INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 23.12.2011 r. (data wpływu 29.12.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z dokonywaniem jednorazowych wypłat środków z IKZE niespełniających przesłanek do uznania ich za wypłatę oraz wynikających z tego tytułu obowiązkach informacyjnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29.12.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z dokonywaniem jednorazowych wypłat środków z IKZE niespełniających przesłanek do uznania ich za wypłatę oraz wynikających z tego tytułu obowiązkach informacyjnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. („Spółka” lub „Wnioskodawca”) jako powszechne towarzystwo emerytalne prowadzi działalność w zakresie zarządzania funduszami emerytalnymi. Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych Spółka tworzy, zarządza oraz reprezentuje otwarty fundusz emerytalny w stosunkach z osobami trzecimi. W związku z nowelizacją od dnia 1 stycznia 2012 r. ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, Spółka rozważa rozszerzenie zakresu prowadzonej działalności o prowadzenie Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego („IKZE”) na podstawie umowy zawartej z dobrowolnym funduszem emerytalnym. W tym celu, Spółka utworzy dobrowolny fundusz emerytalny, którym będzie zarządzać i reprezentować na zewnątrz. W konsekwencji, Spółka jako organ funduszu byłaby jednocześnie osobą zainteresowaną, o której mowa w art. 14b Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z regulacjami art. 8 ust. 1 pkt la) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego w brzmieniu obowiązującym od 2012 r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 116, poz. 1205 z późn. zm.; „Ustawa o IKE oraz IKZE”), zarządzany od 2012 r. przez Spółkę dobrowolny fundusz emerytalny będzie zawierał z osobami fizycznymi umowy o prowadzenie indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego („IKZE”). Na podstawie umowy o prowadzenie IKZE klienci (oszczędzający) będą wpłacać środki pieniężne bezpośrednio do dobrowolnego funduszu emerytalnego, bądź też będą mogli dokonać przeniesienia środków (wypłat transferowych) z innych instytucji prowadzących IKZE. Ponadto, w okresie 2012 r. klienci będą mogli również przenieść środki zgromadzone przez nich dotychczas na indywidualnych kontach emerytalnych („IKE”).

Podjęcie przez podatników decyzji o rozpoczęciu gromadzenia oszczędności w ramach IKZE zapewni im prawo do skorzystania z ulgi podatkowej. Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu od 2012 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; Ustawa PIT”) oszczędzający na IKZE będą mogli obniżyć wysokość podstawy opodatkowania o wartość dokonanych w danym roku podatkowym wpłat na IKZE do wysokości określonej w Ustawie o IKE oraz IKZE. Powyższe odliczenie powinno zostać zrealizowane przez podatnika w zeznaniu podatkowym. Jednocześnie, jak wynika z treści art. 26 ust. 13a Ustawy PIT, wpłaty na IKZE w ustawowym limicie będą podlegały odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W konsekwencji, podatnicy oszczędzający na IKZE będą mieli prawo do ulgi w odniesieniu do wpłat na IKZE dokonanych w danym roku podatkowym, pod warunkiem jednak że wysokość poniesionych przez nich wydatków nie zostanie im w jakikolwiek sposób zwrócona (zrefundowana).

Po zakończeniu okresu oszczędzania, zgodnie z treścią art. 34a znowelizowanej Ustawy o IKE oraz IKZE, wypłata przez instytucję finansową środków zgromadzonych na IKZE będzie następować wyłącznie:

1. na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych,
2. na wniosek osób uprawnionych, w przypadku śmierci oszczędzającego.
   
   

W zależności od wniosku złożonego przez oszczędzającego, wypłaty te będą miały formę wypłat jednorazowych lub ratalnych. Jednocześnie, w przypadku wypowiedzenia umowy o IKZE przez którąkolwiek ze stron, jeśli nie będą zachodziły przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej, Spółka będzie dokonywała zwrotu środków z IKZE. Na równi ze zwrotem, Spółka będzie traktowała pozostawienie środków zgromadzonych na IKZE na rachunku oszczędzającego, jeśli umowa o prowadzenie IKZE wygaśnie (a nie będą zachodziły przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej).

Otrzymanie przez podatników środków zgromadzonych na IKZE będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem PIT jako przychód z innych źródeł. Zgodnie bowiem z literalnym brzmieniem art. 20 ust. 1 znowelizowanej Ustawy PIT, do kategorii przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust 1 pkt 9 tejże ustawy zostały m.in. zakwalifikowane kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z IKZE oraz wypłaty z IKZE, w tym także wypłaty dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego.

W przypadku ratalnych wypłat z IKZE, stosownie do art. 35 ust. 1 pkt 9 Ustawy PIT Spółka będzie płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy od dokonywanych wypłat. Obowiązek ten nie będzie jednak istniał w sytuacji wypłaty jednorazowej, w przypadku której obowiązki Spółki będą ograniczone jedynie do sporządzenia stosownej informacji podatkowej (zgodnie z art. 35 ust. 11 Ustawy PIT).

W związku z planowanym rozszerzeniem działalności gospodarczej Spółki, w celu zachęcenia jak największej ilości potencjalnych klientów do gromadzenia oszczędności w ramach IKZE, Spółka wnosi o wyjaśnienie regulacji Ustawy PIT mających zastosowanie w przypadku realizacji zwrotu z IKZE, w szczególności przesłanek warunkujących prawo do skorzystania przez oszczędzających z ulgi w podatku PIT oraz obowiązków informacyjnych po stronie instytucji finansującej w sytuacji wcześniejszej rezygnacji z oszczędzania na IKZE.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy dokonywane przez Spółkę w sposób jednorazowy wypłaty środków z IKZE niespełniające przesłanek do uznaniu ich za wypłatę lub wypłatę transferową, będzie miało wpływ na dotychczasowe prawo do ulgi...
2. Czy w związku z realizacją zwrotów z IKZE na Spółce będą ciążyły jakiekolwiek obowiązki informacyjne wynikające z Ustawy PIT...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad. 1.

Dokonanie przez instytucję finansową zwrotu środków zgromadzonych na IKZE, który wg definicji zawartej w Ustawie o IKE oraz IKZE nie będzie stanowiło wypłaty lub wypłaty transferowej, nie będzie miało wpływu no przysługujące podatnikowi dotychczas prawo do ulgi w podatku PIT.

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy z 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 75 poz. 398) podatnicy gromadzący środki na IKZE będą mogli od 2012 r. dokonać obniżenia podstawy opodatkowania w podatku dochodowym o wpłaty na IKZE.

Jak wynika z treści znowelizowanego przepisu art. 26 ust. 1 pkt 2b Ustawy PIT, wielkość przysługującej podatnikowi ulgi będzie ściśle uzależnioną od wysokości dokonanych w roku podatkowym wpłat na IKZE oraz przysługującego danemu podatnikowi limitu wpłat ustalanego wg przepisów o IKZE. Wysokość wpłat podlegających odliczeniu będzie określana na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie (w szczególności dowody wpłaty, informacje przedstawiane przez instytucję finansową).

Jednocześnie, stosownie do znowelizowanego art. 26 ust. 13a Ustawy PIT (oraz korespondującego z nim art. 30c ust. 3 pkt 4 Ustawy PIT odnoszącego się do odliczeń dokonywanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą) dokonane w danym roku wpłaty na IKZE będą podległy odliczeniu pod warunkiem, że nie zostały podatnikowi w jakiejkolwiek formie zwrócone.

Zdaniem Wnioskodawcy, analiza powyższych przepisów wskazuje na prawo podatnika do obniżenia podstawy opodatkowania jedynie o wielkość faktycznie dokonanych w danym roku podatkowym wpłat na IKZE, których wysokość kwot będzie się mieścić w przysługującym danemu podatnikowi indywidualnie określonym limicie wpłat. Zatem, jeśli podatnik będzie w stanie udokumentować zrealizowane w danym roku podatkowym wpłaty na IKZE, których wysokość będzie jednak przekraczała ustalony limit wpłat, prawo do obniżenia podstawy opodatkowania będzie przysługiwało jedynie do kwoty indywidualnego limitu. Tym samym należy dojść do wniosku, że kwota przewyższająca przysługujący podatnikowi limit wpłat na IKZE będzie wyłączona z zakresu ulgi podatkowej.

Dodatkowo, prawo do dokonania odliczenia od podstawy opodatkowania nie będzie miało zastosowania, jeżeli wpłacone przez klienta w danym roku podatkowym kwoty na IKZE zostaną mu w jakiejkolwiek formie zwrócone (zrekompensowane). Powyższe wskazuje zatem, iż w przypadku poniesienia przez podatnika wydatków na IKZE, które w całości lub w części zostaną mu w późniejszym czasie zrefundowane, wydatki te nie będą podlegały odliczeniu lub zostaną objęte zakresem częściowego odliczenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z wykładnią literalną znowelizowanej Ustawy PIT, prawo do ulgi odnosi się bowiem jedynie do wpłat na IKZE faktycznie poniesionych przez podatnika, a więc tych wydatków, które definitywnie uszczuplą majątek podatnika.

Odnosząc powyższe do zasad funkcjonowania IKZE, należy zatem uznać, iż ewentualna utrata prawa do skorzystania z ulgi podatkowej z tytułu oszczędzania na IKZE mogłaby wystąpić jedynie w przypadku:

1. przekroczenia przez oszczędzającego limitu wpłat na IKZE skutkującego zwrotem powstałej nadwyżki przez instytucję finansową oraz nieujęciem tejże nadwyżki na poczet wpłat na IKZE, lub też
2. dokonania przez podatnika wpłat na IKZE, których wysokość zostałaby mu w późniejszym czasie zrefundowana, skutkując tym samym możliwością gromadzenia oszczędności na IKZE bez ponoszenia na ten cel kosztów.
   
   

Należy podkreślić, iż zgodnie z poglądem utrwalonym przez sądy administracyjne, wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe stanowią wyjątek od zasady powszechności i równości opodatkowania. Nie jest zatem dopuszczalne stosowanie wykładni rozszerzającej przepisów dotyczących preferencji podatkowych. Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że regulacje art. 26 Ustawy PIT nie zawierają żadnych dodatkowych warunków uprawniających do skorzystania z ulgi podatkowej w ramach IKZE. W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy, o możliwości jej zastosowania w rozliczeniu za dany rok podatkowy decydować będzie okoliczność uszczuplenia majątku podatnika o zrealizowane w roku podatkowym wpłaty na IKZE, których wysokość będzie mieściła się w przysługującym limicie oraz możliwość udokumentowania przez podatnika poniesionych w tym zakresie wydatków. Jednocześnie, w sytuacji otrzymania przez podatnika zwrotu (refundacji) części lub całości środków zainwestowanych w IKZE, podatnik utraci prawo do dokonania odliczenia lub prawo do ulgi będzie przysługiwało mu jedynie w części.

Zdaniem Spółki dokonanie przez instytucję finansową zwrotu środków zgromadzonych na IKZE, który nie będzie stanowił wypłaty lub wypłaty transferowej w rozumieniu Ustawy o IKE oraz IKZE, nie powinno zostać potraktowane jako zwrot wpłat na IKZE, o którym mowa w art. 26 ust. 13a Ustawy PIT. Mimo iż zarówno w Ustawie PIT, jak i Ustawie o IKE oraz IKZE ustawodawca posłużył się sformułowaniem „zwrot”, pojęcia te nie mogą być traktowane jako tożsame. Należy bowiem podkreślić, iż dokonanie zwrotu z IKZE wg regulacji Ustawy o IKE oraz IKZE (obok wypłat) jest jednym z przysługujących podatnikowi sposobów wycofania środków zgromadzonych na IKZE. Mimo, iż realizacja tego uprawnienia, co do zasady, będzie miała miejsce przed osiągnięciem przez oszczędzającego wieku emerytalnego, zdaniem Wnioskodawcy, dokonanych zwrotów z IKZE wg definicji Ustawy o IKE oraz IKZE w żaden sposób nie można utożsamiać z refundacją poniesionych przez podatnika nakładów, czy też zwrotem środków, które nie zostały zarejestrowane jako wpłata na IKZE.

W konsekwencji, jeśli podatnik dokonał wpłaty na IKZE i skorzystał z przysługującej mu ulgi podatkowej przy jednoczesnym zachowaniu warunków określonych w Ustawie PIT, podjęcie w późniejszym okresie decyzji o zakończeniu oszczędzania na IKZE oraz otrzymanie na skutek zwrotu zgromadzonych na IKZE środków nie będzie miało wpływu na zastosowaną w latach poprzednich ulgę podatkową.

Co ważne, w ocenie Wnioskodawcy, za powyższym wnioskowaniem, obok wykładni literalnej przemawia również wykładnia systemowa znowelizowanych regulacji Ustawy PIT oraz Ustawy o IKE oraz IKZE. Należy bowiem dojść do wniosku, że celem wprowadzenia przez ustawodawcę instytucji IKZE było zachęcenie podatników do samodzielnego gromadzenia dodatkowych oszczędności na emeryturę. Główną zachętą do inwestowania w IKZE było zapewnienie podatnikom prawa do ulgi podatkowej. Mimo, iż regulacje Ustawy o IKE oraz IKZE, co do zasady, nie przewidują możliwości wypłaty środków z IKZE w okresie oszczędzania, brak jest argumentów za uznaniem tego rodzaju wypłat jako zwrotu środków wpłaconych na IKZE. Analiza funkcjonowania IKZE prowadzi bowiem do wniosku, iż zarówno wypłata zgromadzonych na IKZE środków dokonywanych przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jak i wypłata środków po spełnieniu warunków wskazanych w Ustawie o IKE oraz IKZE w rzeczywistości będzie stanowiła wypłatę świadczeń z tytułu oszczędzania na IKZE, które w równym stopniu będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT. Jak wynika bowiem z art. 20 znowelizowanej Ustawy PIT, do przychodów z innych źródeł zakwalifikowane zostały zarówno wypłaty z IKZE (w tym wypłaty z IKZE dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego), jak i kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z IKZE (zdefiniowanego w Ustawie o IKE oraz IKZE).

Mając na uwadze powyższe, z uwagi na obowiązek opodatkowania podatkiem PIT wszelkich wypłat z IKZE, zdaniem Wnioskodawcy, wcześniejsza rezygnacja podatnika z oszczędzania w ramach IKZE, nie skutkująca utratą dotychczasowego prawa do ulgi w podatku PIT, będzie rodzić obowiązek opodatkowania całości otrzymanej przez oszczędzającego kwoty jako przychodu z innych źródeł. Przyjęcie bowiem odmiennej interpretacji byłoby sprzeczne z wykładnią celowościową analizowanych przepisów (wprowadzenie powyższych przepisów miało bowiem służyć gromadzeniu dodatkowych środków pieniężnych o charakterze zaopatrzenia emerytalnego oraz umożliwić oszczędzającym prawo do ulgi podatkowej mającej stanowić właśnie „zachętę” do takiego inwestowania).

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, realizacja przez instytucję finansową wypłat środków z IKZE, zdefiniowanych w Ustawie o IKE oraz IKZE jako zwrot będzie skutkowało obowiązkiem opodatkowania całości otrzymanej przez oszczędzającego kwoty jako przychodu z innych źródeł i nie będzie miało wpływu na przysługujące oszczędzającemu w poprzednich latach prawo do ulgi w podatku PIT.

Ad. 2.

W ocenie Spółki w związku z realizacją zwrotów z IKZE na Spółce nie będą ciążyły jakiekolwiek obowiązki wynikające z Ustawy PIT poza obowiązkiem informacyjnym w postaci wystawienia informacji PIT-8C.

Odnosząc się do kwestii istnienia po stronie instytucji finansowej dodatkowych obowiązków w związku z realizacją zwrotów z IKZE, Spółka pragnie zauważyć, iż zgodnie z literalnym brzmieniem Ustawy PIT Spółka zobowiązana będzie jedynie do wystawienia na rzecz oszczędzającego informacji PIT-8C na mocy art. 42a znowelizowanej Ustawy PIT. Zdaniem Spółki, dokonanie zwrotu środków z IKZE dla celów podatku PIT należy bowiem traktować jako jednorazową wypłatę środków z IKZE. W konsekwencji, w związku z realizacją przez Wnioskodawcę wycofania środków z IKZE poprzez dokonanie zwrotu na Spółce nie będzie ciążył obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy, a zrealizowany zwrot będzie podlegał samodzielnemu rozliczeniu przez podatnika na podstawie informacji otrzymanej od instytucji wypłacającej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14 c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.