Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-578/13-5/JK4
z 12 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 21 sierpnia 2013 r. (data wpływu do tut. organu 9 września 2013 r.) uzupełnione pismem z dnia 25 października 2013 r. (data nadania 25 października 2013 r., data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 28 października 2013 r.) na wezwanie z dnia 16 października 2013 r. Nr IPPB4/415-578/13-2/JK4 (data nadania 16 października 2013 r., data odbioru 18 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od zasądzonego zadośćuczynienia oraz odsetek od renty – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od zasądzonego zadośćuczynienia oraz odsetek od renty.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 16 października 2013 r. Nr IPPB4/415-578/13-2/JK4 (data nadania 16 października 2013 r., data odbioru 18 października 2013 r.) tut. organ wezwał do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez dostarczenie oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa, z którego wynika prawo Pana … do reprezentacji i odbioru korespondencji dotyczącej wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Wnioskodawczyni oraz o doprecyzowanie stanów faktycznych.

Pismem z dnia 25 października 2013 r. (data nadania 25 października 2013 r., data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 28 października 2013 r., data wpływu do tut. organu 4 listopada 2013 r.) uzupełniono wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 13 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy wydał wyrok, w którym zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Wnioskodawczyni:

1. kwotę 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 100.000 zł od dnia 2 lutego 2004 r. oraz od kwoty 100.000 zł od dnia 17 maja 2010 r.,
   
2. kwotę 55.350 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 sierpnia 1997 r. do dnia 1 maja 2004 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 maja 2010 r. do dnia zapłaty,
3. kwotę 550 zł tytułem miesięcznej renty począwszy od dnia 1 kwietnia 2004 r. płatnej do dnia 10-tego każdego miesiąca kalendarzowego wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat.
   
   

Od powyższego wyroku Skarb Państwa wniósł apelację. Wyrokiem z dnia 21 marca 2013 r. Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie.

Urząd w dniu 19 kwietnia 2013 r. przelał jednorazowo kwotę zasądzoną wyrokiem ww. Sądu wraz z ustawowymi odsetkami.

Pismem z dnia 16 października 2013 r. wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez dostarczenie oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa, z którego wynika prawo Pana … do reprezentacji i odbioru korespondencji dotyczącej wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Wnioskodawczyni oraz o doprecyzowanie stanów faktycznych o następujące informacje:

• wskazanie daty wyroku Sądu Okręgowego. Wątpliwość wzbudził fakt, że w treści wniosku wskazano datę 13 czerwca 2013 r., natomiast od powyższego wyroku Wojewoda wniósł apelację, w wyniku której wydał wyrok w dniu 21 marca 2013 r.,
  

• wskazanie, z jakiego tytułu oraz na podstawie jakich przepisów wynikających ze stosownych dokumentów zostało przyznane i wypłacone zadośćuczynienie, skapitalizowana renta oraz renta miesięczna?
  

• czy ww. świadczenia zostały przyznane i wypłacone Wnioskodawczyni stosownie do art. 444 i art. 445 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny?
  

• czy wypłacone odsetki od skapitalizowanej renty oraz od miesięcznej renty są odsetkami z tytułu spóźnienia się zobowiązanego z wypłatą ww. świadczeń czy stanowią odsetki naliczone i wypłacone zgodnie z wyrokiem?
  
  
  

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że wyrok Sądu Okręgowego pochodzi z dnia 13 czerwca 2012 r.

Ponadto w uzupełnieniu wskazano, że podstawą prawną rozstrzygnięć Sądu były art. 444 i art. 445 K.c., tj. odszkodowanie i zadośćuczynienie za szkodę spowodowaną błędem lekarskim.

Wszystkie wypłacone odsetki zostały wskazane w sentencji wyroku w sposób otwarty, tj. z wskazaną datą dzienną początkową naliczania odsetek oraz datą warunkową zakończenia naliczania odsetek, tj. dzień zapłaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy zasądzone i wypłacone wraz z zasądzonym zadośćuczynieniem odsetki podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych?
   
2. Czy zasądzone i wypłacone odsetki od renty podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, odsetki od zasądzonego zadośćuczynienia winny być zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, albowiem zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z podatku zwolnione są wszelkie świadczenia uzyskane w ramach odszkodowania wymienione w wyroku. W tym miejscu należy stwierdzić, że nie wyrażone w orzeczeniu sądu kwotowo odsetki są policzalne na dzień jego ogłoszenia, dlatego też niewątpliwie są elementem nierozerwalnie związanym i ujętym w rozstrzygnięciu Sądu, zatem w zakresie, w którym ich kwota w dniu ogłoszenia wyroku była możliwa do określenia powinny być zwolnione od podatku.

Odnośnie pytania drugiego Wnioskodawczyni uważa, że odsetki naliczone z tytułu opóźnienia wypłaty renty określonej punktem 2 i 3 wyroku są zwolnione z podatku, albowiem wynika to wprost z treści art. 21 ust 1 punkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 pkt 1-9 ww. ustawy określone zostały źródła przychodów, wśród których wymieniono między innymi: stosunek pracy i stosunki pokrewne, emeryturę, rentę (pkt 1), oraz inne źródła (pkt 9).

Na mocy art. 12 ust. 7 ww. ustawy, przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Należy podkreślić, że definicja renty, określona w art. 12 ust. 7 ww. ustawy, nie ogranicza pojęcia renty wyłącznie do świadczeń rentowych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obejmuje również renty mające charakter odszkodowawczy, otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Stosownie do postanowień art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Przepis art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że w przypadkach przewidzianych w art. 444 tej ustawy sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W konsekwencji, świadczenie w postaci renty, o której mowa w przepisach prawa cywilnego, należy kwalifikować do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku
z art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Należy wskazać, że instytucję odsetek za zwłokę reguluje przepis art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody lub krzywdy). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań. Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Nie można bowiem przyjąć, że odsetki są odszkodowaniem/zadośćuczynieniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianym dla odszkodowań. Okoliczność, że odsetki stanowią swoistą rekompensatę wynikającą z czasokresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania, zadośćuczynienia a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu powszechnego, nie jest wystarczająca do objęcia zwolnieniem z opodatkowania przedmiotowych odsetek na tej samej podstawie prawnej co należności głównej. Otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania cywilnoprawnego są – co do zasady – przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu.

Stąd, należy przyjąć stwierdzenie, że otrzymane odsetki za zwłokę są na gruncie przepisów prawa podatkowego, traktowane odrębnie od świadczenia głównego i są, co do zasady, przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem nie można się zgodzić z twierdzeniem Wnioskodawczyni, że odsetki od zadośćuczynienia otrzymane przez Wnioskodawczynię mogą być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c.

Wyjątek od powyższej reguły stanowią jedynie odsetki, które wolą ustawodawcy zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

O zastosowaniu przedmiotowego zwolnienia decyduje spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

1. dotyczącej źródła przychodu, do którego kwalifikowane jest świadczenie,
   
2. dotyczącej nieterminowości jego wypłaty.
   
   

Odnosząc się do pierwszego warunku należy stwierdzić, że:

• przychód z tytułu zadośćuczynienia – jako przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy) – nie kwalifikuje się do świadczeń, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy; z tego względu odsetki od zadośćuczynienia (niezależnie od okresu, za który przysługują) podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy,

• przychód z tytułu renty przyznanej na podstawie Kodeksu cywilnego, kwalifikuje się do świadczeń, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy.
  
  
  

Odnosząc się natomiast do drugiego warunku należy stwierdzić, że z „nieterminową wypłatą świadczenia” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy mamy do czynienia wówczas, gdy w terminie wymagalności danego świadczenia, przysługującego na podstawie zawartej umowy, ugody lub prawomocnego orzeczenia, nie zostało ono przez zobowiązanego wypłacone na rzecz poszkodowanego. Odsetki naliczane od tego momentu kwalifikują się jako odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia.

W przypadku renty przyznanej Wnioskodawczyni, która jest świadczeniem przyznanym na żądanie poszkodowanego, odsetki za okres od daty wynikającej z wyroku do dnia ich zapłaty zgodnie z wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy. Przepis ten będzie miał jednak zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu zawarcia umowy, ugody lub uprawomocnienia się wyroku sądu, przyznających rentę – zobowiązany spóźni się z jej wypłatą poszkodowanemu, tj. nie dotrzyma wyznaczonego terminu płatności tej renty.

Ponadto przepis ten nie ma zastosowania do odsetek ustawowych od renty, zasądzonych za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia uprawomocnienia się orzeczenia przyznającego tę rentę, ponieważ odsetki te nie spełniają drugiego warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy i jako przychód z innych źródeł podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy.

Podsumowując należy stwierdzić, że odsetki od zadośćuczynienia nie mogą być zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto nie spełniają one także warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy, bowiem nie dotyczą źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Zatem odsetki zasądzone przez Sąd z powyższego tytułu stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przyjmując natomiast za Wnioskodawczynią, że wypłacone odsetki z tytułu renty są odsetkami wskazanymi w sentencji wyroku w sposób otwarty, tj. z wskazaną datą dzienną początkową naliczania odsetek oraz datą warunkową zakończenia naliczania odsetek, tj. dzień zapłaty, a co za tym idzie, z wniosku nie wynika, że są odsetkami z tytułu spóźnienia się zobowiązanego z wypłatą świadczenia, należy stwierdzić, że naliczone i wypłacone zgodnie z wyrokiem sądowym należne odsetki od skapitalizowanej oraz miesięcznej renty nie korzystają ze zwolnienia. W konsekwencji wypłata tych odsetek stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w ww. art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.