INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2011 r. (data wpływu 14 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zmiany sposobu rozliczenia zaległości czynszowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zmiany sposobu rozliczenia zaległości czynszowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z uwagi na duże zaległości czynszowe najemców za mieszkania komunalne, którymi administruje na terenie miasta, chce wprowadzić do umowy najmu lokalu mieszkalnego porozumienie w postaci aneksu do umowy najmu o zapłacie umówionego czynszu w formie świadczenia rzeczowego, zgodnie z art. 453 i art. 659 Kodeksu cywilnego.

Wobec niewywiązywania się dłużników ze zobowiązania pieniężnego, wynikającego z zawartej umowy najmu lokalu, czynsz - płatność pieniężna zostanie zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia).Najemcy, w celu zwolnienia się z długu (czynszu najmu), będą wykonywać na rzecz wynajmującego (Wnioskodawcy) inne świadczenia, zgodnie z dyspozycją art. 453 Kodeksu cywilnego.

Rodzaj, rozmiar i wartość prac świadczonych przez najemcę (dłużnika), będą określone w załączniku do ww. porozumienia, na podstawie opracowanych stawek za poszczególne czynności, adekwatnych do swojej wartości rynkowej na terenie miasta.

Do prac świadczonych przez dłużnika, należałyby następujące czynności:

• prace porządkowe - sprzątanie terenu i klatki schodowej, na których znajduje się mieszkanie dłużnika,

• odśnieżanie terenu wokół budynku zamieszkania dłużnika,

• drobne prace remontowe na klatce schodowej i na posesji wokół budynku mieszkalnego zamieszkania dłużnika,

• utrzymanie zieleni w najbliższym otoczeniu budynku dłużnika.
  
  

Świadczenia rzeczowe miałyby charakter wyjątkowy i następowałyby w przypadku udokumentowanego braku możliwości spłaty należności za powstałe długi z tytułu najmu lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy u najemców, bądź członków rodzin tych najemców (w związku z odpracowaniem zaległości czynszowych), powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z przepisami art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a związku z tym, czy Wnioskodawca jako płatnik ma obowiązek poboru zaliczek i wystawienia informacji o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy od osób fizycznych w roku podatkowym (PIT-11)...

Zdaniem Wnioskodawcy, odpracowanie zaległości czynszowych przez najemców lub członków ich rodzin, nie powinno być przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie ma obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy PIT-11.

Wynika to z brzmienia art. 453 Kodeksu cywilnego: „jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie to wygasa” (świadczenie zamiast wykonania).

Konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania, poza umową stron, jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Wnioskodawca uważa, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Fakt świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie zobowiązania ciążącego na dłużniku, w świetle obowiązujących przepisów art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie daje prawa do twierdzenia, że dłużnik uzyskuje przychody. Dopuszczalna forma regulacji długów, zgodnie z przepisami prawa cywilnego, w innej formie niż pieniądz, nie powoduje na gruncie ustawy podatkowej, dodatkowego obciążenia podatkowego z tytułu spłaty zobowiązania.

Wnioskodawca końcowo stwierdza, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym powyżej, u Jego najemców (dłużników), nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie, nie będzie miał, jako płatnik, obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że najemca jest zobowiązany do zapłaty umówionego czynszu wynajmującemu, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

W myśl art. 453 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w przedmiotowej sprawie powstałego z tytułu zaległego czynszu), poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Należy podkreślić, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wobec niewywiązywania się najemców z postanowień umowy najmu lokalu i powstania zaległości pieniężnych, Wnioskodawca zamierza wprowadzić do umowy najmu porozumienie w postaci aneksu o zapłacie umówionego czynszu w formie świadczenia rzeczowego, tzw. świadczenie w miejsce wykonania. Rodzaj, rozmiar, wartość prac świadczonych przez najemcę (dłużnika), określone w załączniku do ww. porozumienia, będą adekwatne do wartości rynkowej tych prac na terenie miasta.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez dłużnika zaległości czynszowych w formie świadczenia różnego rodzaju prac na rzecz Wnioskodawcy, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 ww. ustawy i nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. A co za tym idzie, płatnik – Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, ani sporządzenia informacji o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.