INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura 28 kwietnia 2010r.), uzupełnionym w dniu 29 czerwca 2010r, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania na podstawie porozumienia stron odszkodowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania na podstawie porozumienia stron odszkodowania.

W związku z brakami formalnymi wniosku pismem z dnia 21 czerwca 2010r. Znak: IBPBII/2/415-565/10/CJS wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano w dniu 29 czerwca 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w dniu 17 września 2009r. otrzymał jako osoba fizyczna kwotę 5.000 zł tytułem: „porozumienia i zadośćuczynienia za poniesione szkody tj. zniszczenie częściowe samochodu oraz za szkody moralne i inne związane z oceną szkody w samochodzie i jej naprawą.”

Przedmiotową kwotę 5.000 zł wnioskodawca otrzymał wspólnie do podziału z synem w równej części po 2.500 zł.

Z treści uzupełnienia wynika, iż w dniu 02 maja 2009r. syn wnioskodawcy w trakcie korzystania z jego samochodu został napadnięty, a samochód uszkodzony. Sprawca szkody został zatrzymany przez policję i przyznał się do winy. Chcąc uniknąć odpowiedzialności karnej wystąpił do wnioskodawcy i jego syna poprzez swojego adwokata z propozycją naprawienia szkody oraz innych kosztów jakie wnioskodawca poniósł w związku z zaistniałym zdarzeniem.

Na wysokość odszkodowania składały się koszty naprawy samochodu, dojazdów i porad prawnych poniesione przez wnioskodawcę w celu naprawienia szkody i ustalenia skutków prawnych zdarzenia.

Ponadto z treści uzupełnienia wynika, iż wnioskodawca nie pobrał odszkodowania za szkodę od ubezpieczyciela.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota, którą otrzymał wnioskodawca podlega opodatkowaniu...

Zdaniem wnioskodawcy, odszkodowanie to nie było dochodem, lecz zwrotem poniesionych kosztów, a więc nie powinno być opodatkowane. Odszkodowanie to nie pokryło faktycznych kosztów, gdyż po roku wnioskodawca dowiedział się w trakcie usiłowania sprzedaży samochodu, że samochód po naprawie blacharskiej traktowany jest jako powypadkowy a więc stał się mniej wart niż przed szkodą.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Powołana ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia w art. 21 ust. 1 zamknięty katalog zwolnień podatkowych, m.in. w zakresie odszkodowań.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Ze zwolnienia korzystają również inne odszkodowania, a więc te nie wynikające wprost z przepisów prawa, ale tylko wówczas, gdy zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej i nie dotyczą wyjątków wskazanych przez ustawodawcę (art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy).

Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest szkoda. Pojęcie szkody nie zostało zdefiniowane ustawowo. W związku z tym należy zastosować wykładnię językową, zgodnie z którą przez szkodę rozumie się uszczerbek, pomniejszenie, utratę zarówno w sferze majątkowej jak i niemajątkowej.

Stosownie do art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Powołany przepis Kodeksu cywilnego stanowi generalną podstawę prawną dla poszkodowanego do domagania się naprawienia szkody. Przepis ten jednak nie określa ani wysokości odszkodowania, ani zasad ustalenia tej wysokości.

Przepis ten daje wyłącznie podstawę prawną do dochodzenia odszkodowania. To oznacza, że odszkodowanie otrzymane na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego nie jest odszkodowaniem o jakim mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a tym samym nie może podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

Dodatkowo zauważyć należy, że stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Analiza cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami ugody pozasądowej, która, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, stanowiła podstawę dokonanej, na rzecz wnioskodawcy, wypłaty odszkodowania.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy w kontekście zapytania ujętego w przedmiotowym wniosku stwierdzić należy, iż przychód jaki wnioskodawca otrzymał w postaci odszkodowania (zadośćuczynienia) wypłaconego na podstawie porozumienia stron należy potraktować jako przychód z tzw. „innych źródeł”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie słowo „w szczególności” oznacza, iż podana definicja zawiera otwarty katalog przychodów z innych źródeł, w którym mieszczą się również środki jakie wnioskodawca uzyskał od sprawcy szkody. Przychód ten należy zatem potraktować jako przychód z tzw. „innych źródeł”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca w uzasadnieniu własnego stanowiska twierdzi, że skoro odszkodowanie obejmuje naprawienie szkody to przedmiotowe odszkodowanie nie będzie w ogóle stanowiło dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem kwota otrzymanego odszkodowania nawet nie pokryła w całości poniesionych przez niego kosztów.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Nie daje to jednak żadnych podstaw do twierdzenia, że skoro odszkodowanie wyrównuje szkodę, to nie stanowi przychodu. Stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.

Tak więc stanowisko wnioskodawcy nie może być zaakceptowane, gdyż sprowadzałoby się do tego, że żadne odszkodowanie nie mogłoby w ogóle stanowić przychodu. Tymczasem jeśliby odszkodowania nie stanowiły przychodu, to ustawodawca nie umieściłby ich w katalogu art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie wymienił dochody zwolnione z opodatkowania. Innymi słowy odszkodowania są zawsze źródłem podatkowego przychodu, ale pod pewnymi warunkami niektóre ich kategorie mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

Odszkodowanie otrzymane przez wnioskodawcę nie spełnia jednak przesłanek pozwalających uznać je za zwolnione z opodatkowania.

Reasumując, przedmiotowe odszkodowanie będzie stanowiło przychód „z innych źródeł”, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i należy je wykazać w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym zostało wypłacone.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku dołączono dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ijego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.