Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-1596/12/MZa
z 3 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 12 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniach 15 lutego 2013 r. oraz 21 marca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 29 stycznia 2013 r. oraz 12 marca 2013 r. Znak: IBPBII/2/415-1596/12/MZa wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 15 lutego 2013 r. oraz 21 marca 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W październiku 2012 r. wnioskodawczyni sprzedała działkę o numerze 1272 i została poinformowana o konieczności zapłaty podatku od sprzedaży. Przedmiotową działkę wnioskodawczyni w 1997 r. zakupiła wspólnie z mężem. W 2009 r., po sądowej separacji nastąpił podział majątku dorobkowego małżonków w drodze zniesienia współwłasności. Przed notariuszem w dniu 11 grudnia 2009 r. wnioskodawczyni wraz z mężem zawarła umowę zniesienia współwłasności nieruchomości, której przedmiotem były wyłącznie rzeczy i prawa nabyte przez małżonków na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej.

Wnioskodawczyni dodała, że oprócz ww. nieruchomości podział majątku małżonków obejmował również inne rzeczy i prawa wchodzące w skład ich majątku dorobkowego i były to:

• nieruchomość składająca się z niezabudowanych działek o łącznej powierzchni 1 ha 2554 m²,
• nieruchomość składająca się z działek o łącznej powierzchni 5756 m² oraz zabudowań stanowiących część składową działki.
  
  

Na dzień podziału majątku dorobkowego cała jego wartość wynosiła 270.000,00 zł. W wyniku podziału wnioskodawczyni przypadła nieruchomość składająca się z działek nr 570, 1271, 1272, 1273 i 1275 o łącznej powierzchni 6733 m² niezabudowanych o łącznej wartości 135.000,00 zł. Natomiast mąż wnioskodawczyni nabył nieruchomość składającą się z działek nr 613 i 786 o łącznej powierzchni 5821 m² oraz nieruchomość składającą się z działek nr 855, 858/2 o łącznej powierzchni 5756 m² wraz z zabudowaniami o łącznej wartości 135.000,00 zł. Wnioskodawczyni dodała, że podział majątku dorobkowego odbył się bez spłat i dopłat.

Również w dniu 11 grudnia 2009 r. wnioskodawczyni zawarła z mężem i teściami umowę darowizny, na mocy której mąż i teściowie podarowali jej ¾ części lokalu mieszkalnego, w którym obecnie zamieszkuje wspólnie z dziećmi. Wartość darowizny wynosiła 97.500,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od sprzedaży działki skoro jej nabycie miało miejsce w 1997 r. a od tego czasu minęło 5 lat?
2. Jeżeli wnioskodawczyni będzie musiała zapłacić ten podatek to w jakiej kwocie i czy może ona skorzystać z ulgi budowlanej?
   
   

Zdaniem wnioskodawczyni, zniesienie współwłasności, które nastąpiło w 2009 r. nie stanowi nowego nabycia stąd przy każdej sprzedawanej nieruchomości należy brać pod uwagę datę jej pierwszego nabycia przez wnioskodawczynię wraz z mężem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodu jest – z zastrzeżeniem ust. 2 – odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni wraz z mężem w 1997 r. nabyła działkę nr 1272. Natomiast w 2009 r. po separacji pomiędzy małżonkami została zawarta umowa zniesienia współwłasności, przedmiotem której była m.in. ww. działka oraz inne rzeczy i prawa nabyte przez nich na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej. Również w 2009 r. została zwarta umowa darowizny pomiędzy wnioskodawczynią, jej mężem i teściami, na mocy której otrzymała ¾ części lokalu mieszkaniowego, w którym obecnie mieszka razem z dziećmi.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może jednak ulec zniesieniu np. na skutek orzeczenia przez sąd separacji. Zgodnie z art. 611 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. W myśl natomiast art. 614 § 1-2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej. Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa.

Powyższe oznacza, że orzeczenie separacji powoduje ustanie ustawowej wspólności majątkowej między małżonkami i powstanie rozdzielności majątkowej. Skutkiem separacji jest ustanie wspólności majątkowej między małżonkami, ponieważ orzeczenie separacji wywołuje skutki takie same jak rozwód, z wyjątkiem tego, że małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa. W takiej sytuacji na skutek orzeczenia separacji między małżonkami ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Zatem ustanie współwłasności małżeńskiej np. poprzez prawomocne orzeczenie separacji powoduje przekształcenie współwłasności bezudziałowej we współwłasność w częściach ułamkowych. Zgodnie z art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Tym samym z chwilą ustania wspólności ustawowej dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej a każdy z małżonków może rozporządzać swoim udziałem w majątku wspólnym, który według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka i wynosi ½. Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego np. w drodze umowy o podział majątku wspólnego.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni wraz z mężem nie podpisała jednak umowy o podział majątku wspólnego lecz podpisana została umowa zniesienia współwłasności (obejmująca nieruchomość o powierzchni 1 ha 2554 m² oraz nieruchomość o powierzchni 5756 m²) oraz darowizny (obejmująca udział w lokalu mieszkalnym). Umowa o zniesienie współwłasności oraz umowa o podział majątku wspólnego to zupełnie odmienne czynności prawne. Zwrócić należy uwagę, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją prawa rodzinnego i opiekuńczego i wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, która jest konstrukcją prawną unormowaną w Kodeksie cywilnym. Nawet zatem jeżeli przedmiotem umowy zniesienia współwłasności są rzeczy i prawa, które wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków, to nie należy utożsamiać obu tych umów. Umowa zniesienia współwłasności a umowa o podział majątku wspólnego to dwie różne czynności. Podział majątku wspólnego małżonków wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności unormowanego w Kodeksie cywilnym i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni jednoznacznie wskazała w opisie zdarzenia, że w dniu 11 grudnia 2009 r. wraz z mężem zawarła umowę zniesienia współwłasności. Powyższe oznacza, że małżonkowie w celu wyjścia ze współwłasności, która powstała na skutek orzeczenia separacji podpisali umowę zniesienia współwłasności. Z kolei fakt, że skutkiem tej umowy, podobnie jak umowy o podział majątku wspólnego małżonków było wyjście ze współwłasności i podział przedmiotów należących do majątku wspólnego małżonków nie zmienia faktu, że wnioskodawczyni wraz z mężem podpisała umowę zniesienia współwłasności a nie umowę o podział majątku wspólnego.

Jak zostało wskazane przedmiotem umowy zniesienia współwłasności była niezabudowana nieruchomość składająca się z działek o łącznej powierzchni 1 ha 2554 m², obejmująca m.in. działkę nr 1272, której sprzedaż budzi wątpliwości wnioskodawczyni w przedmiotowej sprawie oraz nieruchomość składająca się z działek o łącznej powierzchni 5756 m².

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy – o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.

Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności to fizyczny podział rzeczy wspólnej, polegający na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej na własność lub współwłasność, a wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. Jeżeli w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. O tym zaś czy udział uległ powiększeniu nie decyduje subiektywne odczucie dotychczasowego współwłaściciela, lecz obiektywne kryteria odwołujące się do cen rynkowych udziałów przed i po zniesieniu współwłasności.

Wnioskodawczyni zaznaczyła, iż w wyniku zniesienia współwłasności majątek został równo podzielony i nie doszło do żadnych spłat i dopłat. Wartość majątku została oszacowana na kwotę 270.000,00 zł. Kwotę tę stanowi suma wartości działek nr 570, 1271, 1272, 1273 i 1275 przyznanych na wyłączną własność wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności, tj. działek o łącznej wartości 135.000,00 zł oraz wartość 135.000,00 zł jaką stanowi suma wartości działek nr 613, 786, 855 i 858/2, które otrzymał na wyłączną własność w wyniku zniesienia współwłasności małżonek wnioskodawczyni.

Zatem z powyższego wynika, że wartość przyznanych wnioskodawczyni na wyłączną własność w wyniku zniesienia współwłasności działek nie przekracza wartości udziału ½ we współwłasności, który przed jej zniesieniem a po separacji wnioskodawczyni posiadała we wszystkich działkach będących przedmiotem zniesienia współwłasności i stanowiących majątek wspólny małżonków. Tym samym zniesienie współwłasności dokonane w 2009 r. nie stanowi daty nabycia przyznanych na wyłączną własność wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności działek. Zatem za datę nabycia przez wnioskodawczynię działki nr 1272 należy uznać 1997 r., kiedy to wnioskodawczyni nabyła działkę wraz z mężem. Oznacza to, że sprzedaż przedmiotowej działki w 2012 r. nastąpiła po upływie 5 letniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym sprzedaż tej działki nie stanowiła źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Tym samym stanowisko wnioskodawczyni w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, iż zniesienie współwłasności w 2009 r. nie stanowi nowego nabycia stąd przy sprzedaży każdej nieruchomości – ale będącej przedmiotem zniesienia współwłasności – należy brać pod uwagę datę jej pierwotnego nabycia wraz z mężem – należało uznać za prawidłowe.

W związku z tym, iż z tytułu sprzedaży działki nr 1272 po stronie wnioskodawczyni nie wystąpi dochód do opodatkowania, Organ uznał pytanie oznaczone we wniosku nr 2 za bezprzedmiotowe.

Przy czym podkreślić należy, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie o skutkach podatkowych odpłatnego zbycia działki, która była przedmiotem zniesienia współwłasności dokonanego w 2009 r. Nie odnosi się natomiast do ustalenia daty nabycia i ewentualnych skutków podatkowych zbycia lokalu mieszkalnego, którego udział ¾ został wnioskodawczyni darowany przez męża i teściów również w 2009 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.