Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-292/14-2/AG
z 4 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 marca 2014 r. (data wpływu 17 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia transakcji CDS - jest prawidłowe.

UZASDNIENIe

W dniu 17 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia transakcji CDS.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego z siedzibą w Polsce podlega w Polsce opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”). W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek poza systemem bankowym.

Taki rodzaj działalności łączy się z dużym ryzykiem niespłacenia pożyczek przez klientów lub też opóźnieniem w spłatach. Jeżeli klient Spółki opóźnia się ze spłatą, Spółka podejmuje działania, które mają na celu odzyskanie wymagalnych wierzytelności. Jednakże często okazuje się, że mimo podejmowania prób odzyskania należności, nadal nie udaje się odzyskać wierzytelności w całości lub w części. W efekcie. Spółka może utracić środki pieniężne, jakie udostępniła wcześniej pożyczkobiorcom w ramach umów pożyczek.

Spółka zamierza zabezpieczyć się przed ryzykiem braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek. Wnioskodawca (Nabywca Zabezpieczenia) ma zamiar zawierać transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: „CDS”) z podmiotem, który specjalizuje w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników (Sprzedawca Zabezpieczenia). Skutkiem zawarcia transakcji (DS jest przejęcie przez Sprzedawcę Zabezpieczenia części ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę, w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej: „Wynagrodzenie CDS”), Zawarcie transakcji CDS każdorazowo zostanie potwierdzone przez strony w pisemnym Potwierdzeniu zawarcia Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę zakończenia transakcji, kwotę Wynagrodzenia CDS, datę płatności Wynagrodzenia CDS, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami, charakterystykę wierzytelności, których dotyczy dana transakcja CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia, Sprzedawca Zabezpieczenia w zależności od ustaleń stron w transakcji CDS, będzie zobowiązany w ramach rozliczenia transakcji CDS:

1. do wykupu w ramach transakcji CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS lub też
   
2. do spłaty w całości lub części, w ramach transakcji CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Wnioskodawcy spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS.
   
   

Okoliczności, opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązań Sprzedawcy Zabezpieczenia, o których mowa punktach 1) oraz 2) powyżej, to przykładowo: brak spłaty części lub całości pożyczki udzielonej klientowi w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki lub określona ilość niespłaconych rat pożyczki.

Transakcja CDS może dotyczyć zarówno kwoty nominalnej (kapitał) pożyczek jak również pozostałych opłat związanych z pożyczką (m.in. prowizji, odsetek lub innych opłat). Transakcja CDS będzie dotyczyć pożyczek, które w momencie zawarcia transakcji CDS już zostały udzielone przez Wnioskodawcę jak również pożyczek, które dopiero zostaną udzielone przez Wnioskodawcę w przyszłości (tj. po zawarciu transakcji CDS).

Wnioskodawca, jako Nabywca Zabezpieczenia będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz drugiej strony transakcji tj. Sprzedawcy Zabezpieczenia Wynagrodzenia CDS cyklicznie (np. co miesiąc, co kwartał, co pól roku lub co rok) bądź jednorazowo, skalkulowanego m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych transakcją CDS.

Wynagrodzenie CDS nie będzie stanowiło wydatku związanego z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 16 ust. 1b ustawy z dnia 15 lutego 1994 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 1992 Nr 21 poz. 86 z późn. zm., dalej: „ustawa CIT”). Wydatki na wynagrodzenie poniesione oraz właściwie udokumentowane nie zostaną Spółce zwrócone w żadnej formie.

Zabezpieczenie ryzyka działalności pożyczkowej czy też kredytowej w ramach instrumentów finansowych CDS jest najczęściej oferowane przez międzynarodowe instytucje finansowe. Korzyścią dla strony wchodzącej w transakcję CDS jest zabezpieczenie ryzyka braku spłaty udzielonych pożyczek poprzez jego wytransferowanie do zewnętrznego podmiotu. Zawarcie transakcji CDS pozwala na zachowanie oraz zabezpieczanie zaangażowanych środków finansowych przeznaczonych na udzielanie pożyczek. W związku z wysokim ryzykiem prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek dotyczącym ich niespłacalności, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej transakcji CDS doprowadziłby w krótkim czasie do utraty płynności finansowej Spółki. Zawarcie transakcji CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu przykładowo prowizji, odsetek lub innych opłat od przedmiotowych pożyczek, ponieważ w ramach transakcji CDS Sprzedawca Zabezpieczenia po zrealizowaniu warunków opisanych w Potwierdzeniu CDS, jest zobowiązany do płatności na rzecz Spółki (albo w ramach wykupu wierzytelności albo w ramach ich spłaty). Wynagrodzenie uiszczane w ramach transakcji CDS, pozostanie w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z transakcji CDS, poprzez spłatę pożyczki przez drugą stronę transakcji CDS (Sprzedawcę Zabezpieczenia), w części stanowiącej spłatę kapitału, nie będzie on zobowiązany do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu na mocy art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z transakcji CDS, poprzez spłatę pożyczki przez drugą stronę transakcji CDS, w części stanowiącej spłatę nieuiszczonych odsetek, które nie podlegały uprzednio kapitalizacji, będzie on zobowiązany, do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
3. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS na rzecz Sprzedawcy Zabezpieczenia będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
4. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie płacone w związku z transakcjami CDS na rzecz Sprzedawcy Zabezpieczenia będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącamy wdacie jego poniesienia tj. w dniu na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1.

Wnioskodawca zaznacza, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.; dalej: ustawy CIT), do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W świetle powyższego, spłata kapitału pożyczki na gruncie przepisów ustawy CIT jest neutralna podatkowo.

Zdaniem Spółki, w ramach zawartej transakcji CDS zostanie dokonana spłata kapitału udzielonej pożyczki. Dla Spółki bowiem bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez inny podmiot (Sprzedawcę Zabezpieczenia). Tym samym, w sytuacji spłaty kapitału udzielonej pożyczki przez stronę transakcji CDS, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wykazania przychodu do opodatkowania. Ważne jest bowiem, iż przesłankę spłaty kapitału pożyczki przez stronę transakcji CDS stanowi brak spłaty udzielonej pożyczki przez pożyczkobiorcę.

Spółka podkreśla, iż w art. 1 2 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT ustawodawca nie ograniczył wyłączenia z opodatkowania ze względu na podmiot, który dokonuje spłaty kapitału. Tym samym, w analizowanej sytuacji bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez stronę transakcji CDS — Sprzedawcę Zabezpieczenia, a nie bezpośrednio przez pożyczkobiorcę. Po stronie Spółki konsekwencje spłaty kapitału pożyczki są tożsame niezależnie od faktu, czy spłata dokonana jest przez pożyczkobiorcę, czy przez podmiot do tego zobowiązany na mocy transakcji CDS.

Podsumowując powyższe, konsekwencje podatkowe związane ze spłatą pożyczki w ramach rozliczenia transakcji CDS w części dotyczącej kapitału pożyczki powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem regulacji dotyczącej opodatkowania spłaty pożyczek, kredytów, czyli art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT, w świetle którego takie płatności nie stanowią przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, skoro spłata kapitału pożyczki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to również spłata kapitału pożyczki dokonana w ramach transakcji CDS nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Ponadto argumentem wskazującym na fakt, iż spłata kapitału pożyczki przez podmiot będący stroną transakcji CDS nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu jest regulacja zawarta w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy CIT. Biorąc pod uwagę, iż Wnioskodawca nie ujmie kwoty kapitału udzielonej pożyczki jako kosztu uzyskania przychodu, w konsekwencji, zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem, zwrot tego wydatku w postaci uzyskanego świadczenia z tytułu transakcji CDS, nie powinien stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Ad. 2.

Zgodnie z przedstawioną argumentacją w zakresie pytania pierwszego, spłatę pożyczki w ramach transakcji CDS należy rozpatrywać w kontekście udzielonej pożyczki. Tym samym, spłata pożyczki na mocy transakcji CDS w części dotyczącej odsetek stanowi spłatę tych odsetek.

Biorąc pod uwagę art. 12 ust 4 pkt 2 ustawy CIT, zgodnie z którym do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). tym samym, odsetki podlegają opodatkowaniu w momencie ich otrzymania na tzw. zasadzie kasowej, co mając na uwadze opis analizowanego zdarzenia przyszłego powoduje, iż spłata pożyczki w części dotyczącej odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy transakcji CDS.

Ad. 3.

Wynagrodzenie CDS wypłacane przez Spółkę w ramach transakcji CDS stanowić będzie koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 1.5 ust. 1 ustawy CIT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W związku z powyższym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

1. wydatek został poniesiony przez podatnika, to znaczy, że musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
   
2. wydatek jest definitywny, tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
   
3. wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
   
4. wydatek poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
   
5. wydatek został właściwie udokumentowany,
   
6. wydatek nie może znajdować się na liście wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy CIT nie uważa są za koszty uzyskania przychodów.
   
   

Ponieważ Spółka będzie uiszczać Wynagrodzenie CDS w ramach transakcji CDS z własnych środków obrotowych, zostanie potwierdzone dokumentem wystawionym przez Sprzedawcę Zabezpieczenia, nie zostanie także zwrócone Spółce w żadnej formie, to w rezultacie wydatki na wynagrodzenie będą definitywnie poniesione oraz udokumentowane przez Spółkę w związku z czym spełnione zostaną warunki 1), 2) oraz 5) wymienione powyżej.

Powyższa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, ze wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą po wyłączeniu wydatków zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź służą zabezpieczeniu źródła przychodów. Uzasadnieniem dla poniesienia kosztów związanych z zawarciem transakcji CDS jest dążenie do zminimalizowania ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorcy. W kontekście wskazanego wyżej przepisu można by wówczas mówić o zabezpieczeniu źródła przychodów — jak wskazano we wcześniejszej części, przychodem z tytułu udzielonej pożyczki są m.in. należne odsetki lub prowizje lub inne opłaty. Tym samym, poniesienie kosztu związanego z zabezpieczeniem źródła przychodu jakim są np. odsetki lub prowizje lub inne opłaty pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przez Spółkę przychodami. Mogłoby się bowiem okazać, że z uwagi na brak zawartej transakcji (DS Spółka nie otrzymałaby należnych kwot nominalnych pożyczek oraz m.in. odsetek, prowizji, lub innych opłat od udzielonej pożyczki, co w krótkim okresie mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej, a co za tym idzie, konieczności zaprzestania działalności gospodarczej, jaką jest udzielanie przez Spółkę pożyczek. Dzięki zawieranym transakcjom (DS Spółka będzie otrzymywać płatności Sprzedawcy Zabezpieczenia bądź to w ramach wykupu wierzytelności pożyczkowych bądź też ich spłaty przez Sprzedawcę Zabezpieczenia. Wobec powyższego warunki 3) oraz 4) wymienione powyżej można uznać za spełnione.

Oprócz tego, wynagrodzenie płacone na rzecz Sprzedawcy Zabezpieczenia na podstawie transakcji CDS nie zostało umieszczone w katalogu kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodów zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy CIT. W konsekwencji zostaje spełniona ostatnia przesłanka z punktu 6) powyżej.

Potraktowanie wynagrodzenia płaconego Sprzedawcy Zabezpieczenia jako koszt uzyskania przychodu znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo:

• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 września 2013 r., sygn. IPPB3/423-461/13-2/AG,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 marca 2012 r., ILPB3/423-596/11-2/MM,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia I g grudnia 2011 r, IPPB3/423-799/11-4/AG,
  
• interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC.
  
  

Biorąc pod uwagę fakt iż ustawa CIT nie wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wydatków uiszczanych w związku z transakcją CDS oraz biorąc pod uwagę, iż są one związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, w konsekwencji stanowią one koszty uzyskania przychodów.

Ad. 4.

Zgodnie z art. 15 ust 4d ustawy CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne wdacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linia interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Wynagrodzenie płacone w ramach transakcji CDS jest kosztem pośrednio związanym z przychodami (jest to zabezpieczenie źródła przychodów Spółki w postaci opłat od pożyczki.

Powyższy pogląd został również potwierdzony przez organy podatkowe, przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. IPPB3/423-461/13-2/AG.

Na odmienny moment poniesienia kosztu uzyskania przychodów mógłby wskazywać art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT który stanowi, że spółki mogą rozpoznawać koszty uzyskania przychodu z wykonania kontraktów instrumentów pochodnych dopiero w momencie realizacji praw wynikających z zawartego kontraktu instrumentu pochodnego (czyli przykładowo dopiero w momencie wykupu przez Sprzedawcę Zabezpieczenia wierzytelności od Wnioskodawcy). Powyższy przepis nie znajduje natomiast zastosowania w przypadku CDS, gdyż instrument ten (jako zależny od niewypłacalności pożyczkobiorców) nie mieści się w definicji pochodnych instrumentów finansowych przedstawionej w art. 16 ust. lb ustawy CIT. Zgodnie z tym artykułem ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, rozumie się przez to prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio łub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe.

Podsumowując Wynagrodzenie CDS stanowi koszt uzyskania przychodów, inny niż koszt bezpośrednio związany z przychodami, i jest potrącamy w dacie poniesienia tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.