Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-1557/12/MM
z 4 marca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 03 grudnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania na podstawie tzw. ulgi meldunkowej przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania na podstawie tzw. ulgi meldunkowej przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lipca 1991 r. rodzice wnioskodawcy zakupili mieszkanie własnościowe na podstawie umowy kupna-sprzedaży od osoby prywatnej, w którym zamieszkiwali przez kolejne 16 lat. Dnia 25 kwietnia 2007 r. rodzice wnioskodawcy dokonali darowizny na rzecz wnioskodawcy ww. mieszkania.

Dnia 11 czerwca 2008 r. (14 miesięcy później) wnioskodawca sprzedał mieszkanie osobie fizycznej za kwotę 185.000 zł. Łączny okres zamieszkiwania przez wnioskodawcę w tym mieszkaniu wyniósł 17 lat, a zatem spełnił bezwzględnie wymogi tzw. ulgi meldunkowej. Niezwłocznie po transakcji, przed upływem wymaganych 14 dni, dnia 19 czerwca 2008 r. wnioskodawca dokonał wymeldowania (zaświadczenie o wymeldowaniu z pobytu stałego). W tym samym dniu dostarczył kserokopię zaświadczenia o wymeldowaniu do urzędu skarbowego informując jednocześnie o zamiarze skorzystania z ulgi podatkowej (meldunkowej). Informacja ta została złożona przez wnioskodawcę ustnie, co wobec braku stosownego formularza i niesprecyzowania formy składania oświadczeń, wnioskodawca uznał za wystarczające. W związku z tym nie złożył również deklaracji PIT-36 za rok 2008 o osiągniętych dochodach, wychodząc z założenia, że sprawa jest zamknięta i oczywista.

Wnioskodawca podkreśla, że w roku 2008 nie osiągał (i nie osiąga nadal) żadnych dochodów (jest studentem ostatniego roku); nie miał wtedy nadanego numeru NIP. To niedoświadczenie poskutkowało złożeniem oświadczenia – jak się okazuje – w niewłaściwej formie; nie pobrał potwierdzenia na to oświadczenie.

Wnioskodawca w 2012 r. został wezwany do zapłaty podatku od sprzedaży mieszkania wraz z odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy można uznać opisaną wyżej sytuację za spełniającą wymogi przysługiwania ulgi meldunkowej?
2. Czy w sytuacji niedoprecyzowania formy składania oświadczeń, forma usta nie jest wystarczająco oczywista, logiczna i prawomocna?
3. Czy w praworządnym państwie może zaistnieć sytuacja, w której nie liczą się fakty (niepodważalne prawo do ulgi), zaś ważniejsza staje się forma, w oczywisty sposób enigmatyczna i błędna, której niedopełnienie skutkuje karą pieniężną nie do udźwignięcia dla zwykłego obywatela?
   
   

Zdaniem wnioskodawcy, wobec spełnienia warunku merytorycznego ulgi meldunkowej, braku konkretnej formy składania oświadczeń i zastosowania formy ustnej, uznanej za właściwą, wszystkie warunki zostały dopełnione i ulga wnioskodawcy przysługuje.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Z powyższego wynika, że dla ustalenia opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości lub praw istotne znaczenie ma ustalenie daty ich nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. wnioskodawca w drodze darowizny nabył mieszkanie. W dniu 11 czerwca 2008 r. mieszkanie zostało sprzedane przez wnioskodawcę.

W związku z powyższym cały przychód uzyskany w 2008 r. ze sprzedaży mieszkania stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, ponieważ zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie do dnia sprzedaży nie upłynęło 5 lat.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 06 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 01 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Podstawą obliczenia podatku zgodnie z art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19 ustawy (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie, pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
2. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,
3. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
4. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie

-jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a)-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależnia zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia, od posiadania tytułu własności do budynku lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Oznacza to zatem, że każdy roczny okres zameldowania na pobyt stały uprawnia do zwolnienia.

Zwolnienie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika – art. 21 ust. 21 ww. ustawy.

W odniesieniu do osób, które uzyskały tego rodzaju przychody w 2008 r. termin do złożenia tego oświadczenia został przedłużony do 30 kwietnia 2009 r., co wynika z postanowień § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 02 kwietnia 2008 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i określonych praw majątkowych (Dz. U. Nr 59 poz. 361).

W związku z powyższym przedmiotowe zwolnienie uzależnione jest od spełnienia łącznie dwóch warunków:

• okres zameldowania na pobyt stały nie krótszy niż dwunastomiesięczny przed datą zbycia,
• terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia; w przypadku uzyskania tego rodzaju przychodu w 2008 r. najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2009 r.
  
  

Spełnienie tych warunków łącznie powoduje nabycie i zrealizowanie zwolnienia podatkowego.

Przy tym zaznaczyć należy, iż termin określony do złożenia ww. oświadczenia jest terminem prawa materialnego, który nie podlega przywróceniu. Oznacza to, że jeśli podatnik nie złoży w wymaganym terminie oświadczenia o tym, że spełnia warunki uprawniające go do skorzystania z ulgi meldunkowej lub też oświadczenie to zostanie złożone po upływie ustawowego terminu do jego złożenia, to samo zameldowanie w zbywanym lokalu na pobyt stały w okresie dłuższym niż 12 miesięcy, nie daje prawa do zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wymóg złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia jest bowiem obok zameldowania na pobyt stały w sprzedawanym lokalu lub budynku przez okres 12 miesięcy, warunkiem koniecznym do zastosowania omawianego zwolnienia.

W tej materii przepisy nie przewidują żadnych wyjątków. Oznacza to, że nie jest istotne z jakich powodów w terminie nie zostało złożone oświadczenie o spełnieniu warunków do zwolnienia. Brak tego oświadczenia złożonego w czasie określonym ustawą jest równoznaczny z brakiem prawa do zwolnienia. Organy podatkowe nie mają w tym zakresie prawa do żadnych decyzji uznaniowych dotyczących regulowania terminu do złożenia przedmiotowego oświadczenia.

Wbrew stanowisku wnioskodawcy jedną z ogólnych zasad postępowania wynikającą z art. 126 Ordynacji podatkowej jest zasada pisemności, w myśl której sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej. Oświadczenie, o którym mowa powyżej winno być zatem złożone na piśmie. Celem zasady piśmienności jest ochrona pewności ustaleń w toku postępowania. Zasady postępowania przed organami podatkowymi dopuszczają możliwość złożenia tego oświadczenia ustnie do protokołu (art. 172 Ordynacji podatkowej). Utrwalenie tego oświadczenia w formie pisemnej jest istotne z punktu widzenia interesu podatnika, który z tego faktu wywodzić będzie korzystne dla siebie uprawnienie w postaci zwolnienia podatkowego. A tylko w ten sposób może zostać udokumentowany obowiązek wynikający z art. 21 ust. 21 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca w przedmiotowym lokalu był zameldowany kilkanaście lat. Wnioskodawca twierdzi, że złożył jedynie ustnie w urzędzie skarbowym informację o zamiarze skorzystania z ulgi meldunkowej. Na tę okoliczność nie został jednak sporządzony protokół, bowiem jak wskazuje wnioskodawca „nie pobrałem potwierdzenia na to oświadczenie”. Zatem w świetle prawa wnioskodawca nie złożył skutecznie stosownego oświadczenia.

Zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. „Ulga meldunkowa” podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tylko określone zdarzenia prawne, bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania - skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że w prawie podatkowym w stosunku do wszelkich ulg i zwolnień zabronione jest stosowanie rozszerzającej wykładni przepisów.

Ponadto należy również wskazać, że argumentacja wnioskodawcy o nieosiągnięciu innych dochodów, nienadanym numerze NIP oraz braku doświadczenia podatkowego nie ma wpływu na interpretację przepisów prawa podatkowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów wyjaśnia, że rolą interpretacji indywidualnej jest wykładnia przepisów prawa podatkowego mających zastosowanie w danym stanie faktycznym. Interpretacja indywidualna bez względu na powołane przez wnioskodawcę okoliczności nie może modyfikować treści tych przepisów. Jeżeli zatem przepis uzależnia prawo do ulgi od spełnienia łącznie dwóch przesłanek, to w niniejszej interpretacji organ nie mógł orzec inaczej. W interpretacji indywidualnej organ podatkowy wyjaśnia jedynie normy prawa mające zastosowanie w sprawie – nie może jednak modyfikować treści ustawowych obowiązków ciążących na podatnikach i rozstrzygać sprawy sprzecznie z treścią przepisów jakie mają zastosowanie w sprawie.

Reasumując, zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wnioskodawca ze sprzedaży przedmiotowego mieszkania osiągnął dochód, który podlega opodatkowaniu 19% podatkiem. W związku z tym, iż wnioskodawca nie złożył skutecznie we wskazanym powyżej terminie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przedmiotowe zwolnienie nie może mieć zastosowania.

Stanowisko wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.