INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lipca 2010r. (data złożenia 16 lipca 2010r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 października 2010r. (data wpływu 6 października 2010r.), pismem z dnia 5 października 2010r. (data wpływu 7 października 2010r.) oraz pismami z dnia 20 i 25 października 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymania odszkodowania za przejęcie z mocy prawa przez Skarb Państwa nieruchomości, momentu powstania obowiązku podatkowego oraz wystawienia faktury z tego tytułu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lipca 2010r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymania odszkodowania za przejęcie z mocy prawa przez Skarb Państwa nieruchomości, momentu powstania obowiązku podatkowego oraz wystawienia faktury z tego tytułu.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 października 2010r. (data wpływu 6 października 2010r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 23 września 2010r. znak: IBPP1/443-665/10/BM, pismem z dnia 5 października 2010r. (data wpływu 7 października 2010r.) oraz pismami z dnia 20 i 25 października 2010r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również jako "Spółka") – będący od 3 września 1996r. czynnym podatnikiem VAT z tytułu świadczenia usług wynajmu nieruchomości - jest właścicielem gruntu (działki 726/3 oraz 727/3), na którym na podstawie decyzji Wojewody ustalono lokalizację drogi krajowej dla inwestycji na terenie miasta - Rozbudowa Skrzyżowania. Inwestorem i zarazem składającym wniosek o ustalenie lokalizacji drogi dla ww. inwestycji jest Prezydent Miasta. Decyzja ma nadany rygor natychmiastowej wykonalności, uprawnia inwestora do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez właściwego zarządcę drogi.

Na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych grunt będący własnością Spółki z mocy prawa stał się własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu drogi krajowej staje się ostateczna, za odszkodowaniem ustalonym w odrębnej decyzji administracyjnej. Przejęcie gruntu nastąpiło w dniu 5 czerwca 2009r. tj. w dniu w którym Minister Infrastruktury wydał decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną ww. decyzję Wojewody. Spółka nie podejmowała żadnych działań przekazujących przedmiotową działkę. Nie doszło do sporządzenia protokołu odbioru, nie było wydania w posiadanie z udziałem przedstawicieli Spółki. Urząd przejął działkę wyłącznie na podstawie własnych, jednostronnych decyzji. Z obserwacji Wnioskodawcy wynika, iż przekazanie działki wykonawcy robót przez Z. nastąpiło w marcu 2010r.

W chwili otrzymania decyzji o wywłaszczeniu (stan ten nie uległ zmianie do marca 2010), na działce znajdowała się drewniana szopa o powierzchni około 20 m². Działka była częściowo ogrodzona oraz częściowo utwardzona żwirem i asfaltem. Wszystkie te naniesienia zostały dokonane przez poprzednich właścicieli. Spółka nie poniosła wydatków na ulepszenie przekraczających 30% wartości działki. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta przedmiotowe działki znajdują się na terenie miejskiego centrum wielofunkcyjnego „B." - symbol UC. Działka nie posiadała planu zagospodarowania ani nie została dla niej wydana decyzja WZ. Na przedmiotowej nieruchomości Spółka nie prowadziła działalności rolniczej, wynajmowała miejsce pod tablice reklamową, otrzymany czynsz był opodatkowany podatkiem VAT. Spółka nie dokonywała żadnego uatrakcyjnienia nieruchomości. W momencie nabycia nieruchomości Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Obecnie toczy się postępowanie dotyczące kwoty odszkodowania.

Na rozprawie administracyjnej, która miała miejsce w dniu 10 marca 2010r., w sprawie ustalenia odszkodowania za ww. działki 726/3 oraz 727/3 obr. 41, jedn. ewid. K. stanowiące przed przejęciem na rzecz Skarbu Państwa własność Wnioskodawcy, przedstawiono proponowaną wartość odszkodowania będącą wartością rynkową nieruchomości określoną na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Wywłaszczający nie wskazał czy wartość ta uwzględnia VAT, czy należy go doliczyć do przedstawionej wartości. Do chwili obecnej Spółka nie otrzymała decyzji określającej wysokość odszkodowania. Nie wystawiono także faktury dokumentującej wywłaszczenie. Zarząd Spółki nie podjął jeszcze decyzji o przeznaczeniu środków pochodzących z odszkodowania. Na chwilę obecną Spółka nie planuje sprzedaży posiadanych nieruchomości. Ostatnia sprzedaż nieruchomości miała miejsce w 2003r. Zasadnicza działalność Spółki polega jednak na czerpaniu korzyści z wynajmu, a nie na handlu nieruchomościami.

Przedmiotowa nieruchomość została zakupiona w dniu 23 lipca 2004r. od osoby fizycznej, nie będącej podatnikiem podatku od towarów i usług, w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wynajmem (podstawowa działalność Spółki to wynajem nieruchomości) i wprowadzona do ewidencji w pozycji „grunty".

Działka 726/3 jest w części drogą, pozostała jej część jest ogrodzona i utwardzona żwirem. W myśl Prawa Budowlanego ogrodzenie i fragment o nawierzchni asfaltowej były budowlą. Zdaniem Wnioskodawcy drewnianej szopy, utwardzenia i ogrodzenia siatkowego brak jest w PKOB, zaś droga stanowi drogę dojazdową do II części posesji. Działka 727/3 stanowi teren zielony. Wszystkie ww. obiekty istniały już w momencie zakupu nieruchomości przez Wnioskodawcę, znajdują się na działce 726/3 i oprócz części utwardzonej żwirem i asfaltem nie są związane trwale z gruntem. Spółka prowadziła działalność polegającą na wynajmie miejsca pod tablicę reklamową. Wynajem miejsca trwał do czerwca 2009r. Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku o wydanie interpretacji, będzie jedynym wynagrodzeniem należnym Wnioskodawcy z tytułu wywłaszczenia. Decyzja Ministra Infrastruktury o lokalizacji drogi krajowej uprawomocniła się w dniu 5 czerwca 2009r. Decyzja o odszkodowaniu nie została jeszcze wydana.

Wnioskodawca wskazał ponadto, że zakupił przedmiotową nieruchomość w takim stanie jaki był opisany we wniosku i nie ponosił żadnych wydatków finansowych na ulepszenie nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przejęcie gruntu przez Skarb Państwa za odszkodowaniem wg wartości rynkowej objęte jest zakresem ustawy o VAT...
2. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 będzie pozytywna to czy przedmiotowa czynność korzystać będzie ze zwolnienia z podatku VAT...
3. Jeśli przejęcie gruntu za odszkodowaniem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie korzysta ze zwolnienia, to w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy w przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym, i w związku z tym, w którym momencie należy wystawić fakturę...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. dalej jako „ustawa o VAT”) przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. Zgodnie z tą definicją, pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowanie niniejszej „transakcji" mogłoby mieć miejsce jedynie wtedy, gdy czynność została wykonana przez podatnika VAT, w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (por. np J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2010 Wyd. Unimex). Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponieważ w przedmiotowym stanie faktycznym brak jest w ogóle jakiejkolwiek aktywności ze strony Spółki jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą nie można mówić o występowaniu jej w roli podatnika i związku takiej „czynności" z prowadzoną działalnością gospodarczą. Sama czynność wywłaszczenia dokonuje się niejako obok podatnika -dotychczasowego właściciela. Aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest by czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Ponadto w przedmiotowym stanie faktycznym przejęcie gruntu na własność Skarbu Państwa dokonane zostało w oparciu o decyzję Wojewody o lokalizacji dróg, wydaną w oparciu o ustawę z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Grunty nie zostały zatem przekazane w ramach swojego wyboru, czy też w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę, lecz w wykonaniu ustawy. Takie działanie w niniejszym przypadku było nakazane przez ustawę, a kwota odszkodowania została ustalona przez rzeczoznawcę. Wnioskodawca nie ma możliwości negocjowania „ceny" jak w warunkach sprzedaży rynkowej. Z kolei inwestor realizował zadania, do których wykonania został powołany jako organ publiczny. Zdaniem Podatnika w przedmiotowym stanie faktycznym w ogóle nie zachodzą przesłanki do objęcia wskazanego przejęcia na własność przez Skarb Państwa zakresem ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy dot. pytania nr 2:

W przypadku uznania przez organ wydający interpretację, iż przedmiotowa czynność będzie objęta zakresem podatku VAT, zdaniem Wnioskodawcy będzie ona kwalifikowała się do skorzystania ze zwolnień przewidzianych w ustawie o VAT. Zgodnie z art. 43 ust 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. W pierwszej kolejności wskazać należy, że na gruncie ustawy o VAT brak jest definicji legalnej terenów budowlanych oraz terenów przeznaczonych pod zabudowę, w związku z czym konieczne staje się odwołanie do regulacji ustawy z dnia 27 marca 2003r. (Dz. U. Nr 80, poz. 717) o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z jednolitą linią interpretacyjną organów podatkowych oraz sądów administracyjnych decydujące znaczenie dla określenia, czy teren będący przedmiotem dostawy jest gruntem budowlanym lub przeznaczonym pod zabudowę, ma obowiązujący dla tej nieruchomości plan zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku - decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (wyrok NSA z dnia 5 listopada 2009r., I FSK 956/08). W przedmiotowym przypadku brak jest zarówno planu jak i ww. decyzji, samo zaś studium nie stanowi prawa miejscowego, nie wywiera ono wpływu na sytuację prawną obywateli oraz innych podmiotów prawa (T. Bąkowski, Komentarz do art. 9 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.03.80.717), T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz 2004.). Studium ma charakter bardziej ogólny w stosunku do planu zagospodarowania przestrzennego, i choć plan jest opracowywany na podstawie postanowień studium, to jego ostateczna treść może odbiegać od postanowień studium.

Oznacza to zatem, że studium nie przesądza o przeznaczeniu gruntów w sposób ostateczny i wiążący dla podmiotów trzecich będących właścicielami nieruchomości gruntowych objętych jego zakresem (podobnie S. Brzeszczyńska, która zauważa, że „studium nie ustala przeznaczenia terenu, a jest to jedynie instrument planowania" Nieruchomości C. H. Beck 2009 Nr 10). Ponadto postanowienia studium nie kształtują sposobu wykonywania prawa własności objętych nim nieruchomości. Studium stanowi jeden z etapów poprzedzających uchwalenie planu i nie może tym samym być podstawą do wydawania decyzji, w szczególności o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (Wyrok NSA z dnia 21 listopada 2000r., II SA 2437/99; odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury z dnia 14 kwietnia 2009r. na zapytanie nr 3474). Z tych względów, pomimo że studium wiąże radę gminy przy uchwalaniu miejscowego planu, to nie można uznać, że jego założenia są wiążące przy ocenie, czy mamy do czynienia z terenem przeznaczonym pod zabudowę. W takiej sytuacji, jeżeli w odniesieniu do danego gruntu nie zostałaby wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu i nie ma uchwalonego planu zagospodarowania to należy podnosić, że takie (niezabudowane) grunty stanowią tereny inne niż budowlane lub przeznaczone pod zabudowę, a w konsekwencji, że ich dostawa korzysta ze zwolnienia. Wnioskująca Spółka uważa, że przejęcie przez Skarb Państwa terenu niezabudowanego z przeznaczeniem pod drogę krajową korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy. Stanowisko takie uzasadnia się tym, że w konkretnym przypadku przedmiotem dostawy jest teren (niezabudowany) przeznaczony jedynie przez wywłaszczającego pod budowę drogi, a nie droga w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. 2006, nr 156, poz. 1118 ze zm.) stanowiącym, że budowlą jest każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury jak: lotniska, drogi, linie kolejowe.

Niezależnie od wskazanego powyżej zwolnienia przedmiotowego Spółka uważa, że czynność wywłaszczenia niezabudowanej działki za odszkodowaniem korzysta ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2009r. Nr 224, poz. 1799).

Zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. Nr 142, poz. 1591) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które w szczególności obejmują sprawy: gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Budowa drogi jest bez wątpienia zadaniem własnym Gminy, która jest inicjatorem całej procedury wywłaszczeniowej (inwestor) i jednocześnie wnioskującym o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi dla przedmiotowej inwestycji. Wskazany wyżej przepis stanowi, że przedmiotem zwolnienia są czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W niniejszej sprawie Gmina nabyła teren nie na podstawie umowy, lecz decyzji a dostawa jest czynnością wykonywaną w związku z realizacją zadań własnych Gminy (jakim jest budowa drogi). W tej sytuacji zdaniem Wnioskodawcy czynność podlega zwolnieniu podmiotowemu także na podstawie wskazanego przepisu szczególnego.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3:

Zgodnie z zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jednocześnie w ust. 4 powołanego przepisu zaznaczono, że w przypadku, gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części wydzielone liniami rozgraniczającymi teren planowanej inwestycji, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych, z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Z powyższych przepisów wynika, że procedura wywłaszczenia biegnie niejako dwutorowo i oparta jest na dwóch decyzjach wojewody. Z jednej bowiem strony wydaje się decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi dla inwestycji z drugiej w terminie do 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna organ przyznaje wywłaszczonemu odpowiednie odszkodowanie w drodze odrębnej decyzji wydawanej na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy ww. ustawy. Wypłata odszkodowania następuje, gdy decyzja ustalająca jego wysokość uzyska walor ostateczności. Postępowania te prowadzone są odrębnie i nierównolegle. Z uwagi na powyższe od momentu ustalenia lokalizacji dla inwestycji do chwili wydania decyzji określającej odszkodowanie zwykle upływa znaczny okres czasu.

Taka sytuacja ma właśnie miejsce w przedmiotowym stanie faktycznym. Decyzja o ustaleniu lokalizacji stała się ostateczna jeszcze w 2009r. (decyzja organu rozpatrującego odwołanie została wydana 5 czerwca 2009r.). Zatem zgodnie z dyspozycją cyt. powyżej art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w tej dacie z mocy prawa Skarb Państwa stał się właścicielem nieruchomości Spółki. Uznając zatem, że czynność ta jest opodatkowana podatkiem VAT (lub podlega zwolnieniu) i stanowi dostawę towaru podatnik powinien był wystawić fakturę w terminie 7 dni od dnia wydania towaru (zgodnie z dyspozycją § 9 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku VAT Dz. U. z 2008r. Nr 212, poz. 1337). Jednak wówczas Spółka nie była w stanie wiązać z tym zdarzeniem powstania obowiązku podatkowego. W tej dacie podatnik nie znał bowiem jeszcze wysokości odszkodowania jaka zostanie mu przyznana drugą decyzją (do chwili obecnej nie została wydana decyzja ustalająca wysokość odszkodowania). W związku z tym, realne wykonanie zobowiązania podatkowego będzie możliwe dopiero, z chwilą wydania przez Wojewodę decyzji stwierdzającej nabycie przez Skarb Państwa przedmiotowych nieruchomości oraz ustalającej wysokość odszkodowania. Dopiero po wydaniu obu tych decyzji przez Wojewodę Spółka spełniać będzie wszystkie przesłanki konieczne do ustalenia i odprowadzenia podatku od towarów i usług.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, w analizowanym przypadku obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów powinien powstać z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu licząc od dnia wydania nieruchomości. 7-dniowy termin na wystawienie faktury rozpocznie swój bieg w dniu uzyskania waloru ostateczności przez decyzję określającą Spółce wysokość odszkodowania.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w przedmiotowym stanie faktycznym powstanie dopiero po wydaniu ostatecznej decyzji przyznającej Spółce odszkodowanie i zaktualizuje się co do zasady w momencie wystawienia faktury. W sytuacji natomiast, gdy faktura nie zostałaby wystawiona w terminie 7 dni (od uzyskania waloru ostateczności przez drugą decyzję Wojewody), obowiązek podatkowy powstanie pomimo braku faktury w 7. dniu liczonym także od tej daty (podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 2 lutego 2009r., sygn. ILPP1/443-1062/08-2/BP).

Stanowisko podatnika co do objęcia przedmiotowej czynności zwolnieniami w podatku VAT: Niezależnie od zwolnień wymienionych w przedmiotowym wniosku o interpretacje Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przedmiotowa dostawa gruntu (w części dot. działki nr 726/3) wraz ze znajdującymi się na niej budowlami (droga trwale z gruntem związana) będzie mogła skorzystać także ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, bowiem ma ona miejsce w okresie dłuższym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia, do którego w analizowanej sprawie doszło najpóźniej w momencie nabycia nieruchomości przez Wnioskodawcę tj. w 2004r. Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. W myśl art. 29. ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Ponadto stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Opierając się na powyższej definicji należy przyjąć, iż z punktu widzenia pierwszego zasiedlenia, pierwszym nabywcą lub użytkownikiem budynku, budowli lub ich części będzie podmiot, który stanie się takim nabywcą lub użytkownikiem w następstwie czynności podlegającej opodatkowaniu. Powyższe regulacje stanowią, iż zwolnieniu z podatku VAT podlega dostawa budynków, budowli lub ich części, która nie odbywa się w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz dostawa następująca w okresie dłuższym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zauważyć należy, iż przedmiotowa dostawa nieruchomości (w części dot. działki nr 726/3) wraz ze znajdującymi się na niej budowlami (droga trwale połączona z gruntem) będzie mogła dodatkowo korzystać z ww. zwolnienia bowiem ma on miejsce w okresie dłuższym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia (najpóźniej bowiem do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu ustawy o VAT doszło w momencie nabycia nieruchomości przez Wnioskodawcę tj. w lipcu 2004r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług.

Głównym celem wprowadzenia takiej konstrukcji jest zagwarantowanie, aby każda transakcja, która nie mogłaby zostać uznana za dostawę towarów była opodatkowana jako świadczenie usług, za wyjątkiem tych transakcji, które zostały taksatywnie wyłączone lub zwolnione z opodatkowania.

Realizację powyższych fundamentalnych cech podatku od towarów i usług, o których mowa wyżej, gwarantują nie tylko przepisy określające zakres przedmiotowy podatku VAT, tj. cyt. wyżej art. 5, 7 i 8 ww. ustawy, lecz również przepisy regulujące zakres podmiotowy podatku od towarów i usług, czyli przepisy art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia „częstotliwości”, przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca będący od 3 września 1996r. czynnym podatnikiem VAT z tytułu świadczenia usług wynajmu nieruchomości jest właścicielem gruntu (działki 726/3 oraz 727/3). Przedmiotowa nieruchomość została zakupiona od osoby fizycznej w dniu 23 lipca 2004r. w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wynajmem i wprowadzona do ewidencji w pozycji „grunty".

Spółka na przedmiotowej nieruchomości prowadziła działalność polegającą na wynajmie miejsca pod tablicę reklamową. Wynajem miejsca trwał do czerwca 2009r. Otrzymany czynsz był opodatkowany podatkiem VAT.

Zatem z uwagi na fakt, że działki zostały nabyte na potrzeby prowadzonej działalności związanej z wynajmem nieruchomości i były one składnikiem przedsiębiorstwa Wnioskodawcy a Wnioskodawca przedmiotowe działki wykorzystywał w sposób ciągły dla celów zarobkowych (najem miejsca pod tablicę reklamową) należy uznać, że Wnioskodawca w przedmiotowej sprawie działa jako podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Z wniosku wynika, że na ww. gruncie (działki 726/3 oraz 727/3) na podstawie decyzji Wojewody ustalono lokalizację drogi krajowej dla inwestycji na terenie miasta - Rozbudowa Skrzyżowania. Przejęcie gruntu nastąpiło w dniu 5 czerwca 2009r. tj. w dniu w którym Minister Infrastruktury wydał decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną ww. decyzję Wojewody. Decyzja Ministra Infrastruktury o lokalizacji drogi krajowej uprawomocniła się w dniu 5 czerwca 2009r. Decyzja o odszkodowaniu nie została jeszcze wydana.

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na cele budowy lub poszerzenia dróg w roli organu władzy publicznej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej występuje organ dokonujący wywłaszczenia. Organem tym może być wojewoda lub starosta (na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami – t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 ze zm. i ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych – t.j. Dz. U. z 2008r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) dokonujący wywłaszczenia w imieniu Skarbu Państwa.

Tak więc w przedmiotowej sytuacji, opodatkowaniu podlega przeniesienie własności nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy). Odszkodowanie to pełni funkcję wynagrodzenia z tytułu dostawy towaru, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Odnosząc zatem przedstawione zdarzenie przyszłe do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że przeniesienie z mocy prawa własności działek w zamian za odszkodowanie przez podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT stanowi odpłatną dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy wskazane we wniosku do pyt. nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

2.

Biorąc pod uwagę, że opisana w złożonym wniosku transakcja dostawy przedmiotowej nieruchomości dokonana w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem spełnia definicję dostawy towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT istotne jest ustalenie właściwej stawki podatku VAT lub ewentualnie zwolnienia z opodatkowania dla tej transakcji.

W myśl art. 41 ust. 1 ww. ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z cytowanych powyżej przepisów wynika, ze opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących na przykład gruntami rolnymi czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione z podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 29 ust. 5 ustawy o VAT – w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
   
   

Stosownie do art. 2 pkt 14 ww. ustawy przez pierwsze zasiedlenie rozumieć należy oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części podlega opodatkowaniu gdy następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub w okresie krótszym niż 2 lata od jego pierwszego zasiedlenia.

Ponadto w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
   
   

Jak stanowi przepis art. 43 ust. 7a ustawy o VAT, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, iż jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wówczas należy poddać badaniu zaistnienie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a.

Należy podkreślić, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
   
   

W myśl art. 43 ust. 11 ustawy o VAT oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1. imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2. planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
3. adres budynku, budowli lub ich części.
   
   

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem gruntu (działki 726/3 oraz 727/3), na którym na podstawie decyzji Wojewody ustalono lokalizację drogi krajowej dla inwestycji na terenie miasta - Rozbudowa Skrzyżowania. Przedmiotowa nieruchomość została zakupiona w dniu 23 lipca 2004r. od osoby fizycznej, nie będącej podatnikiem podatku od towarów i usług. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przedmiotowe działki znajdują się na terenie miejskiego centrum wielofunkcyjnego „B." - symbol UC. Działka nie posiadała planu zagospodarowania ani nie została dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy. W chwili otrzymania decyzji o wywłaszczeniu (stan ten nie uległ zmianie do marca 2010) na działce znajdowała się drewniana szopa o powierzchni około 20 m2. Działka była częściowo ogrodzona oraz częściowo utwardzona żwirem i asfaltem. Wszystkie te naniesienia zostały dokonane przez poprzednich właścicieli. Spółka nie poniosła wydatków na ulepszenie przekraczających 30% wartości działki. Wnioskodawca zakupił przedmiotową nieruchomość w takim stanie jaki był opisany we wniosku i nie ponosił żadnych wydatków finansowych na ulepszenie nieruchomości.

Działka 726/3 jest w części drogą, pozostała jej część jest ogrodzona i utwardzona żwirem. W myśl Prawa Budowlanego ogrodzenie i fragment o nawierzchni asfaltowej były budowlą. Zdaniem Wnioskodawcy drewnianej szopy, utwardzenia i ogrodzenia siatkowego brak jest w PKOB, zaś droga stanowi drogę dojazdową do drugiej części posesji. Działka 727/3 stanowi teren zielony. Wszystkie ww. obiekty istniały już w momencie zakupu nieruchomości przez Wnioskodawcę, znajdują się na działce 726/3 i oprócz części utwardzonej żwirem i asfaltem nie są związane trwale z gruntem.

Należy zaznaczyć, iż zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999r. (Dz. U. Nr 112 poz. 1316 ze zm.) przez obiekt budowlany rozumie się konstrukcję połączoną z gruntem w sposób trwały, wykonany z materiałów budowlanych i elementów składowych będący wynikiem prac budowlanych. Budynki natomiast to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych, przystosowane do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.

W myśl art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o:

1. obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć:
   1. budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
   2. budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
   3. obiekt małej architektury;
2. budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
   
   

Natomiast zgodnie z art. 3 pkt 3 ww. ustawy pod pojęciem budowli należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Zgodnie z art. 3 pkt 3a ww. ustawy przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Zatem jeśli dana budowla w rozumieniu Prawa budowlanego nie została sklasyfikowana w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych jako budynek, mieści się w sekcji „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej”.

W PKOB obiekty budowlane grupowane są w dwóch sekcjach: „Budynki” i „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej”. Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w PKOB obiektami inżynierii lądowej i wodnej są wszystkie obiekty budowlane nie klasyfikowane jako budynki, tj.: drogi kołowe, drogi kolejowe, mosty, autostrady, drogi lotniskowe, zapory wodne, itp.

W sekcji „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej” można wyróżnić klasę 2112 - ulice i drogi pozostałe, do której zalicza się: Drogi na obszarach miejskich i zamiejskich, w tym: skrzyżowania, węzły komunikacyjne i parkingi, np.: drogi, ulice, aleje, ronda, drogi gruntowe, drogi boczne, drogi dojazdowe, drogi wiejskie i leśne, ścieżki dla pieszych, ścieżki rowerowe, ścieżki do jazdy konnej, drogi i strefy dla pieszych, wraz z instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji, nasypami, rowami, słupkami bezpieczeństwa, przepustami pod drogami i urządzeniami odwadniającymi drogi.

W świetle powyższego, opisana we wniosku utwardzona żwirem i asfaltem nawierzchnia (droga), stanowiąca drogę dojazdową do drugiej części posesji, stanowić będzie budowlę trwale z gruntem związaną w rozumieniu wyżej cyt. ustawy Prawo budowlane oraz rozporządzenia w sprawie PKOB.

Należy zauważyć, że Wnioskodawca stanął na stanowisku, iż przedmiotowa dostawa gruntu (w części dot. działki nr 726/3) wraz ze znajdującymi się na niej budowlami (droga trwale z gruntem związana) będzie mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, bowiem ma ona miejsce w okresie dłuższym niż 2 lata od pierwszego zasiedlenia, do którego w analizowanej sprawie doszło najpóźniej w momencie nabycia nieruchomości przez Wnioskodawcę tj. w 2004r.

Powyższe stanowisko jest prawidłowe w zakresie uznania, że dostawa utwardzonej żwirem i asfaltem nawierzchni (drogi) dokonana w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tut. organ zwraca jednakże uwagę na inną podstawę prawną zwolnienia niż wskazana przez Wnioskodawcę.

W przedmiotowej sprawie należy bowiem zaznaczyć, iż do chwili obecnej w ogóle nie nastąpiło jeszcze pierwsze zasiedlenie przedmiotowej budowli w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego, przedmiotowa nieruchomość została zakupiona w dniu 23 lipca 2004r. od osoby fizycznej, nie będącej podatnikiem podatku od towarów i usług (czynność niepodlegająca przepisom ustawy o podatku od towarów i usług) i do chwili obecnej wykorzystywana była w celu prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej. Budowla nie była też ulepszana (Spółka nie ponosiła żadnych wydatków finansowych na ulepszenie nieruchomości).

Jak wynika z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu (…), zaś w przedmiotowej sytuacji taka czynność do chwili obecnej jeszcze nie nastąpiła.

Zatem pierwszą czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie dostawa utwardzonej żwirem i asfaltem nawierzchni (drogi) dokonana w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem, co nie pozwala na zastosowanie zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie cytowanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, gdyż dostawa ta będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia.

W takim jednak przypadku należy wziąć pod uwagę treść przywołanego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
   
   

Jak wynika ze złożonego wniosku, przedmiotowa nieruchomość spełnia oba wymienione w powyższym przepisie warunki, gdyż w stosunku do tego obiektu nie przysługiwało nabywcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz nie ponosił on wydatków na jego ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wobec powyższego, dostawa utwardzonej żwirem i asfaltem nawierzchni (drogi) dokonana w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem, jest zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Należy również podkreślić, że zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowana jest dostawa budynków, budowli lub ich części na nim posadowionych.

Oznacza to, że w sytuacji, gdy dostawa budynków, budowli lub ich części jest opodatkowana, to również dostawa gruntu, z którym te obiekty są trwale związane, jest opodatkowana, jeśli natomiast dostawa budynków, budowli lub ich części jest zwolniona z opodatkowania, to zwolnieniem objęta jest również dostawa gruntu, z którym te obiekty są trwale związane.

W związku z powyższym ze zwolnienia od podatku korzystać będzie również grunt (działka nr 726/3), na którym znajduje się droga.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż przedmiotowa dostawa gruntu (w części dot. działki nr 726/3) wraz ze znajdującymi się na niej budowlami (droga trwale z gruntem związana) będzie mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika ponadto, że Wnioskodawca jest właścicielem działki nr 727/3 będącej przedmiotem transakcji dostawy nieruchomości dokonanej w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem. Działka ta stanowi teren zielony.

Jak już wskazano w niniejszej interpretacji, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega dostawa gruntów niezabudowanych a będących gruntami budowlanymi lub przeznaczonymi pod zabudowę, zwolnieniem natomiast objęte są grunty przeznaczone na cele inne niż budowlane np. grunty rolne.

Celem określenia czy dany grunt jest przeznaczony pod zabudowę należy się odwołać do przepisów zawartych w ustawie z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) regulującej zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
   
   

Zatem o charakterze danego gruntu winien rozstrzygać odpowiedni zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który jako dokument prawa miejscowego, decyduje o kwalifikacji gruntu.

W sytuacji, gdy dla danego terenu, nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego ani decyzja o warunkach zabudowy, jak ma to miejsce w opisie zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę, należy posłużyć się inną istniejącą na dzień zawarcia transakcji dokumentacją sporządzoną na podstawie ww. ustawy o planowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

W myśl art. 9 ust. 1 i ust. 4 ww. ustawy w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej „studium”. Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.

Z powyższych przepisów wynika, że dla określenia przeznaczenia danego terenu, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego decydujące znaczenie ma przeznaczenie terenu określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

W przedmiotowej sprawie nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, nie wydano też decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W świetle powyższego decydujące znaczenie mają więc ustalenia zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, z którego wynika, iż działka nr 727/3 znajduje się na terenie miejskiego centrum wielofunkcyjnego „B." - symbol UC. Symbolem UC oznaczono tereny komercyjne.

Dla potrzeb podatku od towarów i usług za teren niezabudowany należy uznać taki teren, na którym nie znajdują się budynki, budowle lub ich części, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. W sytuacji dostawy nieruchomości niezabudowanej, lecz przeznaczonej pod zabudowę należy taką transakcję opodatkować 22% stawką podatku VAT.

Skoro więc przedmiotowa działka nr 727/3 znajduje się na terenach miejskiego centrum wielofunkcyjnego oznaczonych symbolem UC (tereny komercyjne), to jej podstawowym przeznaczeniem jest budowa obiektów komercyjnych.

Zatem działka nr 727/3 będąca przedmiotem transakcji dostawy nieruchomości dokonanej w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem znajduje się na terenach przeznaczonych pod zabudowę.

W świetle powyższego dostawa działki nr 727/3 dokonanej w formie wywłaszczenia za odszkodowaniem, przeznaczonej pod zabudowę, o której mowa we wniosku nie korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podatku w wysokości 22%.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w tej kwestii należało uznać za nieprawidłowe.

3.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Powołane powyżej regulacje określają ogólne zasady dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednakże stosownie do art. 19 ust. 22 tej ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż wymienione w ust. 1-21 oraz w art. 20 i art. 21 terminy powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisy Wspólnoty Europejskiej.

Na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2010r. przepisu § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 ze zm.), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Tak więc dla sytuacji przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, od dnia 1 stycznia 2010r. – na mocy ustawowej delegacji zawartej w art. 19 ust. 22 ustawy o VAT – przewidziano szczególny moment powstania obowiązku podatkowego określony w § 3 ust. 3 powołanego powyżej rozporządzenia, zgodnie z którym obowiązek podatkowy w takiej sytuacji powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

W rozpatrywanej sprawie przejęcie gruntu nastąpiło w dniu 5 czerwca 2009r. tj. w dniu w którym Minister Infrastruktury wydał decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną decyzję Wojewody o lokalizacji drogi krajowej (w dniu 5 czerwca 2009r. nastąpiło uprawomocnienie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej obejmującej nieruchomość Wnioskodawcy). Obecnie toczy się postępowanie dotyczące kwoty odszkodowania, decyzji w tej sprawie jeszcze nie wydano.

W dniu uprawomocnienia się decyzji lokalizacyjnej Wojewody (tj. w dniu 5 czerwca 2009r.), odszkodowanie nie zostało przyznane, a jego wysokość nie była znana, w konsekwencji przejście prawa własności nieruchomości nie miało wówczas charakteru odpłatnego. Z treści wniosku wynika, iż do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie wydano decyzji ustalającej wysokość odszkodowania ani nie otrzymano odszkodowania. Na dzień złożenia zapytania nie jest więc znana jego wysokość ani termin zapłaty.

W świetle powyższego, w przedmiotowej sprawie dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT należy uznać za dokonaną z momentem uprawomocnienia się decyzji o wysokości odszkodowania, bowiem dopiero z chwilą przyznania odszkodowania i ustalenia jego ostatecznej wysokości czynność ta nabiera odpłatnego charakteru.

Ponieważ w przedmiotowej sprawie odszkodowanie za nieruchomość przejętą na mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa w drodze decyzji o odszkodowaniu nie zostało jeszcze ustalone, zatem zastosowanie w sprawie znajdzie powołany wyżej przepis § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009r. W celu prawidłowego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego należy przyjąć, że obowiązek podatkowy dla powyższej dostawy powstanie z chwilą otrzymania przez Wnioskodawcę całości lub części odszkodowania.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.) fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Odnosząc zatem przedstawione zdarzenie przyszłe do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że przeniesienie z mocy prawa własności działek w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jednakże zdarzeniem przesądzającym o uznaniu przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie za czynność mającą odpłatny charakter jest uprawomocnienie się decyzji o wysokości odszkodowania.

W związku z powyższym, na podstawie cytowanego wyżej § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. Wnioskodawca będzie obowiązany wystawić fakturę nie później niż 7 dnia od dnia uprawomocnienia się decyzji o ustaleniu wysokości odszkodowania.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, iż 7-dniowy termin na wystawienie faktury rozpocznie swój bieg w dniu uzyskania waloru ostateczności przez decyzję określającą Spółce wysokość odszkodowania, należało uznać za prawidłowe.

Oceniając jednakże stanowisko Wnioskodawcy całościowo, należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.