Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-1090/13/AK
z 13 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce z o.o. nabytych w drodze darowizny (tzw. umorzenie przymusowe lub automatyczne) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce z o.o. nabytych w drodze darowizny (tzw. umorzenie przymusowe lub automatyczne).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę darowizny, na mocy której otrzyma udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (zwaną dalej „Spółką"). Wnioskodawca otrzyma udziały od osoby, z którą jest spokrewniony w pierwszym stopniu pokrewieństwa w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768). Przekazanie udziałów miałoby nastąpić na podstawie umowy darowizny zgodnie z art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W umowie darowizny, o której mowa powyżej, wartość darowanych udziałów zostanie określona w ich wartości rynkowej z dnia darowizny. Wnioskodawca przewiduje w przyszłości możliwość umorzenia darowanych mu udziałów w Spółce, które, stosownie do art. 199 § 1, § 4, § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r.. Nr 94, poz. 1037, ze zmianami; zwana dalej „Kodeksem spółek handlowych"), dokonane może zostać albo w trybie umorzenia przymusowego – którego przesłanki i tryb określa umowa Spółki albo w trybie umorzenia automatycznego – tj. umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników. Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym. W każdym z tych trybów umorzenie udziałów nastąpi bez zgody Wnioskodawcy. Niezależnie od trybu umorzenia, w każdym wypadku Wnioskodawca otrzyma w zamian za umorzone udziały wynagrodzenie. W obu trybach umorzenia, dokonane zostanie ono zgodnie zobowiązującym prawem, w szczególności przepisami Kodeksu spółek handlowych, i postanowieniami umowy Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku umorzenia automatycznego bądź przymusowego udziałów Spółki nabytych w drodze darowizny uzyskany przychód z tytułu wypłaconego wynagrodzenia może zostać pomniejszony o koszt w wysokości rynkowej wartość, umorzonych udziałów z dnia darowizny, na podstawie art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia automatycznego (bądź przymusowego) udziałów w Spółce (spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce) otrzymanych w drodze darowizny, uzyskany przychód może zostać pomniejszony o koszt uzyskania przychodu w wysokości wartości rynkowej umorzonych akcji z dnia darowizny, na podstawie art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika to z następujących względów.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 i następne ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). Umorzenie może być przeprowadzone:

• za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę – tzw. umorzenie dobrowolne;
• bez zgody wspólnika – tzw. umorzenie przymusowe;
• w razie ziszczenia się określonego zdarzenia w umowie spółki - tzw. umorzenie warunkowe (automatyczne).

Umorzenie automatyczne, jak i przymusowe następuje za wynagrodzeniem na rzecz wspólnika, które nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników (art. 199 § 2 w zw. z § 4 Kodeksu spółek handlowych). Wypłata na rzecz wspólnika (osoby fizycznej) ww. wynagrodzenia z tytułu automatycznie (bądź przymusowo) umorzonych udziałów rodzi konsekwencje podatkowe na płaszczyźnie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52,52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit a)-c) ww. ustawy. Za przychody z kapitałów pieniężnych – w myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni.

Uszczegółowieniem powołanego wyżej przepisu jest art. 24 ust. 5 pkt 1 cytowanej ustawy, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Sposób obliczenia dochodu osoby fizycznej z umorzenia udziałów (akcji) został uregulowany w art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. lf albo 1ł, albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zatem w przypadku umorzenia automatycznego lub przymusowego udziałów nabytych w drodze darowizny, kosztem uzyskania przychodu będzie wartość rynkowa tych udziałów z dnia otrzymania darowizny i bez znaczenia pozostaje fakt, iż wynagrodzenie za umorzenie udziałów Wnioskodawca otrzyma do majątku osobistego.

Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Przepis art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przepisem szczególnym w stosunku do uregulowań zawartych w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy. Stanowi on zatem wyjątek od ogólnej zasady opodatkowania przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych bez pomniejszania go o koszty uzyskania.

W konsekwencji w przypadku umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w drodze umorzenia przymusowego lub automatycznego nabytych w drodze darowizny, dochodem z umorzenia jest nadwyżka przychodu nad kosztami uzyskania przychodu. Kosztem uzyskania przychodów będzie wartość rynkowa tych udziałów z dnia nabycia darowizny. Natomiast gdyby wypłacone Wnioskodawcy wynagrodzenie byłoby na poziomie równym lub niższym niż koszt uzyskania przychodu określony zgodnie z ww. zasadami, dochód do opodatkowania nie wystąpi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 ww. ustawy, według którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy).

W świetle art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Jak wskazano we wniosku, Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę darowizny, na podstawie której otrzyma udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę i zarząd w Polsce. W umowie darowizny wartość udziałów zostanie określona w wysokości ich wartości rynkowej.

Zgodnie z umową Spółki, udziały, które Wnioskodawca ma zamiar nabyć na podstawie umowy darowizny ulegają umorzeniu za wynagrodzeniem w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników, to jest w trybie art. 199 § 4, § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeksu spółek handlowych (tzw. umorzenie automatyczne lub umorzenie przymusowe). Wnioskodawca otrzyma w zamian za umorzone udziały wynagrodzenie.

Sposób obliczenia dochodu osoby fizycznej z tytułu umorzenia udziałów został uregulowany w art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem – w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. – dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo 1ł, albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Należy jednak zauważyć, że ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. (Dz. U. z 2013, poz. 1387) o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym zmieniono treść tego przepisu. W brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., przepis art. 24 ust. 5d stanowi, że dochodem, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo 1ł, albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione przez spadkodawcę lub darczyńcę na nabycie tych udziałów lub akcji.

Zatem w wyniku dokonanej zmiany cyt. przepisu w obecnym stanie prawnym, przy obliczaniu dochodu z tyt. umorzenia udziałów otrzymanych w drodze darowizny można uwzględnić jako koszty uzyskania przychodu wyłącznie wydatki poniesione przez darczyńcę na nabycie tych udziałów.

Z uwagi na fakt, że niniejsza interpretacji wydawana jest po wejściu w życie ww. ustawy nowelizującej, a przedmiotem wniosku jest zdarzenie przyszłe, należy przyjąć iż w niniejszej sprawie do ustalenia kosztów z tytułu automatycznego lub przymusowego umorzenia udziałów znajdzie zastosowanie art. 24 ust 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu aktualnie obowiązującym. Jak już wskazano zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu za koszty uzyskania przychodów w przypadku przymusowego lub automatycznego umorzenia udziałów nabytych w drodze darowizny uznaje się wartość wydatków poniesionych przez darczyńcę na nabycie tych udziałów. Zatem jeżeli do umorzenia dojdzie po 1 stycznia 2014 r. to Wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartości rynkowej umorzonych udziałów z dnia darowizny, a jedynie wartość wydatków poniesionych przez darczyńcę na nabycie tych udziałów.

Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zobowiązanym do pobrania podatku będzie spółka kapitałowa, której udziały Wnioskodawca otrzymał w drodze darowizny, jako płatnik tego podatku.

Stosownie do zapisu art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik jest obowiązany pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13, oraz art. 30a ust. 1 z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zastrzec równocześnie należy, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie skutków podatkowych przedstawionego zdarzenia przyszłego. Przedmiotu interpretacji nie stanowi ocena prawidłowości (możliwości) zawarcia przez Wnioskodawcę umowy darowizny pod względem formy, warunków, wzajemnych praw i obowiązków. Kwestie te regulują bowiem przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.