INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 08.05.2009 r. (data wpływu 14.05.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania usługi zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów świadczoną przez Bank (tzw. cash poolingu) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14.05.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania usługi zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów świadczoną przez Bank (tzw. cash poolingu).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następując zdarzenie przyszłe.

Bank zamierza oferować swoim klientom usługę cash poolingu. Usługa polega na zarządzaniu płynnością finansową uczestników umowy cash poolingu, poprzez bilansowanie sald na ich rachunkach bankowych (dalej jako: „usługa cash poolingu”). Usługa świadczona będzie przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych (dalej jako „Uczestnicy” ) posiadających w Banku rachunki bankowe, na których występować mogą salda dodatnie stanowiące wierzytelności Uczestników wobec Banku albo salda ujemne stanowiące długi Uczestników wobec Banku.

Celem usługi cash poolingu ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w umowie cash poolingu.

Usługa cash-poolingu, którą ma zamiar świadczyć Bank oparta będzie na następujących założeniach:

1. W strukturze będą brali udział Uczestnicy - podmioty krajowe, posiadające rachunki bankowe założone w Banku w Polsce, tzw. Source Accounts (dalej „rachunki SA”). Rachunkiem SA może być rachunek bieżący (Current Account „CA”) albo rachunek zbiorczy (Aggregation Account „AA”), tj. rachunek, do którego są „podpięte” dwa albo większa liczba rachunków bieżących należących do tego samego podmiotu.
2. W strukturze będzie brał udział także podmiot krajowy posiadający rachunek bankowy założony w Banku, na który/z którego będą dokonywane transfery tzw. Master Account (dalej „rachunek MA”).
3. Na podstawie Umowy cash poolingu (Zero Balancing Agreement) zawartej pomiędzy Bankiem a właścicielem rachunku MA, a także deklaracji uczestnictwa podpisanych przez Uczestników (Accession Agreement), Bank będzie dokonywał pod koniec dnia transferów środków pieniężnych pomiędzy poszczególnymi rachunkiem SA a rachunkiem MA.
4. Transfery te będą dokonywane w ten sposób, że po ich dokonaniu, salda występujące na rachunkach SA będą równe zero. A zatem, wszelkie nadwyżki środków pieniężnych występujące na poszczególnym rachunku SA będą automatycznie transferowane na rachunek MA, natomiast niedobory występujące na poszczególnym rachunku SA będą automatycznie zasilane z rachunku MA. W przypadku istnienia w strukturze rachunku AA, wszelkie nadwyżki środków pieniężnych występujące na poszczególnym rachunku CA „podpiętym” pod AA będą automatycznie transferowane na ten rachunek AA, natomiast niedobory występujące na poszczególnym rachunku CA będą automatycznie zasilane z rachunku AA. Następnie wszelkie nadwyżki środków pieniężnych występujące na poszczególnym rachunku AA będą automatycznie transferowane na rachunek MA natomiast niedobory występujące na poszczególnym rachunku AA będą automatycznie zasilane z rachunku MA.
5. W związku z powyższym jeżeli na rachunku SA wystąpi saldo dodatnie uczestnikowi przysługiwać będą odsetki. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na rachunku SA wystąpi saldo ujemne uczestnik jest zobowiązany zapłacić odsetki.
6. Transfery dokonywane w ramach struktury nie będą miały charakteru zwrotnego.
7. Bank będzie obsługiwał całą transakcje, w tym dokonywał kalkulacji odsetek, jak również będzie dostarczał uczestnikom raporty dotyczące wysokości odsetek wynikających z uczestnictwa w strukturze. Odsetki będą kalkulowane na bazie dziennej, jednak ich alokacja będzie następować w terminie ustalonym w umowie (np.: w okresie miesięcznym, kwartalnym, rocznym).
8. Bank otrzymuje wynagrodzenie od uczestników za świadczoną usługę cash poolingu.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC usługa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów świadczona przez Bank będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...
2. Czy w świetle ustawy o VAT usługi cash poolingu świadczone przez Bank podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT jako usługi pośrednictwa finansowego na podstawie załącznika nr 4 do ustawy o VAT w związku z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT...
3. Czy odsetki płacone/otrzymywane przez Uczestnika z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będą stanowiły koszty uzyskania przychodów oraz odpowiednio przychody podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych na zasadzie kasowej...
4. Czy w stosunku do odsetek płaconych przez Uczestnika cash poolingu będącego posiadaczem salda ujemnego właścicielowi MA będą miały zastosowanie ograniczenia w zakresie uznawania odsetek za koszty uzyskania przychodu, wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o pdop...
5. Czy środki przelewane na koniec każdego dnia roboczego w ramach usługi cash poolingu, dokonywane w celu wyrównania ujemnego lub dodatniego salda na rachunku Uczestników do zera, będą stanowiły dla tych Uczestników przychody podatkowe / koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych...
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie pytania dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W zakresie podatku od towarów i usług została wydana odrębna interpretacja indywidualna z dnia 07.07.2009 r. Nr IPPP2/443-554/09-4/KK.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydano postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania z dnia 21.07.2009r. Nr IPPB3/423-326/09-3/ER

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Banku, umowa cash poolingu ani żadna z czynności wykonywanych w ramach tej usługi nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że cash pooling nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegającym opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zdefiniowanym w art. 1 ustawy o PCC.

Zgodnie z art. 1 ustawy o PCC, podatkowi podlegają:

1. następujące czynności prawne:
   
   a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   b) umowy pożyczki,
   c) (uchylona)
   d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   e) umowy dożywocia,
   f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   g) (uchylona)
   h) ustanowienie hipoteki,
   i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   j) umowy depozytu nieprawidłowego,
   k) umowy spółki
   
   
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Bank pragnie zauważyć, że art. 1 ustawy o PCC zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna nie wymieniona w tym wyliczeniu pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy zauważyć, że umowa cash poolingu jako umowa nienazwana nie została wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających temu podatkowi. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową wskazuje, że jest to wielostopniowy, rozbudowany system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy podmiotów, zawierający w sobie czynności polegające na transferze środków pieniężnych. Nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, zdaniem Banku, takie transakcje nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podatnik pragnie również wskazać, że organy podatkowe niejednokrotnie wypowiadały się, co do kwestii implikacji usługi cash poolingu na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazując, że czynności wykonywane w ramach takich struktur nie podlegają temu podatkowi (przykładowo: pismo Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 14 lutego 2007 r., Nr DM/436-13/07/JU; pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 1 września 2006 r., Nr IUS.VllI-436/5/06; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2008 roku, Nr ILPB2/436-13/08-4/AJ; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r., Nr IPPB2/436-89/08- 2/MZ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, iż przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych uległy zmianie ustawą z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ( Dz. U. Nr 209, poz. 1319 ).

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   
   a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   b) umowy pożyczki,
   c) (uchylona)
   d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   e) umowy dożywocia,
   f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   g) (uchylona)
   h) ustanowienie hipoteki,
   i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   j)umowy depozytu nieprawidłowego,
   k) umowy spółki.
   
   
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny – w części zobowiązaniowej – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa „cash poolingu” jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy „cash poolingu”, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”.

Reasumując, należy stwierdzić, iż usługa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową uczestników umowy „cash poolingu” nie została wymieniona w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.