INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 20 czerwca 2011 r. (data wpływu 30.06.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z zawarciem transakcji swap na zwłokę w zapłacie kredytu / pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z zawarciem transakcji swap na zwłokę w zapłacie kredytu / pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka planuje rozpocząć działalność w zakresie udzielania osobom fizycznym pożyczek gotówkowych oraz pożyczek ratalnych na zakup towarów. Działalność Wnioskodawcy nie jest działalnością bankową.

W związku z charakterem przedmiotowej działalności, mogą zdarzyć się sytuacje, w których pożyczkobiorca zaprzestanie spłat udzielonej mu pożyczki, co w konsekwencji może doprowadzić do utraty przez Spółkę środków pieniężnych przekazanych pożyczkobiorcy w ramach udzielonej pożyczki.

Biorąc pod uwagę specyfikę działalności w zakresie udzielania pożyczek, Spółka, jako podmiot racjonalnie prowadzący działalność gospodarczą, w celu ograniczenia ryzyka braku spłat środków zaangażowanych w udzielanie pożyczek, planuje zabezpieczyć tą część działalności. Wnioskodawca zamierza zawrzeć transakcję swap na zwłokę w zapłacie kredytu / pożyczki (tzw. credit default swap) dalej jako: „CDS”.

Spółka rozważa zawarcie umowy CDS, w ramach której partner Spółki w zamian za uzgodnione wynagrodzenie zgodzi się na spłatę w całości lub części długu należnego Spółce od pożyczkobiorców, w przypadku wystąpienia uzgodnionego w umowie CDS zdarzenia (w analizowanej sytuacji zdarzeniem tym będzie nie spłacanie kapitału udzielonej pożyczki dłużej aniżeli okres wskazany w umowie CDS). Umowa CDS, którą planuje zawrzeć Wnioskodawca określać będzie okres objęty ochroną, tzn. okres, w którym zobowiązanie z tytułu CDS jest efektywne. Umowa regulować również będzie kwestię przejścia bądź braku przejścia prawa do żądania zwrotu niespłaconej części pożyczki od pożyczkobiorcy na rzecz drugiej strony transakcji CDS w przypadku spłaty długu. W sytuacji, gdy umowa nie będzie przewidywała przejścia prawa do żądania zwrotu pożyczki od pożyczkobiorcy, Spółka będzie zobowiązana na mocy przedmiotowej umowy CDS, do zwrotu partnerowi otrzymanych (po zakończeniu okresu ochronnego) spłat pożyczek objętych daną umową CDS.

Spółka nie wyklucza również, iż umową CDS objęta zostanie także część odsetkowa niespłaconej pożyczki - odsetki, które nie będą podlegały kapitalizacji.

Wnioskodawca jako udzielający pożyczki, czyli właściciel długu uiszczać będzie na rzecz drugiej strony transakcji wynagrodzenie płatne cyklicznie bądź jednorazowo, skalkulowane m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych danym CDS. Przedmiotowe wynagrodzenie w ramach umowy CDS, Spółka będzie uiszczać z własnych środków obrotowych. Wydatki poniesione oraz właściwie udokumentowane nie zostaną zwrócone.

Przedmiotowe instrumenty pochodne oferują głównie firmy zagraniczne. Analizowany instrument pochodny służy przenoszeniu, zabezpieczeniu ryzyka braku spłaty udzielonej pożyczki. Przez zawarcie umowy CDS zmierza do zachowania, zabezpieczania zaangażowanych środków finansowych przeznaczonych na udzielanie pożyczek. W związku z wysokim ryzykiem prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej umowy CDS doprowadziłby w krótkim czasie do utraty płynności finansowej Spółki. Zawarcie umowy CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych oraz pożyczek ratalnych na zakup towarów, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu odsetek od przedmiotowych pożyczek. Wynagrodzenie uiszczane w ramach CDS, pozostanie w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą.

Zawarcie umowy CDS nierozerwalnie wiąże się z ryzykiem braku spłaty udzielanych pożyczek. Spółka planuje zawrzeć wskazane umowy, aby zabezpieczyć się przed przedmiotowym ryzykiem, zawarcie tych umów jest umotywowane dążeniem do spłaty środków zaangażowanych w udzielenie pożyczek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę długu przez drugą stronę umowy CDS, w części stanowiącej spłatę kapitału, nie będzie On zobowiązany do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu na mocy art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę długu przez drugą stronę umowy CDS, w części stanowiącej spłatę nieuiszczonych odsetek, które nie podlegały uprzednio kapitalizacji, będzie On zobowiązany, do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
3. Czy wynagrodzenie płacone przez Wnioskodawcę na rzecz drugiej strony transakcji CDS stanowi koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o którym mowa w art. 15 ust. 4d ww. ustawy...

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Kwota spłaty pożyczki w ramach umowy CDS w części dotyczącej spłaty kwoty głównej pożyczki (kapitału) nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na gruncie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wnioskodawca podkreśla, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W świetle powyższego, spłata kapitału pożyczki na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest neutralna podatkowo.

Zdaniem Spółki, w ramach zawartej umowy CDS zostanie dokonana spłata kapitału udzielonej pożyczki. Dla Spółki bowiem bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez inny podmiot. Tym samym, w sytuacji spłaty kapitału udzielonej pożyczki przez stronę umowy CDS, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wykazania przychodu do opodatkowania. Ważne jest bowiem, iż przesłankę spłaty kapitału pożyczki przez stronę umowy CDS stanowi brak spłaty udzielonej pożyczki przez pożyczkobiorcę.

Spółka podkreśla, iż w art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca nie ograniczył wyłączenia z opodatkowania ze względu na podmiot, który dokonuje spłaty kapitału. Tym samym, w analizowanej sytuacji bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez stronę umowy CDS, a nie przez pożyczkobiorcę. Po stronie Spółki konsekwencje spłaty kapitału pożyczki są tożsame niezależnie od faktu, czy spłata dokonana jest przez pożyczkobiorcę, czy przez podmiot do tego zobowiązany na mocy umowy CDS.

Podsumowując powyższe, konsekwencje podatkowe związane ze spłatą pożyczki w ramach CDS w części dotyczącej kapitału pożyczki powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem regulacji dotyczącej opodatkowania spłaty pożyczek, kredytów, czyli art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w świetle którego takie płatności nie stanowią przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, skoro spłata kapitału pożyczki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to również spłata kapitału pożyczki dokonana w ramach umowy CDS nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Dodatkowym argumentem wskazującym na fakt, iż spłata kapitału pożyczki przez podmiot będący stroną umowy CDS nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu jest regulacja zawarta w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Biorąc pod uwagę, iż Wnioskodawca nie ujmie kwoty kapitału udzielonej pożyczki jako kosztu uzyskania przychodu, w konsekwencji, zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem, zwrot tego wydatku w postaci uzyskanego świadczenia z tytułu umowy CDS, nie powinien stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Spłata pożyczki w części dotyczącej odsetek poprzez spłatę długu na mocy umowy CDS, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie otrzymania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z przedstawioną argumentacją w zakresie pytania pierwszego, spłatę pożyczki w ramach umowy CDS należy rozpatrywać w kontekście udzielonej pożyczki. Tym samym, spłata pożyczki na mocy umowy CDS w części dotyczącej odsetek stanowi spłatę tych odsetek.

Biorąc pod uwagę art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Tym samym, odsetki podlegają opodatkowaniu dopiero w momencie ich otrzymania - na tzw. zasadzie kasowej, co mając na uwadze opis analizowanego zdarzenia przyszłego powoduje, iż spłata długu w części dotyczącej odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy umowy CDS.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.

Wynagrodzenie wypłacane przez Spółkę w ramach umowy CDS stanowić będzie koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, inny niż koszt bezpośrednio związany z przychodami, zgodnie z art. 15 ust. 4d ww. ustawy.

Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodu są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
5. został właściwie udokumentowany,
6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa są za koszty uzyskania przychodów.

Zważywszy na fakt, iż wynagrodzenie w ramach umowy CDS, Spółka będzie uiszczać z własnych środków obrotowych i wydatki poniesione oraz właściwie udokumentowane nie zostaną zwrócone, spełnione zostaną przesłanki 1), 2), 5) wskazane powyżej.

Definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami bądź służą zabezpieczeniu lub zachowaniu źródła przychodów. Przy czym, zwrot „w celu” oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo - skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Wydatek nie musi zatem przynieść skutku w postaci wygenerowania przychodu, lecz może on również przyczynić się do zabezpieczenia albo do zachowania źródeł przychodu.

Treść powyższej regulacji wskazuje, że ustawodawca dopuszcza jej elastyczne stosowanie w zależności od okoliczności faktycznych sprawy. Wobec powyższego, uzasadnieniem dla poniesienia niektórych wydatków może być dążenie do uniknięcia ryzyka wystąpienia ewentualnych strat, zapobieżenia ich wzrostowi, jeżeli są one związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, albowiem kosztem uzyskania przychodów są również wydatki poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów tak, aby to źródło przyniosło (przynosiło) przychody także w przyszłości.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, iż Spółka jako podmiot racjonalnie prowadzący działalność gospodarczą w celu ograniczenia ryzyka braku spłat pożyczek planuje zabezpieczyć tą część działalności, Spółka przez zawarcie umowy CDS zmierza do zachowania, zabezpieczania źródła przychodów, jakim jest prowadzona działalność. Tym samym, uiszczane z tego tytułu wynagrodzenie pozostaje w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przez Wnioskodawcę przychodami. Należy bowiem wskazać, iż w związku z wysokim ryzykiem prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej umowy CDS, doprowadziłby w krótkim czasie do utraty płynności finansowej Spółki. Zawarcie umowy CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych oraz pożyczek ratalnych na zakup towarów, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu odsetek od przedmiotowych pożyczek. Niezaprzeczalnie zatem wynagrodzenie uiszczane w ramach CDS pozostanie w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą oraz uiszczone zostanie w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w konsekwencji również przesłanki wskazane w punktach 3) i 4) zostaną spełnione.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2009 r. (sygn. IBPBI/2/423-667/09/AP), w której organ ten wskazał, że: „ Art. 15 UPDOP konstytuuje zasadę powiązania kosztu z przychodem. (...) Związek taki zachodzący pomiędzy poniesionym wydatkiem, a osiągniętym przychodem nie musi mieć charakteru bezpośredniego. Części kosztów nie da się bowiem powiązać z konkretnymi przychodami, natomiast są one związane z działalnością podatnika i ich poniesienie warunkuje prawidłowe jej prowadzenie”.

Wnioskodawca ponadto wskazuje, iż wynagrodzenie wypłacane w ramach umowy CDS nie zostało wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym, spełniona została ostatnia - szósta z przesłanek warunkujących ujęcie wynagrodzenia wypłacanego na podstawie umowy CDS jako kosztu uzyskania przychodów.

Zważywszy na fakt, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie instrumentów pochodnych oraz biorąc pod uwagę, iż są one związane z planowaną przez Spółkę działalnością, w konsekwencji stanowią one koszty uzyskania przychodów.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości powyżej przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Natomiast w odniesieniu do powołanego przez Spółkę pisma stwierdzić należy, że zapadło ono w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.