Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-240/12-2/MK
z 3 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2012 r. (data wpływu 3 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy na korzystanie z wynalazku chronionego patentem (umowa licencji) z osobą fizyczną, będącą twórcą wynalazku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy na korzystanie z wynalazku chronionego patentem (umowa licencji) z osobą fizyczną, będącą twórcą wynalazku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (osoba prawna - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością mająca siedzibę w Polsce) zawarł umowę na korzystanie z wynalazku chronionego patentem (umowa licencji) z osobą fizyczną, będącą twórcą wynalazku, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku umowy o udzielenie licencji dotyczącej korzystania z praw majątkowych
z patentu (umowy licencji) zawartej pomiędzy twórcą będącym osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej, a nabywcą będącym osobą prawną, spółką z o.o., powstaje po stronie nabywcy obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zakres podmiotowy podatku od czynności cywilnoprawnych uregulowany jest w art. 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. 2010 r. Nr 101, poz. 649 - dalej zwaną u.p.c.c.). W przypadku ustalenia, iż dana umowa zawiera się w katalogu umów wymienionych w art. 1 u.p.c.c., należy następnie w oparciu o normę zawartą w art. 4 wymienionej ustawy ustalić, na której ze stron umowy ciąży obowiązek podatkowy.

Zgodnie z punktem 1 art. 4 u.p.c.c., przy umowie użytkowania obowiązek podatkowy spoczywa na użytkowniku. W opisanym przez Wnioskodawcę przypadku gdyby obowiązek podatkowy istniał to stroną, na której ciążyłby obowiązek podatkowy byłby nabywca z umowy licencji.

Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy poręczenia,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej ranty,
• umowy o dział spadku oraz zniesienie współwłasności, w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• umowy majątkowe małżeńskie,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki (akty założycielskie).
  
  

Rozważając zagadnienie opodatkowania p.c.c. konkretnych umów należy w pierwszej kolejności, zwrócić uwagę na dwa aspekty: jest to podatek obrotowy o niegospodarczym charakterze i daniną taką opodatkowane są jedynie te umowy (czynności), które wprost jako takie zostały wskazane przez ustawodawcę.

Katalog czynności opodatkowanych zamieszczony został w art. 1 ust. 1 u.p.c.c. Czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w wyżej wskazanym artykule. Zostało to również potwierdzone orzecznictwem sądowym i urzędowymi interpretacjami. Zgodnie z treścią m.in. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 1/11 Sąd orzekający przyznaje katalogowi czynności, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych charakter zamknięty: „Z analizy postanowień art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) wynika, że obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko te czynności, które wyraźnie wymieniono w cytowanym wyżej przepisie. Lista czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty, a więc nie może być interpretowana rozszerzająco, natomiast treść nazwanych czynności cywilnoprawnych wymienionych wyraźnie w ustawie o p.c.c. należy ustalać w odniesieniu do postanowień ustawy z dnia 23 kwietnie 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) regulujących poszczególne zagadnienia”.

W art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a)-k) ustawy u.p.c.c enumeratywnie wskazano, które czynności cywilnoprawne podlegają temu podatkowi. Jest to zatem katalog zamknięty (zasada numerus clausus). Oznacza to również m. in., że niedopuszczalna byłaby tu wykładnia rozszerzająca czy działanie polegające na domniemaniu opodatkowania.

W konsekwencji podatkowi nie podlegają umowy nienazwane czy umowy mieszane, a jedynie ściśle wymienione czynności cywilnoprawne, które należy definiować tak, jak uczynił to ustawodawca w prawie cywilnym.

Ustawodawca w postanowieniach art. 1 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c. użył zwrotu, który przesądza o tym, że został skonstruowany zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu omawianym podatkiem. Użyty w treści tego przepisu wyraz „następujące” wyraźnie wskazuje, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko te czynności, które zostały w nim wymienione. Należy zatem wnioskować, że czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w katalogu ustawowym, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych wymienionych w powoływanym art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., nawet gdyby faktyczne łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi.

Należy dodatkowo podnieść, że w orzecznictwie sądowym, piśmiennictwie oraz interpretacjach urzędowych wyraźnie dominuje tendencja, według której dokonywanie czynności cywilnoprawnych polegających na zawieraniu umów nienazwanych o charakterze mieszanym nie może być poddane podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Nie jest dopuszczalne również stosowanie analogii mającej doprowadzić do opodatkowania czynności cywilnoprawnej, która nie jest wymieniona w katalogu ustawowym.

Mając powyższe na uwadze słuszna jest teza, iż umowa o udzielenie licencji, jako uregulowana w art. 41 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 2006 Nr 90, poz. 631 ze zm.)
o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie jest uwzględniona w ustawie źródłowej tegoż podatku.

W świetle art. 41 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy (pierwotne zbycie), jak również nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby (art. 41 ust. 1 pkt 2). Omawiana regulacja wprowadziła więc przeniesienie przez autora przysługujących do utworu praw majątkowych (prawa własności) oraz udzielenie licencji jako odrębne typy umów, nie przewidując odpowiedniego stosowania przepisów prawa cywilnego dotyczących sprzedaży, zamiany czy innych umów przewidzianych w księdze trzeciej kodeksu cywilnego, a tylko takie są przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowy o udzielenie licencji zawierane są na podstawie przepisów rozdziału 5 ustawy o prawie autorskim i stanowią one specyficzne typy umów nazwanych odróżniający je od innych umów występujących w obrocie. Istotnym jest takt, że specyfika umowy o przeniesienie prawa autorskiego oraz udzielenie licencji na tle przepisów prawa autorskiego odnosi się wyłącznie do twórcy.

Brak obowiązku podatkowego dotyczył będzie w takim razie jedynie sytuacji, w której to twórca udziela prawa do korzystania z utworu osobie trzeciej. W takim przypadku nabywca prawa do korzystania z utworu nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych jeśli spełniony jest warunek nabycia tego prawa od twórcy. Jedynie taka czynność prawna spełnia kryteria przeniesienia autorskich praw majątkowych, o którym mowa w ustawie o prawe autorskim i prawach pokrewnych. Udzielenie licencji na korzystanie z praw twórcy udzielane przez samego twórcę pierwszemu podmiotowi zależnemu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Również odpłatny charakter umowy licencyjnej nie oznacza sprzedaży w rozumieniu prawa cywilnego (art. 535¹, art. 555 kodeksu cywilnego), której istotą jest przeniesienie własności rzeczy lub prawa majątkowego za cenę.

Wydaje się, że gdyby ustawodawca zamierzał obciążyć umowę udzielenia licencji podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to wyraźnie wymieniłby taką umowę w katalogu sformułowanym w postanowieniach art. 1 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c. Brak zatem wyraźnego wskazania takiej umowy w katalogu ustawowym musi prowadzić do wniosku, że umowa ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Zainteresowanego odpowiedź na postawione pytanie jest negatywna: obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych nie powstaje w przypadku umowy o udzielenie licencji dotyczącej korzystania z praw majątkowych z patentu zawartej pomiędzy twórcą będącym osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej a nabywcą będącym osobą prawną, spółką z o.o.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawał umowę na korzystanie z wynalazku chronionego patentem (umowa licencji) z osobą fizyczną, będącą twórcą wynalazku, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

Zainteresowany uważa, że umowa o udzielenie licencji, jako uregulowana w art. 41 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz. U. z 2006 Nr 90, poz. 631 ze zm.) o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie jest uwzględniona w ustawie źródłowej tegoż podatku.

Ponadto, zdaniem Zainteresowanego, obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych nie powstaje w przypadku umowy o udzielenie licencji dotyczącej korzystania z praw majątkowych z patentu zawartej pomiędzy twórcą będącym osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej a nabywcą będącym osobą prawną, spółką z o.o.

W myśl art. 41 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90 poz. 631, ze zm.), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy oraz nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.

Zgodnie z art. 41 ust. 2 ww. ustawy, umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.

Jeżeli więc doszło do zawarcia umowy licencji, która stanowi typ umowy nazwanej uregulowanej w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie wymienionej
w katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych – umowa ta nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i przytoczone przepisy prawne, stwierdzić należy, iż w przypadku umowy o udzielenie licencji dotyczącej korzystania z praw majątkowych z patentu (umowy licencji) zawartej pomiędzy twórcą będącym osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej, a nabywcą będącym osobą prawną (spółką z o.o.), obowiązek podatkowy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku, tut. Organ informuje, że został on wydany w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.