Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-461/13-2/AG
z 28 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 26.06.2013r. (data wpływu 28.06.2013r.) w sprawie o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy/umów CDS - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28.06.2013r. do tutejszego organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy/umów CDS.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, mającą swoją siedzibę na terenie Polski i podlegająca tu opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka). Spółka działa na polskim rynku od 2010 r. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek poza systemem bankowym.

Z uwagi na profil produktu oferowanego przez Spółkę, niekiedy zdarza się, że klienci (pożyczkobiorcy) nie spłacają pożyczek w terminie. W stosunku do niektórych klientów, mimo podejmowanych działań windykacyjnych, Spółka w dalszym ciągu ma problemy z odzyskaniem wymagalnych wierzytelności. Taka sytuacja wiąże się z utraceniem środków pieniężnych należących do Spółki i udostępnionych wcześniej pożyczkobiorcy w ramach umowy pożyczki. Spółka pragnąc zabezpieczyć się przed tego rodzaju ryzykiem zamierza zawrzeć z innym podmiotem (spółką polskiego prawa handlowego, spółką zagraniczną, innym podmiotem, lub jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, dalej: „Partner”) umowę lub kilka umów swapu ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: „CDS”), którego skutkiem byłoby przejęcie części ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę w zamian za ustalone wynagrodzenie. Zgodnie z brzmieniem Warunków Wystawienia CDS (dalej: „Warunki” lub „Warunki Wystawienia CDS”) stanowiących część umowy CDS, Partner w zależności od ustaleń stron w umowie CDS, będzie zobowiązany:

1. do nabywania w ramach transakcji CDS w określonym terminie okresu obowiązywania umowy CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy spełniających określone warunki opisane w Warunkach Wystawienia CDS lub też
2. do spłaty w całości lub części, w ramach transakcji CDS w określonym terminie okresu obowiązywania umowy CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy spełniających określone warunki opisane w Warunkach Wystawienia CDS.
   
   

Okoliczności, opisane w Warunkach Wystawienia CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązań Partnera, o których mowa punktach 1) oraz 2) powyżej, mogą być to przykładowo: brak spłaty części lub całości pożyczki udzielonej klientowi w ciągu określonego w Warunkach Wystawienia CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki lub określona ilość niespłaconych rat pożyczki.

Umową CDS może być objęta zarówno kwota główna (kapitał) pożyczek jak również pozostałe opłaty związane z pożyczką (m.in. prowizja, składka ubezpieczeniowa, odsetki). Umowa CDS będzie dotyczyć pożyczek, które już znajdują się w portfelu Wnioskodawcy jak również pożyczek, które dopiero zostaną udzielone i trafią do portfela Wnioskodawcy w przyszłości Wnioskodawca jako podmiot udzielający pożyczek, czyli wierzyciel będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz drugiej strony transakcji (Partnera) wynagrodzenia cyklicznie (np. co miesiąc, co kwartał, co pół roku lub co rok) bądź jednorazowo, skalkulowanego m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych daną umową CDS. Wynagrodzenie nie będzie stanowiło wydatku związanego z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 16 ust. 1 b ustawy z dnia 15 lutego 1994 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 1992 Nr 21 poz. 86 z późn. zm., dalej: „ustawa CIT”. Wydatki poniesione oraz właściwie udokumentowane nie zostaną Spółce zwrócone w żadnej formie.

Zawarcie umów typu CDS oferują głównie międzynarodowe instytucje finansowe. Analizowany instrument służy przenoszeniu, zabezpieczeniu ryzyka braku spłaty udzielonej pożyczki. Przez zawarcie umowy CDS zmierza się do zachowania, zabezpieczania zaangażowanych środków finansowych przeznaczonych na udzielanie pożyczek. W związku z wysokim ryzykiem prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej umowy CDS doprowadziłby w krótkim czasie do utraty płynności finansowej Spółki. Zawarcie umowy CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu odsetek, prowizji lub innych opłat od przedmiotowych pożyczek. Wynagrodzenie uiszczane w ramach umowy CDS, pozostanie w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą.

W związku z przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym Spółka zadała we wniosku następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę pożyczki przez drugą stronę umowy CDS, w części stanowiącej spłatę kapitału, nie będzie on zobowiązany do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu na mocy art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę pożyczki przez drugą stronę umowy CDS, w części stanowiące) spłatę nieuiszczonych odsetek, które nie podlegały uprzednio kapitalizacji, będzie on zobowiązany, do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy art. 12 ust 1 pkt 1 oraz art. 12 ust 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
3. Czy wynagrodzenie płacone w związku z umowami CDS na rzecz Partnera, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
4. Czy wynagrodzenie płacone w związku z umowami CDS na rzecz Partnera, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącamy w dacie jego poniesienia tj1 w dniu na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółkę stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy.

Ad. 1)

Wnioskodawca zaznacza, iż zgodnie z art. 12 ust 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze m. - dalej: ustawa CIT), do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W świetle powyższego, spłata kapitału pożyczki na gruncie przepisów ustawy CIT jest neutralna podatkowo.

Zdaniem Spółki, w ramach zawartej umowy CDS zostanie dokonana spłata kapitału udzielonej pożyczki. Dla Spółki bowiem bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez inny podmiot (Partnera). Tym samym, w sytuacji spłaty kapitału udzielonej pożyczki przez stronę umowy CDS, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wykazania przychodu do opodatkowania. Ważne jest bowiem, iż przesłankę spłaty kapitału pożyczki przez stronę umowy CDS stanowi brak spłaty udzielonej pożyczki przez pożyczkobiorcę.

Spółka podkreśla, iż w art. 12 ust 4 pkt 1 ustawy CIT ustawodawca nie ograniczył wyłączenia z opodatkowania ze względu na podmiot, który dokonuje spłaty kapitału. Tym samym, w analizowane) sytuacji bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez stronę umowy CDS Partnera, a nie bezpośrednio przez pożyczkobiorcę. Po stronie Spółki konsekwencje spłaty kapitału pożyczki są tożsame niezależnie od faktu, czy spłata dokonana jest przez pożyczkobiorcę, czy przez podmiot do tego zobowiązany na mocy umowy CDS.

Podsumowując powyższe, konsekwencje podatkowe związane ze spłatą pożyczki w ramach CDS w części dotyczącej kapitału pożyczki powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem regulacji dotyczącej opodatkowania spłaty pożyczek, kredytów, czyli art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT, w świetle którego takie płatności nie stanowią przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, skoro spłata kapitału pożyczki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to również spłata kapitału pożyczki dokonana w ramach umowy CDS nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Ponadto argumentem wskazującym na fakt iż spłata kapitału pożyczki przez podmiot będący stroną umowy CDS nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu jest regulacja zawarta w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy CIT. Biorąc pod uwagę, iż Wnioskodawca nie ujmie kwoty kapitału udzielonej pożyczki jako kosztu uzyskania przychodu, w konsekwencji, zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem, zwrot tego wydatku w postaci uzyskanego Świadczenia z tytułu umowy CDS, nie powinien stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Ad. 2)

Zgodnie z przedstawioną argumentacją w zakresie pytania pierwszego, spłatę pożyczki w ramach umowy CDS należy rozpatrywać w kontekście udzielonej pożyczki. Tym samym, spłata pożyczki na mocy umowy CDS w części dotyczącej odsetek stanowi spłatę tych odsetek. Biorąc pod uwagę art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy CIT, zgodnie z którym do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Tym samym, odsetki podlegają opodatkowaniu dopiero w momencie ich otrzymania - na tzw. zasadzie kasowej, co mając na uwadze opis analizowanego zdarzenia przyszłego powoduje, iż spłata pożyczki w części dotyczącej odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy umowy CDS.

Ad. 3)

Wynagrodzenie wypłacane przez Spółkę w ramach umów CDS stanowić będzie koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy CIT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.W związku z powyższym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

1. wydatek został poniesiony przez podatnika, tj. musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
2. wydatek jest definitywny, tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. wydatek poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
5. wydatek został właściwie udokumentowany,
6. wydatek nie może znajdować się na liście wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy CIT nie uważa są za koszty uzyskania przychodów.
   
   

Ponieważ Spółka będzie uiszczać wynagrodzenie w ramach urnowy CDS z własnych środków obrotowych, zostanie to potwierdzone dokumentem wystawionym przez Partnera, wynagrodzenie nie zostanie także zwrócone Spółce w żadnej formie, to w rezultacie wydatki na wynagrodzenie będą definitywnie poniesione oraz udokumentowane przez Spółkę w związku z czym spełnione zostaną warunki 1), 2) oraz 5) wymienione powyżej.

Powyższa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź służą zabezpieczeniu źródła przychodów. Uzasadnieniem dla poniesienia kosztów związanych z zawarciem urnowy CDS jest dążenie do zminimalizowania ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorcy. W kontekście wskazanego wyżej przepisu można by wówczas mówić o zabezpieczeniu źródła przychodów — jak wskazano we wcześniejszej części, przychodem z tytułu udzielonej pożyczki są należne odsetki lub prowizje. Tym samym, poniesienie kosztu związanego z zabezpieczeniem źródła przychodu jakim są odsetki lub prowizje pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przez Spółkę przychodami.

Mogłoby się bowiem okazać, że z uwagi na brak zawartej umowy CDS Spółka nie otrzymałaby należnych kwot nominalnych pożyczek, odsetek lub prowizji od udzielonej pożyczki, co w krótkim okresie mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej, a co za tym idzie, konieczności zaprzestania działalności gospodarczej, jaką jest udzielanie przez Spółkę pożyczek. Wobec powyższego warunki 3) oraz 4) wymienione powyżej można uznać za spełnione.

Dodatkowo, wynagrodzenie płacone na rzecz Partnera na podstawie umowy CDS nie zostało umieszczone w katalogu kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodów zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy CIT. W konsekwencji zostaje spełniona ostatnia przesłanka z punktu 6) powyżej.

Potraktowanie wynagrodzenia płaconego partnerowi umowy CDS jako koszt uzyskania przychodu znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC, organ potwierdził bez uzasadnienia stanowisko wnioskodawcy — „konsekwencje podatkowe związane ze spłatą pożyczki w ramach CDS w części dotyczącej kapitału pożyczki powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem regulacji dotyczącej opodatkowania spłaty pożyczek, kredytów, czyli art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w świetle którego takie płatności nie stanowią przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, skoro spłata kapitału pożyczki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to również spłata kapitału pożyczki dokonana w ramach umowy CDS nie stanowi przychodu do opodatkowania” oraz „odsetki podlegają opodatkowaniu dopiero w momencie ich otrzymania - na tzw. zasadzie kasowej, co mając na uwadze opis analizowanego zdarzenia przyszłego powoduje, iż spłata długu w części dotyczącej odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy umowy CDS” oraz Spółka przez zawarcie umowy CDS zmierza do zachowania, zabezpieczania źródła przychodów, jakim jest prowadzona działalność. Tym samym, uiszczane z tego tytułu wynagrodzenie pozostaje w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przez Wnioskodawcę przychodami”;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 marca 2012 r., ILPI33/423-596/11-2/MM,
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2011 r., IPPB3/423-799/11-4/AG.
  
  

Zważywszy na fakt, iż ustawa CIT nie wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wydatków uiszczanych w związku z umową CDS oraz biorąc pod uwagę, iż są one związane z planowaną przez Spółkę działalnością, w konsekwencji stanowią one koszty uzyskania przychodów.

Ad. 4)

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bez pośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Wynagrodzenie płacone w ramach umowy CDS jest kosztem pośrednio związanym z przychodami (jest to zabezpieczenie źródła przychodów Spółki w postaci opłat od pożyczek).

Opinia, iż wynagrodzenie płacone w związku zawarciem umowy instrumentu pochodnego jest kosztem innym niż bezpośrednio związany z przychodami została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. II FSK 849/11 oraz z dnia 1 lutego 2012 r., sygn. II FSK 1725/09.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi –t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.