INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 15 czerwca 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 czerwca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, będący Spółką z o.o. (pożyczkodawca), zamierza zawrzeć ze swoim wspólnikiem (pożyczkobiorcą) umowę pożyczki pieniężnej. Zgodnie z aktualną treścią § 5 umowy Spółki – wnioskodawcy, ustalającej przedmiot przedsiębiorstwa, żadna z wymienionych tam działalności (PKD: 09.10.Z, 09.90.Z, 46.12.Z, 46.14.Z, 46.61.Z, 46.63.Z, 46.69.Z, 46.71.Z, 46.72.Z, 46.75.Z, 46.76.Z, 46.77.Z, 46.90.Z, 70.22.Z, 71.12.Z, 71.20.B, 74.20.Z i 16.29.Z) nie obejmuje udzielania pożyczek, ani innego pośrednictwa finansowego. Również wspólnik, któremu wnioskodawca zamierza udzielić pożyczki nie prowadzi aktualnie działalności związanej z udzielaniem pożyczek poza systemem bankowym, ani innego pośrednictwa finansowego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zawarcie umowy pożyczki powinno być uznane za czynność zwolnioną od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w przypadku uznania wnioskodawcy podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług) a wnioskodawca po otrzymaniu odsetek będzie zobowiązany do wystawienia faktury VAT, czy też od planowanej umowy pożyczki należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych i złożyć deklarację PCC (w braku uznania wnioskodawcy podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług)...

Zdaniem wnioskodawcy, czynność polegająca na zawarciu umowy pożyczki pomiędzy wnioskodawcą a jego wspólnikiem podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Następnie wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli zawarcia umowy pożyczki lub przeniesienia własności rzeczy lub pieniędzy na spółkę. Według wnioskodawcy nie ma tu znaczenia moment, w którym przedmiot pożyczki zostanie wydany pożyczkobiorcy, a nawet, czy w istocie to nastąpi. Wnioskodawca powołał się i zacytował art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 21 kwietnia 2010r.

Zdaniem wnioskodawcy powyższe oznacza, że wyłączeniu z zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega udzielenie pożyczki, jeżeli w związku z dokonaniem tej czynności co najmniej jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku. W ocenie wnioskodawcy o zastosowaniu tego wyłączenia z zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych decyduje fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona (np. jako usługa pośrednictwa finansowego).

Wnioskodawca wskazał również, że zgodnie z art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług w Polsce, rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Następnie wnioskodawca powołał się i zacytował art. 720 Kodeksu cywilnego.

W opinii wnioskodawcy udzielenie pożyczki będzie spełniać definicję usług określoną w art. 8 ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ w wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę, jednak zasilają one tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, czyli do przeniesienia na drugą stronę własności takiej samej ilości pieniędzy powiększonych o wynagrodzenie za korzystanie z tego kapitału – w postaci ustalonych odsetek.

Ponadto, według wnioskodawcy, nie ma znaczenia, czy rodzaj działalności został wymieniony w umowie Spółki w ramach jej zakresu przedmiotowego, bowiem status podatnika podatku od towarów i usług jest kategorią obiektywną, niezależną od tego, jak sformułowana jest umowa Spółki. Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 tej ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Tak więc, zdaniem wnioskodawcy, będzie on również podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Następnie wnioskodawca wskazał, iż na podstawie art. 43 ust 1 pkt 1 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 3 ww. załącznika wymieniono usługi mieszczące się w grupowaniu o symbolu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) w Sekcji J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wymienionymi tam wyłączeniami. Wśród usług pośrednictwa finansowego, o których mowa w wyżej powołanej poz. 3 załącznika nr 4, w dziale 65 PKWiU mieszczą się opisane przez Spółkę usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym. Jeżeli więc usługi wykonywane przez wnioskodawcę objęte są grupowaniem 65.22 „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym", czynności takie mieszczą się w sekcji J PKWiU (65-67) i nie są objęte żadnym z wyłączeń ze zwolnienia, wymienionych w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług i w rezultacie korzystają ze zwolnienia (art. 43 ust. 1 pkt 1 tej ustawy).

Zatem, w opinii wnioskodawcy, jeżeli wnioskodawca z tytułu dokonania czynności zawarcia umowy pożyczki winien być zwolniony z opodatkowania takiej czynności podatkiem od towarów i usług, to czynność taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, według wnioskodawcy nie trzeba składać deklaracji PCC.

Uzasadniając swoje stanowisko wnioskodawca powołał się na interpretacje indywidualne wydane przez:

1. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie:
   -z dnia 29 kwietnia 2009r. Znak: IPPB2/443-170/09-2/AZ,
   
2. Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy:
   -z dnia 11 maja 2010r. Znak: ITPP1/443-187/10/AT.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku od towarów i usług, zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Ponieważ w ustawie brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie Kodeks cywilny.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 22 kwietnia 2010r., wprowadzonym ustawą z dnia 22 stycznia 2010r. o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 44, poz. 251), nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony (lub strona) tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja będzie podlegać regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca (pożyczkodawca) zamierza zawrzeć ze swoim wspólnikiem (pożyczkobiorcą) umowę pożyczki pieniężnej. Zdaniem wnioskodawcy, z tytułu dokonania czynności zawarcia umowy pożyczki winien on być zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług i czynność taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, według wnioskodawcy nie trzeba składać deklaracji PCC.

W związku z powyższym, jeżeli usługa udzielonej przez wnioskodawcę pożyczki w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług będzie uznana za podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem lub mieszczącą się w zakresie zwolnienia od tego podatku, umowa pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie wystąpi obowiązek składania deklaracji w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym razie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy pożyczki.

Należy zatem stwierdzić, że o ile ustalenia wnioskodawcy poczynione na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) są prawidłowe, to podlegająca generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki zawarta przez wnioskodawcę będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.