INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością …, reprezentowanej przez doradcę podatkowego – Pana …, przedstawione we wniosku z dnia 13 października 2010 r. (data wpływu 18 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będący Spółką z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie produkcji instrumentów i przyrządów pomiarowych (wytwarzanie dyfraktometrów do badań strukturalnych związków białkowych i nieorganicznych, detektorów promieniowania opartych o technologię CCD, itp.).

Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej „Grupa …”). Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W celu utrzymania płynności finansowej po planowanej wypłacie dywidendy Spółka w dniu 5 października 2010 r. zawarła umowę pożyczki (w charakterze pożyczkobiorcy) na kwotę 5.500.000 dolarów amerykańskich („USD”) (dalej odpowiednio: „Pożyczka” lub „Umowa Pożyczki”) z inną spółką (dalej: „Pożyczkodawca”). Pożyczkodawca należy do Grupy …, nie jest jednak udziałowcem Spółki. Pożyczkodawca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej zarejestrowanym na potrzeby VAT w Holandii.

Umowa Pożyczki została poddana prawu holenderskiemu i została zawarta (podpisana) w Holandii.

W chwili zawarcia umowy pożyczki, pieniądze (kwota w dolarach amerykańskich) będące przedmiotem Umowy Pożyczki znajdowały się na rachunku bankowym Pożyczkodawcy prowadzonym w londyńskim oddziale banku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym opisana w stanie faktycznym wniosku Umowa Pożyczki nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana w stanie faktycznym wniosku Umowa Pożyczki nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Wynika to z następujących okoliczności:

1. Art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
   Umowa Pożyczki została poddana prawu holenderskiemu i została zawarta (podpisana) poza terytorium RP. Jednocześnie w momencie zawarcia Umowy Pożyczki środki pieniężne będące jej przedmiotem nie znajdowały się na polskim rachunku bankowym. Zatem nie zostały spełnione ustawowe przesłanki opodatkowania Umowy Pożyczki wymienione w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
   
2. Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
   Zawarcie Umowy Pożyczki nastąpiło w związku ze świadczeniem zwolnionych z podatku VAT usług pośrednictwa finansowego przez Pożyczkodawcę na rzecz Spółki (miejscem świadczenia tych usług będzie zgodnie z art. 28b Ustawy o podatku od towarów i usług terytorium Polski).
   Zatem Umowa Pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na uregulowanie zawarte w przepisie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem VAT bądź zwolniona z podatku VAT.

Uzasadnienie

Przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest uregulowany w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis ten zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu omawianym podatkiem, z którego wynika, ze jedną z takich czynności jest umowa pożyczki.

Jednocześnie art. 1 ust. 4 ww. ustawy przewiduje, że wymienione we wspomnianym powyżej katalogu czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu wyłącznie, gdy ich przedmiotem są:

(i) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

(ii) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca rzeczy lub praw majątkowych ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Uregulowanie zawarte w powyższych przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oznacza, że do opodatkowania danej czynności cywilnoprawnej analizowanym podatkiem nie wystarcza stwierdzenie samego faktu dokonania takiej czynności (np. zawarcia umowy pożyczki), ale niezbędne jest wykazanie, że przedmiotem takiej czynności cywilnoprawnej są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w przypadku, gdy nabywca rzeczy lub praw majątkowych ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jednocześnie czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Biorąc zatem pod uwagę treść art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że w przypadku gdy przedmiotem umowy pożyczki są pieniądze znajdujące się w momencie zawarcia umowy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (zgromadzone na zagranicznym rachunku bankowym pożyczkodawcy), do powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków:

• pożyczkobiorca powinien mieć miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej oraz
• umowa pożyczki powinna zostać zawarta w Rzeczypospolitej Polskiej.

W przeciwnym razie, tzn. w przypadku niespełnienia któregokolwiek z powyższych warunków (zawarcia umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadania przez pożyczkobiorcę miejsca zamieszkania lub siedziby za granicą) zawarta umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedstawione powyżej stanowisko w pełni odpowiada poglądom prezentowanym w doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwie sądów administracyjnych.

Na potwierdzenie powyższego stanowiska Zainteresowany powołuje się na:

• Z. Ofiarski, Komentarz do ustawy: o opłacie skarbowej, o podatku od czynności cywilnoprawnych, Warszawa 2003, wyd. II, komentarz do art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych),
• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 października 2008 r., sygn. i SA/Po 916/08,
• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 czerwca 2006 r., sygn. II FSK 819/05,
• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 listopada 2003 r., sygn. III SA 139/02.

Ponadto, Spółka pragnie podkreślić, że prezentowane w niniejszym wniosku twierdzenia oraz poglądy doktryny prawa podatkowego i sądów administracyjnych są w pełni akceptowane przez organy podatkowe w wydawanych przez nie tzw. wiążących interpretacjach prawa podatkowego. Zainteresowany przywołuje szereg interpretacji indywidualnych.

Na potwierdzenie Swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje się także na pismo Ministra Finansów z dnia 20 lipca 1995 r., sygn. PO 7/D-825-219/95, wydane jeszcze na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o opłacie skarbowej, w którym wyraźnie stwierdza się, iż w sytuacji „gdy przedmiotem umowy pożyczki są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku znajdujące się w chwili zawierania umowy poza granicami RP, wówczas umowa taka nie podlega opłacie skarbowej na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy o opłacie skarbowej.”

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż w pełni uzasadnione jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym Umowa Pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych gdyż:

1. Umowa Pożyczki została poddana prawu holenderskiemu,
2. Umowa Pożyczki została podpisana (zawarta) na terytorium Holandii.
3. w momencie zawarcia Umowy Pożyczki pieniądze (kwota w USD) będące przedmiotem Umowy Pożyczki nie będą znajdowały się na polskim rachunku bankowym.

Należy jednocześnie zauważyć, iż niezależnie od powyższej analizy oraz nawet gdyby Umowa Pożyczki została zawarta na terytorium Polski lub gdyby środki pieniężne będące przedmiotem Umowy Pożyczki znajdowały się w momencie jej zawarcia na polskim rachunku bankowym, w analizowanym przypadku zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych nie powstanie ze względu na wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 2 pkt 4 ww. ustawy przewiduje, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeśli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyjątkami nie mającymi zastosowania w przedmiotowej sprawie). Co istotne, na podstawie art. 1a pkt 7 ww. Ustawy określenie podatek od towarów i usług obejmuje nie tylko podatek od towarów i usług w rozumieniu Ustawy o VAT, ale także podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT.

Art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT stanowi, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Należy zauważyć, iż czynność polegająca na udzieleniu Pożyczki na rzecz Spółki przez Pożyczkodawcę będzie stanowić czynność podlegającą podatkowi VAT tj. świadczenie przez Pożyczkodawcę usług finansowych na rzecz Spółki.

W przedmiotowym przypadku na podstawie art. 28b ustawy o VAT miejsce świadczenia tych usług będzie znajdować się na terytorium Polski, a jednocześnie Spółka będzie podatnikiem VAT stosowanie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

W analizowanej sytuacji udzielenie przez Pożyczkodawcę Pożyczki Spółce należy zatem uznać na gruncie ustawy o VAT za import usług finansowych. Tego rodzaju usługi zostały sklasyfikowane w grupowaniu 65.22.10-00.00 PKWiU („usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym”) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (którą dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług stosuje się do końca 2010 r. - zgodnie z § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług).

Zatem usługi polegające na finansowaniu poprzez udzielenie pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zostały wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o VAT. w konsekwencji usługi te korzystają ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Należy podkreślić, iż stanowisko, zgodnie z którym udzielenie pożyczki polskiemu podatnikowi VAT przez spółkę z siedzibą w innym kraju UE stanowi na gruncie ustawy o VAT import usług finansowych, zwolnionych z VAT w Polsce jest prezentowane także przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach prawa podatkowego.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Zainteresowany powołuje się na:

• interpretację indywidualną z dnia 22 września 2008 r., sygn. ITPP1/443-544/08/MN,
• interpretację indywidualną z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. IPPP1-443-242/08-2/JF.

Tym samym zawarcie przez Spółkę Umowy Pożyczki z Pożyczkodawcą nie byłoby opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, albowiem w analizowanym przypadku zastosowanie znalazłoby wyłączenie od opodatkowania przewidziane w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. u. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. u. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne w tym umowy pożyczki podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 5 października 2010 r. Wnioskodawca (pożyczkobiorca) zawarł z inną spółką (pożyczkodawcą) umowę pożyczki. Umowa pożyczki została zawarta (podpisana) poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (w Holandii). w momencie podpisania umowy pożyczane środki pieniężne znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (na rachunku bankowym Pożyczkodawcy prowadzonym w londyńskim banku).

Reasumując, należy stwierdzić, iż umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z zapisem art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdowały się za granicą oraz czynność została dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Powyższe oznacza więc, iż bezprzedmiotowym jest rozpatrywanie omawianej czynności pod kątem stosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Jednocześnie tut. Organ informuje, iż powołane we wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, iż zdaniem organu podatkowego tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.