2015.02.19 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-1143/14/IK
z 19 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 3 listopada 2014 r. (data wpływu 19 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług zarządzania wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług zarządzania wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Spółka prowadzi działalność m.in. w zakresie zarządzania wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego, na co posiada stosowne zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego. Spółka zawarła umowy z dwoma towarzystwami funduszy inwestycyjnych, które prowadzą fundusze sekurytyzacyjne Fundusz 1 oraz Fundusz 2 (zwane w dalszej części wniosku Funduszem lub Funduszami). Na podstawie tych umów Spółka zobowiązała się do odpłatnego zarządzania pakietami wierzytelności i wierzytelnościami sekurytyzowanymi należącymi do Funduszy.

W ramach tych umów do obowiązków Spółki należy w szczególności:

aktywne poszukiwanie wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz,
przeprowadzanie analizy przedinwestycyjnej nabywanych wierzytelności,
reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, składnie ofert i negocjowanie warunków zakupu/sprzedaży wierzytelności,
nabywanie wierzytelności do portfela Funduszu,
odbieranie dokumentacji dotyczącej nabywanych wierzytelności,
prowadzenie ewidencji analitycznej wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu,
obsługiwanie wierzytelności wchodzących w skład portfela, w tym uzgadnianie stanu wierzytelności wchodzących w skład portfela,
prowadzenie i koordynowanie działań windykacyjnych (przedsądowych, sądowych, egzekucyjnych),
wystawianie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu i ich podpisywanie na podstawie udzielonego przez Fundusz pełnomocnictwa,
zawieranie ugód z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela Funduszu,
zapewnienie wyceny pakietów wierzytelności oraz wyceny ruchomości i nieruchomości, które staną się własnością Funduszu,
zbywanie wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu,
przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji dotyczącej wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu,
wybieranie kancelarii świadczącej usługi prawne na rzecz Funduszu w zakresie postępowań sądowych i pozasądowych,
kierowanie spraw przeciwko dłużnikom Funduszu na drogę postępowania sądowego,
przygotowywanie i przedkładanie raportów,
prowadzenie ksiąg pomocniczych Funduszu,
sporządzanie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu stanowiących podstawę wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze zastawów,
prowadzenie ewidencji transakcji zawartych przez Fundusz,
przygotowywanie projektów dokumentów dotyczących zgłoszenia do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych zbiorów danych.

Obie umowy przewidują podobne zasady określania wynagrodzenia. Pierwsza umowa (z Funduszem 1) przewiduje za wykonanie usługi zarządzania wynagrodzenie składające się z procentu od spłaconych wierzytelności oraz z wynagrodzenia zależnego od wyniku Funduszu. Natomiast odrębne wynagrodzenie będzie płatne Spółce za usługę wyceny wierzytelności i pakietów wierzytelności oraz za prowadzenie ksiąg pomocniczych Funduszu. Na podstawie umowy Spółka (poprzez wybraną kancelarię prawną) prowadzi działania windykacyjne. Opisane wyżej wynagrodzenie nie obejmuje kosztów zastępstwa procesowego, opłat sądowych i komorniczych, kosztów notarialnych oraz wszelkich dodatkowych kosztów związanych z dochodzeniem wierzytelności. Natomiast Spółce przysługuje od Funduszu wynagrodzenie w wysokości 100% zasądzonych i wyegzekwowanych od dłużnika kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu sądowym oraz w postępowaniu egzekucyjnym (z wyjątkiem elektronicznego postępowania upominawczego, gdzie Spółce przysługuje 50% zasądzonych i wyegzekwowanych od dłużnika kosztów zastępstwa procesowego).

Druga umowa (z Funduszem 2) przewiduje, że za świadczone usługi zarządzania portfelem Funduszu przysługuje Spółce wynagrodzenie określane każdorazowo dla konkretnego pakietu wierzytelności w drodze aneksu do umowy. Natomiast odrębne wynagrodzenie będzie płatne Spółce za usługę wyceny wierzytelności, ruchomości i nieruchomości oraz za prowadzenie ksiąg pomocniczych Funduszu. Podobnie jak w poprzednim przypadku na podstawie umowy Spółka (poprzez wybraną kancelarię prawną) prowadzi działania windykacyjne. Opisane wyżej wynagrodzenie nie obejmuje kosztów zastępstwa procesowego, opłat sądowych i komorniczych oraz wszelkich dodatkowych kosztów związanych z dochodzeniem wierzytelności. Spółce przysługuje jednak od Funduszu wynagrodzenie w wysokości zasądzonych i wyegzekwowanych od dłużnika kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu sądowym oraz w postępowaniu egzekucyjnym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przedstawione w stanie faktycznym usługi świadczone przez Spółkę na rzecz towarzystw funduszu inwestycyjnych, które utworzyły fundusze sekurytyzacyjne korzystają ze zwolnienia w podatku od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy:

1.Fundusz inwestycyjny

Zasady prowadzenia działalności przez fundusze inwestycyjne określa ustawa z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (dalej w skrócie u.f.i.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 u.f.i. fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz inwestycyjny w stosunkach z osobami trzecimi.

Art. 45a ust. 1 u.f.i. przewiduje, że towarzystwo funduszy inwestycyjnych może, w drodze pisemnej umowy, powierzyć przedsiębiorcy wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo. Przepisy nie określają szczegółowo, jakie czynności w zakresie prowadzenia funduszu mogą być przekazane przedsiębiorcy w drodze umowy, dlatego decydujące znaczenie mam tutaj umowa. Należy także dodać, że zgodnie z art. 183 ust. 1 u.f.i. fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub prawdo świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.

2.Podstawa prawna zwolnienia

Art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej w skrócie u.p.t.u.) zwalnia się z podatku: „usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami”.

W przedmiotowej sprawie istotne jest zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b u.p.t.u.

Dodatkowo art. 43 ust. 15 u.p.t.u. precyzuje, że „zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37 - 41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu”.

W aktualnym stanie prawnym przepisy u.p.t.u. nie definiują już co należy rozumieć przez zarządzanie funduszami. Od 1 kwietnia 2013 roku uchylony został art. 43 ust. 8 u.p.t.u. Przepis ten brzmiał: „Przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

zarządzanie aktywami;
dystrybucję tytułów uczestnictwa;
tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi;
prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów;
przechowywanie aktywów”.

Tym samym katalog czynności zarządzania funduszem ma obecnie charakter otwarty, a czynności te nie zostały zdefiniowane w u.p.t.u.

3.Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Przepisy polskiej u.p.t.u. muszą być zgodne z przepisami Unii Europejskiej, a w szczególności z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (zwanej dalej Dyrektywą). W zakresie stosowania przepisów Dyrektywy istotne jest natomiast orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który jest organem właściwym do dokonywania wykładni przepisów Dyrektywy, a jego orzecznictwo oddziałuje na podmioty krajowe (sądy i organy podatkowe), które powinny uwzględniać w swojej praktyce wykładnię przepisów dokonaną przez Trybunał.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy państwa członkowskie zwalniają transakcje „zarządzania funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”. W wyroku Trybunału z dnia 4 maja 2006 roku (sygn. C-169/04) dokonał on wykładni powyższego zwolnienia (wykładnia ta dotyczyła przepisów poprzedniej dyrektywy w zakresie podatku VAT, ale pozostaje ona nadal aktualna po wejściu w życie obecnej Dyrektywy). Trybunał uznał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwolnienia określone w Dyrektywie stanowią autonomiczne pojęcia prawa Unii Europejskiej, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa unijnego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Dyrektywa upoważnia państwa członkowskie do zdefiniowania pojęcia funduszu inwestycyjnego, ale nie upoważnia do definiowania co należy rozumieć przez zarządzanie takim funduszem. Pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi jest autonomicznym pojęciem prawa unijnego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie.

W dalszej części wyroku Trybunał wskazał, że omawiane zwolnienie poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 (tzw. dyrektywa UCITS) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania.

W załączniku wymieniono następujące czynności:

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
zapytania klientów;
wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
monitorowanie przestrzegania uregulowań;
prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
wypłata zysków;
emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
prowadzenie ksiąg,

W zakresie usług zarządzania świadczonych przez podmiot trzeci Trybunał uznał, że pojęcia zarządzania funduszami obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Tezy przedstawionego wyroku zostały przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdzone i rozwinięte w wyroku z dnia 7 marca 2013 roku (sygn. C-275/11). Przedmiotem postępowania przed Trybunałem była kwestia objęcia zwolnieniem podatkowym usług doradczych świadczonych na rzecz funduszu inwestycyjnego, a dotyczących doradztwa w zarządzaniu majątkiem funduszu oraz udzielania zaleceń odnośnie kupna i sprzedaży aktywów. Trybunał uznał, że w celu ustalenia, czy usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz TFI mieszczą się w zakresie pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” do celów zwolnienia ustanowionego w Dyrektywie należy zbadać, czy doradztwo inwestycyjne w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią jest nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla TFI, tak że jego skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. Okoliczność, że usługi doradcze nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym, ponieważ wyliczenie czynności zawarte w załączniku ma charakter otwarty. Także fakt, iż usługi doradcze świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu Dyrektywy. Z powyższych względów Trybunał stwierdził, że przepis Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz TFI zarządzającego specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" do celów zwolnienia podatkowego.

Powyższe orzeczenia mają znaczenie dla udzielenia odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie. Uwagi Trybunału Sprawiedliwości na temat wykładni przepisu Dyrektywy dotyczącego zwolnienia z podatku usług zarządzania funduszami można odnosić do przedstawionego stanu faktycznego. Pojęcie zarządzania funduszami stanowi autonomiczne pojęcie prawa unijnego i nie powinno być interpretowane w kontekście przepisów krajowych. Dla omawianego stanu faktycznego istotne jest także stwierdzenie, że zwolnienie dotyczy także usługi zarządzania wykonywanej przez podmiot trzeci (inny niż fundusz i podmiot, który utworzył ten fundusz). W ocenie Trybunału zarządzanie funduszem inwestycyjnym obejmuje zarówno czynności zarządzania zbiorowym portfelem funduszu, jak również czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611. Zarządzanie funduszem oznacza również wykonywanie innych czynności niż te określone w załączniku II, jeśli są one nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla funduszu, tak że ich skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.

4.Usługi zarządzania funduszem sekurytyzacyjnym

W ocenie Spółki świadczona przez nią usługa zarządzania portfelem Funduszu powinna być w całości objęta zwolnieniem podatkowym z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b u.p.t.u.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zwolnienie podatkowe dotyczy wszystkich funduszy inwestycyjnych działających na podstawie polskiego prawa, w tym funduszu sekurytyzacyjnego. Zatem zarządzanie portfelem funduszu sekurytyzacyjnego, którego aktywami są wierzytelności, może być zwolnione z podatku VAT.

Generalnie rzecz ujmując przedmiotem działalności funduszu sekurytyzacyjnego jest nabywanie i zbywanie wierzytelności oraz ich egzekwowanie. Czynności zarządzania portfelem takiego funduszu muszą uwzględniać specyfikę jego aktywów, jakimi są wierzytelności.

Wśród szeregu czynności wykonywanych przez Spółkę na podstawie zawartych umów z Funduszami można wyróżnić trzy istotne grupy:

usługi związane z nabywaniem wierzytelności, w tym poszukiwanie wierzytelności, przeprowadzanie analizy przedinwestycyjnej, negocjowanie warunków zakupu oraz nabywanie wierzytelności do portfela Funduszu;
czynności zmierzające do wyegzekwowania należności, w tym prowadzenie i koordynowanie działań windykacyjnych - przedsądowych, sądowych, egzekucyjnych oraz zawieranie ugód z dłużnikami;
usługi związane ze zbywaniem wierzytelności, w tym negocjowanie warunków sprzedaży i dokonywanie zbycia wierzytelności z portfela Funduszu.

Wskazane usługi wykonywane przez Spółkę mieszczą się w zakresie specyficznych czynności związanych z zarządzaniem portfelem funduszu sekurytyzacyjnego. Są to usługi typowe i niezbędne dla zarządzania portfelem wierzytelności. Obejmują one działania związane zarówno z kształtowaniem portfela funduszu (nabywanie i zbywanie wierzytelności), jak również działania związane z samym dochodzeniem wierzytelności. Działania Spółki dokonywane w imieniu Funduszu obejmują szereg czynności faktycznych i prawnych. Ich skutkiem jest to, że Spółka wpływa na kształt portfela wierzytelności Funduszu (dotyczy to zwłaszcza czynności nabywania i zbywania wierzytelności). Działania Spółki można zatem uznać za zarządzanie, rozumiane jako kierowanie, dysponowanie, decydowanie o losach portfela funduszu sekurytyzacyjnego. Jako takie powinny być one zwolnione z podatku od towarów i usług.

Uznanie wykonywanych przez Spółkę usług zarządczych za zwolnione znajduje potwierdzenie w przedstawionym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Nie jest przeszkodą do objęcia zwolnieniem świadczonych usług, to że wykonuje je podmiot trzeci, niezależny od Funduszu. Trybunał stwierdził bowiem, że omawiane zwolnienie ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy. W zakresie definiowania usług zarządzania funduszem nie należy odwoływać się do prawa krajowego, ale właśnie do prawa unijnego. Trybunał Sprawiedliwości jasno uznał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem zwolnienie obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak np. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem czy rozliczanie umów. Czynności te powinny być nierozerwalnie złączone z działalnością funduszu inwestycyjnego oraz specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Wykonywane przez Spółkę czynności spełniają te warunki. Są to czynności zarządzania zbiorowym portfelem funduszu oraz inne czynności o charakterze administracyjnym. Wszystkie one są ściśle związane z działalnością funduszu inwestycyjnego, jakim jest fundusz sekurytyzacyjny i są niezbędne do zarządzania tym funduszem. Takie działania jak nabywanie i zbywanie wierzytelności oraz ich egzekwowanie wiążą się z samą istotą funkcjonowania podmiotów, jakimi są fundusze sekurytyzacyjne. Także inne czynności, w szczególności prowadzenie ksiąg pomocniczych, wycena wierzytelności oraz dochodzenie należności na drodze sądowej z czym wiąże się wynagrodzenie w postaci zwrotu kosztów zastępstwa procesowego są typowe dla działania funduszu sekurytyzacyjnego, ponieważ prowadzenie rachunkowości funduszu ma charakter specyficzny (musi być ona zgodna z właściwym rozporządzeniem Ministra Finansów), a wycena i zwrot kosztów zastępstwa procesowego wiążą się ściśle z wierzytelnościami, które są aktywami funduszu sekurytyzacyjnego.

Podsumowując ten fragment Spółka uważa, że wykonywane przez nią czynności związane z zarządzaniem portfelem wierzytelności funduszu sekurytyzacyjnego, zgodnie z przedstawionymi warunkami umów z Funduszami, powinny być w całości zwolnione z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b u.p.t.u. Wynika to przede wszystkim z tego, że w zakres obowiązków Spółki wchodzą czynności nabywania i zbywania wierzytelności czy czynności zawierania ugód z dłużnikami, które wskazują na zarządczy (kierowniczy) charakter usług wykonywanych na rzecz Funduszu. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawia także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które powinno być uwzględniane przy wykładni polskich przepisów dotyczących podatku VAT.

5.Świadczenia złożone

Zdaniem Spółki wykonywane przez nią usługi zarządcze stanowią świadczenie złożone, kompleksową usługę zarządzania. Pojęcie świadczeń złożonych czy też usług kompleksowych zostało ukształtowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z wykładnią przepisów Dyrektywy i jest obecnie powszechnie uznawane. W wyroku z 25 lutego 1999 roku (sygn. sygn. C-349/96) Trybunał uznał, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku od towarów i usług. Także w wyroku z 27 października 2005 roku (sygn. C-41/04) Trybunał stwierdził, że jeżeli dwa świadczenia lub więcej, lub czynności dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jedno świadczenie do celów stosowania podatku od wartości dodanej. Trybunał Sprawiedliwości przyjmuje, że sposoby fakturowania i taryfikacji mogą dostarczać wskazówek w odniesieniu do jednolitego lub złożonego charakteru świadczenia; oddzielne fakturowanie, jak również odrębna taryfikacja świadczeń przemawiają za istnieniem niezależnych świadczeń, jednakże nie przybierają przy tym rozstrzygającego znaczenia (wyrok z 17 stycznia 2013 roku w sprawie C-224/11).

W orzecznictwie podkreśla się, że świadczenie złożone:

powinno składać się z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu,
powinno obejmować z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia jedną czynność, która nie powinna być sztucznie dzielona,
można wyodrębnić świadczenie dominujące (główne) oraz świadczenia poboczne (pomocnicze), które nie stanowią dla odbiorcy towaru lub usługi celu zasadniczego, ale są związane ze świadczeniem głównym i mają wspierać jego wykonanie (stanowią środek do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia głównego).

Oznacza to, że jeżeli wykonywanych jest więcej czynności, a są one ze sobą ścisłe powiązane oraz stanowią całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym, to wówczas dla potrzeb podatku VAT należy potraktować je jako jedną czynność. Skutkiem powyższego, świadczenia pomocnicze, co do zasady dzielą los prawny świadczenia głównego, a w szczególności w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, miejsca świadczenia, stawki podatku oraz zwolnienia. Przenosząc to na grunt omawianej sprawy usługa zarządzania portfelem funduszu składa się z wielu czynności (wskazanych w umowach o zarządzanie), których wspólnym celem jest szeroko rozumiane kierowanie sprawami wierzytelności funduszu sekurytyzacyjnego. Zatem czynności te prowadzą do jednego celu. Czynności te stanowią z gospodarczego punktu widzenia jedną całość, ponieważ dla zleceniodawcy istotne jest, że Spółka wykonuje łącznie wszystkie usługi związane z zarządzaniem portfelem wierzytelności. Zleceniodawca uzyskuje w ten sposób kompleksową obsługę portfela funduszu. Za świadczenie główne należy uznać czynności najważniejsze tj. nabywanie i zbywanie wierzytelności oraz ich egzekwowanie. Pozostałe czynności mają charakter pomocniczy i służą prawidłowemu wykonywaniu świadczenia głównego (np. odbieranie dokumentacji związanej z nabytymi wierzytelnościami ma charakter pomocniczy względem zakupu tych wierzytelności, przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji ma charakter pomocniczy wobec czynności dochodzenia zapłaty, itd.). Także prowadzenie ksiąg pomocniczych, wycena wierzytelności oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego stanowią część kompleksowej usługi zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego jako czynności pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego (np. usługa wyceny dostarcza informacji o wartości wierzytelności niezbędnej przy jej nabyciu, zatem wycena ściśle wiąże się ze świadczeniem głównym jakim jest nabywanie wierzytelności; podobnie zwrot kosztów zastępstwa procesowego wiąże się z dochodzeniem roszczeń na drodze sądowej, co z kolei wiąże się z czynnościami egzekwowania należności). Z tych względów należy uznać, że omawiane usługi stanowią świadczenie złożone, które powinno być zwolnione z podatku VAT w całości, ponieważ zwolnieniu podlega świadczenie główne, czyli usługi zarządcze. W przypadku świadczeń złożonych nie należy bowiem dokonywać ich podziału i nie należy ustalać skutków podatkowych odrębnie dla każdej z czynności.

Spółka uważa, że cała wykonywana na rzecz Funduszu usługa stanowi świadczenie kompleksowe. Zatem skutki podatkowe na gruncie podatku VAT należy odnosić do całej usługi. W ocenie Spółki cała usługa powinna być zwolniona z podatku od towarów i usług.

Przedstawione przez Spółkę stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych w bardzo podobnych stanach faktycznych. Organy podatkowe dość zgodnie uznają, że usługi obejmujące m.in. nabywanie i zbywanie wierzytelności oraz ich egzekwowanie stanowią czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu sekurytyzacyjnego, które objęte są zwolnieniem podatkowym z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b u.p.t.u.

Stanowisko takie potwierdzają:

interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 maja 2014 roku (sygn. IPPP1/443-396/14-2/PR),
interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 28 stycznia 2014 roku (sygn. ILPP1/443-980/13-2/AW),
interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 grudnia 2013 roku (sygn. ILPP2/443-835/13-2/AKr),
interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 listopada 2013 roku (sygn. ILPP2/443-757/13-2/AD),
interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 8 października 2013 roku (sygn. IPPP3/443-641/13-2/IG),
interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 września 2013 roku (sygn. IPPP1/443-693/13-2/MP),
interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 kwietnia 2013 roku (sygn. ILPP1/443-90/13-2/MD).

7.Podsumowanie

Zdaniem Spółki przedstawiona w stanie faktycznym usługa powinna być zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b u.p.t.u. W związku z tym, że jest to usługa kompleksowa (świadczenie złożone) zwolnienie dotyczy wszystkich elementów tej usług, w tym prowadzenie ksiąg pomocniczych, wycenę wierzytelności oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy – stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy – zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 marca 2013 r. usługa zarządzania była zdefiniowana w art. 43 ust. 8 ustawy, zgodnie z którym przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

zarządzanie aktywami;
dystrybucję tytułów uczestnictwa;
tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi;
prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów;
przechowywanie aktywów.

Z dniem 1 kwietnia 2013 r. - na mocy art. 1 pkt 34 lit. d ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 35) - art. 43 ust. 8 ustawy został jednakże uchylony. Zmiana - uchylenie ww. przypisu powodowana była dostosowaniem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do orzecznictwa TSUE.

Dostosowano tym samym zakres zwolnienia usług zarządzania funduszami w polskim prawie z prawem wspólnotowym. Obecnie analiza przepisów art. 43 ust. 1 pkt 12 prowadzi do celu zgodnego z celem wyrażonym w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE.

Natomiast zgodnie z art. 192 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 157 ze zm.), zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego przez podmiot inny niż towarzystwo wymaga uzyskania przez ten podmiot zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Zezwolenie na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami oznacza także zezwolenie za zarządzanie pulą wierzytelności.

Zatem w szczególności, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT, z opodatkowania podatkiem VAT zwolnione są usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częścią.

Stosownie do treści przepisu art. 135 ust. 1 pkt g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.), państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Zarówno w przepisach krajowych, jak i przepisach unijnych brak jest definicji „zarządzania”. W związku z powyższym w kwestii interpretacji terminu „zarządzanie” należy odwołać się do dorobku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

TSUE podjął próbę zdefiniowania zakresu pojęcia „zarządzanie” na gruncie przepisu art. 13 (B) (d) VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania [obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE] w orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie), w której Rzecznik Generalny w swojej opinii podkreślił: „Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez VI Dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi”.

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. Zarządzanie funduszami powierniczymi obejmuje usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i wypełniają funkcję specyficzną i istotną dla zarządzania tymi funduszami. Natomiast pojęcie to nie obejmuje świadczenia usług odpowiadających obowiązkom wypełnianym przez depozytariusza, takim jak wymienione w art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 14 ust. 1 i 3 Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) - obecnie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE.

W tym miejscu należy wskazać, że 2 ust. 1 pkt b obecnie obowiązującej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.Urz. UE L Nr 302, s. 32 ze zm.) stanowi, że „spółka zarządzająca” oznacza spółkę, której zasadniczy rodzaj działalności to zarządzanie UCITS w formie funduszy wspólnych lub spółek inwestycyjnych (zarządzanie zbiorowym portfelem UCITS).

Zgodnie z art. 2 ust. 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE, do celów ust. 1 lit. b zasadniczy rodzaj działalności spółki zarządzającej obejmuje funkcje, o których mowa w załączniku II.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem powyższego załącznika do Dyrektywy UCITS, do funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem należą:

-zarządzanie inwestycjami;

-administracja, tj.:

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
zapytania klientów;
wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
monitorowanie przestrzegania uregulowań;
prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
wypłata zysków;
emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
prowadzenie ksiąg,

-wprowadzenie do obrotu.

W powołanym wyżej wyroku Trybunał uznał, w oparciu o załącznik do Dyrektywy UCITS, usługi m.in. w zakresie prowadzenia rachunkowości funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający (osobę trzecią) za zwolnione z opodatkowania VAT, jeżeli stanowią odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami powierniczymi. W cytowanym wyroku TSUE wskazał, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji zarządzania funduszami inwestycyjnymi jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem tego przepisu jest również zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (pkt 62 uzasadnienia).

Jednocześnie jednak w pkt 71 tego orzeczenia Trybunał wskazał, że „Świadczone usługi powinny zatem dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnienie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy”.

Przytoczone orzecznictwo TSUE prowadzi do wniosku, że państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby zwolnienia od VAT. Natomiast wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej Dyrektywy, w tym usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy, w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy podmiotom trzecim, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.

Podsumowując, zgodnie z wykładnią obowiązujących przepisów unijnych, poza usługami typowego zarządzania aktywami również usługi administracyjnego zarządzania funduszami, prowadzenia rachunkowości funduszu, sporządzanie wycen aktywów funduszy, zlecone podmiotom trzecim, mimo, że stanowią odrębną całość, są niezbędne do prawidłowego świadczenia usług zarządzania funduszami, zatem mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów usług.

Jak wynika z opisu sprawy Spółka prowadzi działalność m.in. w zakresie zarządzania wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego, na co posiada stosowne zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego. Spółka zawarła umowy z dwoma towarzystwami funduszy inwestycyjnych, które prowadzą fundusze sekurytyzacyjne Fundusz 1 oraz Fundusz 2 (zwane w dalszej części wniosku Funduszem lub Funduszami). Na podstawie tych umów Spółka zobowiązała się do odpłatnego zarządzania pakietami wierzytelności i wierzytelnościami sekurytyzowanymi należącymi do Funduszy.

W ramach tych umów do obowiązków Spółki należy w szczególności:

aktywne poszukiwanie wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz,
przeprowadzanie analizy przedinwestycyjnej nabywanych wierzytelności,
reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, składnie ofert i negocjowanie warunków zakupu/sprzedaży wierzytelności,
nabywanie wierzytelności do portfela Funduszu,
odbieranie dokumentacji dotyczącej nabywanych wierzytelności,
prowadzenie ewidencji analitycznej wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu,
obsługiwanie wierzytelności wchodzących w skład portfela, w tym uzgadnianie stanu wierzytelności wchodzących w skład portfela,
prowadzenie i koordynowanie działań windykacyjnych (przedsądowych, sądowych, egzekucyjnych),
wystawianie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu i ich podpisywanie na podstawie udzielonego przez Fundusz pełnomocnictwa,
zawieranie ugód z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela Funduszu,
zapewnienie wyceny pakietów wierzytelności oraz wyceny ruchomości i nieruchomości, które staną się własnością Funduszu,
zbywanie wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu,
przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji dotyczącej wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu,
wybieranie kancelarii świadczącej usługi prawne na rzecz Funduszu w zakresie postępowań sądowych i pozasądowych,
kierowanie spraw przeciwko dłużnikom Funduszu na drogę postępowania sądowego,
przygotowywanie i przedkładanie raportów,
prowadzenie ksiąg pomocniczych Funduszu,
sporządzanie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu stanowiących podstawę wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze zastawów,
prowadzenie ewidencji transakcji zawartych przez Fundusz,
przygotowywanie projektów dokumentów dotyczących zgłoszenia do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych zbiorów danych.

Cel i istota czynności podejmowanych przez Wnioskodawcę są tożsame z celem i istotą czynności podejmowanych w ramach zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego. Wykonywane przez Spółkę usługi mieszczą się w zakresie specyficznych czynności związanych z zarządzaniem portfelem funduszu sekurytyzacyjnego. Są to usługi typowe i niezbędne dla zarządzania portfelem wierzytelności. Obejmują one działania związane zarówno z kształtowaniem portfela funduszu (nabywanie i zbywanie wierzytelności), jak również działania związane z samym dochodzeniem wierzytelności. Działania Spółki dokonywane w imieniu Funduszu obejmują szereg czynności faktycznych i prawnych. Ich skutkiem jest to, że Spółka wpływa na kształt portfela wierzytelności Funduszu (dotyczy to zwłaszcza czynności nabywania i zbywania wierzytelności). Działania Spółki można zatem uznać za zarządzanie, rozumiane jako kierowanie, dysponowanie, decydowanie o losach portfela funduszu sekurytyzacyjnego. Wnioskodawca całościowo wspiera fundusz w zarządzaniu nabytymi przez ten fundusz aktywami, którymi w przypadku funduszu sekurytyzacyjnego są wierzytelności.

Odnosząc się do kompleksowości przedmiotowej usługi, podkreślić należy, iż co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Kwestia kompleksowości usług była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przywołać można chociażby wyrok z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07, w którym stwierdzono, iż „każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne” (również wyrok z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06). Wyrok ten sformułował kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono zatem miejsce w sytuacji, gdy (i) świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej, (ii) poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, (iii) kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych, (iv) kiedy nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.

Usługa kompleksowa zawiera zatem kilka czynności (usług) opodatkowanych różnymi stawkami podatku VAT, z tym, że jedna z nich jest usługą główną, przeważającą, nadającą danej usłudze jej główny charakter, przy czym wszystkie zmierzają do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego wskazanej w umowie. Usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez usługi pomocniczej usługi głównej. Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy uznać należy, iż czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu stanowić będą usługę kompleksową, gdzie wszystkie czynności wchodzące w jej zakres łączy wspólny cel – zmaksymalizowania zysków, jakie aktywa (wierzytelności) mogą przynieść Funduszowi. Stąd też dokonywanie podziału ww. czynności, i traktowanie każdej z nich z osobna w zaistniałych okolicznościach przybierałoby sztuczny charakter.

Zatem, świadczone przez Wnioskodawcę usługi stanowią kompleksową usługę zarządzania wierzytelnościami sekurytyzacyjnego funduszu i podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin