Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT1.4011.86.2019.1.MN
z 22 stycznia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 grudnia 2019 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca posiada wykształcenie i niezbędne przygotowanie do prowadzenia mediacji. W listopadzie uzyskał wpis na listę stałych mediatorów sądowych w X. oraz Y. Zamierza prowadzić mediacje na zlecenie sądu w sprawach cywilnych, jak również mediacje pozasądowe. Prowadzenie mediacji nie będzie dla Wnioskodawcy stanowić stałego źródła zarobkowania. Wnioskodawca z wykształcenia jest prawnikiem, pracuje w oparciu o umowę o pracę w kancelarii prawnej jako prawnik. Do tej pory nie przeprowadził jeszcze żadnych mediacji, jednakże ilość spraw kierowanych przez Sąd do mediacji nie jest zbyt duża, z tego też względu Wnioskodawca nie jest zainteresowany prowadzeniem działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 183³ Kodeksu postępowania cywilnego, wynagrodzenie mediatora oraz zwrot jego wydatków obciążają strony postępowania. Stąd strony postępowania przekazują należne mediatorowi wynagrodzenie bezpośrednio do jego rąk, bez pośrednictwa Sądu. Wysokość wynagrodzenia ustalana jest według Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. W mediacjach pozasądowych brakuje przepisów określających wysokość wynagrodzenia mediatora za podjęte przez niego czynności. Przed podjęciem postępowania mediacyjnego, mediator podpisuje ze stronami umowę cywilnoprawną, określającą zakres przeprowadzenia czynności mediacyjnych oraz wysokość wynagrodzenia, które po zakończeniu przekazują do rąk mediatora. Jednocześnie z prowadzeniem postępowań mediacyjnych związane są koszty ich zorganizowania (koszty przesyłek, telefonów, wynajmu pomieszczenia, dojazdu, itp.), które to będą pokrywać strony postępowania. Przy uwzględnieniu ww. kosztów wysokość zysku można określić jako minimalną czy symboliczną.

W sytuacji spraw kierowanych do postępowania mediacyjnego przez Sąd zdaniem Wnioskodawcy nie będzie prowadził tych postępowań we własnym imieniu na własne ryzyko. To Sąd bowiem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, kieruje sprawę do postępowania mediacyjnego, wybierając konkretnego mediatora, licząc się z ryzykiem braku oczekiwanego rezultatu (zawarcie przez strony konkretnego porozumienia). Inaczej będzie to wyglądać w sytuacji postępowań pozasądowych, kiedy to strony bezpośrednio zwracają się do mediatora o przeprowadzenie mediacji. Wówczas tego typu działania podejmowane będą przez mediatora we własnym imieniu bez względu na rezultat. O zorganizowaniu działalności można mówić, gdy jej przeprowadzenie wymaga pewnego wysiłku organizacyjnego. Zorganizowanie przejawia się np. w zapewnieniu lokalu dla jej prowadzenia, zatrudnienia pracowników, zakupu sprzętu biurowego, itd. Z racji obowiązujących przepisów mediacji nie można przeprowadzać w pomieszczeniach Sądu, zatem Wnioskodawca będzie musiał wynająć lokal do ich prowadzenia. Niekoniecznie jednak będzie to lokal na stałe. Może to być forma wynajmu pomieszczenia w razie potrzeby na kilka godzin. W chwili obecnej trudno jest jednoznacznie określić jakie będą w tej kwestii możliwości i w jakiej formie nastąpi wynajem pomieszczenia. Wnioskodawca nie zamierza zatrudniać pracowników do prowadzenia mediacji. Podejmowane przez niego w przyszłości czynności mediacyjne nie będą miały charakteru ciągłego. Nie da się bowiem przewidzieć ani ilości postępowań mediacyjnych ani też częstotliwości ich prowadzenia. Uzależnione to będzie od skierowania stron konfliktu przez Sąd bądź zwracanie się o przeprowadzenie mediacji osób fizycznych. Praktyka wskazuje, że poziom rozwoju idei mediacji w Polsce nie jest zbyt wysoki, może się w związku z tym zdarzyć, iż w miesiącu nie odbędzie się żadne postępowanie mediacyjne bądź jedno, w kolejnym zaś miesiącu, np. 3-4 postępowania. Można więc uznać, że prowadzenie działalności w tej sytuacji ma charakter nieprzewidywalny, przypadkowy, niestały i systematyczny.

Reasumując powyższe, prowadzenie postępowań mediacyjnych zleconych przez Sąd nie jest prowadzeniem działalności w rozumieniu definicji w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast trudno jest Wnioskodawcy jednoznacznie określić, czy w sytuacji tej prowadzenie pozasądowych postępowań mediacyjnych może potraktować analogicznie. Ponadto, najczęściej stronami kierowanych przez Sąd postępowań mediacyjnych będą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, może się jednak zdarzyć, że będą to także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. W postępowaniu pozasądowym przed podjęciem postępowania mediacyjnego, mediator podpisuje ze stronami umowę cywilnoprawną, określającą zakres przeprowadzenia czynności mediacyjnych oraz wysokość wynagrodzenia, które przekazuje do rąk mediatora.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy przychody uzyskiwane przez osoby fizyczne z tytułu pełnienia funkcji mediatora w sprawach cywilnych i rodzinnych, przeprowadzonych na zlecenie Sądu stanowią przychody za pracę wykonywaną osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy przychody uzyskiwane przez osoby fizyczne z tytułu pełnienia funkcji mediatora w pozasądowych sprawach cywilnych i rodzinnych, prowadzonych na podstawie zawartej z osobami fizycznymi umowy cywilnoprawnej, stanowią przychody za pracę wykonywane osobiście o których mowa w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychody uzyskiwane przez osoby fizyczne z tytułu pełnienia funkcji mediatora w postępowaniach mediacyjnych prowadzonych na zlecenie sądu stanowią przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie Wnioskodawcy przemawiają za tym następujące względy:

• wykonywanie czynności zleca sąd,
• czynności wykonywane są osobiście, samodzielnie, bez pośrednictwa osób trzecich.

Wnioskodawca uważa, że prowadzenie mediacji przy powyższych założeniach obligowałoby Wnioskodawcę do samodzielnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z treścią art. 44 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychody uzyskiwane przez osoby fizyczne z tytułu pełnienia funkcji mediatora w pozasądowych sprawach cywilnych i rodzinnych prowadzonych na podstawie zawartych z osobami fizycznymi umów cywilnoprawnych nie stanowią przychodów w rozumieniu art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W rozumieniu Wnioskodawcy w ramach pracy wykonywanej osobiście nigdy nie można świadczyć usług na rzecz osób prywatnych, bowiem tego typu działanie należy uznać za działalność gospodarczą. Więc w przypadku, gdy Wnioskodawca zdecyduje się podjąć pozasądowej mediacji na rzecz osób prywatnych, konieczne będzie założenie działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 2, 3 i 9 powołanej ustawy, źródłami przychodów są odpowiednio:

• działalność wykonywana osobiście,
• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• inne źródła.

Stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Definicja działalności gospodarczej zawarta jest w art. 5a pkt 6 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

• prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Wskazać jednak należy, iż treść definicji zawartej w wyżej cytowanym art. 5a pkt 6 ww. ustawy daje podstawę by przyjąć, iż dla uznania określonej działalności za działalność gospodarczą konieczne jest m.in. łączne spełnienie trzech warunków: dana działalność musi być działalnością zarobkową, działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany oraz w sposób ciągły.

Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która:

1. jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu, przy czym nawet ewentualna strata będąca wynikiem tej działalności nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej, bowiem istotny jest sam zamiar osiągnięcia dochodu,
2. wykonywana jest w sposób ciągły. Jednakże przesłanki tej nie należy rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy. Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu, np. powtarzalna sprzedaż przedmiotów własności posiadających tożsamy charakter. Przy czym o ciągłości nie przesądza prowadzenie działań przez kilka lat, lecz ich powtarzalność,
3. prowadzona jest w sposób zorganizowany, co oznacza, iż podejmowane działania są podporządkowane obowiązującym regułom, normom i służą osiągnięciu celu, mają wpływ na racjonalność gospodarowania posiadanymi środkami, a tym samym uczestnictwa w obrocie gospodarczym.

Z kolei, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 (art. 20 ust. 1 ww. ustawy).

Ponadto należy podkreślić, że na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie sądu, prokuratury czy innych podmiotów określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody. W takim przypadku zachodzi jednak konieczność zakwalifikowania osiąganych w ten sposób przychodów do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

O kwalifikacji wynagrodzenia z tytułu wykonywania czynności w charakterze mediatora do określonego źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych decydować będzie forma w jakiej dana osoba wykonuje te czynności. Jeżeli czynności podejmowane w charakterze mediatora na zlecenie sądu są wykonywane w ramach działalności gospodarczej, wówczas wynagrodzenie z tego tytułu należy zaliczyć do przychodów z tego źródła. Jeżeli natomiast mediator wykonuje zlecone przez sąd postępowanie mediacyjne w innej formie to wówczas wynagrodzenie z tytułu wykonywania tych czynności należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Natomiast w odniesieniu do przychodów osiąganych z prowadzenia pozasądowych postępowań mediacyjnych stwierdzić należy, że powinny one być zakwalifikowane do źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3, tj. pozarolnicza działalność gospodarcza, gdyż ww. postępowania mediacyjne wykonywane w sposób opisany we wniosku będą spełniały wszystkie przesłanki uznania za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przede wszystkim należy podkreślić, że prowadząc pozasądowe postępowania mediacyjne w sposób określony we wniosku, Wnioskodawca będzie działać we własnym imieniu, a podejmowane czynności będą rodzić bezpośrednio dla Niego określone prawa i obowiązki. Ponadto, czynności, które będzie podejmować Wnioskodawca (m.in. najem lokalu) wskazują, że pozasądowe postępowania mediacyjne nie mogą być prowadzone inaczej niż w sposób zorganizowany. Prowadzenie pozasądowych postępowań mediacyjnych w sposób opisany we wniosku wymaga zatem podjęcia szeregu zaplanowanych oraz przemyślanych działań i czynności. Ponadto, ww. postępowania będą wykonywane w sposób ciągły, czyli w sposób stały, nie okazjonalny. Podkreślić bowiem należy, że o ciągłości podejmowanych działań nie świadczy wykonywanie działalności bez przerwy, a zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu.

Reasumując, przychody osiągane z prowadzenia postępowań mediacyjnych na zlecenie sądu będą stanowić przychody ze źródła działalność wykonywana osobiście, natomiast przychody osiągane z prowadzenia pozasądowych postępowań mediacyjnych należy zakwalifikować do źródła pozarolnicza działalność gospodarcza. Przy czym końcowo zauważyć należy, że o kwalifikacji do źródła pozarolnicza działalność gospodarcza nie decyduje – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy  podmiot na rzecz którego będą świadczone usługi mediacji, ale charakter podejmowanych czynności.

Należy przy tym zaznaczyć, że przedmiotem oceny organu – zgodnie z zakresem żądania wynikającym z wniosku – było określenie źródła przychodu. Organ w wydanej interpretacji nie odniósł się zatem do stanowiska Wnioskodawcy w zakresie obowiązków płatnika w kwestii obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.