Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-989/12-4/TR
z 1 lutego 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 października 2012 r. (data wpływu: 26 października 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 stycznia 2013 r. (data wpływu: 24 stycznia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku oraz dotyczącej skutków podatkowych nabycia odziedziczonych oszczędności.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 15 stycznia 2013 r., nr ILPB2/436-286/12-2/TR, ILPB2/415-989/12-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 15 stycznia 2013 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 18 stycznia 2012 r.), zaś w dniu 24 stycznia 2013 r. (data nadania: 23 stycznia 2013 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek, wskazując jednocześnie, iż dotyczy on podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca nabył po swoim ojcu, zmarłym dnia 28 kwietnia 2012 r., na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 5 lipca 2012 r., na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza, spadek w 1/2 części; pozostałą 1/2 część nabyła macocha Zainteresowanego, będąca z Jego ojcem do czasu śmierci w związku małżeńskim i posiadająca spółdzielcze własnościowe prawo do połowy lokalu mieszkalnego, z którego pozostała 1/2 część jest składnikiem masy spadkowej.

W skład spadku po ojcu Wnioskodawcy, zgodnie z notarialnym protokołem dziedziczenia z dnia 5 lipca 2012 r., wchodzi udział wynoszący 1/2 część w nieruchomości, stanowiącej lokal mieszkalny o łącznej powierzchni wraz z piwnicą 49,30 mkw i nieruchomość w postaci działki nr 116/20, zabudowanej garażem murowanym w zabudowie szeregowej o powierzchni 27 mkw.

W rezultacie, przypadające Zainteresowanemu udziały to 1/4 część wspomnianego wyżej lokalu mieszkalnego i 1/2 część wyżej wymienionej działki z garażem.

Udziały te zostały ujęte w deklaracji SD-Z2 złożonej wraz z wnioskiem o wydanie zaświadczenia do naczelnika urzędu skarbowego. W części „F” tejże deklaracji Wnioskodawca podał dane lokalu mieszkalnego wraz ze swoim udziałem, tj. 1/4 i wartość rynkową części udziału przypadającą na Niego, tj. 85 000,00 zł, oraz dane wcześniej wymienionej działki zabudowanej garażem wraz z Jego udziałem równym 1/2 części o wartości rynkowej tegoż udziału równym 15 000,00 zł, a także wartość środków pieniężnych na koncie zmarłego i udział Zainteresowanego w tych środkach wynoszący 1/2 część, co wyraża się następującymi kwotami: 5 000,00 zł i 2 500,00 zł. Wartość tej kwoty podała Zainteresowanemu Jego macocha, twierdząc, że dokładnie tyle jest na koncie jej zmarłego męża, a ojca Wnioskodawcy.

Po sprawdzeniu konta zmarłego ojca Wnioskodawcy w banku okazało się, ze kwoty na dzień śmierci spadkodawcy wynoszą odpowiednio 5 035,93 zł i połowa tej kwoty, czyli Jego część – 2 517,97zł, a o zaistniałej sytuacji Zainteresowany poinformował naczelnika urzędu skarbowego. Jak wskazał Wnioskodawca, z informacji jaką uzyskał od pracownika tegoż urzędu, w tym przypadku nie było konieczne złożenie korekty deklaracji.

Na podstawie zaświadczenia wydanego z upoważnienia naczelnika urzędu skarbowego dnia 11 lipca 2012 r., informującego o uregulowaniu podatku od spadków i darowizn, wynika, że nabycie spadku po zmarłym ojcu przez Wnioskodawcę jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zaświadczenie to jest dołączone do aktu działu spadku w kancelarii notarialnej, o czym jest mowa w punkcie III podpunkt 3.

Na mocy aktu notarialnego z dnia 4 września 2012 r. przeprowadzono podział nabytej masy spadkowej w ten sposób, że macocha Zainteresowanego otrzymała na swoją wyłączną własność udział wynoszący 1/2 część ww. lokalu mieszkalnego i ww. nieruchomość zabudowaną garażem oraz dokonała spłaty na rzecz Zainteresowanego w kwocie 100 000 zł. Kwota ta jest ekwiwalentem udziału Wnioskodawcy w wartościach tych nieruchomości po cenach rynkowych (w tej lokalizacji, aktualnym stanie i w tym czasie). Wartość rynkowa udziału wynoszącego 1/2 część w lokalu mieszkalnym nr 14 to 170 000,00 zł, zaś wartość nieruchomości stanowiącą zabudowaną garażem działkę to kwota 30 000,00 zł, w sumie 200 000,00 zł, z czego zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia i z aktem działu spadku Zainteresowany otrzymuje 1/2 część tej kwoty.

Dział spadku został opodatkowany i opłacony podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwota 100 000 zł otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku notarialnego działu spadku zniesienia współwłasności?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności środki pieniężne w kwocie 100 000 zł. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie mieszczą się w jednym z enumeratywnie wskazanych w art. 10 ust 1 updof źródeł przychodów, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Niniejsza sytuacja spowodowała, a poniekąd wymusiła, powstanie przejściowej współwłasności nieruchomości będących przedmiotem spadku Zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. Reasumując, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zważywszy na fakt, iż z lokalu mieszkalnego praktycznie i fizycznie nie da się wyodrębnić 1/4 części, a tym bardziej 1/2 części z garażu i jego dojazdu, spadkobiercy (Wnioskodawca wraz z macochą) ustalili sposób podziału spadku opisany w stanie faktycznym.

Dział spadku ze spłatą nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, ponieważ nie ma żadnego przyrostu majątkowego (podstawy opodatkowania) względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, tym bardziej, że nie brały udziału w dziale spadku osoby spoza grona spadkobierców, co dodatkowo utwierdza fakt, ze nie nastąpiło w tym przypadku odpłatne zbycie nieruchomości. Spłata dokonana na rzecz Zainteresowanego była ekwiwalentna do posiadanego przez Niego udziału w spadku (nie przekroczyła udziału spadkowego).

Zatem, na skutek działu spadku Wnioskodawca nie uzyskał żadnego przysporzenia (przyrostu) majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a co za tym idzie, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej przez Niego w wyniku działu spadku.

Reasumując, otrzymanie przeze Zainteresowanego w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z jednego z wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródeł przychodów. Istotne znaczenie ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego udziału spadkowego. W konsekwencji, nie będzie na Wnioskodawcy ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał rozstrzygnięcia organów podatkowych oraz sądu administracyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
4. działy specjalne produkcji rolnej;
5. (uchylony);
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy,
   – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
9. inne źródła.
   
   

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku dokonania działu spadku dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na mocy aktu notarialnego z dnia 4 września 2012 r. przeprowadzono podział nabytej masy spadkowej w ten sposób, że macocha Zainteresowanego otrzymała na swoją wyłączną własność udział wynoszący 1/2 część ww. lokalu mieszkalnego i ww. nieruchomość zabudowaną garażem oraz dokonała spłaty na rzecz Zainteresowanego w kwocie 100 000 zł. Kwota ta jest ekwiwalentem udziału Wnioskodawcy w wartościach tych nieruchomości po cenach rynkowych (w tej lokalizacji, aktualnym stanie i w tym czasie).

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Zainteresowanemu udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie, w odniesieniu do przywołanych przez Zainteresowanego rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy zdarzenia przyszłego.

Ponadto, informuje się, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.