Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-1160/12/RS
z 21 marca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2012 r. (data wpływu 21 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych występowania w umowie kredytu drugiego współkredytobiorcy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych występowania w umowie kredytu drugiego współkredytobiorcy.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

W dniu 22 kwietnia 2009 r. Wnioskodawca nabył nieruchomość położoną w W., dla której wcześniej ustanowiona została odrębna własność lokalu mieszkalnego. Lokal mieszkalny wraz z udziałem w części wspólnej nabyte zostały od dewelopera, spółki akcyjnej. Cena nabycia nieruchomości obejmowała podatek VAT. Wnioskodawca nabył także udział w lokalu niemieszkalnym stanowiącym wielostanowiskowy garaż. W związku z nabyciem powyżej wskazanej nieruchomości zawarta została umowa kredytu. Jako pierwszy kredytobiorca wskazany został Wnioskodawca (właściciel nabywanej nieruchomości), a jako drugi kredytobiorca wskazany został ojciec Wnioskodawcy. Spłata rat kredytu następuje poprzez obciążenie rachunku bieżącego, którego posiadaczami są Wnioskodawca oraz Jego ojciec.

W dniu 15 grudnia 2010 r. Wnioskodawca nabył kolejną nieruchomość położoną w G., nieruchomość została nabyta od dewelopera, spółki akcyjnej, cena nabycia obejmowała podatek VAT. Na zakup nieruchomości położonej w G. zaciągnięty został kolejny kredyt. Jako pierwszy kredytobiorca wskazany został ojciec Wnioskodawcy, a jako drugi kredytobiorca wskazany został Wnioskodawca (właściciel nabywanej nieruchomości). Spłata rat kredytu następuje poprzez obciążenie rachunku bieżącego, którego posiadaczami są Wnioskodawca oraz Jego ojciec.

W przypadku obu umów kredytu występowało dwóch kredytobiorców. Zapisy tych umów nie wskazują, w jakim stopniu są oni zobowiązani do spełnienia świadczenia na rzecz banku.

W obu sytuacjach kredyt spłacany był (i jest) przez Wnioskodawcę z jego własnych środków pieniężnych. Środki te pochodzą m.in. z darowizn środków pieniężnych od Jego ojca. Darowizny udzielane przez ojca na rzecz Wnioskodawcy były (i są) każdorazowo deklarowane do urzędu skarbowego (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn) jako darowizny od najbliższego członka rodziny i spełniają warunki, by móc zostać zwolnione od opodatkowania (art.4a ust. 1 pkt 2 tejże ustawy).

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód, podlegający opodatkowaniu, w związku z faktem, że w umowach kredytu występuje druga osoba w postaci ojca Wnioskodawcy?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powstanie po Jego stronie przychód z tytułu figurowania w umowie kredytu dwóch kredytobiorców: Wnioskodawcy i ojca. Wnioskodawca nie uzyskuje bowiem żadnego przysporzenia w związku z zawarciem umowy kredytu wspólnie z ojcem.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody, z wyjątkiem dochodów wprost wskazanych w ustawie, które ustawodawca zwolnił z opodatkowania oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

Przepis art. 10 ww. ustawy dzieli przychody w zależności od źródła, z którego pochodzą. Otwartą kategorią są przychody z innych źródeł, za które w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Z uwagi na to, że ustawodawca posługuje się wyrażeniem „w szczególności” należy uznać, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i można do katalogu tego zaliczyć również inne przychody, niewymienione wprost w tym przepisie. W tej sytuacji, gdy przepis art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych posługuje się przykładowymi rodzajami przychodów, ewentualne powstanie przychodu należy badać na tle art. 11 ust. 1 ww. ustawy, który jest przepisem ogólnym w odniesieniu do pozostałych, stanowiących o przychodach.

Ogólne pojęcie przychodu zostało natomiast przez ustawodawcę zdefiniowane w art. 11 ust. 1 ustawy jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wnioskodawca uważa, że okoliczność występowania w umowach kredytu drugiego kredytobiorcy nie stanowi ani otrzymania ani postanowienia do dyspozycji środków pieniężnych. Wnioskodawca ani też Jego ojciec nie otrzymują wzajemnie od siebie środków pieniężnych ani innych wartości pieniężnych w związku z zawartą umową kredytu oraz solidarną odpowiedzialnością drugiego kredytobiorcy. Nie dochodzi również pomiędzy nimi na tej podstawie do postawienia do dyspozycji pieniędzy lub innych wartości pieniężnych.

Z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2633/2010 wynika, że „(...) ‘pozostawionymi do dyspozycji’ są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji podatnika”. O postawieniu do dyspozycji można więc mówić dopiero, gdy podatnik ma możliwość korzystania z pieniędzy bez konieczności uzyskania zgody oddającego środki do dyspozycji. Samo występowanie w umowie kredytowej drugiego kredytobiorcy nie stanowi więc oddania pieniędzy lub wartości pieniężnych do dyspozycji. Występowanie w umowie kredytu dwóch kredytobiorców nie jest zatem zdarzeniem skutkującym powstaniem przychodu dla któregokolwiek z nich.

Świadczenie w naturze wymienione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże się z otrzymaniem, nieodpłatnym lub częściowo odpłatnym, rzeczy lub z udostępnieniem prawa. Nie stanowi więc przychodu ze świadczenia w naturze przystąpienie do umowy kredytu innej osoby i solidarna odpowiedzialność za dług tych osób.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy wymienia, jako jedną z kategorii przychodów, nieodpłatne świadczenia. W ww. wyroku Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że „(...) pojęcie nieodpłatnego świadczenia obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.”

Według Wnioskodawcy, fakt występowania jako drugiego kredytobiorcy ojca (niezależnie od kolejności, w jakiej zostali wskazani w umowie kredytu), Wnioskodawca, jako osoba, która skorzystała z przyznanego kredytu i za otrzymane środki nabyła na własność nieruchomości, nie uzyskała kosztem ojca żadnego przysporzenia.

Wnioskodawca podkreśla, że w przypadku obu umów kredytu występowało dwóch kredytobiorców. Zapisy umów kredytu nie wskazują, w jakim stopniu są oni zobowiązani do spełnienia świadczenia na rzecz banku, więc zastosowanie znajduje zasada wynikająca z art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zmianami), zgodnie z którą kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Solidarna odpowiedzialność dłużników polega więc na tym, że do momentu całkowitego zaspokojenia wierzyciela każdy z dłużników odpowiada za całość długu.

W analizowanej sytuacji każdy z dłużników, tj. zarówno Wnioskodawca jak i Jego ojciec, odpowiada za całość długu, niezależnie od tego, który z nich został wymieniony w umowie jako pierwszy. Bank może domagać się spłaty kredytu od każdego z kredytobiorców, żaden z nich nie jest uprzywilejowany.

Z samego faktu występowania w charakterze kredytobiorcy ojca Wnioskodawcy obok Niego samego, Wnioskodawca nie uzyskuje zatem korzyści, która miałaby wymiar finansowy i powodowała przysporzenie w majątku Wnioskodawcy kosztem jego ojca.

Wnioskodawca przywołuje również interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 24 maja 2011 r. nr IBPBII/1/415-119/11/AŻ oraz nr IBPBII/1/415-120/11/AA, a także przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB2/436-93/11-2/AF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przez pojęcie „otrzymane” - zgodnie ze słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Natomiast „pozostawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji podatnika. Aczkolwiek nie wynika to wprost z brzmienia art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny (por. wyrok NSA z dnia 26 stycznia 2011 r., II FSK 1672/09, LEX nr 1099749).

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Jak wynika z treści wniosku, ojciec Wnioskodawcy jest współkredytobiorcą umów kredytowych na zakup nieruchomości, stanowiących własność Wnioskodawcy. Zapisy tych umów nie wskazują, w jakim stopniu są oni zobowiązani do spełnienia świadczenia na rzecz banku.

Z założenia jednak kredyt jest i będzie spłacany ze środków pieniężnych Wnioskodawcy. Środki te pochodzą m.in. z darowizn środków pieniężnych od Jego ojca. Darowizny udzielane przez ojca na rzecz Wnioskodawcy były i są każdorazowo deklarowane do urzędu skarbowego, stosownie do przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W myśl art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że występowanie ojca Wnioskodawcy jako współkredytobiorcy, nie powoduje powstania dla Wnioskodawcy, spłacającego zadłużenie wobec banku, przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji nie występuje u Wnioskodawcy trwałe przysporzenie w majątku, bowiem pomimo solidarnej odpowiedzialności ojca za istniejący dług spłaca On własne wynikające z umowy kredytowej zobowiązania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.