INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2011 r. (data wpływu: 18 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sąd Apelacyjny zasądził odszkodowanie od pracodawcy (Sp. z o. o.) na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 165 000 zł z ustawowymi odsetkami od 1 lutego 2008 r.

Odszkodowanie to wynika z umowy społecznej o pakiecie socjalnym zawartej pomiędzy Związkami Zawodowymi a inwestorem, który dokonał zakupu przedsiębiorstwa na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.

W pakiecie tym inwestor gwarantował zatrudnienie pracowników w okresie 24 miesięcy od daty objęcia nabywanego podmiotu w zarząd.

Wnioskodawca został zwolniony przez pracodawcę, które to zwolnienie zostało uznane przez sąd jako bezzasadne. Odszkodowanie wraz z odsetkami zostało wyegzekwowane przez komornika sądowego i wypłacone Zainteresowanemu w 2010 r. w kwocie wynikającej z wyroku sądowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy powyższe odszkodowanie wraz z odsetkami jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowe odszkodowanie wraz z odsetkami jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. z 2010 r. Dz. U. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z kolei w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy ustawodawca określił źródła przychodów, do których należy między innymi: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkowstwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Ponadto, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, Sąd Apelacyjny, Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził odszkodowanie od pracodawcy na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 165 000 zł z ustawowymi odsetkami od 1 lutego 2008 r. (wyrok z dnia 17 grudnia 2009 r.). Odszkodowanie to wynika z umowy społecznej o pakiecie socjalnym z dnia 12 stycznia 2007 r. zawartej pomiędzy związkami zawodowymi a inwestorem, który dokonał zakupu przedsiębiorstwa na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. W pakiecie tym inwestor gwarantował zatrudnienie pracowników w okresie 24 miesięcy od daty objęcia nabywanego podmiotu w zarząd.

Wnioskodawca został zwolniony przez pracodawcę, które to zwolnienie zostało uznane przez sąd jako bezzasadne. Odszkodowanie wraz z odsetkami zostało wyegzekwowane przez komornika sądowego i wypłacone Zainteresowanemu w 2010 r. w kwocie wynikającej z wyroku sądowego.

Umowa społeczna stanowi źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) i kształtuje nową treść indywidualnych stosunków pracy, z których pracownicy mogą wywodzić ewentualne roszczenia.

Niemniej jednak, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że zasądzone należności z tytułu naruszenia gwarancji zatrudnienia nie są odszkodowaniem zwolnionym na podstawie tego przepisu, ponieważ stanowią wypłatę pieniężną, której podstawą prawną są postanowienia umowy społecznej nie posiadającej rangi ustawy lub przepisu wykonawczego wydanego na podstawie ustawy. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w orzeczeniach sądów administracyjnych.

Poza tym – co jest istotne dla przedmiotowego rozstrzygnięcia – otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie należy rozpatrywać w kontekście wyłączenia jakie ustawodawca zawarł w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W podanym przepisie ustawodawca zawarł regulację, mocą której nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania odszkodowania dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W przedstawionym opisie stanu faktycznego, szkodą była niewątpliwie utrata spodziewanych zarobków spowodowana rozwiązaniem umowy o pracę przed upływem okresu gwarancyjnego określonego w umowie społecznej. Zatem wypłacone pracownikowi odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć (w postaci wynagrodzenia za pracę), w przypadku gdyby nie doszło do rozwiązania umowy o pracę przed upływem okresu zawartego w gwarancji zatrudnienia.

Mając na uwadze powyższe, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota należności głównej odszkodowania, zasądzonego wyrokiem sądu na podstawie postanowień umowy społecznej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i nie korzysta ze zwolnienia uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Rozpatrując natomiast kwestię zwolnienia wypłaconych odsetek ustawowych, należy na wstępie zauważyć, iż nieprawidłowym byłoby uznanie ich za części odszkodowania. Za takim stanowiskiem przemawia brak możliwości utożsamienia odsetek z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Istota odszkodowania związana jest z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Ponadto – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych – posłużenie się w zapisie art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jedynie pojęciem „odszkodowania”, bez użycia słowa „odsetki” powoduje, iż jedynie te pierwsze (odszkodowania), a nie te ostatnie (odsetki), mogą być uznane za zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Tym samym, nie można uznać, iż owe odsetki są zwolnione z opodatkowania na podstawie uregulowań art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, bowiem w przepisie tym odsetek nie wymieniono.

Niemniej jednak, należy mieć na uwadze, że zasądzone odszkodowanie z tytułu naruszenia postanowień umowy społecznej stanowi wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy, której podstawą prawną są postanowienia umowy społecznej nie posiadającej rangi ustawy lub przepisu wykonawczego wydanego na podstawie ustawy. Zatem, odsetki wypłacone wraz z odszkodowaniem są odsetkami należnymi z tytułu nieterminowego wypłacenia świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy. Tym samym, odsetki te spełniają łącznie przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie tego przepisu.

Reasumując, stwierdzić należy, iż otrzymane przez Wnioskodawcę przedmiotowe odszkodowanie, nie jest zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, odszkodowanie to stanowi przychód Wnioskodawcy mający swoje źródło w łączącym Go uprzednio stosunku pracy i jako – uregulowany w art. 12 ust. 1 ww. ustawy – przychód z tegoż źródła (nie korzystający ze zwolnienia) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu natomiast do otrzymanych przez Zainteresowanego przedmiotowych odsetek od nieterminowej wypłaty ww. należności głównej, stwierdzić należy, że również one (odsetki) nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy. Dodać jednak należy, iż owe odsetki są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie innego uregulowania – tj. art. 21 ust. 1 pkt 95 cyt. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.