Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.25.2019.3.LM
z 28 stycznia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 listopada 2019 r. (data wpływu – 22 listopada 2019 r.), uzupełnionym 28 stycznia 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z tym w piśmie z 20 stycznia 2020 r. znak: 0111-KDIB2-3.4014.25.2019.2.LM wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 28 stycznia 2020 r.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca zajmuje się przede wszystkim handlem detalicznym oraz wynajmem powierzchni. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy nie jest obrót nieruchomościami.

Wnioskodawca na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego nabył od innego podmiotu – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (spółki X) roszczenie o zwrot ułamkowej części zaliczki i ułamkowej części podwójnego zadatku w związku ze skutecznym odstąpieniem przez ten podmiot od umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości zawartej z inną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (spółka Y).

Wierzytelność została przeniesiona wraz z prawami związanymi, tj. zabezpieczeniami w postaci m.in. hipoteki oraz umów poręczenia. Cena sprzedaży wierzytelności była niższa od wartości nominalnej tej wierzytelności wynikającej z umowy przedwstępnej. Kalkulując cenę nabycia wierzytelności strony miały na uwadze, że jest to tzw. wierzytelność trudna, tzn. że jej odzyskanie w całości czy nawet w części jest niepewne z uwagi na sytuację majątkową spółki Y. Uzgodniona cena sprzedaży odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności.

Z przeniesieniem wierzytelności nie wiązała się żadna usługa czy dostawa towarów. Ewentualne ściągnięcie wierzytelności przez Wnioskodawcę nastąpi na jego rzecz i nie będzie wiązało się z jakimkolwiek wynagrodzeniem.

Przy sporządzaniu aktu notarialnego notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 1% zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Cesja wierzytelności nie została udokumentowana księgowo przez zbywcę (spółkę X) za pomocą faktury VAT. Natomiast zaliczka i zadatek wpłacone przez spółkę X na rzecz spółki Y zostały udokumentowane za pomocą faktury VAT.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że z tytułu zawarcia opisanej we wniosku umowy sprzedaży wierzytelności żadna ze stron transakcji nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Żadna ze stron nie korzystała przy zawieraniu umowy sprzedaży wierzytelności ze zwolnienia z podatku od towarów i usług. Jednocześnie spółka X w umowie oświadczyła, że z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy na gruncie opisanego stanu faktycznego opisana powyżej umowa sprzedaży wierzytelności podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych? (Pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarta umowa cesji wierzytelności podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych w stawce 1% zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. a) (winno być: art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a)) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi nie podlegają m.in. czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1519, ze zm.) podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wśród nich znajduje się w szczególności umowa sprzedaży.

Zgodnie z art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145) – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam.

Jak wynika z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie natomiast z art. 535 Kodeksu cywilnego – przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę; przy czym stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego – przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio m.in. do sprzedaży praw majątkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia wynika że, Wnioskodawca na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego nabył od innego podmiotu – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług – roszczenie o zwrot ułamkowej części zaliczki i ułamkowej części podwójnego zadatku w związku ze skutecznym odstąpieniem przez ten podmiot od umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości zawartej z inną spółką (wierzytelności).

Cena sprzedaży wierzytelności była niższa od wartości nominalnej tej wierzytelności wynikającej z umowy przedwstępnej. Uzgodniona cena sprzedaży odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności.

Z przeniesieniem wierzytelności nie wiązała się żadna usługa czy dostawa towarów. Ewentualne ściągnięcie wierzytelności przez Wnioskodawcę nastąpi na jego rzecz i nie będzie wiązało się z jakimkolwiek wynagrodzeniem.

Z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy sprzedaży wierzytelności żadna ze stron transakcji nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Żadna ze stron nie korzystała przy zawieraniu umowy sprzedaży wierzytelności ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że w opisanej we wniosku sytuacji przeniesienie wierzytelności ze spółki X na Wnioskodawcę przyjmie postać umowy sprzedaży prawa majątkowego (wierzytelności), a więc co do zasady będzie miała miejsce czynność, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wskazana w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy.

W związku z powyższym należy wyjaśnić, że stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ww. ustawy – przy umowie sprzedaży obowiązek podatkowy ciąży na kupującym.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży – w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy – wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Natomiast stawka podatku określona została w art. 7 ww. ustawy i zgodnie z ust. 1 pkt 1 lit. b) przy umowie sprzedaży innych praw majątkowych wynosi 1%.

W ustawie przewidziano jednakże sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
   
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Z treści art. 2 pkt 4 ww. ustawy wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona, z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w tym przepisie.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza – podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Zatem, skoro nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności, o której mowa we wniosku nie będzie objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług (co wynika jednoznacznie z treści wniosku), to czynność sprzedaży wierzytelności nie będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym przedstawiona we wniosku sprzedaż wierzytelności podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa nabywanego prawa majątkowego, a czynność ta opodatkowana będzie według stawki podatku w wysokości 1%.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Nadto Organ zaznacza, iż w zakresie podatku od towarów i usług zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.