INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2011r. (data wpływu 25 marca 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy wystawiona przez nabywcę wierzytelności faktura VAT stanowi podstawę do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z tej faktury, oraz czy momentem powstania prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionej przez nabywcę wierzytelności faktury VAT jest moment otrzymania tej faktury – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2011 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy wystawiona w związku z opisanymi czynnościami przez nabywcę wierzytelności faktura VAT stanowi dla Wnioskodawcy podstawę do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z tej faktury, oraz czy momentem powstania u Wnioskodawcy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionej w związku z opisanymi czynnościami przez nabywcę wierzytelności faktury VAT jest moment otrzymania tej faktury.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca będący podatnikiem podatku od towarów i usług zamierza zbyć posiadaną wierzytelność innemu podatnikowi podatku od towarów i usług. Wnioskodawca stwierdził, iż nabędzie wierzytelność od innego podmiotu wyłącznie celem jej odsprzedaży i nie ma zamiaru bezpośredniego egzekwowania wierzytelności. Cena nabycia ma być niższa od wartości nominalnej wierzytelności. Po nabyciu (cesji) wierzytelności nabywca zamierza wyłącznie wyegzekwować wierzytelność od dłużnika, nabywca nie ma zamiaru dalszej odsprzedaży wierzytelności. Ponadto Wnioskodawca stwierdził, iż z chwilą zawarcia umowy cesji nabywca wierzytelności nabywa wszelkie prawa związane z tą wierzytelnością, w związku z powyższym nabywca wierzytelności zamierza wystawić na rzecz Wnioskodawcy fakturę VAT, w której podstawą opodatkowania będzie różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a ceną sprzedaży pomniejszona o należny podatek.

Wnioskodawca wskazał, iż nabywca wierzytelności wystawi fakturę w terminie nie dłuższym niż siedem dni od dnia zawarcia umowy cesji wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy wystawiona w związku z opisanymi wyżej czynnościami przez nabywcę wierzytelności faktura VAT stanowi dla Wnioskodawcy podstawę do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z tej faktury...,
2. Czy momentem powstania u Wnioskodawcy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionej w związku z opisanymi wyżej czynnościami przez nabywcę wierzytelności faktury VAT jest moment otrzymania tej faktury...
   
   

1. Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z opisanymi wyżej czynnościami wystawiona przez nabywcę wierzytelności faktura VAT może stanowić dla Wnioskodawcy podstawę do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z tej faktury. Opisana wyżej czynność nabycia wierzytelności celem jej wyegzekwowania nie korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług ze względu na brzmienie art. 43 ust. 15 tejże ustawy. Nabywca wierzytelności jest w związku z ww. czynnościami usługodawcą zobowiązanym do wystawienia faktury VAT. Podstawą opodatkowania jest zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy obrót rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o wartość podatku. Wnioskodawca stwierdził, iż w jego sytuacji kwota należna z tytułu sprzedaży oznacza różnicę pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną jej zbycia. W tej sytuacji wystawiona przez nabywcę wierzytelności faktura VAT jest prawidłowa, a co za tym idzie mogąca stanowić podstawę do obniżenia podatku należnego.

2. W ocenie Wnioskodawcy nabywa on prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z opisanej wyżej faktury z chwilą jej otrzymania. Nabywca wierzytelności zamierza wystawić ww. fakturę w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy cesji. W związku z faktem, iż wszelkie prawa wynikające ze zbywanej wierzytelności przechodzą na wystawcę faktury z chwilą zawarcia umowy cesji również z chwilą zawarcia umowy cesji uznać należy za wykonaną świadczoną przez niego na rzecz Wnioskodawcy usługę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust.1 ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r.) są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku VAT. W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży.

Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-gospodarczych. W konsekwencji fakt zakupu wierzytelności w celu odsprzedaży lub wyegzekwowania lub dalszej odsprzedaży, należy zakwalifikować jako usługę na rzecz sprzedawcy wierzytelności. Sprzedawca taki jest w opisanej sytuacji usługobiorcą, on bowiem jest odbiorcą świadczenia ze strony nabywcy wierzytelności.

Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne jej wykorzystanie dla celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i ust. 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Ustawą z dnia 26 listopada 2010r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238 poz. 1578) wprowadzono obowiązujące od 1 stycznia 2011r. zmiany dotyczące podstawowej stawki podatku VAT. Zgodnie z art. 146a ww. ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013r.:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
   
   

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, w brzmieniu aktualnym od 1 stycznia 2011 r. wymienione zostały usługi podlegające zwolnieniu od podatku, w tym w punktach 7, 12 oraz od 37 do 41 – usługi związane z usługami ubezpieczeniowymi i finansowymi oraz usługami pośrednictwa do tych usług. Jednocześnie w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT ustawodawca zamieścił zastrzeżenie, iż zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 nie mają zastosowania m.in. do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U. L 145 z 13 czerwca 1977 r. ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcji, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347.1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m. in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz faktoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) – usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zamierza zbyć posiadaną wierzytelność, którą nabędzie od innego podmiotu wyłącznie celem jej odsprzedaży, nie ma zamiaru bezpośredniego egzekwowania wierzytelności. Po nabyciu(cesji) wierzytelności nabywca zamierza wyłącznie wyegzekwować wierzytelność od dłużnika, ponadto z chwilą zawarcia umowy cesji nabywca wierzytelności nabywa wszelkie prawa związane z tą wierzytelnością.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu stanu zdarzenia przyszłego tut. organ stwierdza, że realizowane na rzecz Wnioskodawcy czynności polegające na zakupie wierzytelności, powodują niewątpliwie „uwolnienie” Wnioskodawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowić będą czynności odzyskiwania długów wyłączone ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

W konsekwencji czynność nabycia od Wnioskodawcy wierzytelności jest świadczeniem usługi podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 86 ust. 1 ww. ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje jedynie podatnikom w związku z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zauważyć należy, iż zgodnie również z art. 86 ust. 10 pkt 1 ww. ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18. Stosownie do art. 86 ust. 11 ww. ustawy o VAT jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust.10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Reasumując zakup wierzytelności jako usługa polegająca na uwolnieniu od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia nie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT oraz z obniżonej stawki podatku VAT, lecz opodatkowana jest na podstawie art. 146a ww. ustawy nowelizującej VAT wg stawki 23% - zatem w przedmiotowej sprawie f-ra wystawiona przez nabywcę wierzytelności sprzedanej przez Wnioskodawcę z wykazanym podatkiem należnym VAT będzie stanowiła dla Wnioskodawcy podstawę do odliczenia podatku naliczonego w niej zawartego. Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z f-ry, którą wystawi nabywca wierzytelności w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma przedmiotową f-rę.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.