Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP2/4512-179/15-4/IR
z 29 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2015 r. (data wpływu 23 marca 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 maja 2015 r. (data wpływu 8 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT rekompensaty wypłaconej przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT rekompensaty wypłaconej przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 5 maja 2015 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy oraz kwestie związane ze wskazaniem rachunku bankowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (Spółka) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka prowadzi działalność w zakresie produkcji i sprzedaży m.in. wiązek przewodów, głównie do odbiorców z innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Wnioskodawca zawarł i zrealizował umowę, obejmującą wyprodukowanie i sprzedaż wiązek przewodów (dalej: „Umowa”) na rzecz spółki ….. z siedzibą w Szwecji (dalej: „Kontrahent”). Kontrahent nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. W celu realizacji Umowy, Spółka dokonywała zakupu materiału oraz części, potrzebnych do produkcji zamówionych wiązek przewodów. W chwili obecnej Umowa została zrealizowana, Spółka posiada jednak w dalszym ciągu nadwyżkę materiału oraz części, nabytych w celu produkcji wiązek przewodów na rzecz Kontrahenta.

Na mocy zawartej Umowy, wynagrodzenie, należne Spółce nie obejmowało kosztu nadwyżki materiału oraz części do produkcji. Po zakończeniu produkcji na rzecz Kontrahenta powstała nadwyżka nie ma dla Spółki dalszej przydatności w jej działalności gospodarczej. Jednocześnie na mocy Umowy to Kontrahent zobowiązał się do przyjęcia pełnej odpowiedzialności w sytuacji powstania tego rodzaju nadwyżki. Jak uzgodniły strony, jeśli Kontrahent nie dokona nabycia nadwyżki, zobowiązany jest do zrekompensowania Spółce kosztów, jakie poniosła ona w wyniku nabycia, magazynowania oraz konieczności dokonania utylizacji (zezłomowania) nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części do produkcji.

W piśmie z dnia 5 maja 2015 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1. Umowa z Kontrahentem przewiduje, że ekonomiczną odpowiedzialność za pozostałą po zakończeniu współpracy nadwyżkę materiałów oraz części ponosi Kontrahent. Na mocy umowy, Kontrahent jest zobowiązany do zwrotu kosztów, poniesionych przez Spółkę, związanych z powstaniem przedmiotowej nadwyżki; umowa przewiduje w tym zakresie dwa alternatywne modele rozliczeń:
   • Kontrahent może zdecydować o zakupie od Spółki nadwyżki materiałów oraz części - ta sytuacja nie jest przedmiotem zapytania przedstawionego we wniosku,
   • Alternatywnie, w przypadku niepodjęcia przez Kontrahenta decyzji o zakupie, Spółka ma prawo dokonać utylizacji nadwyżki materiałów oraz części i obciążyć Kontrahenta kosztami zarówno samych materiałów/części, jak również kosztami ich utylizacji - ta sytuacja jest przedmiotem zapytania przedstawionego we wniosku.
2. Spółka podejmuje decyzję o dokonaniu utylizacji nadwyżki materiału oraz części w przypadku, w którym Kontrahent nie jest zainteresowany jej nabyciem.
3. Kontrahent ma na podejmowaną przez Spółkę decyzję wpływ o tyle, że umowa przyznaje mu prawo do zakupu nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części. W takim przypadku nie będzie zasadniczo dochodzić do ich utylizacji - sytuacja ta nie jest przedmiotem niniejszego wniosku. Jeżeli natomiast Kontrahent nie wyrazi woli zakupu nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części, o ich utylizacji decyduje Wnioskodawca. Decyzja o dokonaniu utylizacji nadwyżki materiałów jest więc konsekwencją niedokonania przez Kontrahenta zakupu nadwyżki, w związku z czym aktualizuje się przewidziany w umowie obowiązek rekompensaty Spółce poniesionych przez nią kosztów.
4. Kontrahent, którego Wnioskodawca obciąży kosztami nabycia, magazynowania oraz utylizacji nadwyżki materiału i niewykorzystanych części do produkcji jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT. Kontrahent jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w kraju swojej siedziby i w ramach współpracy z Wnioskodawcą posługuje się numerem identyfikacji VAT nadanym przez państwo członkowskie swojej siedziby.
5. W odpowiedzi na pytanie o następującej treści „Czy nadwyżka materiału oraz niewykorzystane części do produkcji, o których mowa w opisie sprawy oraz objęte zakresem zadanego we wniosku pytania, zostały/zostaną wywiezione z terytorium kraju (Polski) na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju?” Wnioskodawca wskazał, iż pytanie Spółki dotyczy sytuacji, w której Kontrahent nie dokona zakupu nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części do produkcji i w konsekwencji zostaną one poddane procesowi utylizacji (zezłomowania). Przedmiotowy proces odbywać się będzie w Polsce, w efekcie ww. towary nie zostały i nie zostaną wywiezione poza terytorium Polski.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy rekompensatą, mająca na celu wyrównanie uszczerbku w majątku Spółki, powstałego wskutek pokrycia kosztów nabycia, magazynowania oraz utylizacji (zezłomowania) nadwyżki materiału oraz części do produkcji, która zostanie wypłacona przez Kontrahenta, pozostaje poza opodatkowaniem VAT jako niestanowiąca wynagrodzenia za żadną z czynności, określonych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, rekompensata, mająca na celu wyrównanie uszczerbku w majątku Spółki, powstałego wskutek pokrycia kosztów nabycia, magazynowania i utylizacji (zezłomowania) nadwyżki materiału oraz części do produkcji, która zostanie wypłacona przez Kontrahenta, pozostaje poza opodatkowaniem VAT, gdyż nie stanowi wynagrodzenia za żadną z czynności, określonych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W świetle art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega także wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na podstawę art. 13 ust. 1 ustawy o VAT, przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Natomiast jak wskazano w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 28b ust. l, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (...).

Zdaniem Spółki, w świetle powyższych przepisów, należy stwierdzić, iż wypłacona jej przez Kontrahenta rekompensata za koszty związane z zaistnieniem nadwyżki materiału oraz części do produkcji (koszty ich nabycia, magazynowania oraz utylizacji) nie będzie stanowić wynagrodzenia z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 ustawy o VAT, wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ani też wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, omawiana rekompensata nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

W opinii Wnioskodawcy, nie ma wątpliwości, iż w opisanym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz Kontrahenta. Jak wskazała Spółka, Kontrahent nie zdecydował się na nabycie nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części do produkcji, w związku z czym nie będzie miało miejsca przeniesienie na Kontrahenta prawa do rozporządzania tymi towarami jako właściciel na terytorium kraju, ani wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. W konsekwencji, należy stwierdzić, iż art. 13 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 7 ust. 1 ustawy o VAT nie będą miały w sprawie zastosowania.

Spółka zaznaczyła, iż ewentualne świadczenie usług na rzecz Kontrahenta, ze względu na nieposiadanie przez niego siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, podlegałoby opodatkowaniu na zasadach, określonych w art. 28b ustawy o VAT, tj. w miejscu siedziby usługobiorcy. Jednakże zdaniem Spółki w sprawie nie dochodzi także do świadczenia usług na rzecz Kontrahenta.

Jak wskazano powyżej, w świetle art. 8 u.p.t.u., świadczenie usług powinno być rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 u.p.t.u. Z powyższego można wywieść wniosek, że definicja świadczenia usług obejmuje bardzo obszerny zakres znaczeniowy.

Tym niemniej, biorąc pod uwagę stanowisko prezentowane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) w wydawanych przezeń wyrokach, aby dana czynność mogła być uznana za podlegające opodatkowaniu odpłatne świadczenie usług, konieczne jest spełnienie szeregu przesłanek. Przede wszystkim, w ocenie Wnioskodawcy, na przytoczenie zasługuje tutaj wyrok w sprawie C-16/93, R.J. Tolsma, w którym podkreślono, że: „(...) świadczenie usług odbywa się «za wynagrodzeniem» (...) i jest w związku z tym opodatkowane wyłącznie, jeśli występuje stosunek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, obejmujący świadczenie wzajemne, a wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługę wykonaną na rzecz usługobiorcy”.

Przesłanki uznania danej czynności za opodatkowane odpłatne świadczenie usług, wynikające z linii orzeczniczej Trybunału (por. wyrok z 17 września 202 r. w sprawie Town & Country factors Ltd. C-498/99), to (i.) istnienie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści po stronie dostawcy towaru lub usługi, mającej (ii.) bezpośredni związek z konkretną czynnością, która miałaby być opodatkowana oraz (iii.) istnienie konsumenta tej czynności, który odnosi z niego choćby potencjalną korzyść. W świetle orzeczeń Trybunału, aby można było mówić o odpłatnym świadczeniu usług na gruncie przepisów o VAT, powyższe przesłanki powinny być spełnione łącznie.

Powyższe rozumienie jest akceptowane także w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 kwietnia 2014 r., sygn. akt I FSK 689/13, Sąd ten wskazał, że: „Podkreślić przy tym trzeba, że nie każde przesunięcie, czy rozliczenie określonych wartości ekonomicznych pomiędzy dwoma podmiotami może zostać uznane za odpłatne świadczenie usług, jeśli nie stanowi dostawy towarów. Na gruncie podatku VAT o usługach za wynagrodzeniem można mówić wtedy, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i odpłatnością za nie. Związek ów musi mieć charakter bezpośredni oraz na tyle wyraźny, aby można było stwierdzić, że zapłata (wynagrodzenie) następuje za to właśnie, konkretne świadczenie drugiej strony”.

Zdaniem Spółki, w analizowanej sprawie, wypłata na jej rzecz rekompensaty/odszkodowania przez Kontrahenta nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. l ustawy o VAT. Płatność ta nie jest bowiem zapłatą za jakiekolwiek wykonane przez Spółkę świadczenie na rzecz Kontrahenta, lecz będzie rekompensatą za szkody, poniesione w jej majątku. Szkody te są skutkiem niepodjęcia przez Kontrahenta decyzji o nabyciu nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych przez Spółkę w związku z tym części do produkcji, za którą to nadwyżkę przyjął on odpowiedzialność na mocy zawartej Umowy. Należy więc stwierdzić, iż wypłacona rekompensata nie ma żadnego, tym bardziej bezpośredniego związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana. Stanowi ona jedynie wyrównanie dla Spółki poniesionych przez nią kosztów nabycia, magazynowania i utylizacji (zezłomowania) nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części do produkcji.

Spółka podkreśliła, iż w powyższej sytuacji nie istnieje także konsument czynności, która miałaby podlegać opodatkowaniu. Należy bowiem stwierdzić, iż nie można uznać Kontrahenta za beneficjenta jakiejkolwiek czynności, dokonanej przez Spółkę. Wypłata rekompensaty/odszkodowania nie jest związana z zaistnieniem przysporzenia, nawet potencjalnego, po stronie Kontrahenta. Kontrahent, mimo wypłaty kwoty rekompensaty/odszkodowania na rzecz Spółki, nie odnosi żadnej korzyści. Jak już wskazano, nie nabywa on też prawa do dysponowania nadwyżką materiału oraz części jako właściciel. Kontrahent jedynie pokrywa koszt uszczerbku, powstałego w majątku Spółki wskutek poniesienia wydatków, za które pozostaje odpowiedzialny na mocy Umowy.

W ocenie Spółki, płatność, która zostanie przez nią otrzymana od Kontrahenta nie powinna zostać uznana za czynność opodatkowaną podatkiem VAT ze względu na fakt, iż, jak wskazano powyżej, nie stanowi ona wynagrodzenia za dostarczane towary, ani za wykonane usługi. Płatność, otrzymana przez Spółkę, ma charakter odszkodowawczy i jest rekompensatą za uszczerbek, poniesiony przez Spółkę w jej majątku ze względu na działanie kontrahenta (niedokonanie nabycia nadwyżki materiału oraz części).

Stanowisko, przedstawione przez Spółkę, znajduje swoje potwierdzenie także w aktualnym orzecznictwie sądów administracyjnych. Spółka przykładowo wskazała na pogląd Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi w wyroku z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1018/12, iż: „Tylko niektóre odszkodowania mają charakter wynagrodzenia. Ma to miejsce np. w sytuacji przymusowej dostawy na rzecz np. gminy gruntu pod inwestycje infrastrukturalne (art. 7 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.). W takiej sytuacji wypłata odszkodowania za utraconą własność nieruchomości jest wynagrodzeniem za dostawę towaru (nieruchomości). O opodatkowaniu pozostałych odszkodowań ustawodawca nie wspomina. Uznać zatem należy, iż pozostałe odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W sytuacji kar czy odszkodowań brak jest zachowania symetrii między świadczeniem a wynagrodzeniem.”

Natomiast w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 671/11, zapadłego na gruncie podobnego stanu faktycznego (tj. kwestii braku opodatkowania rekompensaty, wypłaconej przez kontrahenta za koszty utylizacji produktów), Sąd, uznając stanowisko podatnika za prawidłowe, powołał się na pogląd doktryny wskazując, iż: „Wypłata odszkodowania lub kary umownej ma charakter sankcyjny, jest najczęściej konsekwencją spowodowania zdarzenia skutkującego powstaniem szkody (...). Podmiot zobowiązany do zapłaty nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego” (Jerzy Martini, Przemysław Skorupa, Marek Wojda VAT 2010, Komentarz).

Pogląd ten jest prezentowany w orzecznictwie (por. przykładowo wyrok NSA z dnia 15 stycznia 2015 r., sygn. akt I FSK 1980/13; wyrok WSA w Gliwicach z dnia 16 grudnia 2014 r., sygn. akt III SA/Gl 1280/14; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 23 lipca 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 591/13) oraz akceptowany także przez organy podatkowe.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 8 maja 2012 r., sygn.. IPPP3/443-782/10/12-5/S/SM Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że: „Uwzględniając powyższe, czynności Spółki polegające na zniszczeniu materiałów służących do produkcji papierosów, jak i gotowych papierosów z uwagi na utratę ich przydatności lub wartości rynkowej z winy jej kontrahentów, pokrywających koszty tych działań, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem czynności takie nie są objęte katalogiem określonym w art. 5 ust. 1 ustawy (nie stanowią wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1).”

Analogiczny pogląd o braku opodatkowania odszkodowań został zaprezentowany przez organy podatkowe w innych wydawanych interpretacjach indywidualnych (por. również interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 31 października 2013 r., sygn. IPTPP1/443-584/13-5/MW; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 22 marca 2012 r., sygn. IPTPP4/443-128/11-5/BM; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 grudnia 2009 r., sygn. IBPP3/443-711/09/KO).

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. IPTPP4/443-280/14-2/UNR stwierdzono, że: „Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż Zainteresowany obciążając kontrahenta - dostawcę materiałów kosztami związanymi z wykryciem, zminimalizowaniem, usunięciem wady czy złomowaniem dostarczonego materiału nie będzie wykonywał żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie wystąpi w tym przypadku wzajemność świadczeń, a przedmiotowe kwoty poniesionych kosztów nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zapłata kwoty stanowiącej zwrot kosztów poniesionych w związku z nabyciem wadliwych materiałów jest przykładem sytuacji, gdy pomimo przepływu środków pieniężnych pomiędzy dwiema stronami nie występuje czynność opodatkowana, ze względu na brak ”świadczenia na rzecz kontrahenta”. Ma ona charakter sankcyjny i jest konsekwencją spowodowania zdarzenia skutkującego powstaniem szkody, straty, niewykonania lub niewłaściwego wykonania zobowiązania przez jedną ze stron transakcji. Podmiot zobowiązany do zapłaty nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego.”

Analogicznie, w interpretacji indywidualnej z dnia 15 października 2010 r., sygn. IBPP1/443-709/10/AW) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że: „(..) Tym samym Wnioskodawca obciążając, swoich podwykonawców kosztami zwrotu wydatków poniesionych w związku z niedopełnieniem przez nich obowiązków i otrzymując od tych podwykonawców kwoty stanowiące zwrot kosztów, nie wykonuje - w świetle cytowanej ustawy o VAT - żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Obciążenie swoich podwykonawców kosztami jakie poniósł Wnioskodawca wskutek niewłaściwego wykonania przez nich zobowiązania, wiąże się zwykle z odpowiedzialnością odszkodowawczą (art. 471 Kc) lub wynika z zawartej umowy. Wobec tego wskazane kwoty, jako stanowiące należności o charakterze odszkodowawczym i nie wiążące się ze świadczeniem usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że rekompensata, która zostanie mu wypłacona przez Kontrahenta celem wyrównania uszczerbku w jego majątku, ma charakter opłaty odszkodowawczej (sankcyjnej). Jest ona wyłącznie wyrównaniem kosztów nabycia, magazynowania i utylizacji (zezłomowania) nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych do produkcji części, a w konsekwencji nie może zostać uznana za żadną z czynności, określonych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości wskazanego powyżej stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z kolei przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 – w myśl art. 13 ust. 1 ustawy - rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

W myśl art. 13 ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

1. podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
2. osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4. podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
   
   

Art. 13 ust. 6 ustawy stanowi, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów występuje, jeżeli dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, z zastrzeżeniem ust. 7.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy, miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na mocy art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, iż Spółka (Wnioskodawca) będąca zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług prowadzi działalność w zakresie produkcji i sprzedaży m.in. wiązek przewodów, głównie do odbiorców z innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Wnioskodawca zawarł i zrealizował umowę, obejmującą wyprodukowanie i sprzedaż wiązek przewodów (dalej: „Umowa”) na rzecz spółki z siedzibą w Szwecji (dalej: „Kontrahent”). Kontrahent nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. W celu realizacji Umowy, Spółka dokonywała zakupu materiału oraz części, potrzebnych do produkcji zamówionych wiązek przewodów. W chwili obecnej Umowa została zrealizowana, Spółka posiada jednak w dalszym ciągu nadwyżkę materiału oraz części, nabytych w celu produkcji wiązek przewodów na rzecz Kontrahenta. Na mocy zawartej Umowy, wynagrodzenie, należne Spółce nie obejmowało kosztu nadwyżki materiału oraz części do produkcji. Po zakończeniu produkcji na rzecz Kontrahenta powstała nadwyżka nie ma dla Spółki dalszej przydatności w jej działalności gospodarczej. Jednocześnie na mocy Umowy to Kontrahent zobowiązał się do przyjęcia pełnej odpowiedzialności w sytuacji powstania tego rodzaju nadwyżki. Jak uzgodniły strony, jeśli Kontrahent nie dokona nabycia nadwyżki, zobowiązany jest do zrekompensowania Spółce kosztów, jakie poniosła ona w wyniku nabycia, magazynowania oraz konieczności dokonania utylizacji (zezłomowania) nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części do produkcji.

Nadto Wnioskodawca wskazał, że umowa z Kontrahentem przewiduje, że ekonomiczną odpowiedzialność za pozostałą po zakończeniu współpracy nadwyżkę materiałów oraz części ponosi Kontrahent. Na mocy umowy, Kontrahent jest zobowiązany do zwrotu kosztów, poniesionych przez Spółkę, związanych z powstaniem przedmiotowej nadwyżki; umowa przewiduje w tym zakresie dwa alternatywne modele rozliczeń:

• Kontrahent może zdecydować o zakupie od Spółki nadwyżki materiałów oraz części,
  

• Alternatywnie, w przypadku niepodjęcia przez Kontrahenta decyzji o zakupie, Spółka ma prawo dokonać utylizacji nadwyżki materiałów oraz części i obciążyć Kontrahenta kosztami zarówno samych materiałów/części, jak również kosztami ich utylizacji.
  
  

Spółka podejmuje decyzję o dokonaniu utylizacji nadwyżki materiału oraz części w przypadku, w którym Kontrahent nie jest zainteresowany jej nabyciem. Kontrahent ma na podejmowaną przez Spółkę decyzję wpływ o tyle, że umowa przyznaje mu prawo do zakupu nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części. W takim przypadku nie będzie zasadniczo dochodzić do ich utylizacji - sytuacja ta nie jest przedmiotem niniejszego wniosku. Jeżeli natomiast Kontrahent nie wyrazi woli zakupu nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części, o ich utylizacji decyduje Wnioskodawca. Decyzja o dokonaniu utylizacji nadwyżki materiałów jest więc konsekwencją niedokonania przez Kontrahenta zakupu nadwyżki, w związku z czym aktualizuje się przewidziany w umowie obowiązek rekompensaty Spółce poniesionych przez nią kosztów. Przedmiotowy proces odbywać się będzie w Polsce, w efekcie ww. towary nie zostały i nie zostaną wywiezione poza terytorium Polski. Kontrahent, którego Wnioskodawca obciąży kosztami nabycia, magazynowania oraz utylizacji nadwyżki materiału i niewykorzystanych części do produkcji jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT. Kontrahent jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w kraju swojej siedziby i w ramach współpracy z Wnioskodawcą posługuje się numerem identyfikacji VAT nadanym przez państwo członkowskie swojej siedziby.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania (rekompensaty), zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonego przepisu, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu, bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Co do zasady obowiązek pokrycia szkody powstaje z uwagi na dokonanie czynności zabronionej (ex delicto) lub w wyniku niewykonania lub nieprawidłowego wykonania postanowień umowy (ex contracto).

Jak wynika z treści wniosku Spółka zawierając umowę z Kontrahentem zobowiązała się do określonego działania na rzecz tego Kontrahenta, zatem stosunek łączący Wnioskodawcę z kontrahentem ma charakter zobowiązaniowy. Wnioskodawca zobowiązał się do wyprodukowania towarów (wiązek przewodów) i ich sprzedaży na rzecz kontrahenta. W opisie sprawy wskazano, że po zakończeniu produkcji na rzecz Kontrahenta Spółka posiada nadwyżkę materiału oraz niewykorzystane części do produkcji, które nie stanowią żadnej przydatności w jej działalności. Jednakże na mocy ww. umowy to Kontrahent zobowiązał się do przyjęcia pełnej odpowiedzialności w sytuacji powstania tego rodzaju nadwyżki. Na podstawie przedmiotowej umowy, w przypadku niepodjęcia decyzji o zakupie ww. nadwyżki, kontrahent zobowiązany jest do zwrotu kosztów nabycia, magazynowania oraz utylizacji nadwyżki materiału oraz niewykorzystanych części do produkcji.

Wobec powyższego, podkreślając, że decydujące znaczenie dla oceny skutków prawnych umów w stosunkach pomiędzy stronami ma ich treść, a nie nazwa, stwierdzić należy, iż w ocenie tut. Organu, kwota rekompensaty, która zostanie wypłacona przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu wyżej cytowanych przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Tym samym – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - płatność, którą Spółka otrzyma od Kontrahenta, nie stanowi odszkodowania.

Mając zatem na uwadze powyższe wskazać należy, iż w okolicznościach niniejszej sprawy kwotę, która zostanie wypłacona Spółce przez Kontrahenta nie można uznać za odszkodowanie w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, lecz należy ją potraktować jako formę wynagrodzenia za działania Wnioskodawcy, które wypełniają definicję dostawy towarów, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Jak wyżej podkreślono Kontrahent zobowiązał się do przyjęcia pełnej odpowiedzialności w sytuacji powstania nadwyżki materiałów oraz części. Przy czym na podstawie przedmiotowej umowy Kontrahent może zdecydować o zakupie od Spółki nadwyżki materiałów i części, a w przypadku niepodjęcia decyzji o zakupie ww. nadwyżki, Spółka ma prawo dokonać utylizacji tej nadwyżki. A zatem utylizacja nadwyżki materiałów i części przez Spółkę jest konsekwencją decyzji Kontrahenta. Od decyzji Kontrahenta zależy czy odbierze nadwyżkę materiałów oraz części i wykorzysta do własnych celów gospodarczych, czy nastąpi unicestwienie tej nadwyżki.

Dysponentem nadwyżki materiałów i części jest zatem Kontrahent, który może odebrać przedmiotową nadwyżkę lub przyzwolić na jej zniszczenie. Z powyższego wynika, że Kontrahent postępuje jak właściciel, który w zależności od swoich potrzeb gospodarczych rozporządza nadwyżką materiałów oraz części. W zakresie prawa własności mieści się także rozporządzenie przez właściciela w ten sposób, że rzecz zostanie zniszczona. Nie ma przy tym znaczenia, czy Kontrahent odbierze towar i zniszczy go we własnym zakresie, czy zniszczenia tego dokona Spółka. Ponadto podkreślić należy, że niezależnie od sposobu w jaki Kontrahent zadysponuje nadwyżką materiałów i części jest zobowiązany do uiszczenia wynagrodzenia na rzecz Spółki.

W sytuacji natomiast uznania przedmiotowej czynności za odpłatną dostawę towarów istotnym jest ustalenie jej miejsca opodatkowania. Jak wynika z opisu sprawy objętej zakresem zadanego we wniosku pytania nie dochodzi do przemieszczenia z terytorium kraju do innego państwa członkowskiego nadwyżki materiałów oraz części do produkcji, a zatem stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy, miejscem opodatkowania będzie miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy, czyli terytorium kraju. W konsekwencji dostawa ww. nadwyżki materiału oraz części do produkcji przeznaczonej do utylizacji będzie stanowiła dostawę krajową i będzie podlegała opodatkowaniu stawką podatku VAT właściwą dla ww. towarów.

Wobec powyższego oceniając stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę i objętego zakresem zadanego we wniosku pytania. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego zdarzenia przyszłego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Natomiast w zakresie przywołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń polskiego sądu administracyjnego należy zauważyć, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, iż moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1270, z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.