INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 20.06.2010 r. (data wpływu 23.09.2010 r., data wpływu do Biura KiP w Płocku - 17.12.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.09.2010 r. (data wpływu do Biura KIP w Płocku – 17.12.2010 r.) został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Po zmarłym krewnym (I grupa podatkowa) Wnioskodawca odziedziczył mieszkanie. W związku z zaistniałą sytuacją Zainteresowany zobowiązał się do przebywania (zamieszkiwania) w ww. mieszkaniu przez 5 najbliższych lat od 2006 r. – urząd skarbowy zastosował ulgę meldunkową. Tymczasem Wnioskodawca nie z własnej winy, lecz pracodawcy utracił zatrudnienie (orzeczenie sądu rejonowego). Przez rok miejscowy urząd pracy nie dał Zainteresowanemu pracy, wobec czego po upływie okresu zasiłkowego pozostał On bez środków do życia. Niemożność znalezienia pracy w miejscu swojego dotychczasowego zamieszkania skłoniły Wnioskodawcę do podjęcia decyzji o sprzedaży odziedziczonego mieszkania i przeprowadzce do większego miasta, gdzie o pracę jest łatwiej. W związku z powyższym Wnioskodawca dokonał sprzedaży ww. mieszkania. Po sprzedaży okazało się jednak, że ceny mieszkań w dużych miastach są dużo wyższe w związku z czym, z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży, Zainteresowany nie był w stanie zakupić mieszkania. W konsekwencji, posiadane pieniądze Wnioskodawca chce zdeponować na tzw. książeczce mieszkaniowej, aby zwiększyć ich wartość, co w przyszłości pozwoli Mu na zakup mieszkania.

Pismem z dnia 03.12.2010 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

- wskazanie miejsca zamieszkania Wnioskodawcy,

- uzupełnienie opisanego stanu faktycznego o podanie następujących informacji:

• podanie daty nabycia spadku (datę zgonu spadkodawcy),

• wskazanie daty odpłatnego zbycia nabytego w spadku mieszkania,

• w przypadku nabycia nowego lokalu mieszkalnego, czy też budynku mieszkalnego, w nowym miejscu zamieszkania, należy podać datę ich nabycia albo w przypadku uzyskania pozwolenia na budowę, należy wskazać datę uzyskania tego pozwolenia.
  
  

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

• zgon spadkodawcy nastąpił w dniu 14.07.2006 r.,

• zbycie mieszkania nastąpiło w dniu 15.06.2010 r.,

• Wnioskodawca wskazał, iż obecnie nie posiada miejsca zamieszkania.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu, dokonanej wskutek konieczności życiowej i wynikłej z niej zmiany miejsca zamieszkania – na cel mieszkaniowy (książeczkę mieszkaniową), daje prawo do zachowania ulgi, tj. niezapłacenia podatku spadkowego, gdyż obywatel nie z własnej winy, lecz Państwa, które wbrew swemu obowiązkowi (art. 65 ust. 5 Konstytucji RP) nie zapewnia Mu zatrudnienia, zmuszony jest do zmiany miejsca zamieszkania aby pracę otrzymać i przez to nie może spełnić warunku (zamieszkiwania przez okres 5 lat) ulgi podatkowej w spadku...

Zdaniem Wnioskodawcy

Ma On prawo do niezapłacenia podatku, tj. zachowania ulgi, gdyż nie może spełnić warunku zamieszkiwania w lokalu (stanowiącym masę spadkową) przez 5 lat nie z własnej winy, lecz Państwa, które pozwala na znaczny stopień bezrobocia. W rezultacie jest On zmuszony zmienić miejsce pobytu na takie, w którym znajdzie zatrudnienie. Poza tym Wnioskodawca uważa, że środki uzyskane ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania przeznaczy w ciągu 2 ustawowych lat na cel mieszkaniowy, tj. książeczkę mieszkaniową, na której gromadzi środki na zakup lokalu w nowym miejscu życia, a więc zgodnie z intencją ustawodawcy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Ponieważ nabycie ww. nieruchomości tytułem spadku nastąpiło przed 1 stycznia 2007 r. w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:

1. w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej dwa lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy,

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Według zapisu art. 16 ust. 2 ww. ustawy z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

1. są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:

1. od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

W myśl art. 16 ust. 7 omawianej ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - nie stanowi jednak podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Analiza treści powołanego przepisu wskazuje więc, że ustawodawca określił dwa warunki, które należy spełnić łącznie, aby podatnik, któremu przysługiwała omawiana ulga, nie utracił jej wskutek zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat.

W świetle przytoczonego wyżej art. 16 ust. 7 ustawy, podstawą uzasadniającą zbycie lokalu może być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powoduje konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania.

Konieczność w rozumieniu art. 16 tejże ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdy chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany.

Ustawodawca stwierdził, że jedynie „uzasadniona konieczność” zmiany warunków mieszkaniowych pozwala na zachowanie prawa do przewidzianej w art. 16 ust. 1 ulgi. Nie wystarcza zatem dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Stosując wykładnię językową, pojęcie „konieczność” oznacza nieodzowność, przymus lub, że coś jest nieuchronne, nie dające się uniknąć. Zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik.

Z koniecznością mamy do czynienia przykładowo, jeżeli warunki mieszkaniowe wymagają poprawy. Za konieczność można uznać stan zdrowia podatnika, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze darowizny, a także trudna sytuacja życiowa, rodzinna, która wymaga poprawy, zmiany.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytym w spadku mieszkaniu.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu nabytego w spadku (darowiźnie).

Analiza powyższego przepisu wskazuje na to, że ustawodawca dla zachowania ulgi wymaga jedynie, by nabycie nowego lokalu nastąpiło nie później, niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w czerwcu 2010 r. Wnioskodawca sprzedał mieszkanie, które nabył tytułem dziedziczenia w 2006 r. i w którym stosownie do postawień art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn zobowiązał się zamieszkiwać przez 5 lat. Przedmiotowa sprzedaż była podyktowana względami osobistymi - zmiana miejsca pracy. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze Zainteresowany zamierza zdeponować na książeczce mieszkaniowej i w przyszłości zakupić mieszkanie.

Mając na uwadze powyższe podkreślić należy, że omawiane zwolnienie (art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn) funkcjonuje w polskim systemie podatkowym - podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia – na zasadzie wyjątku od zasady powszechności opodatkowania (określonej w art. 84 Konstytucji RP). Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Z regulacji zawartej w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, bezpośrednio odnoszącej się do przedstawionej we wniosku sytuacji Wnioskodawcy wynika, iż w celu zachowania omawianej ulgi niezbędne jest łączne spełnienie obu wymienionych w tym przepisie warunków. Nie ulega wątpliwości, że w analizowanej sprawie Wnioskodawca spełnia pierwszy z wymienionych, w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, warunków, tj. że sprzedaż mieszkania podyktowana była koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych (praca w innej miejscowości). Natomiast, nie można tego stwierdzić odnosząc się do drugiego warunku zawartego w tym przepisie, w którym ustawodawca jednoznacznie określił przedział czasowy, w którym ma nastąpić jego spełnienie, tj. nabycie nowego budynku, lokalu mieszkalnego, czy też uzyskanie pozwolenia na budowę domu ma nastąpić nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Wskazać należy, że choć zdeponowanie uzyskanych ze sprzedaży środków pieniężnych na książeczce mieszkaniowej niewątpliwie spełnia cel mieszkaniowy, czyli zapewnienie Wnioskodawcy w przyszłości miejsca zamieszkania, to jednak nie w rozumieniu ww. art. 16 ust 7 ustawy.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, iż część opłaty w wysokości 10 zł dokonana w dniu 20.09.2010 r. będzie zwrócona na adres Wnioskodawcy do korespondencji zgodnie z dyspozycją zawartą w cz. E poz. 52 pkt 3 wniosku ORD-IN, stosownie do treści art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.