2012.12.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/443-38/12-2/PG
z 5 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2012 r. (data wpływu 22 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku naliczonego w związku z zaniechaniem inwestycji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku naliczonego w związku z zaniechaniem inwestycji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej: E., Spółka) jest wielooddziałowym podmiotem gospodarczym, będącym polskim podatnikiem CIT i VAT, rozliczającym się w podatku dochodowym od osób prawnych na podstawie prowadzonych ksiąg handlowych. Obecnie E. prowadzi działalność w wielu obszarach, związanych głównie z przetwarzaniem odpadów przemysłowych.

W roku 2005 Spółka otrzymała z Instytutu (…) z X (dalej: I.) ofertę zawierającą opis procesu oczyszczania surowego siarczanu niklu wraz ze wskaźnikami techniczno ekonomicznymi. Zapoczątkowało to tzw. okres przedinwestycyjny, podczas którego dokonano oceny oferty złożonej przez I. oraz uzyskano zgody korporacyjne. Następnie w latach 2006-2007 prowadzono badania i opracowano technologię oczyszczania surowego siarczanu niklu. Technologia opracowana przez I. i nabyta przez Spółkę została zakwalifikowana jako wartość niematerialna i prawna (dalej: WNiP). Opracowanie technologii finansowano ze środków własnych przy udziale dofinansowania Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dalej: MNiSzW) w kwocie zbliżonej do 50% całości wydatków na opracowanie tej technologii. W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości Spółka informuje, że dofinansowanie, o którym mowa powyżej nie było rozpoznawane jako przychód, w konsekwencji czego niniejsze zapytanie dotyczy jedynie tej części wydatków, która została sfinansowana przez Spółkę.

Od listopada 2007 r. realizowana była część wdrożeniowa projektu polegająca na zaprojektowaniu i budowie instalacji przemysłowej oczyszczania surowego siarczanu niklu, dla wytwarzania wysokojakościowych związków chemicznych niklu i kobaltu (tj. siarczanu niklu i siarczanu kobaltu). Powyższe wiązało się m.in. z tym, że Spółka:

poniosła wydatki na opracowanie projektu instalacji, która miała powstać, ale także innych wydatków związanych z inwestycją (delegacje pracowników zajmujących się inwestycją itp.),
dokonała w okresie 02/2009-04/2011 wewnątrzwspólnotowego nabycia maszyn i urządzeń (które docelowo miały tworzyć instalację do produkcji siarczanu niklu) (kwalifikacja kosztów dotyczących tych składników majątkowych nie jest przedmiotem niniejszego zapytania),
planowała rozpoczęcie budowy budynku przemysłowego, w którym docelowo miała znajdować się ww. instalacja produkcyjna.

Przedmiotem niniejszego zapytania jest kwalifikacja podatkowa wydatków poniesionych na nabycie WNiP (technologii) oraz wydatków poniesionych w związku z opracowaniem projektu instalacji i z tego względu Spółka wskazuje istotne okoliczności stanu faktycznego dotyczące tych składników majątkowych.

W trakcie realizowania inwestycji, w horyzoncie czasowym odnoszącym się do lat 2006-2011, zmieniały się uwarunkowania biznesowe (ceny surowca, z którego powstawać miał siarczan niklu oraz ceny gotowego produktu) oraz uwarunkowania wewnętrzne związane z koniecznymi modyfikacjami technologii i wzrostem nakładów inwestycyjnych. Przykładowo, w roku 2006 tona niklu kosztowała ok. 38.000 USD za tonę, by w związku ze światowym kryzysem osiągnąć obecny poziom wynoszący ok. 15.000-20.000 USD za tonę. Ewentualne przychody z produkcji oczyszczonego siarczanu kobaltu stanowiłyby ok. 3% przychodów ze sprzedaży siarczanu niklawego, wpływając w niewielkim stopniu na efektywność ekonomiczną inwestycji. Powyższe spowodowało, że Zarząd Spółki w listopadzie 2010 r. powołał zespół roboczy w celu ponownej oceny efektywności projektu. Dokonana ocena efektywności wskazała, że podstawowe parametry oceny inwestycji nie osiągają wartości oczekiwanych i akceptowanych. W związku z ujawnionym w ten sposób zagrożeniem nieopłacalności projektu, Zarząd E. zdecydował o czasowym wstrzymaniu realizacji inwestycji.

Dodatkowo Departament Audytu … S.A. (spółki - matki Wnioskodawcy) dokonał audytu procesu inwestycyjnego celem dokonania oceny możliwości realizacji inwestycji w ramach Grupy Kapitałowej … S.A.

Ostatecznie, po wielu symulacjach i analizach uwzględniających uwarunkowania techniczne, technologiczne, środowiskowe i ekonomiczne, Zarząd Spółki w lipcu 2011 r. podjął uchwałę o zaniechaniu realizacji inwestycji. Powołano też Zespół pracowników z różnych obszarów kompetencyjnych Spółki takich jak: finanse, podatki, sprzedaż, specjaliści branżowi, inwestycje - w celu przeprowadzenia kompleksowych działań związanych z zamknięciem i rozliczeniem inwestycji.

W oparciu o przeprowadzone analizy Zainteresowany uznał, że w praktyce nie ma możliwości sprzedaży opracowanego przez niego projektu instalacji oraz nabytej wartości niematerialnej i prawnej jaką jest technologia oczyszczania surowego siarczanu niklu. Powyższe wynika z faktu, iż:

zarówno ww. WNiP jak również projekt instalacji zakładały podjęcie produkcji w oparciu o specyficzny w swym składzie surowiec, będący odpadem płynnym z Huty Miedzi oraz połączenie mającej powstać instalacji z instalacjami Huty. Nadmienić należy, że Spółka już w chwili obecnej dzierżawi grunty od Huty Miedzi, na których posadowiony jest zakład produkujący związki renu (E. jest jedynym producentem tego rzadkiego metalu w Europie). Konsekwencją powyższego jest także trwałe połączenie już istniejących instalacji przemysłowych spółki E. z instalacjami Huty, na które inny nabywca raczej nie mógłby liczyć,
będąca w posiadaniu spółki E. technologia oczyszczania surowego siarczanu niklu, jak również projekt mającego powstać zakładu - dla podmiotów zlokalizowanych gdzie indziej i nie mających dostępu do specyficznego w swym składzie surowca - będą zupełnie bezużyteczne.

Reasumując - dokonane ustalenia wskazują, że w praktyce nie ma możliwości sprzedaży wartości niematerialnej i prawnej jaką jest technologia oczyszczania surowego siarczanu niklu oraz projektu gotowej instalacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z zaniechaniem inwestycji Spółka będzie zobowiązana do korygowania podatku naliczonego VAT związanego z nabyciem WNiP?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma on obowiązku korygowania podatku naliczonego VAT związanego z nabyciem WNiP.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Jak stanowi natomiast art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Analizując brzmienie powyższego przepisu w kontekście niniejszej sprawy zwrócić należy uwagę na dwie zasadnicze kwestie. Pierwszą z nich jest ogólna zasada, zgodnie z którą prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w związku z nabyciem towarów i usług nabytych w celu wykorzystania ich do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem. Jest ona naturalną konsekwencją zasady neutralności tego podatku wynikającej z przepisów polskiej ustawy o VAT, jak również przepisów Dyrektywy 2006/112/WE.

Drugą natomiast jest bogate orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, które wskazuje, że zaniechanie dokonania transakcji opodatkowanej VAT nie musi powodować utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego. Na przykład w orzeczeniu w sprawie C-37/95 pomiędzy Państwem Belgijskim a Ghent Coal Terminal NV Trybunał orzekł, że „ Art. 17 VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby umożliwić podatnikowi działającemu w ramach swojej działalności opodatkowanej odliczenie podatku VAT przypadającego do zapłaty z tytułu nabycia towarów i usług stanowiących inwestycje z przeznaczeniem na działalność opodatkowaną. Prawo do odliczeń obowiązuje także w przypadku, gdy z powodów od niego niezależnych podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej. (...) System odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób, iż wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podlega temu podatkowi” (cyt. za: VI Dyrektywa VAT, pod red. K. Sachsa, s. 443).

Orzeczenie Trybunału sankcjonuje więc powszechnie występującą w piśmiennictwie podatkowym tezę, zgodnie z którą prawo do odliczenia VAT pozostaje w mocy nawet jeśli w wyniku niezależnych od podatnika okoliczności podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu. Powyższe dotyczy oczywiście takich sytuacji, w których w momencie nabycia danego towaru lub usługi celem podatnika było wykorzystanie zakupu do transakcji podlegających opodatkowaniu VAT, po czym na skutek okoliczności od podatnika niezależnych - do takiego wykorzystania nie doszło.

Powyższe potwierdzone jest także orzeczeniem ETS-u w sprawie INZO sygn. C-110/94, dotyczącej przedsięwzięcia, które nigdy nie miało związku z żadną transakcją podlegającą opodatkowaniu. Trybunał stwierdził, że prawo do odliczenia, jeśli już powstało, pozostaje w mocy, nawet jeśli planowana działalność gospodarcza nigdy nie zakończyła się transakcją podlegająca opodatkowaniu.

Przenosząc powyższe na grunt sprawy zauważyć należy, iż przesłanki opisane w cytowanych wyżej orzeczeniach, uprawniające podatnika do odliczenia podatku naliczonego - wystąpiły w przedmiotowej sprawie. W szczególności:

pierwotnie - celem Spółki było wybudowanie zakładu, w którym produkowany byłby siarczan niklu, a więc towar, który przy sprzedaży podlegałby opodatkowaniu VAT,
w tym celu Wnioskodawca rozpoczął dokonywanie niezbędnych zakupów inwestycyjnych, takich jak zakup technologii, wydatków związanych z opracowaniem projektów (a następnie - także maszyn i urządzeń),
powyższe zakupy udokumentowane były fakturami VAT,
w momencie otrzymywania kolejnych faktur intencją podatnika było kontynuowanie inwestycji, tak więc podatek wynikający z ww. faktur był przez Zainteresowanego wykazywany i odliczany w składanych na bieżąco deklaracjach VAT,
decyzję o ostatecznym zaniechaniu inwestycji podjęto kilka miesięcy po otrzymaniu ostatniej, odliczonej faktury VAT.

Z tego też tytułu, w opinii Spółki - przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w otrzymanych fakturach związanych z opisaną wyżej inwestycją.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane np. w interpretacji Ministra Finansów (wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach) z dnia 25 lutego 2010 r. (nr IBPP3/443-929/09/PH).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 86 ust. 1 ustawy określa, że podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi:

suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:
1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu
  - z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4;
w przypadku importu towarów - suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego i deklaracji importowej, z zastrzeżeniem pkt 5;
zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6;
kwota podatku należnego z tytułu:
1. świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca,
2. dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca,
3. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
kwota podatku należnego z tytułu importu towarów - w przypadkach, o których mowa w art. 33a;
różnica podatku, o której mowa w art. 29 ust. 18 i art. 37.

Z treści cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Powołany przepis art. 86 ust. 1 ustawy przyjmuje zatem zasadę, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przez czynności opodatkowane należy rozumieć w tym przypadku czynności, które faktycznie zostały (bądź zostaną) objęte opodatkowaniem.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany zakup ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych - wówczas po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy (w tym art. 88 ustawy) lub aktów wykonawczych.

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

Podstawową przesłanką, dla realizacji uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest istnienie związku poniesionych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy). Związek ten zachodzi także jeśli z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów i usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej działalności wynika, iż zakup został dokonany w celu wykorzystania w prowadzonej działalności. Zaniechanie inwestycji samoistnie nie stanowi podstawy do skorygowania wcześniej rozliczonego podatku naliczonego, ani w rozliczeniu miesiąca podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji, ani w odniesieniu do miesięcy rozliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z tą inwestycją.

Powyżej przedstawione prawo do odliczenia podatku naliczonego stanowi implementację prawa do odliczenia wyrażonego w przepisach wspólnotowych.

Podstawowym aktem określającym ramy prawne opodatkowania podatkiem od wartości dodanej od dnia 1 stycznia 2007 r. jest Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, ze zm.), a wcześniej Szósta Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku - 77/388/EWG (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.).

Do fundamentalnych cech podatku od wartości dodanej, wynikających z postanowień art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, należy zaliczyć zasadę neutralności podatku dla podatników. Cechą podatku od wartości dodanej, wskazaną w ust. 2 art. 1 ww. Dyrektywy, jest faktyczne obciążenie ciężarem podatku od wartości dodanej jedynie konsumpcji towarów i usług. Z treści tego przepisu należy wnioskować, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z postanowieniami art. 1, podatek powinien być naliczany na wszystkich stadiach obrotu, z etapem sprzedaży detalicznej włącznie. Mechanizmem zapewniającym obciążenie podatkiem wyłącznie ostatecznych odbiorców towarów i usług, przy jednoczesnym naliczaniu podatku na każdym etapie obrotu, jest wskazane w ust. 2 prawo do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ograniczenie prawa do odliczenia podatku przez podatnika, podobnie jak wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, powinny mieć charakter wyjątkowy i mogą być wprowadzane jedynie na podstawie wyraźnych przepisów prawa.

Szczegółowe zasady realizacji prawa do odliczenia podatku zawierają przepisy Tytułu X Dyrektywy. Z tego powodu należy uznać, że przepisy tego Tytułu należą bez wątpienia do najistotniejszych regulacji Dyrektywy VAT. Neutralność podatku od wartości dodanej dla podatnika wyraża się m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony rozwiązań legislacyjnych zapewniających stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu. Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT jako fundamentalne prawo podatnika, nie zaś jako jego przywilej.

Zgodnie z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE (odpowiednik art. 17 ust. 2 Szóstej Dyrektywy), jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.

Należy zauważyć, że z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej (Traktat Akcesyjny z dnia 16 kwietnia 2003 r. Dz. Urz. WE L Nr 236, poz. 17), integralną częścią polskiego porządku prawnego stał się również cały dorobek prawny Wspólnot tzw. acquis communautaire obejmujący prawo pierwotne w tym podstawowe zasady prawne sformułowane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz prawo pochodne tworzone przez organy Wspólnoty i stał się prawem obowiązującym na terytorium Polski.

W tym miejscu należy podkreślić również, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie stwierdzał, iż prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny (C-268/83, C-37/95).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż wskazane wyżej przepisy ustawy umożliwiają podatnikowi w ramach działalności opodatkowanej odliczenie podatku VAT z tytułu nabycia towarów i usług stanowiących inwestycje z przeznaczeniem na działalność opodatkowaną. Ponadto z obecnie obowiązujących przepisów wynika, iż prawo to przysługuje także w przypadku, gdy z powodów niezależnych od podatnika nabyte towary i usługi nigdy nie zostaną wykorzystane do prowadzenia działalności opodatkowanej. Prawo to bowiem nie może być uzależnione od okoliczności niezależnych od woli podatnika. W przypadku zatem nabycia towarów i usług związanych z podejmowaną inwestycją, w związku z którą podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, a która następnie zostanie zaniechana, z uwagi na okoliczności pozostające poza kontrolą podatnika, nie ma on obowiązku dokonywania korekty odliczenia podatku naliczonego.

Powyższe podniesione zostało również w powołanym wcześniej wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 stycznia 1998 r. w sprawie Belgische Staat vs. Ghent Coal Terminal NV (C-37/95).

Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego na towary i usługi nabyte w związku z pracami inwestycyjnymi wykonanymi z przeznaczeniem ich na planowaną działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu, a nabyte prawo do odliczenia pozostaje w mocy, nawet jeśli w wyniku niezależnych od niego okoliczności podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu.

Potwierdzeniem powyższej linii orzecznictwa jest także m.in. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-268/83 D. A. Rompelman i E. A. Rompelman-Van, z którego to wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż niezakończenie przez podatnika w sposób przez niego niezawiniony, inwestycji związanej w planach z czynnościami opodatkowanymi, nie powoduje utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego, poprzez jego korektę.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest wieloodziałowym podmiotem gospodarczym, będącym polskim podatnikiem VAT. Prowadzi on działalność w wielu obszarach, związanych głównie z przetwarzaniem odpadów przemysłowych. W roku 2005 Spółka otrzymała z Instytutu (…) z X (dalej: I.) ofertę zawierającą opis procesu oczyszczania surowego siarczanu niklu wraz ze wskaźnikami techniczno ekonomicznymi. Zapoczątkowało to tzw. okres przedinwestycyjny, podczas którego dokonano oceny oferty złożonej przez I. oraz uzyskano zgody korporacyjne. Następnie w latach 2006-2007 prowadzono badania i opracowano technologię oczyszczania surowego siarczanu niklu. Technologia opracowana przez I. i nabyta przez Spółkę została zakwalifikowana jako wartość niematerialna i prawna (dalej: WNiP). Od listopada 2007 r. realizowana była część wdrożeniowa projektu polegająca na zaprojektowaniu i budowie instalacji przemysłowej oczyszczania surowego siarczanu niklu, dla wytwarzania wysokojakościowych związków chemicznych niklu i kobaltu (tj. siarczanu niklu i siarczanu kobaltu). Powyższe wiązało się m.in. z tym, że Spółka:

poniosła wydatki na opracowanie projektu instalacji, która miała powstać, ale także innych wydatków związanych z inwestycją (delegacje pracowników zajmujących się inwestycją itp.),
dokonała w okresie 02/2009-04/2011 wewnątrzwspólnotowego nabycia maszyn i urządzeń (które docelowo miały tworzyć instalację do produkcji siarczanu niklu) (kwalifikacja kosztów dotyczących tych składników majątkowych nie jest przedmiotem niniejszego zapytania),
planowała rozpoczęcie budowy budynku przemysłowego, w którym docelowo miała znajdować się ww. instalacja produkcyjna.

W trakcie realizowania inwestycji, w horyzoncie czasowym 2006-2011 roku, zmieniały się uwarunkowania biznesowe (ceny surowca, z którego powstawać miał siarczan niklu oraz ceny gotowego produktu) oraz uwarunkowania wewnętrzne związane z koniecznymi modyfikacjami technologii i wzrostem nakładów inwestycyjnych. Przykładowo, w roku 2006 tona niklu kosztowała ok. 38.000 USD za tonę, by w związku ze światowym kryzysem osiągnąć obecny poziom wynoszący ok. 15.000-20.000 USD za tonę. Ewentualne przychody z produkcji oczyszczonego siarczanu kobaltu stanowiłyby ok. 3% przychodów ze sprzedaży siarczanu niklawego, wpływając w niewielkim stopniu na efektywność ekonomiczną inwestycji. Powyższe spowodowało, że Zarząd Spółki w listopadzie 2010 r. powołał zespół roboczy w celu ponownej oceny efektywności projektu. Dokonana ocena efektywności wskazała, że podstawowe parametry oceny inwestycji nie osiągają wartości oczekiwanych i akceptowanych. W związku z ujawnionym w ten sposób zagrożeniem nieopłacalności projektu, Zarząd E. zdecydował o czasowym wstrzymaniu realizacji inwestycji.

W oparciu o przeprowadzone analizy Spółka uznała, że w praktyce nie ma możliwości sprzedaży opracowanego przez Spółkę projektu instalacji oraz nabytej wartości niematerialnej i prawnej jaką jest technologia oczyszczania surowego siarczanu niklu. Powyższe wynika z faktu, iż:

zarówno ww. WNiP jak również projekt instalacji zakładały podjęcie produkcji w oparciu o specyficzny w swym składzie surowiec, będący odpadem płynnym z Huty Miedzi oraz połączenie mającej powstać instalacji z instalacjami Huty. Spółka już w chwili obecnej dzierżawi grunty od Huty Miedzi, na których posadowiony jest zakład produkujący związki renu (E. jest jedynym producentem tego rzadkiego metalu w Europie). Konsekwencją powyższego jest także trwałe połączenie już istniejących instalacji przemysłowych spółki E. z instalacjami Huty, na które inny nabywca raczej nie mógłby liczyć,
będąca w posiadaniu spółki E. technologia oczyszczania surowego siarczanu niklu, jak również projekt mającego powstać zakładu - dla podmiotów zlokalizowanych gdzie indziej i nie mających dostępu do specyficznego w swym składzie surowca - będą zupełnie bezużyteczne.

Ponadto, jak wskazał Zainteresowany, w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki dające mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. W szczególności:

pierwotnie - jego celem było wybudowanie zakładu w którym produkowany byłby siarczan niklu, a więc towar, który przy sprzedaży podlegałby opodatkowaniu VAT,
w tym celu rozpoczął on dokonywanie niezbędnych zakupów inwestycyjnych, takich jak zakup technologii, wydatków związanych z opracowaniem projektów (a następnie - także maszyn i urządzeń),
powyższe zakupy udokumentowane były fakturami VAT,
w momencie otrzymywania kolejnych faktur intencją podatnika było kontynuowanie inwestycji, tak więc podatek wynikający z ww. faktur był przez niego wykazywany i odliczany w składanych na bieżąco deklaracjach VAT,
decyzję o ostatecznym zaniechaniu inwestycji podjęto kilka miesięcy po otrzymaniu ostatniej, odliczonej faktury VAT.

W świetle powyżej przytoczonych regulacji prawnych oraz uwzględniając okoliczności przedstawione we wniosku należy stwierdzić, iż Spółka ponosząc wydatki na zakup towarów i usług związanych z inwestycją, służącą w zamiarze działalności opodatkowanej, miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT związanych z poniesieniem tych wydatków, w terminach przewidzianych w ustawie. W konsekwencji, gdy inwestycja została (z powodów niezależnych od Zainteresowanego) po pewnym czasie zaniechana, Spółka nie utraci prawa do odliczenia i nie będzie zobowiązana do skorygowania odliczonego uprzednio podatku naliczonego związanego z tą inwestycją.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że w związku z zaniechaniem inwestycji Spółka nie będzie zobowiązana do korygowania podatku naliczonego VAT związanego z nabyciem technologii (WNiP).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku naliczonego w związku z zaniechaniem inwestycji. Natomiast, pozostała część wniosku dotycząca zaistniałego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych zostanie załatwiona odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin