Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-766/13-2/AP
z 28 października 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 sierpnia 2013 r. (data wpływu 5 sierpnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku cesji wierzytelności, których termin płatności został wydłużony – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 sierpnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku cesji wierzytelności, których termin płatności został wydłużony.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Działalność Wnioskodawcy

Fundusz Inwestycyjny (dalej: „Fundusz” lub „Wnioskodawca”) jest sekurytyzacyjnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm., dalej: „Ustawa”), zarządzanym przez … Spółka Akcyjna.

Wnioskodawca, jako szczególny podmiot funkcjonujący na rynku finansowym może wykonywać tylko czynności wymienione w Ustawie. Zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy wyłącznym przedmiotem działalności funduszu inwestycyjnego jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w Ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Stosownie do art. 183 ust. 1 Ustawy fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności. Ustęp 4 tego artykułu przewiduje, że umowa o przekazywanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności (umowa o subpartycypację) powinna zawierać zobowiązanie tych podmiotów do przekazywania funduszowi:

1. pożytków z sekurytyzowanych wierzytelności w całości;
2. kwot głównych z sekurytyzowanych wierzytelności;
3. kwot uzyskanych z tytułu realizacji zabezpieczeń sekurytyzowanych wierzytelności – w przypadku gdy zaspokojenie się inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności nastąpiło przez realizację zabezpieczeń.
   
   

Transakcja/-e stanowiące przedmiot wniosku - perspektywa stron

Zgodnie z ustawowo określonymi funkcjami funduszu sekurytyzacyjnego, w ramach prowadzonej działalności, Fundusz planuje zawrzeć z inną spółką (dalej: „Zbywca”) umowę/umowy sprzedaży wierzytelności wynikających z prowadzonej przez Zbywcę działalności gospodarczej (dalej: „Umowa”). W rozpatrywanym przypadku przedmiotem zainteresowania Wnioskodawcy będą wierzytelności wynikające z zawieranych przez Zbywcę umów o finansowanie, w szczególności w formie pożyczek pieniężnych, z wybranymi podmiotami sektora finansów publicznych, w szczególności jednostek samorządu terytorialnego (dalej: „Dłużnicy”).

Na podstawie Umowy Wnioskodawca nabywać będzie od Zbywcy portfel wierzytelności wynikających z udzielonych przez niego pożyczek pieniężnych, tj. wierzytelności wynikające z konkretnej umowy między Zbywcą a Dłużnikiem bądź część (ułamek) takich wierzytelności. Skutkiem Umowy będzie cesja ww. wierzytelności ze Zbywcy (jako cedenta) na Fundusz (jako cesjonariusza), w oparciu o przepisy art. 509 i nast. Kodeksu cywilnego.

Przedmiotem Umowy, będą wierzytelności, których termin płatności został wydłużony (ten pierwotnie określony upłynął) na mocy ugód zawartych między Zbywcą a Dłużnikami. W konsekwencji, za zapłatą kwoty pieniężnej określonej w Umowie (cena), wraz z wierzytelnością główną na Wnioskodawcę przejdą wszelkie związane z nią prawa, w tym (i) prawo do odsetek oraz ewentualnie innych płatności, o ile są należne zgodnie z umową z Dłużnikiem, naliczonych na moment cesji, (ii) prawo do odsetek naliczonych i wymagalnych po dacie cesji, (iii) prawo do odsetek za opóźnienie w spłacie zobowiązania (za zwłokę), (iv) prawo do ustanowionych zabezpieczeń spłaty wierzytelności. Równocześnie na Fundusz, jako nowego wierzyciela, przejdzie obowiązek utrzymania finansowania Dłużników do końca umówionego okresu, administrowania nim oraz związane z tym ryzyka.

Przedstawiony schemat wynika z ww. ograniczeń regulacyjnych oraz funkcji pełnionych przez każdą ze stron na rynku. Jak bowiem była o tym mowa, Wnioskodawca jako fundusz sekurytyzacyjny nie jest uprawniony do prowadzenia innej działalności niż wskazana w Ustawie, w tym do udzielania finansowania/pożyczek osobom trzecim. Poprzez emisję certyfikatów inwestycyjnych posiada natomiast zdolność do akumulowania środków pieniężnych, które następnie mogą być inwestowane w określone aktywa, w szczególności wierzytelności. Z kolei Zbywca jest podmiotem wyspecjalizowanym w zapewnianiu szeroko rozumianego finansowania i obsłudze należności. Tego rodzaju aktywność wymaga jednak stałego dopływu środków na dalszą działalność. Sprzedaż części wierzytelności na rzecz Funduszu pozwoli Zbywcy uzyskać de facto spłatę całości (lub części) należności, ewentualnie także części odsetek, przed terminem, a tym samym zwiększyć płynność finansową oraz rozwój działalności.

Cena nabywanych wierzytelności

Z tytułu przejęcia powyższych wierzytelności Fundusz będzie zobowiązany do zapłacenia na rzecz Zbywcy kwoty odzwierciedlającej rynkową wartość każdej nabywanej wierzytelności (lub jej części). Przy tym, ze względu na wspomniany charakter Dłużników ryzyko braku spłaty z ich strony będzie co do zasady nieznaczne, wycena wierzytelności, a co za tym idzie cena płacona za nie Zbywcy przez Wnioskodawcę odpowiadać będzie co najmniej ich wartości nominalnej (tj. kwocie kapitału/głównej). W zależności od okoliczności cena będzie mogła również obejmować część lub całość kwoty odsetek (oraz ew. innych należności przypadających od Dłużnika) naliczonych do dnia cesji (lub innego wskazanego w Umowie). Tym niemniej może się także zdarzyć, iż dana wierzytelność zostanie nabyta przez Fundusz za cenę niższą od jej nominału, czyli z dyskontem. W rezultacie, w zależności od oceny ryzyka związanego z przejmowanymi wierzytelnościami oraz innych okoliczności (tj. długość pozostałego okresu finansowania, kwota etc.), jeżeli chodzi o cenę, możliwe będą trzy scenariusze:

1. zakup po cenie równej wartości nominalnej wierzytelności,
2. zakup za cenę wyższą niż wartość nominalna wierzytelności,
3. zakup z dyskontem, tj. po cenie niższej od wartości nominalnej wierzytelności.
   
   

W każdym z ww. wariantów zyskiem Funduszu będzie kwota różnicy między ceną zapłaconą za daną wierzytelność a sumą należności otrzymanych z jej tytułu od Dłużnika.

Transakcje cesji wierzytelności - dalsze kroki

Wnioskodawca wprawdzie nie wyklucza w przyszłości zbycia przedmiotowych wierzytelności, jednak zasadniczą intencją i powodem ich nabycia przez Wnioskodawcę będzie dalsze (do końca okresu spłaty) finansowanie Dłużników w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek i innych należności wynikających z umowy zawartej przez Dłużnika ze Zbywcą (np. prowizje i opłaty dodatkowe).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jaka wartość stanowić będzie podstawę opodatkowania w przypadku cesji opisanych wierzytelności, których termin płatności został wydłużony na mocy ugód zawartych między Dłużnikami a Zbywcą:

• za cenę niższą od wartości nominalnej tych wierzytelności,
  

• za cenę równą wartości nominalnej tych wierzytelności,
  

• za cenę wyższą od wartości nominalnej tych wierzytelności?
  
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż podstawę opodatkowania w przypadku przejęcia finansowania wskutek cesji opisanych wierzytelności stanowić będzie ewentualne dyskonto, rozumiane jako różnica między wartością nominalną zbywanej wierzytelności (lub jej części) a ceną płaconą przez Fundusz - w przypadku gdy różnica ta wynosi „0” lub mieć będzie wartość ujemną, podstawa opodatkowania będzie równa „0” i nie powinna być uwzględniana przez Fundusz przy ustalaniu obrotu w danym okresie rozliczeniowym.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, dalej „ustawa o VAT”), podstawą opodatkowania jest, co do zasady, obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.

W ocenie Wnioskodawcy w analizowanym stanie za podstawę opodatkowania należy uznawać dyskonto, rozumiane jako różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną należną od nabywcy (tu: Fundusz), ustalone ze Zbywcą. To właśnie dyskonto stanowi wynagrodzenie Funduszu, tj. nabywcy wierzytelności przejmującego finansowanie Dłużników od Zbywcy. Bez wpływu na powyższe stanowisko pozostaje fakt, iż tak rozumiana podstawa opodatkowania może wynieść 0 zł (gdy cena rynkowa za daną wierzytelność jest równa lub większa od jej wartości nominalnej).

Zdaniem Wnioskodawcy regulacja art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wymaga jedynie, aby świadczenie usług odbywało się odpłatnie, a nie w taki sposób, aby podstawa opodatkowania była wyższa niż „0”. W analizowanym przypadku, nawet jeżeli nabycie wierzytelności nastąpi bez dyskonta, w zamian za przejęcie wierzytelności Fundusz uzyska możliwość czerpania korzyści ekonomicznych z należności odsetkowych, jakie w przyszłości będą zobowiązani uiścić Dłużnicy z tytułu zawartych ze Zbywcą umów. Kwota przyszłych przychodów odsetkowych odpowiada przy tym, co do zasady, ryzykom jakie przyjmuje na siebie Fundusz w związku z przejęciem danej wierzytelności. W przypadku analizowanych transakcji, z uwagi na fakt, iż cena rynkowa większości wierzytelności będzie odpowiadać na moment cesji ich wartości nominalnej, strony transakcji nie ustalą dyskonta od nominalnej wartości wierzytelności.

Takie stanowisko Wnioskodawcy potwierdza m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 1 grudnia 2011 r. (sygn. ILPP2/443-1274/11-3/AD), w której wskazano, iż: „jeśli Wnioskodawca zakupi przedmiotową wierzytelność po cenie nominalnej, wówczas podstawa opodatkowania wyniesie „0” (…)”. Analogiczne stanowisko prezentuje także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 28 grudnia 2012 r. (sygn. IPPP3/443-1034/12-2/IG), oraz z 14 stycznia 2010 r. (sygn. IPPP1-443-1059/09-2/JB), a także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 1 marca 2012 r. (sygn. ILPP2/443-1634/11-2/EN).

Zdaniem Funduszu, analogicznie należy ocenić sytuacje, w których Wnioskodawca zakupi wierzytelność po cenie wyższej od jej wartości nominalnej. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem orzecznictwa i praktyką podstawą opodatkowania w przypadku świadczenia usług finansowych (jaką niewątpliwie jest nabycie wierzytelności), jest rzeczywisty wynik tych transakcji (tak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 września 2010 r., sygn. I FSK 1402/09). Analogiczne stanowisko prezentują również organy podatkowe, precyzując jednocześnie, że ujemny wynik na transakcji nie jest uwzględniany przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, tj. nie będzie pomniejszać łącznego obrotu (tak m.in.: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie interpretacjach indywidualnych z 19 kwietnia 2013 r. (sygn. IPPP1/443-136/13-2/EK), z 15 marca 2011 r. (sygn. IPPP2-443-985/10-2/AK), z 30 czerwca 2009 r. (sygn. IPPP2/443-442/09-2/SAP), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 11 stycznia 2010 r. (sygn. IBPP2/443-827/09/ICz)).

Niezależnie zatem od tego, czy wynik na transakcji nabycia wierzytelności - ustalony w odniesieniu do ich wartości nominalnej - będzie dodatni czy ujemny, odpłatne świadczenie usług będzie miało miejsce. Podsumowując, w przypadku cesji wierzytelności niewymagalnych nabytych:

1. za cenę niższą od wartości nominalnej tych wierzytelności,
2. za cenę równą wartości nominalnej tych wierzytelności,
3. za cenę wyższą od wartości nominalnej tych wierzytelności,

podstawę opodatkowania stanowić będzie dyskonto rozumiane jako różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną należną od Funduszu, ustaloną ze Zbywcą, przy czym w przypadku gdy różnica ta mieć będzie wartość ujemną (lub będzie równa „0”), nie będzie ona uwzględniana przy ustalaniu łącznego obrotu w danym okresie rozliczeniowym. Stanowisko to potwierdził ostatnio Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 27 maja 2013 r. (sygn. IPPP1/443-201/13-3/JL).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.