INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16.04.2012 r. (data wpływu 24.04.2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27.06.2012 r. (data nadania 03.07.2012 r., data wpływu 05.07.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB5/423-307/12-2/JC z dnia 19.06.2012 r. (data nadania 20.06.2012 r., data doręczenia 26.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatków poniesionych przez Spółkę na nabycie artykułów spożywczych i usług gastronomicznych:

• w przypadku poczęstunku kontrahentów w siedzibie (innym miejscu prowadzenia działalności) - jest nieprawidłowe,
• w przypadku poczęstunku kontrahentów w restauracjach (nabycia usług gastronomicznych) - jest nieprawidłowe,
• w przypadku poczęstunku pracowników w miejscu pracy - jest prawidłowe,
• w przypadku poczęstunku pracowników w restauracjach (zakup usług gastronomicznych) - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 24.04.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatków poniesionych przez Spółkę na nabycie artykułów spożywczych i usług gastronomicznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie obrotu artykułami kosmetycznymi.

W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawca ponosi wydatki na nabycie artykułów spożywczych i usług gastronomicznych:

• przeznaczonych na poczęstunek podczas spotkań z kontrahentami w siedzibie lub innym miejscu prowadzenia działalności przez Spółkę

- artykuły spożywcze, w szczególności kawa, herbata, soki, słodycze oraz usługi cateringowe;

• udostępnianych pracownikom

- przeznaczonych na poczęstunek podczas wewnętrznych spotkań/narad/odpraw - analogicznie jak wyżej, artykuły spożywcze, usługi cateringowe oraz dodatkowo usługi gastronomiczne, kiedy spożycie posiłku ma miejsce poza miejscem pracy (niekiedy w związku z czasem trwania spotkań dogodniej jest spożyć posiłek poza miejscem spotkań, stąd zamiast zakupu usług cateringowych ma miejsce zakup usług gastronomicznych).

Wszystkie wydatki związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą. Związane są z podejmowaniem kontrahentów w siedzibie Spółki (innym miejscu prowadzenia działalności) lub z posiłkami dla pracowników w czasie spotkań służbowych (w siedzibie, innym miejscu prowadzenia działalności, ale również w innych zewnętrznych miejscach spotkań).

W uzupełnieniu wniosku z dnia 27.06.2012 r. Spółka wskazała:

• Spółka prowadzi działalność gospodarczą również poza miejscem siedziby. Przykładowo centrum logistyczne położone jest poza miejscowością, w której znajduje się siedziba Spółki. Oczywistym jest, iż również tam mają miejsce spotkania z kontrahentami Spółki, jeżeli wymaga tego konkretna sprawa.Z uwagi na postanowione przez Wnioskodawcę pytania, spotkania z kontrahentami należałoby podzielić dla potrzeb wniosku na spotkania: (i) w siedzibie Spółki i innych miejscach, gdzie nie nabywa się usług gastronomicznych oraz (ii) w miejscach, gdzie dochodzi do nabycia usług gastronomicznych (np. w restauracjach).

• Spotkania z kontrahentami związane są przede wszystkim z utrzymywaniem bieżących kontaktów w zakresie zrealizowanych, realizowanych i planowych transakcji. Omawia się na nich bieżące problemy, analizuje współpracę, planuje i uzgadnia warunki dalszej współpracy.

• Spotkania pracowników poza miejscem pracy dotyczą przede wszystkim szkoleń i odpraw poszczególnych działów. Potrzeby takich spotkań wymagają dostępu do sal konferencyjnych. Zazwyczaj pracodawca zapewnia jednocześnie pracownikom wyżywienie, czy to w postaci cateringu, czy też nabycia usług gastronomicznych w najbliższej restauracji. Zakres działalności Spółki wymusza stałe wewnętrzne doszkalanie pracowników, jak również podsumowywanie dotychczasowych działań i planowanie kolejnych. Spotkania takie często trwają nie tylko cały dzień, ale niejednokrotnie nawet kilka dni. Odbywanie ich w siedzibie Spółki dezorganizowałoby pracę innych działów, a często w ogóle nie byłyby możliwe z uwagi na wielkość sal w siedzibie oraz liczbę uczestników. W spotkaniach takich nie uczestniczą kontrahenci Spółki.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki ponoszone przez Spółkę w wyżej opisanym stanie faktycznym należy zakwalifikować jako koszt podatkowy w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

(i) w przypadku poczęstunku kontrahentów w siedzibie (innym miejscu prowadzenia działalności);

(ii) w przypadku poczęstunku kontrahentów w restauracjach (nabycia usług gastronomicznych);

(iii) w przypadku poczęstunku pracowników w miejscu pracy;

(iv) w przypadku poczęstunku pracowników w restauracjach (zakup usług gastronomicznych).

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. (i)

Zdaniem Spółki wszelkie wydatki związane zorganizowaniem spotkań z kontrahentami w siedzibie lub jednostkach terenowych stanowią koszt uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Przywołana regulacja wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• konieczność faktycznego, co do zasady, poniesienia wydatku,
• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
  
  

Co do zasady podatnik ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia reprezentacji, wobec czego należy uznać, że pojęcie to powinno być w kontekście analizowanego przepisu rozumiane w sposób przyjęty w języku potocznym. Na gruncie języka polskiego słowo „reprezentacja” to okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa, 2003).

Przenosząc definicję słownikową na grunt ustaw podatkowych, zgodnie z przyjętym od lat poglądem doktryny prawa podatkowego, za reprezentację uznaje się „występowanie w imieniu podatnika (firmy), wiążące się z okazałością i wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Reprezentacja to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów” (Brzeziński B., Kalinowski M., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 1997, str. 159).

W odniesieniu do działalności gospodarczej, reprezentacja jest rozumiana jako działania, które polegają na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi i które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie korzystnego, pozytywnego wizerunku firmy poprzez, np. sposób podejmowania kontrahentów, poczęstunek, wręczanie upominków. Z powyższego wynika, że o reprezentacji można mówić w odniesieniu do działań mających na celu stworzenie i utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz, to jest w relacji z kontrahentami (ich przedstawicielami), gośćmi i potencjalnymi klientami. Obejmuje ona zarówno działania zmierzające do:

• stworzenia oczekiwanego wizerunku, pozycji podatnika jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jak i
• stworzenia korzystnych warunków w celu nawiązania nowych lub też podtrzymania (rozszerzenia) dotychczasowych kontaktów.
  
  

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy zauważyć, że podstawowym problemem w przedmiotowej sprawie jest rozstrzygnięcie czy wydatki na organizowanie spotkań z kontrahentami i partnerami biznesowymi, (zakup m.in. kawy, herbaty, soków, wody mineralnej, innych napojów bezalkoholowych, ciastek, słodyczy, usług cateringowych), w toku prowadzonych spotkań organizacyjnych (spotkania biznesowe, seminaria, prezentacje) w siedzibie Spółki lub jednostkach terenowych, ukierunkowane są na reprezentowanie firmy oraz budowanie jej prestiżu (reprezentacja), czy też nie mają tego charakteru a służą wyłącznie zachęcaniu potencjalnych klientów do nabywania oferowanych usług bądź utrzymania kontaktów biznesowych czy współpracy.

Wydatki ponoszone przez Spółkę na nabycie produktów spożywczych w postaci kawy, herbaty, soków, wody mineralnej, innych napojów bezalkoholowych, ciastek, słodyczy pozostawionych do dyspozycji potencjalnych czy też dotychczasowych kontrahentów odwiedzających siedzibę Spółki lub jej jednostki terenowe podawanych podczas spotkań organizacyjnych (spotkania biznesowe, seminaria, prezentacje), nie noszą jednoznacznych znamion reprezentacji. Co prawda koszty te dotyczą oficjalnych kontaktów biznesowych, utrzymywanych przez Wnioskodawcę, jednak z uwagi na zwyczajowy, nie związany z okazałością, charakter oferowanego poczęstunku i przyjmując ich nieznaczny koszt jednostkowy (na przykład równowartości kilkunastu złotych), nie stanowią one kosztów reprezentacji w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka może zatem zaliczyć te wydatki - jako ogólne kosztów funkcjonowania - do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 tej ustawy, o ile przedmiotowe wydatki nie mają charakteru kosztów reprezentacji.

Reasumując należy stwierdzić, że w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatki na drobne poczęstunki dla potencjalnych czy też dotychczasowych kontrahentów w siedzibie Spółki lub jej jednostkach terenowych - mogą stanowić koszty podatkowe.

Powyższe stanowisko jest powszechnie akceptowane w praktyce organów podatkowych (np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 sierpnia 2011 r. ITPB3/423-235a/11/PST).

Ad. (ii)

Wydatki na posiłki ponoszone w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach zdaniem Spółki będą stanowiły koszt uzyskania przychodów o ile nie będą to posiłki wystawne, sute lub mające charakter okazałości.

Podobnie wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 2 września 2009 r., Nr ILPB3/423-433/09-2/KS.

Stanowisko Wnioskodawcy w niniejszej sprawie potwierdzają również przykładowo:

• wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 16 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Bd 17/10; zdaniem sądu o uznaniu wydatków za koszty reprezentacyjne decyduje cel poniesienia kosztów i ich wystawny charakter; za niedopuszczalne należy uznać kwalifikowanie kosztu do reprezentacji na podstawie miejsca spotkania (poza zakładem pracy), a nie jego celu;
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2009 r., Nr IPPB5/4240-24/09-2/AM; jak wskazał organ w przedmiotowej interpretacji zgadzając się z podatnikiem: „Zaproszenie kontrahenta na kawę, „zwykły” lunch, czy obiad do restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym. Jest to powszechnie spotykana praktyka. Posiłek spożywany w restauracji nie jest „okazały” ani „wykwintny”, bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Tym samym brak podstaw aby uznać, iż ponoszone przez Spółkę wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami spełniały przesłanki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 28, wyłączające je z kosztów uzyskania przychodów”;
• wyrok WSA w Łodzi z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt SA/Łd 1112/08; w uzasadnieniu wyroku sąd wskazał: „zgodnie z intencją organizatora wydatkowane środki, ujęte w spornej fakturze, nie miały służyć podnoszeniu prestiżu spółki w oczach uczestników spotkania. Były to koszty poniesione w związku z oczekiwaniem na realizację uzgodnionych na spotkaniu zasad współdziałania, które dopiero w przyszłości miało przynieść spółce korzyści finansowe. W związku z powyższym nie można uznać, iż wydatki poniesione w związku organizacją takiego spotkania biznesowego mieściły się w pojęciu kosztów reprezentacji”;
• wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 1 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Bd 382/10; według sądu: „wydatki na usługę gastronomiczną, które są związane ze spotkaniem z kontrahentem w lokalu gastronomicznym w celach biznesowych nie mają charakteru reprezentacyjnego. W dobie gospodarki rynkowej, gdy przedsiębiorca nawiązuje z innymi podmiotami gospodarczymi liczne kontakty handlowe, które często decydują o jego pozycji i szansach rozwoju, tego typu spotkania są czymś normalnym, standardowym. Jeżeli służą one omawianiu spraw dotyczących wzajemnej współpracy, np. negocjowaniu umowy, warunków płatności, zabezpieczenia ewentualnych roszczeń, to wydatki te są kosztami związanymi ze zwykłym prowadzeniem działalności gospodarczej”;
• wyrok WSA w Krakowie z dnia 18 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 620/10, w którym sąd potwierdził (na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, tożsamych z tymi obowiązującymi w podatku dochodowym od osób prawnych), iż nie każdy wydatek poniesiony na usługi gastronomiczne ma charakter reprezentacyjny (decyduje wytworność/wystawność oraz cel spotkania, przy czym bez znaczenia pozostaje fakt, że konsumpcja odbywa się poza siedzibą podatnika);
• wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 listopada 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 966/10, w którym sąd zwrócił uwagę na to, że dla zakwalifikowania wydatków na konsumpcję do kosztów podatkowych istotne znaczenie ma to, jaki jest charakter spotkań (narady robocze);
• wyrok WSA w Opolu z dnia 8 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Op 586/10, w którym sąd stwierdził, że wydatki na posiłki poniesione w związku z koniecznością odbycia spotkania biznesowego z klientem bądź potencjalnym klientem w lokalu gastronomicznym w miejscowościach oddalonych od siedziby firmy, nie mogą być każdorazowo uznane za wydatki o charakterze reprezentacyjnym (decydujące znaczenie ma cel spotkania oraz wystawność posiłków).
  
  

Ad. (iii) i (iv)

Zdaniem Spółki, przede wszystkim należy podkreślić, że celem kosztów reprezentacyjnych jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności etc., wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami. Oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, należy patrzeć właśnie przez pryzmat ich celu. Jeśli wyłącznym, bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest właśnie wykreowanie takiego obrazu podatnika, to wówczas koszty mają charakter reprezentacyjny.

W związku z takim celem kosztów reprezentacji podkreśla się, że kosztami reprezentacji są koszty działań kierowanych „na zewnątrz”. Tylko takie działania mogą bowiem wpływać na wizerunek podatnika. Przykładowo w piśmie z dnia 26 kwietnia 2006 r., PBB1/427-0006/06/3, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Ośrodek Zamiejscowy Bielsko-Biała stwierdził, że: „pojęcie reprezentacji dotyczy kontaktów podatnika w stosunkach z innymi podmiotami i pozostaje w związku z zakresem prowadzonej działalności”.

Z kolei w wyroku z dnia 26 września 2000 r., III SA 1994/99, NSA stwierdził m.in.: „reprezentacja jest to okazałość, wystawność, a w przypadku firmy „dobre” jej reprezentowanie, które może polegać na wystroju firmy, interesującym logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów. Innymi słowy, reprezentacja (...) jest to oddziaływanie na zewnątrz na nieokreślonego kontrahenta. W tym kontekście, za koszt reprezentacji można uznać m.in. koszty związane z organizacją przyjęć i imprez mających promować własną działalność. Natomiast przekazanie przez Spółkę artykułów spożywczych (kawy, herbaty, cukru) na zebranie Rady Nadzorczej nie stanowi z całą pewnością przekazania ich na cele reprezentacji i reklamy”.

W powoływanym stanie faktycznym wydatki związane są z wewnętrznymi spotkaniami w Spółce, wyłącznie z udziałem jej pracowników, kierownictwa, zarządu etc. Nie mamy tutaj reprezentacyjnego celu. Artykuły spożywcze/posiłki nie będą bowiem konsumowane w związku z działaniami (spotkaniami etc.), które wychodziłyby „na zewnątrz”. W konsekwencji nie mamy do czynienia z kosztami reprezentacji. Nie będą one więc wyłączone z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy. Zważywszy, że spotkania związane są z bieżącą działalnością Spółki, wszelki wydatki z nimi związane winny być uznane za koszt uzyskania przychodu.

Ponadto, w piśmie uzupełniającym z dnia 27.06.2012 r. Wnioskodawca uzupełnił swoje stanowisko w powyższym zakresie wskazując:

Jeżeli chodzi o spotkania pracowników, to zdaniem Wnioskodawcy niezależnie od tego, gdzie się odbywają, nie mają one charakteru reprezentacyjnego. Spotkania te związane są z bieżącymi potrzebami Spółki, pracownicy uczestniczą w nich w ramach czasu pracy wypełniając swoje obowiązki pracownicze. Dlatego też wszelkie wydatki z nimi związane, w tym również wydatki na zakup usług gastronomicznych w lokalach, stanowią koszt uzyskania przychodów. Z uwagi na ogólny charakter powyższej konstatacji, dla której pozbawione relewantności jest miejsce spotkań, Wnioskodawca przestawił własne zdanie łącznie dla dwóch pytań.

W celu uniknięcia wątpliwości Wnioskodawca raz jeszcze podkreśla, iż wydatki na poczęstunek w miejscu pracy , jak również wydatki na zakup usług gastronomicznych w restauracjach , w opinii Wnioskodawcy stanowią koszt uzyskania przychodów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

A zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

• został właściwie udokumentowany,

• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, które nie są wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej. Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zabezpieczenie tego przychodu.

Kosztami podatkowymi są m.in. tzw. „koszty pracownicze”. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników.

Zaznaczyć jednakże należy, iż nie każdy wydatek (świadczenie) na rzecz pracownika, może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów pracodawcy. Pracodawca może bowiem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko te wydatki na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez niego przychodami, a jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W tym miejscu należy podkreślić, iż to obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ww. ustawy.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Z tak udokumentowanych wydatków winno ponadto wynikać, że mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i bezpośrednio lub pośrednio wpływają na wielkość osiąganych przez podatnika przychodów.

Należy także pamiętać o wyłączeniach wynikających z uregulowań zawartych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 16 ust. 1 pkt 28 cytowanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że koszt uzyskania przychodów stanowić mogą wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, o ile pozostają w związku przyczynowo–skutkowym z osiąganymi przychodami. Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz

• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.
  
  

Z opisu wniosku wynika, iż w związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawca ponosi wydatki na nabycie artykułów spożywczych i usług gastronomicznych: udostępnianych pracownikom - przeznaczonych na poczęstunek podczas wewnętrznych spotkań/narad/odpraw - artykuły spożywcze (kawa, herbata, soki, słodycze), usługi cateringowe oraz dodatkowo usługi gastronomiczne, kiedy spożycie posiłku ma miejsce poza miejscem pracy (niekiedy w związku z czasem trwania spotkań dogodniej jest spożyć posiłek poza miejscem spotkań, stąd zamiast zakupu usług cateringowych ma miejsce zakup usług gastronomicznych).

Wnioskodawca podnosi, iż wszystkie wydatki związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą. Związane są z posiłkami dla pracowników w czasie spotkań służbowych (w siedzibie, innym miejscu prowadzenia działalności, ale również w innych zewnętrznych miejscach spotkań).

Jak wskazuje Wnioskodawca, spotkania pracowników poza miejscem pracy dotyczą przede wszystkim szkoleń i odpraw poszczególnych działów. Potrzeby takich spotkań wymagają dostępu do sal konferencyjnych. Zazwyczaj pracodawca zapewnia jednocześnie pracownikom wyżywienie, czy to w postaci cateringu, czy też nabycia usług gastronomicznych w najbliższej restauracji. Zakres działalności Spółki wymusza stałe wewnętrzne doszkalanie pracowników, jak również podsumowywanie dotychczasowych działań i planowanie kolejnych. Spotkania takie często trwają nie tylko cały dzień, ale niejednokrotnie nawet kilka dni. Odbywanie ich w siedzibie Spółki dezorganizowałoby pracę innych działów, a często w ogóle nie byłyby możliwe z uwagi na wielkość sal w siedzibie oraz liczbę uczestników. W spotkaniach takich nie uczestniczą kontrahenci Spółki.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez Spółkę w przypadku poczęstunku pracowników w miejscu pracy oraz w przypadku poczęstunku pracowników w restauracjach (zakup usług gastronomicznych).

Wnioskodawca podnosi, iż spotkania pracowników, niezależnie od tego, gdzie się odbywają, nie mają charakteru reprezentacyjnego, związane są z bieżącymi potrzebami Spółki.

Zdaniem Organu, słusznie wskazuje Spółka, iż wydatków na poczęstunek serwowany własnym pracownikom nie należy kwalifikować do wydatków na reprezentację, podlegających wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. być poniesionym w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Podkreślenia wymaga, iż w przypadku wydatków ponoszonych na rzecz pracowników, nie oznacza to ich automatycznej kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów. Nie powinno się bowiem zapominać o przesłankach wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkujących zaliczenie poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

W opinii tut. Organu, wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie artykułów spożywczych (kawa, herbata, soki, słodycze) oraz usług cateringowych, przeznaczonych na poczęstunek dla pracowników podczas wewnętrznych spotkań/narad/odpraw – odbywających się w miejscu pracy - stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę są racjonalne i wykazują związek przyczynowo-skutkowy z przychodami).

Natomiast, nie sposób uznać za racjonalne i wykazujące związek przyczynowo-skutkowy z przychodami wydatki Spółki na nabycie usług gastronomicznych w przypadku poczęstunku pracowników w restauracjach (poza miejscem pracy). Okoliczność wskazana, przez Wnioskodawcę: iż „dogodniej” jest spożyć posiłek poza miejscem spotkań, jak i to, iż pracodawca podczas szkoleń i odpraw zapewnia jednocześnie pracownikom wyżywienie w najbliższej restauracji nie stanowi wystarczającej przesłanki dla takiej kwalifikacji podatkowej analizowanych kosztów w świetle art. 15 ust. 1 omawianej ustawy.

Z przywołanego przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że jakkolwiek podmioty gospodarcze mogą dowolnie i swobodnie podejmować decyzje finansowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to jednakże kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Nie każdy wydatek z racji tylko samego jego poniesienia jest kosztem podatkowym. Aby tak było, wydatek musi spełniać wskazane kryteria ustawowe. Nie ma w tym względzie dowolności i uznaniowości podyktowanej pozaustawowymi kryteriami.

Podsumowując, Spółka do kosztów uzyskania przychodów, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będzie mogła zaliczyć wydatki ponoszone w przypadku poczęstunku pracowników w miejscu pracy.

W tym zakresie stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe - pytanie oznaczone jako: (iii).

Natomiast wydatki ponoszone przez Spółkę w przypadku poczęstunku pracowników w restauracjach (zakup usług gastronomicznych) nie stanowią kosztów uzyskania przychodów ze względu na niespełnienie przesłanek określonych w art. 15 ust. 1 omawianej ustawy.

W tym zakresie stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe - pytanie oznaczone jako: (iv).

Z opisu wniosku wynika także, iż Wnioskodawca ponosi wydatki na nabycie artykułów spożywczych i usług gastronomicznych: przeznaczonych na poczęstunek podczas spotkań z kontrahentami (w siedzibie Spółki i innych miejscach, gdzie nie nabywa się usług gastronomicznych oraz w miejscach, gdzie dochodzi do nabycia usług gastronomicznych np. w restauracjach). Są to artykuły spożywcze, w szczególności kawa, herbata, soki, słodycze oraz usługi cateringowe.

Spółka podnosi, iż spotkania z kontrahentami związane są przede wszystkim z utrzymywaniem bieżących kontaktów w zakresie zrealizowanych, realizowanych i planowych transakcji. Omawia się na nich bieżące problemy, analizuje współpracę, planuje i uzgadnia warunki dalszej współpracy.

W opinii Wnioskodawcy ma on możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkie wydatki związane z organizowaniem spotkań z kontrahentami w siedzibie (innym miejscu prowadzenia działalności) jak i w restauracjach o ile nie będą to posiłki wystawne, sute lub mające charakter okazałości.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 cytowanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Wyłączając z kosztów podatkowych koszty reprezentacji, ustawa podatkowa nie definiuje terminu „reprezentacja”, ani też nie odsyła do innych przepisów prawa. Brak ustawowej definicji pojęcia „reprezentacja”, nie uprawnia jednak do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu. Występujący w obrocie prawnym termin „reprezentacja”, wyrażający się w sposobie jego stosowania i rozumienia przez ustawodawcę, a także przez naukę i praktykę prawa, prowadzi jednak do wniosku, że termin ten w zakresie języka prawnego i prawniczego należy rozumieć jako „przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu”, a nie „wystawność, okazałość, wytworność”. Dlatego też termin „reprezentacja” użyty w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy rozumieć jako „przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, w jego interesie, na jego rzecz”, a nie jako „wystawność, wytworność, czy okazałość”.

Norma art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy nie zawiera żadnych wyjątków, tak odnoszących się do miejsca, w którym obowiązki przedstawicielstwa są realizowane, jak i do wystawności lub braku wystawności w zakresie nabywania usług gastronomicznych, zakupu żywności lub napojów.

Należy zatem stwierdzić, że wydatki na wszelkiego tego typu usługi i artykuły, wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - niezależnie od tego, czy usługi te i zakupione artykuły były wykorzystywane w kontaktach z kontrahentami w siedzibie przedsiębiorstwa, czy też poza nią.

Podniesiona w uzasadnieniu wniosku Spółki kwestia dotycząca zwyczajowości poczęstunku, wytworności, okazałości poczęstunku, w ogóle nie stanowi kryterium kwalifikowania wydatków jako reprezentacji, gdyż o takim charakterze decyduje związek z pełnieniem funkcji przedstawicielskich, rozumianych jako występowanie w imieniu podatnika, a nie okazałość lub wystawność sprawowania takiego przedstawicielstwa. Rozróżnienie wydatków związanych z reprezentacją na zwyczajne, okazałe, wystawne nie ma żadnego uzasadnienia normatywnego.

Reasumując, wydatki na nabycie artykułów spożywczych (kawa, herbata, soki, słodycze), usług cateringowych i usług gastronomicznych w trakcie spotkań z kontrahentami, niezależnie od miejsca spożywania zakupionych artykułów spożywczych oraz usług gastronomicznych (w siedzibie Spółki, innych miejscach, restauracjach), są kosztami reprezentacji, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy i jako takie nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Tym samym stanowisko Spółki w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie artykułów spożywczych i usług gastronomicznych w przypadku poczęstunku kontrahentów w siedzibie (innym miejscu prowadzenia działalności) oraz w przypadku poczęstunku kontrahentów w restauracjach należało uznać za nieprawidłowe - pytanie oznaczone jako: (i) i (ii).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Podnieść należy, że w procesie wydawania interpretacji indywidualnych właściwy organ nie dokonuje żadnych własnych ustaleń w ramach postępowania dowodowego, ale przedstawia wyłącznie ocenę stanowiska wnioskodawcy na tle przedstawionego przez niego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). W oparciu o wydaną w indywidualnej sprawie interpretację, wnioskodawca uzyskuje jedynie informację o poglądzie organu w konkretnej, przedstawionej we wniosku sprawie.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Ponadto zauważyć należy, iż powołana przez Wnioskodawcę interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 02.09.2009 r. (Nr ILPB3/423-433/09-2/KS) została na podstawie art. 14e Ordynacji podatkowej zmieniona przez Ministra Finansów – interpretacja z dnia 22.05.2012 r., znak DD6-033-152/SOH/09/PK-1684/09. Z kolei powołana interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27.08.2009 r. (Nr IPPB5/4240-24/09-2/AM) została zmieniona interpretacją z dnia 29.05.2012 r., znak DD6-033-33/SOH/PK-1655/09/10.

W powyższych zmienionych interpretacjach zajęto stanowisko tożsame z tym, które zostało zaprezentowane przez tut. Organ w niniejszej interpretacji.

Końcowo należy podkreślić, że przywołane przez Wnioskodawcę wyroki sądów administracyjnych dotyczące przepisów prawa wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach.

Należy przy tym podkreślić, iż obecne stanowisko organów podatkowych w zakresie spotkań z kontrahentami w lokalach gastronomicznych (restauracjach) pozostaje jednolite. Stanowisko to zostało potwierdzone przykładowo w wyrokach:

• WSA w Gliwicach z dnia 13 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Gl 909/10,
• WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 925/09,
• WSA we Wrocławiu z dnia 13 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 334/10,
• WSA w Lublinie z dnia 23 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Lu 151/10,
• WSA w Szczecinie z dnia 31 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Sz 127/10,
• WSA w Kielcach z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Ke 202/10.
  
  

Nie sposób także pominąć, iż powołany przez Wnioskodawcę wyrok WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 17/10) został uchylony w dnia 25.01.2012 r. przez Naczelny Sąd Administracyjny – sygn. akt II FSK 1445/10. W wyroku tym (wydanym co prawda na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych) wskazano:

„Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że (…)Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy dokonał błędnej wykładni art. 23 ust. 1 pkt 23 (odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 28 updop – przypis Organu) w związku z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. (odpowiednio art. 15 ust. 1 updop – przypis Organu), przyjmując, że wydatki na zakup żywności, napojów oraz usług gastronomicznych, podawanych i świadczonych w trakcie spotkań z kontrahentami, odbywającymi się poza siedzibą zakładu podatnika, nie są kosztami reprezentacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f., wskutek czego mogą stanowić koszty uzyskania przychodów – podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu przemawia za uznaniem, że wydatki takie, niezależnie od miejsca podawania zakupionych artykułów żywnościowych i napojów oraz niezależnie od miejsca świadczenia zakupionych usług gastronomicznych, są kosztami reprezentacji, rozumianej jako występowanie w imieniu i w interesie podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa; wydatki takie na mocy wskazanego przepisu nie są uważane za koszty uzyskania przychodów (…)”.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.