Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-939/14-4/WM
z 24 grudnia 2014 r.

Zmieniona przez interpretację nr S-ILPB2/415-939/14-3/JK w trakcie porządkowania

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z 14 września 2014 r. (data wpływu: 16 września 2014 r.), uzupełnionym pismem z 15 grudnia 2014 r (data wpływu: 17 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów, pismem z 3 grudnia 2014 r. nr ILPB2/415-939/14-2/WM, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 3 grudnia 2014 r. (skutecznie doręczono: 9 grudnia 2014 r.), zaś w dniu 17 grudnia 2014 r. do siedziby tut. Biura KIP wpłynęło pismo z 15 grudnia 2014 r. stanowiące uzupełnienie wniosku (data nadania pisma w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego: 16 grudnia 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 1 czerwca 2009 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi przy pracy w kopalni. Zainteresowany był zasypany i uwięziony przez kilka godzin pod ziemią. Po zdarzeniu ujawniły się u Wnioskodawcy symptomy silnej traumy psychicznej pourazowej, które pomimo intensywnego leczenia trwają do dnia dzisiejszego. Skutki wypadku były na tyle poważne, że Zainteresowany nie mógł pracować i zmuszony był przejść na rentę, a potem na wcześniejszą emeryturę. Trauma psychiczna, jakiej nadal doznaje, wymaga ciągłego leczenia psychiatrycznego, co powoduje zwiększenie kosztów na utrzymanie.

Wyrokiem sądu rejonowego z 21 marca 2014 r. pracodawca został zobowiązany do zapłaty skapitalizowanej renty uzupełniającej w wysokości 5 403 zł oraz odszkodowania w kwocie 5 950,40 zł (koszty leczenia) wraz z odsetkami.

Natomiast wyrokiem sądu okręgowego z 27 czerwca 2014 r. zostało Zainteresowanemu przyznane zadośćuczynienie od pracodawcy w wysokości 60 000 zł oraz 2 100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Dochodzenie roszczeń Wnioskodawcy względem pracodawcy było kosztowne, długotrwałe i uciążliwe. Aby uzyskać zadośćuczynienie Zainteresowany poniósł wydatki na opłaty sądowe, wynagrodzenia dla pełnomocników oraz dojazdy do sądu w łącznej kwocie 25 000 zł.

Dnia 28 sierpnia 2014 r. pracodawca wypłacił Wnioskodawcy część zasądzonej kwoty – tylko za zadośćuczynienie.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że podstawą prawną wypłaty odszkodowania otrzymanego z tytułu wypadku przy pracy był wyłącznie art. 444 § 1 i art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca może być zwolniony z podatku dochodowego od odszkodowania i zadośćuczynienia?

Zdaniem Wnioskodawcy, może być zwolniony z podatku.

W opinii Zainteresowanego, odszkodowania za wypadki przy pracy wypłacane na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – co stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku NSA z 7 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 2008/11.

Ponadto, zgodnie z ustawą o PIT zwolnione z podatku są wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia pracownicze, jeśli ich wysokość i zasady ustalania wynikają z innych ustaw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na postawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost

z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Zainteresowany podaje, że podstawą prawną wypłaty odszkodowania otrzymanego z tytułu wypadku przy pracy był wyłącznie art. 444 § 1 i art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. z dnia 17 grudnia 2013 r.; Dz. U. z 2014 r., poz. 121), w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego).

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Z analizy wniosku wynika, że 21 marca i 28 sierpnia 2014 r. na rzecz Wnioskodawcy zasądzone zostały wyrokiem sądu m.in. odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu wypadku przy pracy.

W świetle powyższego, wskazać należy, że zasądzone od pracodawcy i na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu wypadku przy pracy – nie podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dla objęcia ww. zwolnieniem świadczeń, o których mowa powyżej, niezbędne jest, aby z przepisów prawa (ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw) wynikały wprost wysokość lub zasady ustalania tych świadczeń.

Fakt, że omawiane przepisy art. 444 § 1 i art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego określają zakres i sposób naprawienia szkody nie budzi żadnych wątpliwości. Przepisy te nie zawierają jednak dodatkowego elementu, który jest istotny z uwagi na zastosowanie zwolnienia podatkowego z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. nie normują wprost wysokości odszkodowania lub zasad jego ustalenia.

W konsekwencji powyższego, stanowisko Zainteresowanego w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego – w odniesieniu do zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa właśnie w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy – należało uznać za nieprawidłowe.

Jednakże, zaakcentować należy, że wskazane we wniosku świadczenie, na które składa się m.in. odszkodowanie i zadośćuczynienie, pozwala na zastosowanie – przywołanego przez Zainteresowanego w poz. 61. (części E.3. wniosku ORD-IN Wskazanie przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji indywidualnej) – art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl tego przepisu, wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Wskazać bowiem należy, że na gruncie badanej sprawy, świadczenie zasądzone na rzecz Wnioskodawcy znajduje swe źródło w wyroku sądu, a ponadto nie wystąpiła żadna z okoliczności wypełniająca dyspozycje nakreślone w lit. a) i b) artykułu 21 ust. 1 pkt 3b ustawy podatkowej.

Reasumując, pomimo braku możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie wnioskowanego przez Zainteresowanego art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przedmiotowe świadczenie w postaci odszkodowania i zadośćuczynienia nie stanowi tytułu do powstania obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy z uwagi na przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo, odnosząc się do powołanego przez Zainteresowanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazać należy, że stanowisko przyjęte w tym orzeczeniu nie może stanowić samodzielnej podstawy prawnej rozstrzygnięcia tut. Organu. Powyższe wynika z treści art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgodnie z którym ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.