INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2009 r. (data wpływu 31 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych wykupienia przez polski Fundusz inwestycyjny własnych certyfikatów inwestycyjnych od Spółki, która nie posiada w Polsce statusu rezydenta podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych wykupienia przez polski Fundusz inwestycyjny własnych certyfikatów inwestycyjnych od Spółki, która nie posiada w Polsce statusu rezydenta podatkowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką utworzoną według prawa holenderskiego określaną jako „besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid” (dalej: Spółka). Spółka posiada siedzibę na terytorium Holandii i jest rezydentem podatkowym Holandii. Spółka nie posiada w Polsce zakładu w rozumieniu art. 5 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z dnia 13 lutego 2002 r. (Dz. U. z dnia 17 grudnia 2003 r.) (dalej: „UPO”).

Spółka zamierza objąć certyfikaty inwestycyjne (dalej: certyfikaty) funduszu inwestycyjnego zamkniętego mającego siedzibę na terenie Polski (dalej: Fundusz) działającego na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r., nr 146, poz. 1546 ze zm., dalej: UFI).

Ponieważ statut Funduszu dopuszczać będzie wykupienie przez Fundusz certyfikatów, z tytułu uczestnictwa w Funduszu Spółka będzie mogła osiągnąć m.in. przychody z tytułu ich wykupienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w świetle UPDOP przychód Spółki z tytułu wykupienie przez Fundusz certyfikatów stanowi przychód podlegający opodatkowaniu „na zasadach ogólnych” zgodnie z art. 12 (i nie stanowi tym samym dochodu (przychodu) o których mowa w art. 10 ust. 1 UPDOP)...
2. Czy przychód z tytułu wykupienia przez Fundusz certyfikatów stanowi przychód, który nie podlega opodatkowaniu w Polsce na mocy UPO...
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy.

Ad. 1

Zgodnie z art. 3 ust. 1 UFI fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 UFI fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty inwestycyjne, które wyemitował, jeżeli statut funduszu tak stanowi. Certyfikaty takie są umarzane z mocy prawa. Równocześnie, zgodnie z art. 139 ust. 4 UFI cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego jest równa wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na certyfikat inwestycyjny, według wyceny aktywów z dnia wykupu. Jak zostało wskazane powyżej, statut Funduszu będzie zezwalać na wykupienie przez Fundusz wyemitowanych przez Fundusz certyfikatów.

Spółka uważa, że przychód osiągnięty przez Spółkę z tytułu wykupienia przez Fundusz certyfikatów w świetle UPDOP stanowi przychód opodatkowany na zasadach ogólnych. W szczególności zdaniem Spółki, przychód z tytułu wykupienia certyfikatów nie stanowi przychodu (dochodu) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych określonego w art. 10 ust. 1 UPDOP.

Odmienność certyfikatów inwestycyjnych od udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 UPDOP, dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych stanowi dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także m.in. dochód z umorzenia udziałów (akcji) oraz dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz Spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji). UPDOP nie zawiera specyficznej definicji udziału (akcji), w konsekwencji obowiązujące są w tym względzie przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. — Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Z 2000 r., nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej: KSH). Zgodnie z art. 152 KSH, kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej, natomiast zgodnie z art. 302 KSH kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Z powyższych definicji wynika, że udziały oraz akcje stanowią odpowiednią część kapitału zakładowego spółek kapitałowych (odpowiednio spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej). Zdaniem Spółki, certyfikaty inwestycyjne, które nabędzie Spółka, nie mogą być klasyfikowane ani jako udziały, ani jako akcje.

W szczególności dowodzi tego istota certyfikatu inwestycyjnego określona jest w art. 6 ust. 2 UFI, który stanowi, że certyfikat inwestycyjny reprezentuje prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu. W odróżnieniu od udziałów, czy akcji, certyfikaty inwestycyjne uprawniają ich posiadacza (uczestnika funduszu) do otrzymania określonej kwoty będącej przypadającą na niego częścią wartości majątku funduszu inwestycyjnego. Z perspektywy uczestnika, fundusz inwestycyjny jest formą zbiorowego lokowania środków pieniężnych, a nie formą prowadzenia działalności gospodarczej.

Należy także mieć na uwadze odmienność celu, w jakim nabywa się certyfikaty inwestycyjne od celu nabycia akcji lub udziałów. W tym pierwszym przypadku celem jest inwestowanie środków członka funduszu, w drugim zaś uczestnictwo w zyskach wynikających ze wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego. Konsekwencją tego jest silniejsze powiązanie akcjonariusza i udziałowca ze spółką niż członka funduszu z funduszem, gdzie statut może dopuszczać wykup certyfikatu na każde żądanie uczestnika. Takie rozwiązanie zapewnia uczestnikom możliwość łatwego wyjścia z funduszu i otrzymania należnego mu udziału w majątku funduszu.

Odrębne uregulowanie przez ustawodawcę zagadnień dotyczących udziałów / akcji w spółkach kapitałowych oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych wynikające z odmienności w zakresie ich natury prawnej jak i funkcji ekonomicznej jednoznacznie wskazuje, że powyższe pojęcia nie mogą być ze sobą utożsamiane. W konsekwencji, przychód z tytułu umorzenia certyfikatów w związku z likwidacją funduszu nie może być uznany za przychód (dochód) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w rozumieniu art. 10 ust. 1 UPDOP, w szczególności nie może być uznany za przychód z majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej.

Regulacje UPDOP odnośnie opodatkowania przychodów z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

Przedstawiona powyżej specyfika inwestycji prowadzonych za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych znalazła odzwierciedlenie w przepisach UPDOP. Mianowicie, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4a UPDOP, przychodami dla uczestników funduszy inwestycyjnych są otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut funduszu przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych. Należy przy tym stwierdzić, że wprowadzenie do przepisów UPDOP przepisu art. 12 ust.1 pkt 4a miało na celu doprecyzowanie brzmienia art. 12 ust. 1 poprzez wyraźne wskazanie, że tego rodzaju dochody są opodatkowane wg zasad ogólnych.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że intencją ustawodawcy było opodatkowanie wszelkich przychodów związanych z uczestnictwem w zamkniętym funduszu inwestycyjnym na zasadach ogólnych, w tym również w odniesieniu do przychodów uzyskiwanych z tytułu wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz inwestycyjny. W konsekwencji, przychód taki nie może zostać zaklasyfikowany jako przychód (dochód) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych określony w art. 10 ust. 1 UPDOP.

Stanowisko organów podatkowych oraz doktryna prawa podatkowego.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie m.in.:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IP-PB3-423-986/08-3/JB z dnia 19 września 2008 r., w którym uznał on za prawidłowe stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę, zgodnie z którym przychód z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa celem umorzenia nie został ujęty w przepisie art. 10 ustawy PDOP, określającym dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Ustawodawca nie zakwalifikował zatem takiego rodzaju wypłaty jako dochodu z udziału w zyskach osób prawnych.”,
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr dnia 5 września 2008 r., w którym uznał on za prawidłowe stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę, zgodnie z którym „przychód z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa nie został ujęty w przepisie art. 10 ustawy PDOP, określającym dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Ustawodawca nie zakwalifikował zatem takiego rodzaju wypłaty jako dochodu z udziału w zyskach osób prawnych”,
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IP-PB3-423-872/08-2/JB z dnia 29 sierpnia 2008 r., w którym uznał on za prawidłowe stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę zgodnie z którym nie jest możliwe zaliczenie kwot uzyskanych z tytułu wykupu certyfikatów przez fundusz, (...) do kategorii przychodów (dochodów) mieszczących się w katalogu przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych in principio),
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IP-PB3-423-52/08-2/JB z dnia 21 marca 2008 r., w którym uznał on za prawidłowe stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę, zgodnie z którym fundusz inwestycyjny nie jest zobowiązany do obliczenia, pobrania i wpłacenia zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów zrealizowanych w związku z wykupem przez fundusz certyfikatów inwestycyjnych od osób prawnych nie będących polskimi rezydentami dla celów podatkowych, ze względu m.in. na fakt, że „przychody te nie zostały bowiem wskazane wśród przychodów z udziału w zyskach osób prawnych wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy”.
  
  

W konsekwencji, w świetle UPDOP powyższy przychód stanowi przychód opodatkowany na zasadach ogólnych. Prawidłowość tego stanowiska została potwierdzona m.in.:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB3-423-56/09-2/JB z 24 kwietnia 2009 r., w której uznał on za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „skoro przychód uczestnika funduszu inwestycyjnego z tytułu umorzenia certyfikatu inwestycyjnego nie został w sposób wyraźny wymieniony w art. 10 UPDOP ani też wyłączony w inny sposób spod działania art. 12 UPDOP, winien on być traktowany jako przychód z art. 12 UPDOP.”,
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB5-423-49/08-2/IŚ z dnia 15 grudnia 2008 r., zgodnie z którą „obowiązek podatkowy dla uczestników funduszu inwestycyjnego z tytułu podatku dochodowego może powstać na skutek:
  
  

- odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa,
- umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego,
- otrzymania dochodów, w przypadku gdy statut funduszu przewiduje wypłacanie tych dochodów uczestnikom bez odkupywania jednostek uczestnictwa lub wykupywania certyfikatów inwestycyjnych (art.12 ust. 1 pkt 4a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Dla uczestników funduszu będących osobami prawnymi wszystkie te dochody są opodatkowane na zasadach ogólnych”.

Podobny pogląd wyrażany jest również przez przedstawicieli doktryny, np. Aldona Leszczyńska oraz Elżbieta Serwan w artykule „Podatek u źródła w Polsce od dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów z polskich funduszy inwestycyjnych zamkniętych” (Monitor Podatkowy nr 2/2009 stanęły na stanowisku, że „wypłata środków na rzecz uczestnika funduszu inwestycyjnego na skutek wykupu certyfikatów jest odmienną kategorią przychodów niż określona w art. 10 ust. 1 PDOPRU”. Analogicznie, Gerard Dźwigała w artykule „Dochody z funduszy inwestycyjnych — kwestie podatkowe” (Przegląd Podatkowy nr 5/2000) wyraził pogląd, zgodnie z którym przychód taki (z tytułu zbycia certyfikatów inwestycyjnych - przyp. Spółki) podlega łączeniu do ogólnej kwoty przychodów podatnika, a następnie — po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów opodatkowaniu na zasadach ogólnych przy zastosowaniu stawki określonej w art. 19 UPDOP”.

Ad. 2

Zgodnie z art. 3 ust. 2 UPDOP spółka może podlegać w Polsce opodatkowaniu wyłącznie od dochodów uzyskiwanych na terytorium Polski. Równocześnie zakres dochodów spółki jakie mogą podlegać opodatkowaniu w Polsce określony jest w UPO. Ustalenie zakresu dochodów, jakie mogą podlegać opodatkowaniu w poszczególnych państwach — stronach UPO wymaga prawidłowej kwalifikacji uzyskanego przez spółkę dochodu do odpowiedniej kategorii określonej w UPO. W przypadku, gdy opodatkowanie danego dochodu nie zostało wprost uregulowane w UPO i co do zasady, odpowiednia klasyfikacja takiego dochodu powinna zostać dokonana w oparciu o przepisy wewnętrznego prawa podatkowego umawiających się państw (art. 3 ust. 2 UPO).

Postanowienia UPO nie wskazują w jaki sposób powinny być klasyfikowane wypłaty dochodów funduszu dokonane przez fundusz inwestycyjny zamknięty bez wykupienia certyfikatów inwestycyjnych. Zdaniem Spółki, mając na uwadze że:

• osiągany przez Spółkę przychód z tytułu wypłat w świetle UPDOP stanowi przychód podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych, oraz

• UPO nie zawiera żadnych specyficznych postanowień odnośnie klasyfikacji takiego przychodu (w szczególności nie został on ujęty w definicji dywidend określonej w art. 10 ust. 5 UPO),przedmiotowy przychód będzie przychodem ze źródła, o którym mowa w art. 7 (zyski przedsiębiorstw) lub 13 (zyski z przeniesienia własności majątku) ust. 4 UPO. W konsekwencji, mając na uwadze fakt, że Spółka nie posiada w Polsce zakładu w rozumieniu art. 5 UPO, zyski osiągnięte przez Spółkę z tytułu wypłat nie będą podlegać opodatkowaniu w Polsce, gdyż zgodnie z treścią powyższych przepisów mogą być opodatkowane jedynie w Holandii.
  
  

Powyższy pogląd został potwierdzony między innymi w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IP-PB3-423-872/08-2/JB z dnia 29 sierpnia 2008 r., w którym uznał on za prawidłowe stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę, zgodnie z którym „przedmiotowe wypłaty (m.in. z tytułu wykupienia przez fundusz certyfikatów - przyp. Spółki) stanowią, w opinii funduszu, przychody uczestnika opodatkowane na zasadach ogólnych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Oznaczą to, iż biorąc pod uwagę, że uczestnik nie posiada w Polsce zakładu w rozumieniu konwencji, jak również mając na względzie przepisy konwencji, przedmiotowe wypłaty mogą zostać zakwalifikowane jako kategoria uregulowana w art. 7 lub art. 13 ust 4 konwencji. Zdaniem funduszu, w żadnym ze wskazanych wypadków, wypłaty te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce, w szczególności nie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem u źródła”. Pomimo, że przedmiotowa sprawa dotyczyła polsko-luksemburskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ze względu na tożsame brzmienie art. 7 i art. 13 ust. 4 tej umowy oraz art. 7 i art. 13 ust. 4 UPO, a także brak specyficznych przepisów różniących obie umowy w tym zakresie, powyższa konkluzja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie znajduje także pełne zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym zdaniem Spółki:

1. przychód z tytułu otrzymania wypłat w świetle UPDOP stanowi przychód podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych, i
2. przychód ten nie podlega opodatkowaniu w Polsce na mocy UPO.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania pierwszego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r., Nr 146, poz. 1546 ze zm., dalej: UFI) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie - również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Fundusz inwestycyjny zamknięty emituje i zbywa na rzecz swoich uczestników certyfikaty inwestycyjne - papiery wartościowe na okaziciela, charakterystyczne wyłącznie dla tego typu funduszy inwestycyjnych. W myśl art. 139 ust. 1 UFI fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty inwestycyjne, które wyemitował, jeżeli statut funduszu tak stanowi. W statucie funduszu inwestycyjnego zamkniętego należy określić przesłanki, tryb i warunki wykupywania certyfikatów inwestycyjnych oraz terminy i sposób dokonywania ogłoszeń o wykupie certyfikatów. W szczególności należy określić, czy wykup certyfikatów inwestycyjnych następuje na żądanie uczestnika, czy niezależnie od zgłoszenia takiego żądania, oraz przypadki, w których wykup certyfikatów może nastąpić niezależnie od zgłoszenia żądania przez uczestnika funduszu. Cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego jest równa wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na certyfikat inwestycyjny, według wyceny aktywów z dnia wykupu. Z chwilą wykupienia przez fundusz inwestycyjny zamknięty certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa.

W art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000, Nr 54, poz. 654 ze zm., dalej: UPDOP) zostały sformułowane „ogólne zasady” opodatkowania przychodu. Natomiast art. 10 UPDOP reguluje szczególną kategorię przychodów, wyłączoną spod reżimu art. 12, którą stanowią dochody (przychody) z udziału w zyskach osób prawnych. W oparciu o przepis art. 12 przychód należy określić jako wszelkie trwałe, bezzwrotne i definitywne przysporzenie majątkowe podatnika. W art. 12 UPDOP zawarto jedynie przykładowy, otwarty katalog kategorii, które zaliczane są do przychodu podatkowego. Tym samym, art. 12 obejmuje swoim zakresem również te kategorie przychodów, które nie zostały w nim wymienione expressis verbis. W związku z powyższym należy przyjąć, że w kategorii przychodu opodatkowanego „na zasadach ogólnych”, tj. zgodnie z art. 12 UPDOP, mieszczą się wszelkie przysporzenia w majątku podatnika, które nie zostały wyraźnie zaliczone do kategorii wymienionych w innych przepisach ustawy.

Stosownie do art. 10 UPDOP dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji). Z redakcji art. 10 UPDOP jasno wynika, że dochód (przychód) opodatkowany na podstawie tego przepisu wiąże się z posiadaniem udziałów (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub w spółdzielni) albo akcji (w spółce akcyjnej).

Rozstrzygnięcie, czy przychód powstały w wyniku zdarzenia przedstawionego przez Wnioskodawcę należy opodatkować ryczałtem na podstawie art. 10 UPDOP, czy też zgodnie z „zasadami ogólnymi” w oparciu o art. 12 tejże ustawy, wymaga wyjaśnienia, czy certyfikaty inwestycyjne w zamkniętym funduszu inwestycyjnym można traktować w sposób tożsamy do udziałów i akcji w spółkach kapitałowych lub w spółdzielni.

Ustawy podatkowe nie zawierają definicji takich terminów jak „certyfikaty inwestycyjne”, „akcje”, „udziały” lub „papiery wartościowe”. W związku z tym, pojęcia te należy interpretować zgodnie ze znaczeniem nadanym im w ustawach niepodatkowych. Zgodnie z definicją pojęcia „papiery wartościowe” zamieszczoną w art. 3 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2005, Nr 183 poz. 1538), odesłanie do której znajduje się w art. 2 pkt 34 UFI, mianem papierów wartościowych określa się: „akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego”. Z przytoczonej regulacji niezbicie wynika, że certyfikaty inwestycyjne nie są akcjami, gdyż zostały w tym przepisie wymienione osobno.

W świetle art. 6 ust. 2 UFI „certyfikaty inwestycyjne” są papierami wartościowymi, które reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego. Fundusz inwestycyjny typu zamkniętego jest osobą prawną, która emituje certyfikaty inwestycyjne, a środki pieniężne pozyskane w wyniku ich zbycia lokuje w określone w statucie aktywa. Certyfikat inwestycyjny uprawnia uczestnika funduszu do otrzymania wypłaty kwoty równej wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na dany certyfikat inwestycyjny, w związku z: (2) przychód ten nie podlega opodatkowaniu w Polsce na mocy UPO.

• wykupem certyfikatu, jeżeli statut funduszu przewiduje taką możliwość (art. 139 UFI),
• likwidacją funduszu (art. 249 ust. 1 UFI).
  
  

Ponadto, zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 13 UFI dochód funduszu inwestycyjnego zamkniętego może być wypłacany uczestnikom funduszu, jeżeli statut funduszu przewiduje taką możliwość oraz określa zasady takiej wypłaty.

Użycie przez ustawodawcę w ustawie o UFI terminu „certyfikaty inwestycyjne” miało na celu odróżnienie tego instrumentu partycypacji uczestnika w dochodzie bądź majątku osoby prawnej (w tym przypadku funduszu inwestycyjnego), od akcji i udziałów – terminów stosowanych w przepisach dotyczących spółek kapitałowych oraz spółdzielni.

W świetle przepisów KSH „udział” w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oznacza określoną i posiadającą pewną wartość pieniężną część (ułamek) kapitału zakładowego, z którego wynika ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce.

Ustawa z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r., nr 1881 poz. 1848) posługuje się terminem ”udział” na określenie kapitału, do którego wniesienia jest obowiązany członek spółdzielni i który to udział podlega ewentualnej wypłacie przy ustaniu członkostwa w spółdzielni (art. 5 § 1 pkt 3 ustawy, art. 16, art. 26 i inne).

Pod pojęciem „akcji” należy rozumieć emitowany przez spółkę akcyjną papier wartościowy, w którym zostało inkorporowane podmiotowe prawo udziałowe w spółce przysługujące akcjonariuszowi w zamian za wniesienie do spółki wkładu na pokrycie określonej części kapitału zakładowego.

Udziały i akcje, w odróżnieniu od certyfikatów inwestycyjnych, oprócz uprawnień o charakterze majątkowym reprezentują również, co do zasady, szerokie uprawnienia korporacyjne. Z udziałami i akcjami w spółkach kapitałowych wiążą się prawa i obowiązki, które można podzielić na czysto majątkowe oraz korporacyjne. Prawa czysto majątkowe charakteryzują się skutkiem w postaci bezpośredniego przesunięcia majątkowego między spółką a wspólnikiem. Przykładowo zalicza się do nich prawo do: dywidendy, udziału w tzw. kwocie likwidacyjnej, wypłaty za udziały (akcje) przeznaczone do umorzenia, zbycia udziałów (akcji), wynagrodzenia za świadczenia na rzecz spółki, otrzymania zwrotu opłat oraz prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów (akcji) przy podwyższeniu kapitału zakładowego. Natomiast uprawnienia określane jako korporacyjne (organizacyjne) nie wywołują u wspólników bezpośrednich następstw majątkowych, lecz służą ochronie ich interesów o charakterze majątkowym. Wśród praw korporacyjnych wymienia się m.in. prawo uczestnictwa w zgromadzeniach wspólników, prawo do głosowania, prawo zaskarżania uchwał, prawo kontroli. Podobnie jak prawa wspólników spółek kapitałowych, ich obowiązki również można podzielić według kryterium wywołania bezpośrednich następstw majątkowych. W konsekwencji, uprawnienia o charakterze korporacyjnym jakie przysługują udziałowcom i akcjonariuszom, umożliwiają im, co do zasady, aktywny wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki.

Natomiast konstrukcja certyfikatu inwestycyjnego została dostosowana do szczególnego celu funduszu inwestycyjnego, jakim jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych otrzymanych od uczestników funduszu. Podstawowym uprawnieniem inkorporowanym w certyfikatach inwestycyjnych jest prawo do udziału w majątku lub dochodzie funduszu w proporcji własnego wkładu do całości wpłat wszystkich inwestorów do funduszu. Uczestnik funduszu inwestycyjnego zasadniczo nie ma wpływu na bieżące zarządzanie funduszem oraz prowadzoną przez niego politykę inwestycyjną. Tym samym, stosunek prawny łączący uczestników z funduszem ma charakter zobowiązaniowy i nie przypomina stosunku korporacyjnego jaki występuje między wspólnikiem a spółką. Jednocześnie sposób zbycia certyfikatów inwestycyjnych jest znacznie prostszy i szybszy niż wyjście ze spółki kapitałowej, gdzie w takim przypadku (w sytuacji braku nabywcy chętnego odkupić udziały lub akcje) powinno nastąpić obniżenie kapitału zakładowego.

W konsekwencji, pozycja udziałowca i akcjonariusza w spółce różni się od pozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego. W kontekście art. 139 UFI pozycja uczestnika funduszu jest determinowana przez charakter działalności funduszu inwestycyjnego. Uczestnik funduszu, udostępniając własne środki finansowe podmiotowi powołanemu do zbiorowego inwestowania tychże środków, nabywa świadczenie zwrotne, którym jest prawo do udziału w majątku netto funduszu. W skład tego udziału wchodzi przyrost wartości majątku funduszu w czasie, uzyskany w wyniku lokowania środków pieniężnych przez fundusz w ramach swojej statutowej działalności. W statucie funduszu inwestycyjnego może zostać zamieszczone zobowiązanie funduszu do wykupu certyfikatów w określonym terminie i na określonych warunkach. Wykupując certyfikaty fundusz wypłaca uczestnikowi kwotę pieniężną (cenę wykupu certyfikatu inwestycyjnego), która jest równa wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na certyfikat inwestycyjny, według wyceny aktywów z dnia wykupu.

Wobec ewidentnych różnic między certyfikatami inwestycyjnymi a udziałami i akcjami, próbę zastosowania przepisów art. 10 UPDOP dotyczących dochodów (przychodów) z udziałów i akcji osób prawnych do przychodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych należy ocenić negatywnie. W rezultacie przychód Spółki z tytułu wykupu przez Fundusz certyfikatów inwestycyjnych należy opodatkować w oparciu o art. 12 UPDOP.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie także w przepisach UPDOP dotyczących opodatkowania uczestników funduszy inwestycyjnych. Zagadnienie to zostało uregulowane poprzez znowelizowanie od 1 stycznia 2001 r. treści art. 10, art. 12 oraz art. 16 UPDOP. W art. 10 ust. 1 UPDOP zostało wprowadzone sformułowanie, że przepis ten należy stosować z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b. Natomiast zgodnie z pkt 4a dodanym do art. 12 ust. 1 UPDOP, przychodami dla uczestników funduszy inwestycyjnych są otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych. Charakter wypłaty dochodów funduszu bez umorzenia certyfikatów inwestycyjnych jest najbardziej zbliżony, spośród innych dochodów uczestników funduszy inwestycyjnych, do dywidendy otrzymywanej przez udziałowców i akcjonariuszy spółek kapitałowych. Jeżeli zatem ustawodawca wyraźnie wyłączył tą kategorię przychodu spod regulacji ujętej w art. 10 UPDOP, to należy przyjąć, że wykupienie lub umorzenie przez fundusz certyfikatów inwestycyjnych tym bardziej nie powinno zostać zaliczone do tej samej kategorii przychodów, co przychody (dochody) uzyskane z udziału lub akcji. W przypadku wykupu certyfikatów na podstawie art. 139 UFI, lub też ich umorzenia w związku z likwidacją funduszu na podstawie art. 249 UFI, następuje bowiem redystrybucja majątku, a nie dochodu funduszu, odpowiednio w ograniczonym lub w pełnym zakresie.

Z kolei w świetle art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP w brzmieniu nadanym mu od 1 stycznia 2001 r., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych oraz certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych, a także z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że intencją ustawodawcy było ustalenie przychodów uczestników funduszy inwestycyjnych zgodnie z zasadami ogólnymi. Powyższa konstatacja dotyczy wszystkich kategorii przychodów uczestników funduszy inwestycyjnych, w tym także przychodu z tytułu wykupienia przez fundusz inwestycyjny zamknięty certyfikatów inwestycyjnych, które wcześniej wyemitował.

Mając powyższe na uwadze, stwierdza się, że opodatkowanie przychodu Spółki z tytułu wykupienia certyfikatów inwestycyjnych następuje na podstawie art. 12 UPDOP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania drugiego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z zm.), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Polski siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Polski.

Jak wynika z przedłożonego wniosku, Spółka, będąca rezydentem podatkowym Holandii, będzie osiągała przychody z tytułu uczestnictwa w zamkniętym funduszu inwestycyjnym, którego siedziba mieści się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym, państwem źródła dla dochodów uzyskiwanych przez zagraniczną Spółkę będzie Polska.

Stosownie do art. 91 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. W związku z powyższym, ewentualny konflikt w zakresie miejsca opodatkowania konkretnego dochodu powinien zostać rozstrzygnięty w oparciu o postanowienia właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie Konwencja podpisana w Warszawie dnia 13 lutego 2002 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z dnia 17 grudnia 2003 r., dalej: Konwencja).

Zgodnie z art. 10 ust.1 i 2 Konwencji dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w Umawiającym się Państwie osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie. Jednakże dywidendy takie mogą być opodatkowane także w Umawiającym się Państwie, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę, i zgodnie z prawem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek tak wymierzony nie może przekroczyć:

1. 5 procent kwoty dywidend brutto, jeżeli osobą uprawnioną jest spółka (inna niż spółka osobowa), której bezpośredni udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendy wynosi co najmniej 10 procent,
2. 15 procent kwoty dywidend brutto we wszystkich pozostałych przypadkach.
   
   

W myśl art. 10 ust. 5 niniejszej Konwencji określenie "dywidendy" użyte w tym artykule oznacza dochód z akcji, akcji gratisowych lub praw do udziału w zyskach, akcji w górnictwie, akcji członków założycieli lub innych praw do udziału w zyskach, jak również dochód z wierzytelności dających prawo uczestniczenia w zyskach oraz dochód z innych praw w spółce, który według prawa Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma siedzibę, jest pod względem podatkowym traktowany jak dochód z akcji.

Zawierane przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wzorowane są na Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Polska, jako państwo członkowskie OECD, przestrzega zasad i zaleceń wypracowanych w ramach Komitetu Podatkowego tej Organizacji. Zgodnie z zaleceniami Rady OECD, organy podatkowe państw członkowskich powinny odwoływać się do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD przy stosowaniu i interpretacji postanowień swych dwustronnych konwencji podatkowych opartych na Modelowej Konwencji. W punkcie 28 Komentarza do art. 10 ust. 3 (którego odpowiednikiem jest art. 10 ust. 5 przedmiotowej Konwencji) wyraźnie stwierdzono, iż „za dywidendy uważa się nie tylko podział zysków uchwalany każdego roku przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, lecz także inne zyski wyrażone w pieniądzu, takie jak premie, zyski ze sprzedaży i ukryty podział zysków. Przewidziane w artykule ulgi mają zastosowanie o tyle, o ile państwo, w którym spółka wypłacająca ma siedzibę, opodatkowuje wymienione świadczenia jako dywidendy”.

W świetle Komentarza do Modelowej Konwencji, w przedmiotowej sprawie zastosowanie mógłby znaleźć art. 10 Konwencji jedynie pod warunkiem, że świadczenia (kwoty) wypłacane Spółce z tytułu umorzenia certyfikatów inwestycyjnych w związku z likwidacją Funduszu, byłyby na podstawie polskiego prawa podatkowego opodatkowane jako dywidendy. Jednakże zgodnie art. 12 ust. 1 pkt 4a, polski ustawodawca zdecydował, że przychody uczestników funduszy inwestycyjnych z tytułu otrzymanych przez nich dochodów funduszu powinny zostać opodatkowane zgodnie z „ogólnymi zasadami”. Tym samym ustawodawca wykluczył zastosowanie art. 22 UPDOP regulującego opodatkowanie dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym, należy wykluczyć art. 10 Konwencji jako podstawę do opodatkowanie w Polsce zdarzenia przyszłego opisanego przez Wnioskodawcę.

W związku z okolicznością, że wykupienie przez Fundusz należących do Spółki certyfikatów inwestycyjnych przy jednoczesnym umorzeniu tych papierów wartościowych nie nastąpi za pośrednictwem położonego w Polsce zakładu podatkowego Spółki, powyższe zdarzenie przyszłe podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 13 ust. 4 Konwencji: „Zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku niewymienionego w ustępach 1, 2 i 3 podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę”.

Stosownie do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD do art. 13 ust. 5 (punkt 29) stwierdzono, że „Jeżeli chodzi o zyski z przeniesienia tytułu własności majątku innego niż wymieniony w ust. 1, 2 i 4, to ust. 5 stanowi, iż podlegają one opodatkowaniu tylko w państwie, w którym sprzedający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Jest to zgodne z normami wyłożonymi w art. 22”.

Reasumując, na mocy art. 13 ust. 5 właściwej Konwencji, przychód Spółki będącej rezydentem podatkowym Holandii z tytułu wykupienia przez Funduszu posiadający siedzibę na terytorium Polski certyfikatów inwestycyjnych nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

Na gruncie obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe w zakresie obu postawionych pytań.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.