INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2011 r. (data wpływu do Biura KIP w Lesznie: 21 marca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 czerwca 2011 r. (data wpływu: 27 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności lokalu mieszkalnego na podstawie umowy dożywocia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 lutego 2011 r. Zainteresowany złożył do Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności lokalu mieszkalnego na podstawie umowy dożywocia. Pismem z dnia 22 lutego 2011 r., Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu – działając na podstawie art. 15 i art. 17 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa – przekazał wniosek Naczelnikowi Urzędu Skarbowego Poznań-Wilda, który z kolei pismem z dnia 17 marca 2011 r., przekazał go do rozpatrzenia Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu.

Wyjaśnić bowiem należy, że zgodnie ze znowelizowanym art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa, z dniem 1 lipca 2007 r. organem właściwym do dokonywania interpretacji przepisów prawa podatkowego został Minister Finansów.

Natomiast, stosownie do art. 14b § 6 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów upoważnił – w drodze ww. rozporządzenia – dyrektorów pięciu izb skarbowych do wydawania interpretacji indywidualnych w jego imieniu i w ustalonym zakresie, określając jednocześnie właściwość rzeczową i miejscową upoważnionych organów.

W analizowanym przypadku, właściwym miejscowo organem podatkowym do wydania pisemnej interpretacji od dnia 1 lipca 2007 r. jest – w związku z § 6 ww. rozporządzenia – Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 i § 4 oraz art. 14f § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 13 czerwca 2011 r., nr ILPB2/415-349/11-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 13 czerwca 2011 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 16 czerwca 2011 r.), zaś w dniu 27 czerwca 2011 r. (data nadania: 24 czerwca 2011 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest wdowcem od 5 maja 2010 r., bezdzietnym, samotnym i z racji stanu zdrowia i wieku (75 lat) – wymagającym stałej opieki.

Od dnia 10 listopada 1980 r. Zainteresowany zamieszkiwał wraz z żoną w mieszkaniu spółdzielczym, lokatorskim o pow. 51,7 m² w bloku wielorodzinnym, w którym zamieszkiwał ponad 25 lat. Lokal ten został nabyty przez Wnioskodawcę wspólnie z małżonką w dniu 10 października 2007 r. na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesieniu jego własności na członka, zawartej w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych.

W dniu 5 maja 2010 r. żona Wnioskodawcy zmarła i na mocy postanowienia testamentowego, decyzją sądu rejonowego z dnia 22 października 2010 r. Zainteresowany stał się jedynym właścicielem lokalu, w którym nadal zamieszkuje. Zainteresowany złożył zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 i decyzją naczelnika urzędu skarbowego Wnioskodawca został zwolniony z obowiązku zapłaty podatku z tytułu nabycia praw do spadku po zmarłej żonie.

Od dnia 10 listopada 1980 r. Zainteresowany był i nadal jest zameldowany w nim na pobyt stały.

Zainteresowany z żoną byli małżeństwem bezdzietnym – Wnioskodawca nie posiada potomstwa. Jest człowiekiem w wieku 75 lat (urodzony 16 września 1936 r.), schorowanym, wymagającym opieki. Wnioskodawca jest emerytem z emeryturą netto 1302,97 zł.

Przez ostatnie lata żona Wnioskodawcy, także schorowana (zmarła na raka), wymagała stałej opieki, której z racji zdrowia Zainteresowany nie mógł sprawować osobiście, dlatego była pod opieką swojej siostry.

Wolą zmarłej żony Zainteresowanego było, aby po jej śmierci jej siostra nadal opiekowała się Wnioskodawcą aż do Jego śmierci, w zamian otrzymując Jego obecne mieszkanie. Taka jest też wola i potrzeba życiowa Zainteresowanego.

Taki jest też obecny stan faktyczny – siostra żony Wnioskodawcy mieszka z Zainteresowanym i opiekuje się Nim.

Dla zabezpieczenia interesów – Zainteresowanego i opiekującej się Nim osoby, chcieli oni spisać notarialną „umowę dożywocia”, w której za przekazanie własności lokalu mieszkalnego Wnioskodawca otrzymałby zapewnienie dozgonnej opieki i prawa zamieszkania w zajmowanym mieszkaniu.

Pouczony przez notariusza o obowiązku zapłacenia zryczałtowanego podatku dochodowego (10%) od rynkowej wartości „zbywanego” mieszkanie oraz po powzięciu potwierdzającej to informacji z urzędu skarbowego, że umowy dożywocia są traktowane jako zbycie nieruchomości, a wartość transakcji jest liczona od wartości rynkowej nieruchomości (ok. 216.000,00 zł), a podatek obciąża zbywcę i wynosi ryczałtowo 10% wartości nieruchomości (zatem 21.600,00 zł), Wnioskodawca zrezygnował z podpisania tej umowy z uwagi na brak środków na zapłatę. Nadal, po otrzymaniu korzystnej odpowiedzi na zgłoszony problem, Zainteresowany chce ją podpisać.

Końcowo Zainteresowany wskazał, iż analiza przepisów podatkowych i zgromadzonych interpretacji przepisów, w tym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 640/10 w podobnej sprawie każe postawić Mu nw. pytania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (wynikające z uzupełnienia wniosku).

1. Czy przekazanie własności mieszkania w drodze „umowy dożywocia” można traktować jak odpłatne zbycie prawa własności z określeniem ceny zbycia i uznania jej jako podstawy naliczenia zryczałtowanego podatku dochodowego...
2. Czy wartość świadczeń osoby, która otrzyma prawo do mieszkania i będzie sprawować opiekę i utrzymanie w nieznanym, nieprzewidzianym okresie, jest wymierna i pozwala określić wartość w złotówkach korzyści osiągniętej przez „zbywcę”...
3. Czy zatem da się obiektywnie określić wartość przychodu „zbywcy” i określić podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych...
4. Czy zatem w przypadku Wnioskodawcy istnieje możliwość do naliczenia i pobierania podatku dochodowego do aktu przeniesienia własności lokalu na postawie „umowy dożywocia”...

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Umowa dożywocia nie ma charakteru odpłatnego. Nie mamy do czynienia ze świadczeniem o charakterze pieniężnym. Nie określa wartości nieruchomości, dla której następuje przeniesienie własności. Nie określa również wartości świadczeń jaką poniesie osoba podejmująca się opieki nad „zbywcą”. Rzeczywista wartość świadczeń, jaką otrzyma „zbywca” jest nieprzewidywalna – losowa, zatem nie można jej traktować jako podstawy naliczania podatku dochodowego.
   
2. Nie da się określić wartości świadczeń osoby świadczącej opiekę nad „zbywcą”, a ta w umowie dożywocia stanowi równoważnik za otrzymane prawo własności. Nie da się przewidzieć długości trwania opieki (aż do śmierci zbywcy), wielkości i rodzaju świadczeń (opieka nad człowiekiem starym, schorowanym, coraz mniej samodzielnym). Nie ma „ceny” wyrażonej w złotówkach za każdy dzień opieki, zatem nie da się matematycznie wyliczyć przyszłych korzyści, jakie otrzyma „zbywca”.
   
3. Nie da się obiektywnie określić w złotówkach wartości przychodu „zbywcy”, zatem nie ma obiektywnego sposobu określenia dochodu, który mógłby być podstawą do naliczania podatku dochodowego. Przecież przy możliwym krótkim okresie dalszego życia zbywcy, wartość świadczeń może być relatywnie mała (jeśli da się je ocenić w złotówkach), zatem „transakcja” może przynieść stratę zbywcy, w efekcie ewentualny zapłacony podatek dochodowy byłby bezpodstawny i nadmierny.
   
4. W świetle powyższych analiz, Wnioskodawca uważa, że w przypadku „umowy dożywocia” nie istnieje możliwość obiektywnego wyliczenia korzyści finansowych osiągniętych przez „zbywcę” (jeśli korzyści w ogóle wystąpią, zatem nie ma możliwości określenia podstawy dochodu) do naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych dla zbywcy.
   
   W świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. umowie o dożywocie nie można przypisać charakteru odpłatnego zbycia. Umowa ta nie stanowi źródła przychodu wymienionego w tym przepisie, podlegającego opodatkowaniu.
   
   Nie jest możliwe również zastosowanie art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f., w którym przy ustalaniu podstawy opodatkowania bierze się wartość wyrażoną w umowie (lub wartość rynkową), która w przypadku umowy o dożywocie nie wstępuje. Usługodawca nie wprowadził przepisu w ustawie podatkowej, który nakazywałby wycenę przychodu dożywotnika poprzez wartość nieruchomości. Ze względu na losowy charakter umowy, oznaczający nieokreślony w chwili zawarcia czas jej trwania, oraz zakres codziennych świadczeń, nie jest możliwe dokonanie wyceny wartości świadczeń udzielonych dożywotnikowi do opodatkowania.
   
   Skoro brak jest obiektywnych sposobów obliczenia ewentualnych korzyści dożywotnika wynikających z umowy dożywocia, zatem brak jest także możliwości określenia podstawy do opodatkowania podatkiem dochodowym osób fizycznych.
   
   W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest także podstaw do obliczenia korzyści dożywotnika, zatem brak podstaw naliczania podatku dochodowego.
   
   Takie jest także stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu w wyroku z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 640/10.
   
   Zainteresowany wnioskuje zatem o uznanie, że planowane przez Niego zawarcie umowy dożywocia w świetle obecnie (w 2011 roku) obowiązujących przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowi podstawy do naliczania podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
  
  

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Okolicznością, którą należy w przedmiotowej sprawie rozważyć jest ustalenie, czy zawarcie umowy dożywocia jest odpłatnym zbyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej.

Charakterystyczną cechą takiej umowy jest ekwiwalentność świadczeń strony tej umowy, przy czym w doktrynie uznaje się, iż jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślenia wymaga, iż tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, iż każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Uwzględniając powyższe, umowa o dożywocie, polegająca na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie – ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji – jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości.

Cechą umów odpłatnych jest natomiast to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku. Niewątpliwe w przypadku umowy o dożywocie nie mamy do czynienia z klasycznym przykładem ekwiwalentności świadczeń jak przy umowie sprzedaży, gdzie świadczeniu zbywcy odpowiada uiszczenie ceny przez nabywcę. Nie oznacza to jednak, że przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje pod tytułem darmym. W zamian za swoje świadczenie zbywca nieruchomości (dożywotnik) uzyskuje bowiem określone świadczenia służące zaspakajania jego potrzeb w taki sposób, aby nie musiał on przyczyniać się do zdobywania środków na zaspokojenie niezbędnych wymagań życiowych. Świadczenie dożywotnika ma więc swój odpowiednik (równoważnik) w świadczeniach nabywcy nieruchomości. Nie ma przy tym znaczenia dla kwestii odpłatności to, czy świadczenie nabywcy odpowiada dokładnie wartości nieruchomości. Istotą odpłatności umowy o dożywocie jest bowiem to, że zbywca dokonując przysporzenia nie czyni tego kosztem własnego majątku, albowiem uzyskuje ekwiwalentne świadczenie, posiadające określony wymiar materialny, przejawiający się choćby w zaoszczędzeniu przez zbywcę tych wydatków, które musiałby ponieść w związku z własnym utrzymaniem, gdyby nie doszło do zawarcia umowy o dożywocie. Uzyskiwane przez dożywotnika świadczenia niewątpliwe mają określony walor finansowy, a tym samym przyjąć należy, że po stronie zbywcy nie dochodzi do bezpłatnego przysporzenia kosztem własnego majątku.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że umowa dożywocia zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest formą odpłatnego zbycia nieruchomości. Należy zatem przyjąć, iż w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawarta umowa o dożywocie stanowi dla dożywotnika (zbywcy) źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, w sytuacji gdy następuje przed upływem 5 letniego terminu liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż od dnia 10 listopada 1980 r. Zainteresowany zamieszkiwał wraz z żoną w mieszkaniu spółdzielczym, lokatorskim o pow. 51,7 m² w bloku wielorodzinnym. Lokal ten został nabyty przez Wnioskodawcę wspólnie z małżonką w dniu 10 października 2007 r. na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesieniu jego własności na członka spółdzielni mieszkaniowej, zawartej w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych. W dniu 5 maja 2010 r. żona Wnioskodawcy zmarła i na mocy postanowienia testamentowego, decyzją sądu rejonowego z dnia 22 października 2010 r. Wnioskodawca stał się jedynym właścicielem lokalu, w którym nadal zamieszkuje.

W przypadku zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia z uwagi na fakt, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Z powyższego wynika, iż nabycie przez Zainteresowanego przedmiotowego mieszkania nastąpiło w dwóch datach:

• w 2007 r. w wyniku nabycia tego mieszkania przez małżonków – 1/2 części,
• w 2010 r. w wyniku spadkobrania po zmarłej małżonce – 1/2 części.
  
  

Wnioskodawca zamierza zbyć – na podstawie umowy dożywocia – przedmiotowe mieszkanie.

W odniesieniu do przychodu uzyskanego ze zbycia opisanego mieszkania w części odpowiadającej nabyciu w 2007 roku zastosowanie będą miały przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.

W myśl art. 30e ust. 1, 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie do przepisu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Z treści art. 22 ust. 6e ww. ustawy wynika, iż wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Art. 22 ust. 6f stanowi, iż koszty nabycia lub koszty wytworzenia, o których mowa w ust. 6c, są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Art. 19 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Natomiast ust. 3 tego artykułu określa sposób ustalenia wartości rynkowej, a ust. 4 - tryb postępowania organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej w przypadku, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy.

Jednocześnie należy zauważyć, że umowa dożywocia nie określa kwotowo ceny, za jaką nieruchomość jest zbywana. Nabywca zobowiązuje się jedynie do świadczeń określonych w art. 908 Kodeksu cywilnego, przy czym ich wartość i okres, w którym mają być spełnione, w momencie zawierania umowy (uzyskania przychodu – zgodnie z art. 19 ustawy), nie są znane. Z tego względu przychód dożywotnika określa się w oparciu o wartość rynkową zbywanej nieruchomości.

Przychód dla celów podatkowych – stosownie do cytowanego art. 19 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – stanowi wartość rynkowa zbywanych na podstawie umowy dożywocia rzeczy lub praw majątkowych, określona na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia – pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Jednakże zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
2. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,
3. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
4. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie

• jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a)-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia.
  
  

Stosownie do art. 21 ust. 21 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Ponadto zgodnie z art. 21 ust. 22 ww. ustawy zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy, ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków.

Jednakże w myśl art. 8 ust. 3 powołanej ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, podatnicy do których mają zastosowanie przepisy dotyczące tzw. ulgi meldunkowej, oświadczenie o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., składają w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, czternastodniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., nie ma zastosowania.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w mieszkaniu objętym zamiarem zbycia w drodze umowy dożywocia Wnioskodawca zameldowany jest na pobyt stały od dnia 10 listopada 1980 r., zatem przez okres dłuższy niż 12 miesięcy przed datą zbycia.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, iż przychód uzyskany ze zbycia (przed upływem pięciu lat licząc, od końca roku podatkowego w którym nastąpiło nabycie) rzeczonego mieszkania w drodze umowy dożywocia w części odpowiadającej nabyciu w 2007 r. będzie podlegał zwolnieniu przedmiotowemu, o którym mowa w wyżej wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile Wnioskodawca złoży w ustawowym terminie oświadczenie o spełnieniu warunków do skorzystania z ulgi meldunkowej. Tym samym, w odniesieniu do tej części przychodu na Zainteresowanym nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z kolei w odniesieniu do przychodu uzyskanego ze zbycia ww. mieszkania w części odpowiadającej nabyciu w drodze spadku w 2010 r., zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.), od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl przytoczonego przepisu art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Jak już wspomniano wcześniej, z uwagi na to, iż umowa dożywocia nie określa kwotowo ceny, za jaką nieruchomość jest zbywana, przychód dożywotnika określa się w oparciu o wartość rynkową zbywanej nieruchomości.

Stosownie natomiast do 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość ww. nakładów, stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż przychód uzyskany przez Wnioskodawcę z przedmiotowego zbycia (przed upływem pięciu lat licząc, od końca roku podatkowego w którym nastąpiło nabycie) mieszkania, odpowiadający nabyciu w 2010 r., podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości 19% podstawy obliczenia tego podatku, na zasadach określonych w art. 30e ww. ustawy. W konsekwencji, w odniesieniu do tej części przychodu – określonej w oparciu o wartość rynkową zbywanego mieszkania – na Zainteresowanym będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, informuje się, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Końcowo, odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 640/10, który Jego zdaniem przemawia za słusznością stanowiska przedstawionego we wniosku, należy wskazać, iż nie może on wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, iż zdaniem tut. Organu podatkowego, teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu. Orzeczenie to zapadło w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Co więcej, stanowiska sądów administracyjnych są w kwestii będącej przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej niejednolite. Istnieją bowiem wyroki potwierdzające stanowisko tut. Organu prezentowane w przedmiotowej sprawie, np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 825/09.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.