Ad. 1 Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 41 ustawy podstawowa stawka podatku wynosi 22 % z wyjątkiem towarów i usług wymienionych w przepisach ustawy o VAT i rozporządzenia do ustawy, dla których stosuje się stawki niższe bądź zwolnienie od opodatkowania. Na tej podstawie wymieniona przez podatnika w zapytaniu sprzedaż prawa własności użytkownikowi wieczystemu działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym będącym własnością tego użytkownika podlega opodatkowaniu stawką podstawową 22 %. Obowiązujące przepisy w zakresie podatku VAT nie przewidują obniżenia stawki VAT, ani też zwolnienia do dostawy gruntów zabudowanych.

Ad. 2 W przypadku, gdy przedmiotem obrotu jest nieruchomość niezabudowana przeznaczona na cele mieszkaniowe, sprzedaż tej nieruchomości podlega opodatkowaniu stawką 22 % (art. 41 ust. 1 ustawy o VAT). Dostawa gruntu z przeznaczeniem pod zabudowę na cele mieszkalne również nie została wymieniona w preferencyjnych stawkach podatku bądź w zwolnieniu od opodatkowania.

Ad. 3 Gdy przedmiotem sprzedaży jest prawo własności nieruchomości zabudowanej (niezależnie od jej przeznaczenia), stawka podatku wynosi 22 % zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Jedynie dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę została zwolniona od podatku VAT. Jednakże w przypadku gdy budynek spełnia kryteria towaru używanego, tj. od końca roku, w którym zakończono jego budowę, upłynęło co najmniej 5 lat, a podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jej nabyciu, dostawa będzie zwolniona od podatku. Zgodnie jednak z art. 43 ust. 6 ustawy o VAT zwolnienia nie stosuje się, jeżeli podatnik, przed wprowadzeniem przedmiotowych środków trwałych do ewidencji środków trwałych lub w trakcie ich użytkowania, poniósł wydatki na ich ulepszenie w wysokości co najmniej 30 % ich wartości początkowej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i miał on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków oraz użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych. Zwalnia się również od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy. Zwolnienie to nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Należy pamiętać, że w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Ad. 4 Odpłatne przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności decyzją administracyjną nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Gdy przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dokonywane jest decyzją administracyjną, gmina występuje w tym przypadku jako organ władzy publicznej realizujący zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa. Nie występuje ona w charakterze podatnika podatku VAT i stąd czynność taka nie podlega ustawie o VAT. Gdyby przekształcenie to nastąpiło na podstawie umowy cywilnoprawnej (aktu notarialnego), wówczas podlegałoby ono opodatkowaniu podatkiem VAT. W przypadku darowizny nieruchomości dla Skarbu Państwa lub Sądu Rejonowego – nie ma znaczenia fakt, dla kogo dokonywana jest darowizna. Istotne jest, co jest przedmiotem darowizny, zatem:

1. Jeżeli przedmiotem darowizny jest towar, przy nabyciu którego przysługiwało gminie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, darowizna tego towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT – zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt. 2 ustawy o VAT według obowiązujących stawek przy dostawie danego towaru. W przypadku nieruchomości będzie to stawka 22 %, z wyjątkiem obiektów budownictwa mieszkaniowego, objętych do dnia 31 grudnia 2007 r. stawką VAT 7 % zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. b lub będzie to zwolnienie od podatku zgodnie z cytowanym wyżej art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT,
2. W przypadku, gdy nieruchomość będzie spełniała kryteria towaru używanego wyszczególnione wyżej, darowizna będzie zwolniona od podatku,
3. Jeżeli przedmiotem darowizny będzie grunt nabyty przez gminę przed 01.05.2004 r., darowizna tego gruntu nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Nie będzie ona dostawą towaru w myśl art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, ponieważ przed 01.05.2004 r. grunt nie był towarem w rozumieniu ustawy o VAT z dnia 08.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego przy nabyciu gruntu przed 01.05.2004 r.