INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy (Spółki z o.o.) przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2011 r. (data wpływu 26 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności (pytanie nr 1 wniosku) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W wyniku prowadzonego w Grupie Kapitałowej programu konsolidacji, celem którego jest uzyskanie silnej pozycji rynkowej i finansowej na rynku wytwarzania i obrotu energią elektryczną, w dniu 1 września 2010 r. nastąpiło połączenie 13 spółek kapitałowych z Grupy Kapitałowej realizujących działalność wydobywczą oraz wytwórczą w jedną holdingową Spółkę S.A. W wyniku tej operacji osobowość prawną straciły kopalnie, elektrownie oraz elektrociepłownie tej GK, będące do tej pory niezależnymi podmiotami prawa, działające po konsolidacji w formie prawnej Oddziałów Grupy Kapitałowej.

Decyzją z dnia 24 sierpnia 2011 r. Wnioskodawca został wskazany przez Grupę Kapitałową do koordynacji dostaw biomasy do poszczególnych Oddziałów, opartych na podstawie wieloletniej umowy sprzedaży biomasy.

Aktualnie biomasa stanowi trzecie, co do wielkości na świecie naturalne źródło energii, które jest paliwem w procesie produkcji energii elektrycznej. Wg definicji biomasa oznacza podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpadów i pozostałości przemysłu rolnego, leśnictwa a także odpadów przemysłowych i miejskich. Na cele energetyczne wykorzystuje się drewno i odpady z przerobu drewna, rośliny pochodzące z upraw energetycznych, produkty rolnicze oraz niektóre odpady komunalne i przemysłowe.

W związku z decyzją Grupy Kapitałowej i wskazania Wnioskodawcy jako podmiotu mającego w najbliższej przyszłości zajmować się koordynacją dostaw biomasy na rzecz wszystkich Oddziałów GK, Wnioskodawca, na podstawie nieodpłatnych umów cesji, jako następca prawny, ma zamiar przejąć prawa i obowiązki kontraktowe wynikające z wszelkich umów na dostawy biomasy zawartych dotychczas przez jednostki obecnie już skonsolidowane w ramach Grupy Kapitałowej. Wątpliwości w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczą tych właśnie umów o następstwo prawne, do zawarcia których Wnioskodawca powinien przystąpić w najbliższym czasie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy na gruncie obowiązującego stanu prawnego Wnioskodawca, jako cesjonariusz, jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z nieodpłatną cesją umów na dostawy biomasy do Oddziałów Grupy Kapitałowej...
2. Czy cedent (spółki do tej pory odpowiedzialne za dostawy biomasy) są zobowiązane do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z nieodpłatną cesją na rzecz Wnioskodawcy umów na dostawy biomasy do Oddziałów Grupy Kapitałowej...
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy odpowiedzi na pytanie numer 1 wniosku. W pozostałym zakresie (pytanie numer 2) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatna cesja praw i obowiązków z umowy dostawy nie rodzi nowych zobowiązań, lecz jedynie przekazuje istniejące już prawa i obowiązki na inny podmiot, uzyskujący status następcy prawnego. Czynność prawna tego rodzaju nie została wymieniona w zamkniętym katalogu zawartym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, że przy takiej umowie cesji nie ma obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego (pytanie nr 1), uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• (uchylona),
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
• (uchylona),
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki;

2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Ponadto, szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca, na podstawie nieodpłatnych umów cesji, jako następca prawny, ma zamiar przejąć prawa i obowiązki kontraktowe wynikające z wszelkich umów na dostawy biomasy zawartych dotychczas przez jednostki obecnie już skonsolidowane w ramach Grupy Kapitałowej.

Zgodnie art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1963 r. Kodeks cywilny ( Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jak z powyższego wynika, podstawą prawną, na której może dojść do zmiany osoby wierzyciela może być umowa sprzedaży bądź umowa zamiany. Zatem, w przypadku, gdy podstawę wykonania umowy cesji wierzytelności stanowi jedna z tych umów dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, który skutkuje koniecznością zapłaty tego podatku. W sytuacji, gdy cesja wierzytelności będzie miała charakter nieodpłatny, umowa ta nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przez podatek od towarów i usług rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych „państwo członkowskie” to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych cesji wierzytelności dokonanej na podstawie umowy sprzedaży, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy. Zatem, w przypadku objęcia powyższej czynności zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie ze złożonym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych, tutejszy Organ wydając niniejszą interpretację nie rozstrzyga, czy nieodpłatna umowa cesji wierzytelności będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.