konkurs był konkursem jednoetapowym, w którym uczestnicy konkursu składali wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie. Organizator po weryfikacji wniosku dopuszczał do udziału w Konkursie i zapraszał do składania prac konkursowych Uczestników spełniających wymagania określone w regulaminie konkursu.

Konkurs został przeprowadzony na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 z późn. zm.), ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 2017 r., poz. 459 z późn. zm.), ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 880 z późn. zm.) oraz Regulaminu. Nagrodami w konkursie były nagrody pieniężne oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej pracy konkursowej.

Zgodnie Rozdziałem III Regulaminu - Warunki i Wymagania jakie muszą spełniać uczestnicy konkursu pkt 8 Prawa autorskie pod. 8.1, Organizator zastrzegł sobie prawo prezentacji i pierwszego publicznego udostępnienia wszystkich lub wybranych prac konkursowych, stanowiących utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2017r., poz. 880 z póź. zm.), podczas publicznej wystawy pokonkursowej, możliwość ich reprodukcji i publikacji za pomocą dowolnej techniki (w tym techniki drukarskiej, reprograficznej i zapisu cyfrowego), możliwość wytwarzania w sposób opisany powyżej egzemplarzy utworu i ich rozpowszechniania w formie katalogu wystawy (drukowanego lub cyfrowego), a także w sieci Internet, bez wynagrodzenia dla ich autorów (zespołów autorskich).

Uczestnicy konkursu wyrazili zgodę na dokonywanie przez organizatora niezbędnych modyfikacji opracowania konkursowego na potrzeby jego prezentacji. Ustalenia te nie naruszały osobistych praw autorskich autorów prac. Podpunkt 8.2. ww. Rozdziału stanowił, że przystąpienie do konkursu oznaczało zgodę Uczestnika, że w przypadku, gdy złożona przez niego praca konkursowa zostanie nagrodzona lub otrzyma wyróżnienie, przeniesie on bez wynagrodzenia na Organizatora autorskie prawa majątkowe do nieograniczonego rozporządzania i korzystania z nagrodzonej (lub wyróżnionej) pracy w całości, bez ograniczeń terytorialnych, w szczególności na następujących polach eksploatacji:

utrwalenie w dowolnej formie - w tym graficznie, elektronicznie, formach przestrzennych etc.;
zwielokrotnienie przy użyciu wszelkich znanych technik, w tym w szczególności: graficznych, na nośnikach elektronicznych - w tym dyskach przenośnych, dyskietkach, płytach kompaktowych także CD - video, płytach w formacie DVD, w formie tekstowej, instalacji przestrzennych itp.;
wprowadzenie do pamięci komputera;
korzystanie z dzieła w sposób zgodny z jego przeznaczeniem;
przesyłanie dzieła za pomocą sieci Internet i innych sieci, etc.;
jak również zobowiązanie Uczestnika do zezwolenia na wykonywanie przez Organizatora praw zależnych do nagrodzonej (lub wyróżnionej) pracy konkursowej;
rozpowszechnienie utworu, w tym publiczne udostępnienie w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.

Natomiast podpunkt 8.3. ww. Rozdziału stanowił, że Uczestnik konkursu, który otrzyma nagrodę w postaci zaproszenia do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia na szczegółowe opracowanie pracy konkursowej, na etapie udzielania nagród w konkursie (wypłaty nagrody pieniężnej), przeniesie na Organizatora (w formie umowy), prawa autorskie majątkowe do nagrodzonej pracy na następujących polach eksploatacji:

korzystanie przez Zamawiającego lub podmiotu na rzecz którego Zamawiający przelał swoje prawa, z Utworu w celach związanych z realizacją inwestycji, w tym opracowanie wielobranżowej, kompletnej dokumentacji projektowej budowlano-wykonawczej dla zadania „Budowa siedziby ….” oraz użyczenia lub udostępnienia za pomocą elektronicznych środków przekazu lub zwielokrotnienia egzemplarzy Utworu na rzecz podmiotów i organów biorących udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na rzecz podmiotów i organów będących uczestnikami procesu inwestycyjnego obejmującego roboty budowlane, oraz na rzecz podmiotów i organów uczestniczących w rozpoznawaniu wynikłych sporów;
dokonywanie opracowań, zmian, adaptacji, przeróbek w Utworze, których konieczność zaistniała w ramach realizacji Umowy z wykonawcą prac budowlanych oraz korzystanie i rozporządzanie tak zmienionym Utworem;
wykorzystanie Utworu lub Utworu zmienionego zgodnie z pkt b) do budowy oraz wszelkich innych zmian całości lub części inwestycji, jakich dotyczyć będzie Utwór lub Utwór zmieniony,
udzielania upoważnienia innym podmiotom na korzystanie z Utworu lub Utworu zmienionego zgodnie z pkt b);
prawo do określania nazw opracowań, pod którymi będą one wykorzystywane lub rozpowszechniane. Z podpunktu 8.4. ww. Rozdziału wynikało, że zmiany, adaptacje, czy przeróbki Utworu mogą nastąpić jedynie w uzasadnionych przypadkach.

W przypadku, gdy zmiany mają charakter zmian zasadniczych, istotnych, uzasadniających wzrost wynagrodzenia za opracowanie szczegółowe pracy konkursowej — Autor Utworu wykona je za odrębnym wynagrodzeniem z zastrzeżeniem, że nie dotyczy to zmian, adaptacji czy przeróbek wynikających z Regulaminu konkursu w szczególności PFU, zaleceń Sądu Konkursowego lub prawomocnych decyzji uprawnionego organu, które zostaną sporządzone bez dodatkowego wynagrodzenia. Wszelkie istotne zmiany wynikłe po udzieleniu zamówienia na opracowanie pokonkursowe Utworu nie mogą prowadzić do zmiany charakteru tego opracowania i nie mogą być wprowadzane w celu uniknięcia przepisów ustawy Pzp. Podpunkt 8.5 ww. Rozdziału stanowił, że Uczestnik konkursu oświadcza i zagwarantuje, iż korzystanie przez Zamawiającego z utworu, nie naruszy jakichkolwiek praw osób trzecich, w tym majątkowych i osobistych praw autorskich osób trzecich.

W przypadku zgłoszenia Organizatorowi konkursu przez osoby trzecie roszczeń z tytułu naruszenia ich jakichkolwiek praw do utworów, w szczególności praw autorskich i pokrewnych, uczestnik konkursu:

przejmie i zaspokoi wynikające z tego tytułu roszczenia względem Zamawiającego;
zwolni Zamawiającego od odpowiedzialności z tytułu jakichkolwiek roszczeń, postępowań, szkód, strat, kar umownych lub wszelkich innych wydatków powstałych w związku z korzystaniem z utworów.

Zgodnie Rozdziałem III Regulaminu - Warunki i Wymagania jakie muszą spełniać uczestnicy konkursu - pkt 9 Zaproszenie do negocjacji i podpisania umowy - podpunkt 9.1 określał, dokumenty, które będą wymagane od autora pracy, która uzyskała I nagrodę.

W celu potwierdzenia spełniania warunków określonych w pkt 1 niniejszego rozdziału oraz braku podstaw do wykluczenia w oparciu o zapisy art. 24 ust 1 Ustawy Organizator w postępowaniu prowadzonym w trybie zamówienia z wolnej ręki po zaproszeniu do negocjacji Uczestnika konkursu (Wykonawcy), którego praca uznana zostanie za najlepszą, będzie wymagał opisanych niżej dokumentów i wykazów: 9.1.1. dokumentów poświadczających brak podstaw do wykluczenia z postępowania na podstawie przepisu art. 24 ust.1 Ustawy Pzp; 9.1.2. wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za świadczenie usług, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami; 9.1.3. pisemne zobowiązanie innych podmiotów do oddania Wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia, jeżeli Wykonawca polega na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków; 9.1.4. oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień; 9.1.5. opłaconej polisy, a w przypadku jej braku innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia, na kwotę 2 mln złotych.

Podpunkt 9.2. ww. Rozdziału określa, że negocjacje umowy odbywać się będą w oparciu o Istotne Postanowienia Umowy - Zakres szczegółowego opracowania pracy konkursowej. Natomiast z podpunktu 9.4 wynika, że Organizator zastrzega sobie prawo zobowiązania Uczestnika konkursu, który otrzymał nagrodę w postaci zaproszenia do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia na szczegółowe opracowanie pracy konkursowej, aby uwzględnił przy sporządzaniu projektu zalecenia Sądu Konkursowego. Rodzaj i wysokość nagród była uzależniona od oceny pracy dokonanej przez Sąd Konkursowy, w oparciu o kryteria oceny prac wskazane w Regulaminie.

Pierwszą nagrodą była nagroda pieniężna w wysokości 70 000 zł oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki; drugą nagrodą była nagroda pieniężna w wysokości 40 000 zł; trzecią nagrodą była nagroda pieniężna w wysokości 30 000 zł; oraz pozostałe wyróżnienia pieniężne, w łącznej wysokości 20 000 zł. Regulamin konkursu określał, że kwoty nagród są kwotami brutto i podlegają opodatkowaniu zgodnie ze stosownymi przepisami. Wnioskodawca jako uprawiony architekt wziął udział w przedmiotowym konkursie otrzymując pierwszą nagrodę. Strona prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której świadczy między innymi usługi architektoniczne. Jest podatnikiem czynnym podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z wygraniem konkursu i otrzymaniem nagrody pieniężnej, jako laureat (prowadzący działalność gospodarczą) dokonuje jakiegokolwiek świadczenia na rzecz organizatora (wypłacającego wynagrodzenie) a otrzymane środki finansowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy,

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o podatku od towarów i usług - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie trzech przesłanek:

po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług;

po trzecie - usługa jest świadczona za wynagrodzeniem.

A zatem aby zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. W świetle obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług - konstrukcja podatnika została całkowicie oderwana od pojęcia obowiązku podatkowego.

Podatnik to podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą, niekoniecznie zaś wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu, w związku z czym podlegałby obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.);
(uchylony);
z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Z kolei zgodnie z ust. 3a ww. artykułu przepis ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.

W art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca określił czynności, których nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 tego przepisu odsyłając w tym zakresie do uregulowań zawartych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przy tym w stosunku do czynności określonych w pkt 3 tego przepisu wprowadzając pewne warunki, których spełnienie powoduje dopiero, że czynności te nie są uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą.

W przepisie tym zawarta została, negatywna definicja samodzielnej działalności gospodarczej. W rozumieniu tego przepisu samodzielną działalnością gospodarczą, o której mowa w ust. 1 art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług nie są, bowiem czynności, z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz czynności, z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli przy tym w stosunku do tych ostatnich czynności spełnione są określone w pkt 3 ust. 3 art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług warunki.

Z brzmienia art. 15 ust. 3a wynika, bowiem, że ust. 3 pkt 3 tego artykułu stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Twórca, czy artysta ze względu na uregulowanie zawarte w tym przepisie nie jest podatnikiem podatku VAT, jeżeli otrzymuje honoraria za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich, za przekazanie lub udzielenie licencji do praw artystycznego wykonania, za artystyczne wykonanie, a tylko w sytuacji, gdy pomiędzy nabywającym prawa, a twórcą, czy artystą wykonawcą istnieje stosunek prawny, co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1333 z późn. zm.), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania.

W szczególności, przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

Na podstawie ust. 2 pkt 6 powołanego artykułu, przedmiotem prawa autorskiego są m.in.: utwory architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne.

W sprawie regulacji zawartej w art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. akt K 50/05. Trybunał Konstytucyjny w swoim orzeczeniu nie podzielił stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich, by przepis ten zredagowany był w sposób naruszający zasady przyzwoitej legislacji w rozumieniu art. 2 Konstytucji z uwagi na istniejące w praktyce wątpliwości, co do tego, do jakich podmiotów ma on zastosowanie.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego każdorazowo każdą sytuację należy badać, jaki jest kształt wzajemnych relacji, praw i obowiązków podmiotu w stosunku do podmiotu zlecającego te czynności. Ocena Trybunału Konstytucyjnego zawarta we wskazanym wyżej wyroku odnosi się także do uregulowania zawartego w art. 15 ust. 2 pkt 3a ustawy o podatku od towarów i usług ze względu na odesłanie w tym przepisie do uregulowań określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy. Wykładnia systemowa wewnętrzna przemawia więc za tym, że ustawodawca polski wprowadzając normę zawartą w art. 15 ust. 3 pkt 3 u.p.t.u. chciał poza stosunkami pracowniczymi we wspomnianym szerokim jego znaczeniu wyłączyć z opodatkowania podatkiem VAT także inne czynności wykonywane przez podmioty określone w tym przepisie i przepisie art. 15 ust. 3 pkt 3a pod warunkiem jednak, by te stosunki prawne spełniały trzy przesłanki określone w tym przepisie.

W dyspozycji tego przepisu mogą się zatem mieścić nie tylko umowy starannego działania, ale także umowy rezultatu. Z przepisu tego nie wynika też, by zlecający musiał ponosić wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich, co ma zastosowanie w przypadku stosunków pracowniczych. W ocenie Strony należy zwrócić jeszcze uwagę na przepisy art. art. 429 i 474 - Kodeks cywilny. Przepisy te określają zasady odpowiedzialności - zarówno deliktowej, jak i kontraktowej - dającego zlecenie wobec osób trzecich za działania wykonującego czynności.

Oznacza to, że nawiązanie jakiegokolwiek stosunku prawa cywilnego, na podstawie którego wykonywane są określone czynności na rzecz innej osoby (są świadczone usługi), oznacza jednocześnie określenie odpowiedzialności dającego zlecenie wobec osób trzecich. To zaś równa się wyłączeniu z podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że polski ustawodawca w art. 15 ust. 3 pkt 3 i 3a ustawy o podatku od towarów i usług uznał czynności określone w tym przepisie za nie mieszczące się w pojęciu samodzielnej działalności gospodarczej, o której mowa w ust. 1 tego artykułu, ujął jednak czynności wyłączone z opodatkowania szerzej niż to czyni VI Dyrektywa, gdzie w art. 4 ust. 4 wyraźnie wskazano, że wyłączenie z opodatkowania dotyczy pracowników i innych osób związanymi z pracodawcą umową o pracę lub innym stosunkiem prawnym, ale ustanawiającym stosunek pracodawcy i pracownika w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy, dokonując nieprawidłowej implementacji VI Dyrektywy.

Takie same uregulowania w tym zakresie znajdują się w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W sytuacji, gdy w ramach wzajemnych rozliczeń, umowa przenosząca prawa autorskie określa warunki przeniesienia praw autorskich, wynagrodzenie z tego tytułu oraz przewiduje odpowiedzialność tego architekta za ewentualne roszczenia osób trzecich (na co wskazują zapisy Regulaminu konkursu zgodnie z którym wymagane było od uczestnika złożenie oświadczenia, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia a dodatkowo opłacone polisy, a w przypadku jej braku innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia, na kwotę 2 mln złotych), równa się, wyłączeniu z podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższy stan faktyczny i prawny, zdaniem Strony (...) który otrzymał nagrodę w postaci zaproszenia do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia na szczegółowe opracowanie pracy konkursowej, na etapie udzielania nagród w konkursie (wypłaty nagrody pieniężnej), przeniesie na Organizatora (w formie umowy), prawa autorskie majątkowe do nagrodzonej pracy na następujących polach eksploatacji: (...) ze względu na treść art. 15 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług, kwota otrzymanej nagrody pieniężnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z powyższych przepisów w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo uniwersalnie. Usługą jest świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy. Nie ma więc znaczenia osoba odbiorcy świadczenia. Usługami są zarówno świadczenia wykonane na rzecz konsumentów, jak i dla przedsiębiorców, a usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia.

Należy wyjaśnić, że przepis art. 8 ust. 1 ustawy jest niejako dopełnieniem art. 7 ust. 1 ustawy i ma na celu objęcie opodatkowaniem każdej transakcji wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, która nie stanowi dostawy towarów, przez co realizowana jest w ten sposób zasada powszechności opodatkowania.

Zauważa się, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów. Podatek od wartości dodanej jest z założenia podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Chociaż płatnikiem podatku są wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Z powyższego wynika, że usługa jest takim świadczeniem, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia odnoszący z niego korzyść. Ponadto świadczenie jest opodatkowane, jeżeli jest odpłatne, czyli odbywa się za wynagrodzeniem. Przy czym musi istnieć związek pomiędzy świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, tj. ze stosunku prawnego musi wynikać korzyść otrzymującego świadczenie i związane z tą korzyścią wynagrodzenie.

Zatem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w przypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w art. 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, s. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. W myśl tego artykułu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Zgodnie z akapitem pierwszym artykułu 9 (1) podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Artykuł 10 stwierdza, że warunek określony w art. 9 (1) przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Dyrektywa zapewnia bardzo szeroki zakres działalności gospodarczej, obejmujący wszystkie etapy produkcji, dystrybucji i dostarczania towarów i usług. To, że działalność gospodarcza, która ma być traktowana jako taka, nie jest działalnością wykonywaną okazjonalnie, nie oznacza, że działalność ta, aby mieścić się w zakresie podatku VAT, musi osiągnąć pewną liczbę operacji lub osiągnąć określony poziom dochodu. Decydującym elementem jest wola lub zamiar osoby dokonującej czynności, aby brać udział w produkcji, dystrybucji lub dostarczaniu dóbr lub usług. Elementem definiującym działalność gospodarczą na gruncie przepisów Dyrektywy jest to, że osoba, w celu wykonywania swoich działań, wykorzystuje zasoby ludzkie lub rzeczowe w taki sam sposób, jak są one wykorzystywane przez producenta, handlowca lub osoby świadczące usługi. Działalność gospodarcza w rozumieniu Dyrektywy będzie miała miejsce, gdy zaistnieje zamiar wykorzystania i zorganizowania środków w celu wzięcia udziału w produkcji, dystrybucji towarów lub świadczeniu usług.

Nie wszystkie jednak czynności wykonywane przez osoby fizyczne traktuje się jako wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą.

W ustawie przewidziane zostały bowiem sytuacje, w których przy spełnieniu określonych warunków nie uznaje się za podatników podatku od towarów i usług osób fizycznych.

Z kolei art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.);
(uchylony);
z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Z przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

wykonywania tych czynności,

wynagrodzenia, oraz

odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 3a ustawy, przepis ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.

Na mocy tego przepisu wyłączono z zakresu działania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług honoraria twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych z tytułu przekazania lub udzielenia licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonania. Chodzi zatem o czynności, z których przychody są kwalifikowane do przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że powyższe wyłączenia mają zastosowanie w sytuacji analogicznej jak w przypadku czynności, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, tj. gdy pomiędzy zlecającym a wykonawcą istnieje stosunek prawny określający warunki wykonawstwa, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odnośnie dwóch pierwszych warunków stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje jest w jakimś sensie określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia. Jednakże nie w każdym stosunku cywilnoprawnym określony jest zakres odpowiedzialności zlecającego za wykonanie zlecanych czynności. Należy przy tym zauważyć, że sformułowanie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, odnoszące się do odpowiedzialności należy rozumieć jako odpowiedzialność zleceniodawcy w stosunku do osób trzecich, za czynności realizowane przez zleceniobiorcę w ramach wykonywania zlecenia. Tylko w takim przypadku ryzyko wykonania czynności zleconych przechodzi z faktycznego wykonawcy na osobę zlecającą ich wykonanie, co wyklucza samodzielny charakter działalności zleceniobiorcy.

Tak rozumiana odpowiedzialność za wykonanie czynności określa, kto ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a tym samym wskazuje na wyłączenie ze sfery samodzielności (i z grona podatników podatku od towarów i usług) tego podmiotu, który nie odpowiada za efekt wykonywanej pracy wobec osób trzecich. Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług osoba, która w ramach podpisanej umowy, tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania przez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala jednocześnie wyłączyć wykonywane czynności od opodatkowania podatkiem VAT.

Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas primera y segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością. Zatem wyłączone od opodatkowania VAT są stosunki, które pod względem warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego tożsame są ze stosunkiem pracy. Chodzi tutaj w szczególności o element podporządkowania zlecającemu, który jest charakterystyczny dla stosunku pracy.

Istotny zatem, z punktu widzenia uznania realizowanych czynności za samodzielnie wykonywaną działalność, jest sposób określenia (w umowie lub w odrębnych przepisach) odpowiedzialności zleceniodawcy wobec osób trzecich.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Miasto, w imieniu którego postępowanie prowadziło Biuro wspólnie z Dzielnicą zorganizowało konkurs polegający na wykonaniu koncepcji architektonicznej siedziby Domu Kultury.... Projekt musiał uwzględniać potrzeby obydwu ośrodków, wydzielając dla nich osobne przestrzenie, a jednocześnie stwarzać możliwość wspólnego korzystania z sali widowiskowej i niektórych stref użytkowych. Konkurs został przeprowadzony na podstawie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, ustawy Kodeks cywilny, ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz Regulaminu. Nagrodami w konkursie były nagrody pieniężne oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej pracy konkursowej. Zgodnie Rozdziałem Organizator zastrzegł sobie prawo prezentacji i pierwszego publicznego udostępnienia wszystkich lub wybranych prac konkursowych, stanowiących utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, podczas publicznej wystawy pokonkursowej, możliwość ich reprodukcji i publikacji za pomocą dowolnej techniki (w tym techniki drukarskiej, reprograficznej i zapisu cyfrowego), możliwość wytwarzania w sposób opisany powyżej egzemplarzy utworu i ich rozpowszechniania w formie katalogu wystawy (drukowanego lub cyfrowego), a także w sieci Internet, bez wynagrodzenia dla ich autorów (zespołów autorskich). Uczestnicy konkursu wyrazili zgodę na dokonywanie przez organizatora niezbędnych modyfikacji opracowania konkursowego na potrzeby jego prezentacji. Ustalenia te nie naruszały osobistych praw autorskich autorów prac. Przystąpienie do konkursu oznaczało zgodę Uczestnika, że w przypadku, gdy złożona przez niego praca konkursowa zostanie nagrodzona lub otrzyma wyróżnienie, przeniesie on bez wynagrodzenia na Organizatora autorskie prawa majątkowe do nieograniczonego rozporządzania i korzystania z nagrodzonej (lub wyróżnionej) pracy w całości, bez ograniczeń terytorialnych. Uczestnik konkursu, który otrzyma nagrodę w postaci zaproszenia do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia na szczegółowe opracowanie pracy konkursowej, na etapie udzielania nagród w konkursie (wypłaty nagrody pieniężnej), przeniesie na Organizatora (w formie umowy), prawa autorskie majątkowe do nagrodzonej pracy na następujących polach eksploatacji:

korzystanie przez Zamawiającego lub podmiotu na rzecz którego Zamawiający przelał swoje prawa, z Utworu w celach związanych z realizacją inwestycji, w tym opracowanie wielobranżowej, kompletnej dokumentacji projektowej budowlano-wykonawczej dla zadania „Budowa siedziby …” oraz użyczenia lub udostępnienia za pomocą elektronicznych środków przekazu lub zwielokrotnienia egzemplarzy Utworu na rzecz podmiotów i organów biorących udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na rzecz podmiotów i organów będących uczestnikami procesu inwestycyjnego obejmującego roboty budowlane, oraz na rzecz podmiotów i organów uczestniczących w rozpoznawaniu wynikłych sporów;
dokonywanie opracowań, zmian, adaptacji, przeróbek w Utworze, których konieczność zaistniała w ramach realizacji Umowy z wykonawcą prac budowlanych oraz korzystanie i rozporządzanie tak zmienionym Utworem;
wykorzystanie Utworu lub Utworu zmienionego zgodnie z pkt b) do budowy oraz wszelkich innych zmian całości lub części inwestycji, jakich dotyczyć będzie Utwór lub Utwór zmieniony;
udzielania upoważnienia innym podmiotom na korzystanie z Utworu lub Utworu zmienionego zgodnie z pkt b);
prawo do określania nazw opracowań, pod którymi będą one wykorzystywane lub rozpowszechniane. Zmiany, adaptacje, czy przeróbki Utworu mogą nastąpić jedynie w uzasadnionych przypadkach.

W przypadku, gdy zmiany mają charakter zmian zasadniczych, istotnych, uzasadniających wzrost wynagrodzenia za opracowanie szczegółowe pracy konkursowej — Autor Utworu wykona je za odrębnym wynagrodzeniem z zastrzeżeniem, że nie dotyczy to zmian, adaptacji czy przeróbek wynikających z Regulaminu konkursu w szczególności PFU, zaleceń Sądu Konkursowego lub prawomocnych decyzji uprawnionego organu, które zostaną sporządzone bez dodatkowego wynagrodzenia. Wszelkie istotne zmiany wynikłe po udzieleniu zamówienia na opracowanie pokonkursowe Utworu nie mogą prowadzić do zmiany charakteru tego opracowania i nie mogą być wprowadzane w celu uniknięcia przepisów ustawy Pzp. Uczestnik konkursu oświadcza i zagwarantuje, iż korzystanie przez Zamawiającego z utworu, nie naruszy jakichkolwiek praw osób trzecich, w tym majątkowych i osobistych praw autorskich osób trzecich.

przejmie i zaspokoi wynikające z tego tytułu roszczenia względem Zamawiającego;
zwolni Zamawiającego od odpowiedzialności z tytułu jakichkolwiek roszczeń, postępowań, szkód, strat, kar umownych lub wszelkich innych wydatków powstałych w związku z korzystaniem z utworów.

Organizator w postępowaniu prowadzonym w trybie zamówienia z wolnej ręki po zaproszeniu do negocjacji Uczestnika konkursu (Wykonawcy), którego praca uznana zostanie za najlepszą, będzie wymagał dokumentów i wykazów;

dokumentów poświadczających brak podstaw do wykluczenia z postępowania na podstawie przepisu art. 24 ust.1 Ustawy Pzp;
wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za świadczenie usług, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami;
pisemne zobowiązanie innych podmiotów do oddania Wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia, jeżeli Wykonawca polega na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków;
oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień;
opłaconej polisy, a w przypadku jej braku innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia, na kwotę 2 mln złotych.

Regulamin konkursu określał, że kwoty nagród są kwotami brutto i podlegają opodatkowaniu zgodnie ze stosownymi przepisami.

Wnioskodawca jako uprawiony architekt wziął udział w przedmiotowym konkursie otrzymując pierwszą nagrodę. Strona prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której świadczy między innymi usługi architektoniczne. Jest podatnikiem czynnym podatku od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy w niniejszej sprawie sprowadzają się do wskazania, czy w związku z wygraniem konkursu i otrzymaniem nagrody pieniężnej, jako laureat (prowadzący działalność gospodarczą) dokonuje jakiegokolwiek świadczenia na rzecz organizatora (wypłacającego wynagrodzenie) a otrzymane środki finansowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dana czynność podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Jak wynika z opisu sprawy Miasto zorganizowała konkurs architektoniczny, w którym dla trzech najlepszych prac przewidziano wypłatę nagród pieniężnych zróżnicowanych kwotowo odpowiednio za zajęcie I, II i III miejsca. Zgodnie z zapisami zawartymi w Regulaminie konkursu przystąpienie do konkursu oznaczało zgodę Uczestnika, że w przypadku, gdy złożona przez niego praca konkursowa zostanie nagrodzona lub otrzyma wyróżnienie, przeniesie on bez wynagrodzenia na Organizatora autorskie prawa majątkowe do nieograniczonego rozporządzania i korzystania z nagrodzonej (lub wyróżnionej) pracy w całości, bez ograniczeń terytorialnych. Co więcej regulamin konkursu przewiduje, że Uczestnik konkursu, który otrzyma nagrodę w postaci zaproszenia do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia na szczegółowe opracowanie pracy konkursowej, na etapie udzielania nagród w konkursie (wypłaty nagrody pieniężnej), przeniesie na Organizatora (w formie umowy), prawa autorskie majątkowe do nagrodzonej pracy.

Na marginesie należy wskazać, że zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1191 z późn. zm.), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

Na podstawie ust. 2 pkt 6 powołanego artykułu, przedmiotem prawa autorskiego są m.in. utwory architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne.

W prawie autorskim mamy do czynienia z dwoma rodzajami praw: autorskimi prawami osobistymi oraz autorskimi prawami majątkowymi. Zasadą jest, że z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Najczęściej będzie to sam twórca lub – jeżeli z mocy ww. ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca, albo osoba, która je nabyła lub na rzecz której została ustanowiona licencja.

W myśl art. 8 ust. 1 - 3 ustawy o prawie autorskim i prawach majątkowych, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Z powyższego wynika, że w analizowanym przypadku pomiędzy Organizatorem konkursu a wykonanym przez nagrodzony podmiot świadczeniem - przeniesieniem autorskich praw majątkowych do nagrodzonych prac, istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Wypłata nagrody następuje bowiem nie w związku z samym udziałem w konkursie ale w zamian za przeniesienie praw majątkowych do wybranych prac. A zatem wypłata nagrody stanowi de facto wynagrodzenie za wykonanie konkretnego świadczenia.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że przeniesienie autorskich praw majątkowych do prac nagrodzonych w konkursie architektonicznym wpisuje się w definicję świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednakże - co wynika z cyt. wyżej przepisów ustawy - warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co w analizowanej sprawie niewątpliwie ma miejsce;

po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

A zatem aby zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z opisu sprawy wynika, że nagrodzony w konkursie architektonicznym to uprawniony architekt -podmiot prowadzący jednoosobowo działalność gospodarczą, będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Ponadto jak wynika z opisu sprawy w przypadku zgłoszenia do Organizatora konkursu – Miasta – roszczeń przez osoby trzecie w związku z naruszeniem jakichkolwiek praw do utworu Wnioskodawca przejmie i zaspokoi wynikające z tego tytułu roszczenia, zwolni zamawiającego od odpowiedzialności z tytułu roszczeń, postępowań, szkód, kar umownych, strat. Tym samym w omawianej sytuacji pomiędzy Wnioskodawcą i Organizatorem konkursu istniej stosunek prawny określający warunki wynagrodzenia i odpowiedzialności, którego zapisy wskazują, że Wnioskodawca w związku z wykonaniem zobowiązań występuje w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie Wnioskodawca świadcząc na rzecz Miasta usługę polegającą na przeniesieniu autorskich praw majątkowych do nagrodzonej pracy działa w charakterze podatnika VAT, co ostatecznie przesądza o opodatkowaniu tej czynności podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Wnioskodawca w związku z wygraniem konkursu i otrzymaniem nagrody pieniężnej jako laureat prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT jest zobowiązany opodatkować uzyskane środki finansowe podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 8 ust. 1 pkt w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin