Zgodnie z art. 10 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), działy specjalne produkcji rolnej są odrębnym źródłem przychodów.

Zasady ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej określa przepis art.24 ust.4 ww. ustawy. Z treści w/w przepisu wynika, że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej może być ustalany w dwojaki sposób: w oparciu o prowadzoną przez podatnika księgę przychodów i rozchodów, o której mowa w art. 15 w/w ustawy, lub przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu. Wybór sposobu ustalania dochodu zależy od podatnika.

Jeżeli podatnik zamierza prowadzić księgę przychodów i rozchodów to, stosownie do treści art.15, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art.14 w/w ustawy. Ponadto podatnik zobowiązany jest zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze założenia księgi przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

Podatnik, który osiąga dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jest zobowiązany składać w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy właściwemu organowi podatkowemu pierwszej instancji deklarację według ustalonego wzoru o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku następnym PIT-6 (art.43 ust.1 ww. ustawy). Jeżeli dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustalany jest na podstawie księgi, podatnik w ww. deklaracji zamieszcza ponadto informację o wysokości przewidywanego dochodu w roku następnym (art.43 ust.2 w/w ustawy).

Natomiast jeżeli rozpoczęcie prowadzenia działów specjalnych następuje w ciągu roku podatkowego, podatnik jest zobowiązany do złożenia deklaracji o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w tym roku PIT-6 – w terminie 7 dni od zaprowadzenia tych działów (art.43 ust.3 pkt3 ww. ustawy).

W oparciu o dane zawarte w złożonej deklaracji, naczelnik urzędu skarbowego decyzją ustala wysokość miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy.

Miesięczne zaliczki na podatek dochodowy w wysokości ustalonej decyzją naczelnika urzędu skarbowego, obniżone o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w tym miesiącu zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, podatnik zobowiązany jest wpłacać do kasy lub na rachunek urzędu skarbowego w terminach: za okres od stycznia do listopada – do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień – w wysokości należnej za listopad – do dnia 20 grudnia (art. 43 ust.3 ww. ustawy).

Natomiast w świetle obowiązujących przepisów, podatnik nie składa deklaracji PIT-5.

Ponadto, zgodnie z art.43 ust.5 ww. ustawy, jeżeli podatnik poza dochodem z działów specjalnych produkcji rolnej osiąga inne dochody, od dochodów tych opłaca zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w art.44, bez łączenia tych dochodów z dochodem z działów specjalnych produkcji rolnej.

Jeżeli zatem podatnik uzyskuje dochody z działalności gospodarczej opodatkowane na zasadach ogólnych oraz z działów specjalnych produkcji rolnej i wybrał sposób ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej w oparciu o księgę przychodów i rozchodów, to jest zobowiązany do ustalania wysokości dochodu z każdego z ww. źródeł oddzielnie, a co za tym idzie - do prowadzenia odrębnych ksiąg przychodów i rozchodów.

Wysokość osiągniętego w roku podatkowym dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej, ustalonego w oparciu o prowadzoną podatkową księgę przychodów i rozchodów lub przy zastosowaniu norm szacunkowych, podatnik jest obowiązany wykazać i doliczyć do dochodów z innych źródeł w zeznaniu rocznym, składanym w urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art.45 ww. ustawy). W tym samym terminie podatnik jest zobowiązany wpłacić należny podatek dochodowy wynikający z tego zeznania.

Ponadto w przypadku, gdy rolnik ryczałtowy dokonujący sprzedaży produktów rolnych, pochodzących z własnej działalności rolniczej zwolnionej od podatku VAT, prowadzi dla celów podatku dochodowego księgę wykazującą przychody i koszty z tej działalności, to otrzymane kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku VAT w cenie sprzedaży produktów rolnych pochodzących z tej działalności, stanowią przychód, który należy wykazać w księdze przychodów i rozchodów.