Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/436-94/14-2/KK
z 2 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umów nieodpłatnej cesji wierzytelności –jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umów nieodpłatnej cesji wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W wyniku prowadzonego w X. programu konsolidacji, celem którego jest uzyskanie silnej pozycji rynkowej i finansowej na rynku wytwarzania i obrotu energią elektryczną, w dniu 1 września 2010 r. nastąpiło połączenie 13 spółek kapitałowych realizujących działalność wydobywczą oraz wytwórczą w jedną holdingową spółkę. W wyniku tej operacji, osobowość prawną straciły kopalnie, elektrownie oraz elektrociepłownie tej grupy, będące do tej pory niezależnymi podmiotami prawa, działające po konsolidacji w formie prawnej.

Na mocy decyzji z dnia 24 sierpnia 2011 r., Wnioskodawca został wskazany do koordynacji dostaw biomasy do poszczególnych Oddziałów. Na podstawie tej decyzji, podpisane zostały stosowne umowy roczne oraz wieloletnie na dostawy biomasy.

Zgodnie z definicją, biomasa oznacza podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpadów i pozostałości przemysłu rolnego, leśnictwa, a także odpadów przemysłowych i miejskich. Do produkcji energii elektrycznej wykorzystuje się drewno i odpady z przerobu drewna, rośliny pochodzące z upraw energetycznych, produkty rolnicze oraz niektóre odpady komunalne i przemysłowe.

Obecnie, w związku z decyzjami korporacyjnymi, działalność obrotu biomasą ma zostać przeniesiona do innego podmiotu. Jednocześnie mają zostać rozwiązane umowy pomiędzy Wnioskodawcą, a X. na bazie, których Spółka zawierała umowy ze swoimi dostawcami. Brak możliwości sprzedaży (rozwiązanie umów ze Sprzedającym) jednocześnie wymusza na Spółce podjęcie działań mających na celu ochronę Jej interesów.

W związku z tym, nastąpić ma nieodpłatna cesja umów na dostawy biomasy, które Wnioskodawca zawarł z dostawcami, na rzecz innego podmiotu w ramach grupy. W takim przypadku Wnioskodawca będzie Cedentem, przenoszącym ogół praw i obowiązków kontraktowych, wynikających z zawartych przez siebie umów na dostawy biomasy na rzecz innego podmiotu, który uzyska status następcy prawnego tych umów.

Wątpliwości w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczą tych właśnie umów o następstwo prawne, do zawarcia, których Wnioskodawca powinien przystąpić w najbliższym czasie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na gruncie obowiązującego stanu prawnego Wnioskodawca, jako cedent, jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z nieodpłatną cesją umów na dostawy biomasy do oddziałów na rzecz innego podmiotu grupy?

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatna cesja praw i obowiązków z umowy dostawy nie rodzi nowych zobowiązań, lecz jedynie przekazuje istniejące już prawa i obowiązki na inny podmiot, uzyskujący status następcy prawnego. Czynność prawna tego rodzaju nie została wymieniona w zamkniętym katalogu zawartym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, że przy takiej umowie cesji nie ma obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649, z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   3. (uchylona),
   4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat i dopłat,
   7. (uchylona),
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
   11. umowy spółki;
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Jak z powyższego wynika, zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy, pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym. Ponadto, szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu, nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. Zgodnie z opisanym wyżej zdarzeniem, Spółka - Cedent ma dokonać nieodpłatnych cesji umów na dostawy biomasy, na rzecz innego podmiotu z Grupy Kapitałowej, a ten jako następca prawny, ma zamiar przejąć prawa i obowiązki kontraktowe wynikające z zawartych przez Spółkę umów na dostawy biomasy.

Zgodnie art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., Nr 121), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zdaniem Wnioskodawcy, z powyższego wynika, że podstawą prawną, na której może dojść do zmiany osoby wierzyciela, może być umowa sprzedaży bądź umowa zamiany. Zatem, w przypadku, gdy podstawę wykonania umowy cesji wierzytelności stanowi jedna z tych umów dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, który skutkuje koniecznością zapłaty tego podatku. W sytuacji, gdy cesja wierzytelności będzie miała charakter nieodpłatny, umowa ta nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, Spółka uważa, że z tytułu dokonania nieodpłatnej cesji umów nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  

• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  

• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  

• umowy dożywocia,
  

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  

• ustanowienie hipoteki,
  

• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  

• umowy depozytu nieprawidłowego,
  

• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Z treści wniosku wynika, że na mocy decyzji z dnia 24 sierpnia 2011 r., Wnioskodawca został wskazany do koordynacji dostaw biomasy do poszczególnych oddziałów. Na podstawie tej decyzji, podpisane zostały stosowne umowy roczne oraz wieloletnie na dostawy biomasy. Zgodnie z definicją, biomasa oznacza podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpadów i pozostałości przemysłu rolnego, leśnictwa, a także odpadów przemysłowych i miejskich. Do produkcji energii elektrycznej wykorzystuje się drewno i odpady z przerobu drewna, rośliny pochodzące z upraw energetycznych, produkty rolnicze oraz niektóre odpady komunalne i przemysłowe.

Obecnie, w związku z decyzjami korporacyjnymi, działalność obrotu biomasą ma zostać przeniesiona do innego podmiotu grupy. Jednocześnie mają zostać rozwiązane umowy pomiędzy Wnioskodawcą, a innym podmiotem, na bazie których Spółka zawierała umowy ze swoimi dostawcami. Brak możliwości sprzedaży (rozwiązanie umów ze sprzedającym) jednocześnie wymusza na Spółce podjęcie działań mających na celu ochronę jej interesów.

W związku z tym, nastąpić ma nieodpłatna cesja umów na dostawy biomasy, które zawarł Wnioskodawca z dostawcami, na rzecz innego podmiotu w ramach grupy. W takim przypadku, Wnioskodawca będzie Cedentem, przenoszącym ogół praw i obowiązków kontraktowych, wynikających z zawartych przez siebie umów na dostawy biomasy na rzecz innego podmiotu, który uzyska status następcy prawnego tych umów.

Jak już wspomniano wyżej, katalog czynności cywilnoprawnych ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. W związku z tym, czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli istotnie wskazane we wniosku umowy cesji wierzytelności będą miały charakter nieodpłatny oraz nie przyjmą postaci żadnej z czynności wymienionej w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będą podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.