Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.14.2019.2.BD
z 13 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 stycznia 2019 r. (data wpływu – 21 stycznia 2019 r.), uzupełnionym 22 lutego 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych planowanego nabycia (zakupu) wierzytelności pożyczkowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych planowanego nabycia (zakupu) wierzytelności pożyczkowych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 08 lutego 2019 r., znak: 0111-KDIB4.4014.14.2019.1.BD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 22 lutego 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem leasingowym, świadczącym usługi finansowe w zakresie leasingu środków transportu drogowego, maszyn i urządzeń biurowych oraz udzielania pożyczek.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka planuje nabyć w najbliższym czasie portfel wierzytelności pożyczkowych od podmiotu powiązanego będącego bankiem krajowym (dalej: „Bank”). Z uwagi na długotrwały proces uzyskiwania zgód na transfer nabycie portfela może odbyć się w kilku transzach. W tym celu Bank przeniesie (przeleje) na Spółkę przedmiotowe wierzytelności (art. 509 Kodeksu cywilnego). Tytułem prawnym cesji będą umowy sprzedaży zawarte pomiędzy Spółką i Bankiem.

W skład portfela wchodzą wierzytelności niewymagalne, tj. takie, których termin płatności w momencie dokonywania przelewu jeszcze nie upłynął, które jednak w jednostkowych sytuacjach mogą być częściowo wymagalne, np. w odniesieniu do jednej raty. Będą to jednocześnie tzw. wierzytelności pewne, tj. takie, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości co do możliwości ich zaspokojenia, które są generalnie spłacane przez dłużników na bieżąco, zgodnie z warunkami uzgodnionymi w treści umów.

Z chwilą nabycia wierzytelności na Spółkę zostaną przeniesione wszelkie uprawnienia, zabezpieczenia, obowiązki i ryzyka związane z tymi wierzytelnościami, w szczególności prawo do przychodów z tytułu oprocentowania rat kapitałowych. Poza zapłatą ceny z tytułu nabywanych wierzytelności, umowy sprzedaży nie będą przewidywać żadnych dodatkowych świadczeń, do których Wnioskodawca byłby zobowiązany na rzecz Banku.

Cena z tytułu sprzedaży wierzytelności została ustalona na poziomie rynkowym na podstawie wyceny dokonanej na zlecenie Banku przez wyspecjalizowany podmiot zewnętrzny, z uwzględnieniem zdyskontowanej wartości przyszłych przepływów pieniężnych jak i innych czynników. Z uwagi na fakt, iż tak dokonana wycena uwzględniała parametry rynkowe na dzień jej sporządzenia, które odbiegają - ze względu na upływ czasu - od warunków oprocentowania określonych w danych umowach pożyczkowych, ustalona cena sprzedaży wierzytelności została określona jako trochę niższa od wartości nominalnej wierzytelności.

Z tytułu dokonania powyższych transakcji nabycia portfela wierzytelności pożyczkowych (czynności cywilnoprawnych) Spółka jako podmiot świadczący usługę w rozumieniu regulacji ustawy o podatku od towarów i usług będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług (w tym zwolniona od podatku od towarów i usług z ich tytułu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy transakcje sprzedaży wierzytelności pożyczkowych, w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcje sprzedaży wierzytelności pożyczkowych, w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Natomiast jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta.

Przedmiotowe umowy cesji wierzytelności zostaną zawarte na podstawie umowy sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym artykułem, w zw. z art. 555 Kodeksu cywilnego, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność praw, a kupujący zobowiązuje się zapłacić sprzedawcy cenę. W związku z powyższym, umowy cesji wierzytelności, które Spółka planuje zawrzeć będą spełniać warunki uznania ich za umowę sprzedaży wymienioną w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast, jak wynika z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

• w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
• jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, oraz umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

W związku z powyższym, w sytuacji czynności wymienionych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych), które jednocześnie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zastosowanie powinno znaleźć wyłączenie od podatku, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. a) lub b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłączone będą wszystkie te czynności, inne niż umowa spółki i jej zmiany, które obciążona są podatkiem od towarów i usług. Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wyłączeniu podlegają także te wszystkie czynności, z pewnymi wyjątkami, w których jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, żaden z wymienionych wyjątków nie znajdzie zastosowania w analizowanej sytuacji. W sytuacji zatem, gdy transakcja sprzedaży wierzytelności będzie transakcją podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w tym także zwolnioną od podatku od czynności cywilnoprawnych, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, nabycie przez Spółkę opisanych wierzytelności pożyczkowych będzie z jej perspektywy stanowić odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z ugruntowaną praktyką organów podatkowych, w przypadku cesji wierzytelności własnych (np. cesja wierzytelności kredytowych/pożyczkowych przez bank, który udzielił kredytu/pożyczki) usługa w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług może być świadczona jedynie przez nabywcę wierzytelności na rzecz zbywcy. Sprzedaż wierzytelności własnych przez wierzyciela nie jest bowiem uznawana za czynność wykonywaną w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji, w przypadku planowanej sprzedaży wierzytelności usługodawcą będzie Wnioskodawca a nie zbywca wierzytelności.

Z uwagi na fakt, że warunkiem wyłączenia czynności z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jest podleganie takiej czynności podatkowi od towarów i usług, także w sytuacji stosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, opisane transakcje sprzedaży wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego zostało uznane za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że zgodnie z wolą Wnioskodawcy – wyrażoną we wniosku – przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca podkreślił, że z tytułu dokonania transakcji nabycia portfela wierzytelności pożyczkowych (czynności cywilnoprawnych) Spółka jako podmiot świadczący usługę w rozumieniu regulacji ustawy o podatku od towarów i usług będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług (w tym zwolniona od podatku od towarów i usług z ich tytułu).

Tym samym Organ zaznacza, że kwestie związane z podatkiem od towarów i usług są elementem zdarzenia przyszłego oraz stanowiska Wnioskodawcy, niepodlegającym ocenie w niniejszej interpretacji.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy – podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

O powstaniu obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych decyduje – w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – moment dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Natomiast art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
   
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z wyjątkiem przypadków ściśle w tym przepisie wymienionych).

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej planuje nabyć w najbliższym czasie portfel wierzytelności pożyczkowych od podmiotu powiązanego będącego bankiem krajowym. Z uwagi na długotrwały proces uzyskiwania zgód na transfer nabycie portfela może odbyć się w kilku transzach. W tym celu Bank przeniesie (przeleje) na Wnioskodawcę przedmiotowe wierzytelności. Tytułem prawnym cesji będą umowy sprzedaży zawarte pomiędzy Wnioskodawcą i Bankiem. Cena z tytułu sprzedaży wierzytelności została ustalona na poziomie rynkowym na podstawie wyceny dokonanej na zlecenie Banku przez wyspecjalizowany podmiot zewnętrzny, z uwzględnieniem zdyskontowanej wartości przyszłych przepływów pieniężnych jak i innych czynników. Z tytułu dokonania powyższych transakcji nabycia portfela wierzytelności pożyczkowych (czynności cywilnoprawnych) Wnioskodawca jako podmiot świadczący usługę w rozumieniu regulacji ustawy o podatku od towarów i usług będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług (w tym zwolniona od podatku od towarów i usług z ich tytułu). Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, gdy transakcja sprzedaży wierzytelności będzie transakcją podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania nabytych wierzytelności pożyczkowych podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy opisane we wniosku umowy wierzytelności pożyczkowych (sprzedaży) podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia nabycia wierzytelności pożyczkowych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli więc, transakcja nabycia wierzytelności pożyczkowych będzie transakcją podlegającą uregulowaniom wynikającym z ustawy o podatku od towarów i usług – co jak wskazano powyżej nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż interpretacja, zgodnie z wolę Wnioskodawcy, wydawana jest wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych (w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie tegoż zagadnienia została wydana interpretacja w dniu 01 marca 2019 r., znak: 0114-KDIP4.4012.44.2019.1.RK) – to na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawierane umowy sprzedaży (nabycia) wierzytelności pożyczkowych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych – będą z niego wyłączone. Tym samym Wnioskodawca jako kupujący nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia (zakupu) wierzytelności pożyczkowych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

W myśl § 2 tegoż art. przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzające regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.